तपरिगृहीतकलत्रा इति यावत् । हिर[१]प्यर्थे । कर्षणाधिकृता वैश्याः शुश्रूषाधिकृताः शूद्राः । पैशाचस्यान्त्यत्वं तु मनुवाक्यसिद्धम् ।
अन्यविवाहासंभवे ब्राह्मणादीनां पैशाचमप्यनुजानाति वत्सः--
|
"सर्वोपायैरसाध्या स्यात्सुकन्या पुरुषस्य या । |
यत्तुः--"आसुरवदार्षोऽपि पापीयान्क्रयक्रीतत्वाविशेषात् ।
अत एव कश्यपः--
|
"क्रयक्रीता तु या नारी न सा पत्न्यभिधीयते । |
यमोऽपि--
|
"कन्याविक्रयिणो मूर्खा रहःकिल्विषकारिणः । |
एतच्चाऽऽत्मार्थं धनग्रहणे । कन्यार्थे तु न दोषः ।
यथाऽऽह मनुः--
|
"यासां नाऽऽददते शुल्कं ज्ञातयो न स विक्रयः । |
आनृशंस्यमपापित्वम् ।
- मनुः--
|
"ब्राह्मो दैवस्तथैवाऽऽषः प्राजापत्यस्तथाऽऽसुरः । |
इत्यष्टौ भेदानुक्त्वा तेषां लक्षणान्यभिधाय तेष्वार्षस्य क्रयक्रीतत्वादधर्म्यत्वमित्यभिप्रेत्याऽऽह--
|
"पञ्चानां तु त्रयो धर्म्या द्वावधर्म्यौ स्मृताविह । |
ब्राह्मादीनामासुरान्तानां मध्ये ब्राह्मदैवप्राजापत्यास्त्रयो धर्म्याः क्रयाभावात् । आर्षासुरौ द्वावधर्म्यौ क्रयक्रीतत्वात्तयोरप्यासुरः पैशाचवदापद्यपि न कर्तव्यः" इति ।
तन्न । पञ्चाना[२] मितिवचनस्य मतान्तरोपन्यासपरत्वात् । कुत एतत् । यतः स्वयमेवोत्तरत्र गोमिथुनस्य शुल्कत्वं मतान्तरेणानूद्य निषेधति--
|
"आर्षे गोमिथुनं शुल्कं केचिदाहुर्मृषैव तत् । |
