पलब्ध्यभावेन आगमाभावनिश्चयासंभवात् आगमज्ञाननिरपेक्ष एव सातत्यविशेषणविशिष्टो भोगः प्रमाणम् । अत एवोक्तं कात्यायनेन--
"स्मार्तकाले क्रिया भूमेस्सागमा भुक्तिरिष्यते । |
इति । अनुगमाभावः-- योग्यानुपलब्ध्यभावेनागमाभावनिश्चयासंभवः । स्वत्वहेतुप्रतिग्रहक्रयादिरागमः । ननु यच्च--
"अन्यायेनापि यद्भुक्तं पित्रा [१]पूर्वतमौस्त्रिभिः ।
न तच्छक्यमपाकर्तुं क्रमात्त्रिपुरुषागमम्" ॥
इति । पित्रेति सहार्थे तृतीया । क्रमात्त्रिपुरुषागममिति तु स्मार्तकालोपलक्षणम् । त्रिपुरुषविवक्षायामेकवर्षाभ्यन्तरेऽपि पुरुषत्रयातिक्रमसंभवाद्द्वितीये वर्षे निरागमस्यापि भोगस्य प्रामाण्यप्रसङ्गात् ।
"स्मार्तकाले क्रियाभूमेस्सागमा भुक्तिरिष्यते" ॥
इति । स्मृतिविरोधश्च स्यात् । किन्तु अन्यायेनापि भुक्तमपहर्तुं न शक्यम् । किं पुनरन्यायानिश्चय इत्येवं परम् । यत्तूक्तं--
"यद्विनाऽऽगममत्यन्तं भुक्तं पूर्वैस्त्रिभिर्भवेत् ।
न तच्छक्यमपाकर्तुं क्रमात्त्रिपुरुषाऽऽगतम्" ॥
इति, तत्रात्यन्तमागमं सातत्यादिगुणविशेषणविशिष्टमुपलभ्यमानं विनेति व्याख्येयम् । न पुनरागमस्वरूपं विनेति । आगमस्वरूपाभावे भोगशतेनापि न स्वत्वं भवतीत्युक्तं विज्ञानयोगिना--
- ↑ पूर्वतरै (नै)