"दक्षिणामूर्त्युपनिषत्" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
(लघु) २ अवतरण: सरस्वती-रहस्य_उपनिषद् and other pages |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः १:
==दक्षिणामुर्त्युपनिषद्==
:ॐ सह नाववतु ।
:सह नौ भुनक्तु ।
:सह वीर्यं करवावहै ।
:तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥
:ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
:ब्रह्मावर्ते महाभाण्डीरवटमूले महासत्राय समेता महर्षयः शौनकादयस्ते ह समित्पाणयस्तत्त्वजिज्ञासवो मार्कण्डेयं चिरंजीविन- मुपसमेत्य पप्रच्छुः केन त्वं चिरं जीवसि केन वानन्दमनुभवसीति ॥१॥
:परमरहस्यशिव-तत्त्वज्ञानेनेति स होवाच ॥२॥
:किं तत्परमरहस्यशिवतत्त्वज्ञानम् ।
:तत्र को देवः ।
:के मन्त्राः ।
:का मुद्रा ।
:का निष्ठा ।
:किं तज्ज्ञानसाधनम् ।
:कः परिकरः ।
:को बलिः ।
:कः
:किं तत्स्थानमिति ॥३॥
:स होवाच ।
:येन दक्षिणामुखः शिवोऽपरोक्षीकृतो भवति तत्परमरहस्यशिवतत्त्वज्ञानम् ॥४॥
:यः सर्वोपरमे काले सर्वानात्मन्युपसंहृत्य स्वात्मानन्दसुखे मोदते प्रकाशते वा स देवः ॥५॥
:अत्रैते मन्त्ररहस्यश्लोका भवन्ति ।
:मेधा दक्षिणामूर्तिमन्त्रस्य ब्रह्मा ऋषिः ।
:गायत्री छन्दः ।
:देवता दक्षिणास्यः ।
:मन्त्रेणाङ्गन्यासः
:ॐ आदौ नम उच्चार्य ततो भगवते पदम् ।
:दक्षिणेति पदं पश्चान्मूर्तये पदमुद्धरेत् ।
:अस्मच्छब्दं चतुर्थ्यन्तं मेधां प्रज्ञां पदं वदेत् ।
:समुच्चार्य ततो वायुबीजं च्छं च ततः पठेत् ।
:अग्निजायां ततस्त्वेष चतुर्विंशाक्षरो मनुः ॥ ७ ॥
:ध्यानम् ।
:स्फटिकरजतवर्णं मौक्तिकीमक्षमालाममृतकलशविद्यां ज्ञानमुद्रां कराग्रे ।
:दधतमुरगकक्ष्यं चन्द्रचूडं त्रिनेत्रं विधृतविविधभूषं दक्षिणामूर्तिमीडे ॥ ८ ॥
:मन्त्रेण न्यासः ।
:आदौ वेदादिमुच्चार्य स्वराद्यं सविसर्गकम् ।
:पञ्चार्णं तत उद्धृत्य अन्तरं सविसर्गकम् ।
:अन्ते समुद्धरेत्तारं मनुरेष नवाक्षरः ॥ ९ ॥
:मुद्रां भद्रार्थदात्रीं स परशुहरिणं बाहुभिर्बाहुमेकं जान्वासक्तं दधानो भुजगबिलसमाबद्धकक्ष्यो वटाधः ।
:आसीनश्चन्द्रखण्डप्रतिघटि जटाक्षीरगौरस्त्रिनेत्रो दद्यादाद्यः शुकाद्यैर्मुनिभिरभिवृतो भावशुद्धिं भवो नः ॥ १० ॥
:मन्त्रेण न्यासः ब्रह्मर्षिन्यासः -तारं ब्रूंनम उच्चार्य मायां वाग्भवमेव च ।
:दक्षिणापदमुच्चार्य ततः स्यान्मूर्तये पदम् ॥ ११ ॥
:ज्ञानं देहि पदं पश्चाद्वह्निजायां ततो न्यसेत् ।
:मनुरष्टादशार्णोऽयं सर्वमन्त्रेषु गोपितः ॥ १२ ॥
:भस्मव्यापाण्डुरङ्गः शशिशकलधरो ज्ञानमृद्राक्षमालावीणापुस्तैर्विराजत्करकमलधरो योगपट्टाभिरामः ।
:व्याख्यापीठे निषण्णो मुनिवरनिकरैः सेव्यमानः प्रसन्नः सव्यालः कृत्तिवासाः सततमवतु नो दक्षिणामूर्तिरीशः ॥ १३ ॥
:मन्त्रेण न्यासः ।
:[ब्रह्मर्षिन्यासः .]
