पुटमेतत् सुपुष्टितम्
२१
सुधाकरभाष्यसहितम् ।
अतस्तदन्तर्गताः पक्षाः = । द्वयोर्विषुवतोर्मध्ये ह्येकगुणा विषुवत्त्रयमध्ये च द्विगुणाः अभीष्टविषुवन्मध्ये च (वि-१) एतद्गुणाः पक्षाः भवन्ति यद्यभीष्टविषुवत्संख्या = वि । ततो विषुवदन्तर्गताः--
पक्षाः = (वि – १) = ६२ वि/५ - । क्षेपाख्ययोजनेन जाता युगादितः-
पक्षाः = ६२ वि/५ - +
=१२ वि + २ वि/५ - १२ - +६+
=१२ वि - ६+ २ वि/५-
=६ (२ वि - १) पक्षाः + (२ वि/५-) x १५ तिथयः
=६ (२ वि - १) पक्षाः + ३(२ वि - १) तिथयः
=६ (२ वि - १) पक्षाः + ६(२ वि - १)/२ तिथयः ।
अत उपपद्यते सर्वम् । अत्र बार्हस्पत्यकृतं व्याख्यानं गणितं च सर्वमतीव समीचीनं शङ्करबालकृष्णदीक्षितगणितानुरूपमिति ॥ २३ ॥
- इदानीं नाडिकाप्रमाणमाह ।
- पलानि पञ्चाशदपां धृतानि
- तदाढकं द्रोणमतः प्रमेयम् ।
- त्रिभिर्विहीनं कुडवैस्तु कार्यं
- तन्नाडिकायास्तु भवेत् प्रमाणम् ॥ २४ ॥
- पलानि पञ्चाशदपां धृतानि
अपां जलस्य पञ्चाशत् पलानि यस्मिन् पात्रे धृतानि स्थापितानि