"ऋग्वेदः सूक्तं १०.९६" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
पङ्क्तिः ८:
| notes = दे. हरिः। जगती, १२-१३ त्रिष्टुप्
}}
[[File:Shree Hari Vishnu Statue.jpg|thumb|श्रीहरिविष्णु मूर्ति, नेपाल]]▼
<poem><span style="font-size: 14pt; line-height: 200%">
<poem>▼
प्र ते महे विदथे शंसिषं हरी प्र ते वन्वे वनुषो हर्यतं मदम् ।
घृतं न यो हरिभिश्चारु सेचत आ त्वा विशन्तु हरिवर्पसं गिरः ॥१॥
Line ३९ ⟶ ३७:
अपाः पूर्वेषां हरिवः सुतानामथो इदं सवनं केवलं ते ।
ममद्धि सोमं मधुमन्तमिन्द्र सत्रा वृषञ्जठर आ वृषस्व ॥१३॥
▲</span></poem>
{{ऋग्वेदः मण्डल १०}}▼
▲[[File:Shree Hari Vishnu Statue.jpg|thumb|श्रीहरिविष्णु मूर्ति, नेपाल]]
== ==▼
तुलनीयं - ऋग्वेदः [[ऋग्वेदः सूक्तं १.८२|१.८२]]▼
*शाखान्तरे(आश्वलायनशाखीया, सम्पादकः व्रजबिहारी चौबे) वरुराङ्गिरसः स्थाने वरुणाङ्गिरसः ऋषिः उल्लिखितं अस्ति। वरु शब्देन वरप्राप्तिइच्छुकस्य संकेतं भवति। यदि वरः श्रेष्ठतावाचकः भवेत्, तर्हि वरु शब्देन श्रेष्ठताप्राप्तिकामस्य संकेतं भवेत्। यदि वरु स्थाने वलु भवेत्, एवं हरि स्थाने हलं भवेत्, तर्हि वल - संवरणे(प्रसारे)(काशकृत्स्न धातुकोशः १.४९७) अनुसारे यस्य ऊर्जा विकीर्णितमस्ति, तस्योपायं हलेन तस्याः संवरणम् अस्ति।▼
[http://puraana.tripod.com/pur_index30/hari.htm हरिरुपरि डा. श्रद्धा चौहानस्य अभिव्यक्तिः]▼
[[शतपथब्राह्मणम्/काण्डम् ४/अध्यायः ४/ब्राह्मण ३|शतपथब्राह्मणे हारियोजनग्रहः]]▼
{{सायणभाष्यम्|
Line १०० ⟶ ४८:
घृ॒तं न यो हरि॑भि॒श्चारु॒ सेच॑त॒ आ त्वा॑ विशन्तु॒ हरि॑वर्पसं॒ गिरः॑ ॥
प्र । ते । महे। विदथे । शंसिषम् । हरी इति । प्र । ते । वन्वे । वनुषः । हर्यतम् । मदम् ।।
घृतम् । न । यः । हरिऽभिः । चारु । सेचते । आ । त्वा । विशन्तु । हरिऽवर्पसम् । गिरः॥१॥
हे इन्द्र “ते तव “हरी अश्वौ “महे महति “विदथे यज्ञे “प्र “शंसिषम् अशंसिषम् । अस्ताविषम्। तथा “वनुषः । वनु हिंसायाम्' । हिंसकस्य “ते तव “हर्यतम् । ‘हर्य गतिकान्त्योः ' । तस्यौणादिकोऽतच् । चित्स्वरेणान्तोदात्तः । कमनीयं “मदं “प्र “वन्वे प्रयाचेऽस्मदभिमतम् ।' वनु याचने'। “यः इन्द्रः “हरिभिः हरितवर्णैरश्वैः मद्यागं गत्वा “चारु चरणीयं “घृतं न घृतमिव सुपूतमुदकं “सेचते वर्षति तं तादृशं “हरिवर्पसम्। वर्प इति रूपनाम । हरितरूपं “त्वा त्वाम् “आ “विशन्तु “गिरः अस्मदीयाः स्तुतिवाचस्तव मदाय ॥
Line १०७ ⟶ ५८:
आ यं पृ॒णन्ति॒ हरि॑भि॒र्न धे॒नव॒ इन्द्रा॑य शू॒षं हरि॑वन्तमर्चत ॥
हरिम्। हि । योनिम्। अभि। ये। सम्ऽअस्वरन् । हिन्वन्तः । हरी इति । दिव्यम् । यथा। सदः।
आ। यम् । पृणन्ति । हरिऽभिः । न । धेनवः । इन्द्राय । शूषम् । हरिऽवन्तम् । अर्चत ॥२॥
२ ये पूर्वे स्तोतारऋषयोयोनिं इन्द्रस्य स्थानभूतं हरिं अश्वं अभिसमस्वरन् स्वृशब्दोपता- पयोः अधिसंस्तुवन्ति किं कुर्वन्तः दिव्यं देवसंबन्धि सदोयागगृहं यथा प्रेरयन्तीन्द्रं तथा हरी अश्वौ हिन्वन्तः प्रेरयन्तः सोमेभिषुते सति स्वयमेवेन्द्रो रथेश्वौ प्रेरयति अतः स्तोतॄणां हरि- प्रेरणत्वं । यद्वा दिव्यं सदः इन्द्रः प्राप्नुयात्तथा हरिं रथाय स्तुतिभिर्हिन्वन्तः प्रेरयन्तः यमिन्द्रं धेनवः नवप्रसूतागावो यथा पृणन्ति क्षीरादिभिः । अत्र पुरस्तादुपचारोपि नकारउपमार्थीयः । हरिभिः हरितवर्णैः सोमैरापृणन्ति पूरयन्ति तथा यूयमपीन्द्रायेन्द्रस्य हरिवन्त शूषं बलं अर्चत पूजयत हे स्तोतारः स्तुतिभिः ।। २ ।।
Line १८९ ⟶ १४४:
}}
▲{{ऋग्वेदः मण्डल १०}}
▲== ==
▲तुलनीयं - ऋग्वेदः [[ऋग्वेदः सूक्तं १.८२|१.८२]]
▲*शाखान्तरे(आश्वलायनशाखीया, सम्पादकः व्रजबिहारी चौबे) वरुराङ्गिरसः स्थाने वरुणाङ्गिरसः ऋषिः उल्लिखितं अस्ति। वरु शब्देन वरप्राप्तिइच्छुकस्य संकेतं भवति। यदि वरः श्रेष्ठतावाचकः भवेत्, तर्हि वरु शब्देन श्रेष्ठताप्राप्तिकामस्य संकेतं भवेत्। यदि वरु स्थाने वलु भवेत्, एवं हरि स्थाने हलं भवेत्, तर्हि वल - संवरणे(प्रसारे)(काशकृत्स्न धातुकोशः १.४९७) अनुसारे यस्य ऊर्जा विकीर्णितमस्ति, तस्योपायं हलेन तस्याः संवरणम् अस्ति।
▲[http://puraana.tripod.com/pur_index30/hari.htm हरिरुपरि डा. श्रद्धा चौहानस्य अभिव्यक्तिः]
▲[[शतपथब्राह्मणम्/काण्डम् ४/अध्यायः ४/ब्राह्मण ३|शतपथब्राह्मणे हारियोजनग्रहः]]
| |||