पत्रसाक्षिमृतावपि लेख्यसिद्धिविवेकः.
तदपवादमाह स एव--
"यदि लब्धं भवेत्किञ्चित्प्रज्ञप्तिर्वा कृता भवेत् ।
प्रमाणमेव लिलितं मृता यद्यपि साक्षिणः" ॥
प्रज्ञप्तिमेव प्रपञ्चयति--
"दर्शितं प्रतिकालं [१]यद्ग्राहितं स्मारितं तथा ।
लेख्यं सिध्यति सर्वत्र मृतेष्वपि च साक्षिषु" ॥
बृहस्पतिस्तु विशेषमाह--
अन्यनामाङ्कलेखने दिव्येन निर्णयः.
"स्त्रीबालार्तान् लिप्यविज्ञान् वञ्चयन्ति स्वबान्धवाः ।
लेख्यं कृत्वाऽन्यनामाङ्कं ज्ञेयं युक्त्यागमैस्तु तत् ॥
ज्ञात्वा काले देशकार्ये कुशलाः कूटकारकाः ।
कुर्वन्ति सदृशं लेख्यं तद्यत्नेन विचारयेत्" ॥
इति । प्रजापतिस्तु--
"यन्नामगोत्रैस्तत्तुल्यरूपं लेख्यं क्वचिद्भवेत् ।
अगृहीते धने तत्र कार्यो दिव्येन निर्णयः" ॥
तत्तुल्यरूपं-- अविप्रतिपन्नलेख्यान्तरतुल्यरूपम् । अगृहीते (धने) प्रतिवादिनि दृढ इत्यर्थः ।
लेख्यविरोधे निर्णयः.
लेख्यानां मिथो विरोधे बाधकनिर्णयार्थमाह व्यासः--
"स्वहस्तकाज्जानपदं तस्मात्तु नृपशासनम् ।
प्रमाणतरमिष्टं हि व्यवहारार्थमागतम्" ॥
- ↑ यच्छ्रावितम्.
