,
सापि शक्तिरभिहत्य नराश सायुगीनजनसनुतशौर्यम् ।
वायुसूनुपरिघादिव भीता वासवस्य सविध प्रतिपेदे ॥ ९३ ॥
,
तदानीं [१]तत्र तेषा कौरवकौन्तेयसैन्याना बाष्पलहरीं नि[२]ष्पादयितु मोदविषादयोरहमहमिकया स्पर्धा समवर्धत ॥
अथ जयद्रथघटोत्कचनिधनशोका[३]तिशयगुरून्द्वयानपि कुरूनाश्वासयितुमिव कु[४]लकूटस्थे कुमुदबान्धवे कुलिशायुधदिश[५]मेत्य काशनिकाशैरभीशुभि[६]राकाश [७]दिशावकाश [८]व्यकाशयमाने सति [९]कोपकुटिलीकृतचापौ वि[१०]राटद्रुपदभूपौ द्रुतमनीचैर्नाराचैराचार्य शललै [११]शल्यमृगमिव निबद्धतनुमातेनतु ॥
सेति । सा इद्रदत्ता घटोत्कचप्राणापहारिण इति वा शक्तिरपि सायुगीनेन रणे साधुना जनेन शूरजनेन सनुत क्ष्लाघित शौर्य यस्य तथोक्त्त नराश राक्षस घटोत्कच अभिहस्य मारयित्वा वायुसूनो भीमस्य परिघात् गदाया भीतेवेत्यु- त्प्रेक्षा । वासवस्य इन्द्रस्य सविध समीप प्रतिपेदे प्राप्ता । स्वागता ॥ ९३ ॥
तदानीमिति । तदानीं घटोत्कचवधकाले तत्र युद्धरङ्गे तेषा कौरवसैन्याना कौन्तेयमैन्याना च उभयेषा बाष्पस्य नेत्रजलस्य लहरीं प्रवाह निष्पादयितु जनयितु मोदस्य आनन्दस्य विषादस्य दु खस्य च द्वयो घटोत्कचवधजन्ययो स्पर्धा विवाद अहमहमिकया अह पूर्व जनयाम्यहमेच पूर्व जनयामीत्यहरेण उपल क्षिता समवर्धत वर्धते स्म । कौरवसैन्यानि मुमुदिरे, कौन्तेयसैन्यानि रुरुदुरित्यर्थ ।
अथेति । अथ कुलस्य कौरवाणा पाण्डवाना च वशस्य कूटस्थे प्रथमे अत एव कुमुदबान्धवे चन्द्रे जयद्रथस्य सैन्वचस्य घटोत्कचस्य च निधनेन मरणेन य शोकातिशय तेन गुरून् दुर्भरान् द्वथानपि कुरून् वार्तराष्ट्रान् पाण्डवाश्च आश्वासयितुमिवेत्युत्प्रेक्षा । कुलिशायुधस्य इन्द्रस्य दिश प्राची एत्य प्राप्य काशै शरपुष्पै निकालै तुल्यै । तद्वद्वलैरित्यर्थ ।अभीशुभि निरणै आकाश दिशानामष्टाना च अवकाश अन्तराल व्यकाशयमाने प्रकाशयति सति । व्याड्पूर्वी त्काशतेर्णिजन्ताल्लटि शानच् । विराटभूपो द्रुपदभूपश्च द्वौ । कोपेन कुटिलीकृत गुणाकर्षणेन कुण्डलीकृत चाप याभ्या तथोक्तौ सन्तौ द्रुत अनीचै महद्भि नाराचै बाणविशेषै आचार्ये शल्य नाम मृग शललै तल्लोमभिरिव निबद्धतनु लग्नशरीरं आतेनतु चक्रतु । ‘श्ववितु शल्यस्तोम्नि शलली शलल शलम्' इत्युभयत्राप्यमर । उपमालकार । उत्प्रेक्ष्या ससृष्ट ॥०