:तारं परं रमाबीजं वदेत्सांबशिवाय च ।
:तुभ्यं चानलजायां मनुर्द्वादशवर्णकः ॥ १४ ॥
:वीणां करैः पुस्तकमक्षमालां बिभ्राणमभ्राभगलं वराढ्यम् ।
:फणीन्द्रकक्ष्यं मुनिभिः शुकाद्यैः सेव्यं वटाधः कृतनीडमीडे ॥ १५ ॥
:विष्णू ऋषिरनुष्टुप् छन्दः ।
:देवता दक्षिणास्यः ।
:मन्त्रेण न्यासः ।
:तारं नमो भगवते तुभ्यं वटपदं ततः ।
:मूलेति पदमुच्चार्य वासिने पदमुद्धरेत् ॥ १६ ॥
:वागीशाय तत: पश्र्चान्महाज्ञानपदं तत: ।
:दायिने पदमुच्चार्य मायिने नम उद्धरेत् ॥ १७ ॥
:आनुष्टुभो मन्त्रराजः सर्वमन्त्रोत्तमोतमः ॥ १८ ॥
:ध्यानम् । मुद्रापुस्तकवह्निनागविलसद्बाहुं प्रसन्नाननं मुक्ताहारविभूषणं शशिकलाभास्वत्किरीटोज्ज्वलम् ।
:अज्ञानापहमादिमादिमगिरामर्थं भवानीपतिं न्यग्रोधान्तनिवासिनं परगुरुं ध्यायाम्यभीष्टाप्तये ॥ १९ ॥
:मौनमुद्रा ।
:सोऽहमिति यावदास्थितिः सा निष्ठा भवति ॥२०॥
:तदभेदेन मन्त्राम्रेडनं ज्ञानसाधनम् ॥२१॥
:चित्ते तदेकतानता परिकरः ॥२२॥
:अङ्गचेष्टार्पणं बलिः ॥२३॥
:त्रीणि धामानि कालः ॥।२४॥
:द्वादशान्तपदं स्थानमिति ॥२५॥
:ते ह पुनः श्रद्दधानास्तं प्रत्यूचुः ।
:कथं वाऽस्योदयः ।
:किं स्वरूपम् ।
:को वाऽस्योपासक इति ॥२६॥
:स होवाच ।
:वैराग्यतैलसंपूर्णे भक्तिवर्तिसमन्विते ।
:प्रबोधपूर्णपात्रे तु ज्ञप्तिदीपं विलोकयेत् ॥ २७ ॥
:मोहान्धकारे निःसारे उदेति स्वयमेव हि ।
:वैराग्यमरणिं कृत्वा ज्ञानं कृत्वोत्तरारणिम् ॥ २८ ॥
:गाढतामिस्रसंशान्त्यै गूढमर्थं निवेदयेत् ।
:मोहभानुजसंक्रान्तं विवेकाख्यं मृकण्डुजम् ॥ २९ ॥
:तत्त्वाविचारपाशेन बद्धं द्वैतभयातुरम् ।
:उज्जीवयन्निजानन्दे स्वस्वरूपेण संस्थितः ॥ ३० ॥
:शेमुषी दक्षिणा प्रोक्ता सा यस्याभीक्षणे मुखम् ।
:दक्षिणाभिमुखः प्रोक्तः शिवोऽसौ ब्रह्मवादिभिः ॥ ३१ ॥
:सर्गादिकाले भगवान्विरिञ्चिरुपास्यैनं सर्गसामर्थ्यमाप्य ।
:तुतोष चित्ते वाञ्छितार्थांश्च लब्ध्वा धन्यः सोपास्योपासको भवति धाता ॥ ३२ ॥
:य इमां परमरहस्यशिवतत्त्वविद्यामधीते स सर्वपापेभ्यो मुक्तो भवति ।
:य एवं वेद स कैवल्यमनुभवतीत्युपनिषत् ॥३३॥
:इति दक्षिणामुर्त्युपनिषत्समाप्त: ॥
:ॐ सह नाववतु ।
:सह नौ भुनक्तु ।
:सह वीर्यं करवावहै ।
:तेजस्विनावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ॥
:ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥
| |||