गुप्ते देशे माहानसिकः सर्वमास्वादबाहुल्येन कर्म कारयेत् ।
'तद्राजा तथैव प्रतिभुञ्जीत पूर्वमग्नये वयोभ्यश्च बलिं कृत्वा ।
अग्नेर्ज्वालाधूमनीलता शब्दस्फोटनं च विषयुक्तस्य,-वयसां --विपत्तिश्च,अन्नस्योष्मा मयूरग्रीवाभः शैव, आशुक्लि
ष्ट्स्यैव वैवर्ण्य सोदकत्वमक्लिन्नत्वं च,--व्यञ्जनानामाशुशुष्कत्वं
च क्काथश्यामफेनपटल[१] विच्छिन्नभावो गन्धस्पर्शरसवधश्च,-
द्रव्येषु हीनातिरिक्तछायादर्शनं फेनपटलसीमन्तोर्ध्वराजीदर्शनं
च,--रसस्य मध्ये नीला राजी,--पयसस्ताम्रा,-- मद्यतो-
ययोः काली,-दधश्श्यामा च,--मधुनश्श्वेता,-द्रव्याणामा
माद्राणामाशुप्रम्लात[२]त्वमुत्पक्वभावः काथनलिश्यावता च,--
शुष्काणामाशुशातनं वैवर्ण्य च,-कठिनानां मृदुत्वं मृदूनां
कठिनत्वं च,--तदभ्याशे क्षुद्रसत्ववधश्च, --आस्तरणप्राव
रणानां श्याम[३]मण्डलता तन्तुरोमपक्ष्मशातनं च,-लोहमणि
मयानां पाकलोपदेहता[४] स्नेहरागगौरवप्रभाववर्णस्पर्शवधश्चेति
विषयुक्तलिङ्गानि ।
विषप्रदस्य तु शुष्कश्याववक्तूता वाक्सङ्गस्स्वेदो विज्रुम्भण
चातिमात्रं वेपथुः प्रस्खलनं वाक्यविप्रेक्षणमावेशः[५] कर्मणि
स्वभूमौ चानवस्थानमिति ।
तस्मादस्य जाङ्गलीविदो भिषजश्वासन्नास्युः।
पृष्ठम्:कौटिलीयम् अर्थशास्त्रम्.pdf/७०
पुटमेतत् सुपुष्टितम्
१८ प्रक]
43
आत्मरक्षितकम्
