"ऋग्वेदः सूक्तं १.३८" इत्यस्य संस्करणे भेदः

No edit summary
No edit summary
पङ्क्तिः ८:
| notes = दे. मरुतः। गायत्री
}}
<poem><span style="font-size: 14pt; line-height:200%">
<poem>
{|
|
कद्ध नूनं कधप्रियः पिता पुत्रं न हस्तयोः ।
दधिध्वे वृक्तबर्हिषः ॥१॥
Line ४१ ⟶ ३९:
वन्दस्व मारुतं गणं त्वेषं पनस्युमर्किणम् ।
अस्मे वृद्धा असन्निह ॥१५॥
</span></poem>
|
 
 
{{सायणभाष्यम्|
 
कद्ध॑ नू॒नं क॑धप्रियः पि॒ता पु॒त्रं न हस्त॑योः ।
 
द॒धि॒ध्वे वृ॑क्तबर्हिषः ॥
द॒धि॒ध्वे वृ॑क्तबर्हिषः ॥१
 
कत् । ह॒ । नू॒नम् । क॒ध॒ऽप्रि॒यः॒ । पि॒ता । पु॒त्रम् । न । हस्त॑योः ।
 
द॒धि॒ध्वे । वृ॒क्त॒ऽब॒र्हि॒षः॒ ॥१
 
कत् । ह । नूनम् । कधऽप्रियः । पिता । पुत्रम् । न । हस्तयोः ।
 
दधिध्वे । वृक्तऽबर्हिषः ॥१
 
 
क्व॑ नू॒नं कद्वो॒ अर्थं॒ गन्ता॑ दि॒वो न पृ॑थि॒व्याः ।
 
क्व॑ वो॒ गावो॒ न र॑ण्यन्ति ॥
क्व॑ वो॒ गावो॒ न र॑ण्यन्ति ॥२
 
क्व॑ । नू॒नम् । कत् । वः॒ । अर्थ॑म् । गन्ता॑ । दि॒वः । न । पृ॒थि॒व्याः ।
 
क्व॑ । वः॒ । गावः॑ । न । र॒ण्य॒न्ति॒ ॥२
 
क्व । नूनम् । कत् । वः । अर्थम् । गन्ता । दिवः । न । पृथिव्याः ।
 
क्व । वः । गावः । न । रण्यन्ति ॥२
 
 
क्व॑ वः सु॒म्ना नव्यां॑सि॒ मरु॑त॒ः क्व॑ सुवि॒ता ।
 
क्वो॒३॒॑ विश्वा॑नि॒ सौभ॑गा ॥
क्वो॒३॒॑ विश्वा॑नि॒ सौभ॑गा ॥३
 
क्व॑ । वः॒ । सु॒म्ना । नव्यां॑सि । मरु॑तः । क्व॑ । सु॒वि॒ता ।
 
क्वो॒३॒॑ इति॑ । विश्वा॑नि । सौभ॑गा ॥३
 
क्व । वः । सुम्ना । नव्यांसि । मरुतः । क्व । सुविता ।
 
क्वो इति । विश्वानि । सौभगा ॥३
 
 
यद्यू॒यं पृ॑श्निमातरो॒ मर्ता॑स॒ः स्यात॑न ।
 
स्तो॒ता वो॑ अ॒मृत॑ः स्यात् ॥
स्तो॒ता वो॑ अ॒मृत॑ः स्यात् ॥४
 
यत् । यू॒यम् । पृ॒श्नि॒ऽमा॒त॒रः॒ । मर्ता॑सः । स्यात॑न ।
 
स्तो॒ता । वः॒ । अ॒मृतः॑ । स्या॒त् ॥४
 
यत् । यूयम् । पृश्निऽमातरः । मर्तासः । स्यातन ।
 
स्तोता । वः । अमृतः । स्यात् ॥४
 
 
मा वो॑ मृ॒गो न यव॑से जरि॒ता भू॒दजो॑ष्यः ।
 
प॒था य॒मस्य॑ गा॒दुप॑ ॥
प॒था य॒मस्य॑ गा॒दुप॑ ॥५
 
मा । वः॒ । मृ॒गः । न । यव॑से । ज॒रि॒ता । भू॒त् । अजो॑ष्यः ।
 
प॒था । य॒मस्य॑ । गा॒त् । उप॑ ॥५
 
मा । वः । मृगः । न । यवसे । जरिता । भूत् । अजोष्यः ।
 
पथा । यमस्य । गात् । उप ॥५
 
 
मो षु ण॒ः परा॑परा॒ निरृ॑तिर्दु॒र्हणा॑ वधीत् ।
 
प॒दी॒ष्ट तृष्ण॑या स॒ह ॥
प॒दी॒ष्ट तृष्ण॑या स॒ह ॥६
 
मो इति॑ । सु । नः॒ । परा॑ऽपरा । निःऽऋ॑तिः । दुः॒ऽहना॑ । व॒धी॒त् ।
 
प॒दी॒ष्ट । तृष्ण॑या । स॒ह ॥६
 
मो इति । सु । नः । पराऽपरा । निःऽऋतिः । दुःऽहना । वधीत् ।
 
पदीष्ट । तृष्णया । सह ॥६
 
 
स॒त्यं त्वे॒षा अम॑वन्तो॒ धन्व॑ञ्चि॒दा रु॒द्रिया॑सः ।
 
मिहं॑ कृण्वन्त्यवा॒ताम् ॥
मिहं॑ कृण्वन्त्यवा॒ताम् ॥७
 
स॒त्यम् । त्वे॒षाः । अम॑ऽवन्तः । धन्व॑न् । चि॒त् । आ । रु॒द्रिया॑सः ।
 
मिह॑म् । कृ॒ण्व॒न्ति॒ । अ॒वा॒ताम् ॥७
 
सत्यम् । त्वेषाः । अमऽवन्तः । धन्वन् । चित् । आ । रुद्रियासः ।
 
मिहम् । कृण्वन्ति । अवाताम् ॥७
 
 
वा॒श्रेव॑ वि॒द्युन्मि॑माति व॒त्सं न मा॒ता सि॑षक्ति ।
 
यदे॑षां वृ॒ष्टिरस॑र्जि ॥
यदे॑षां वृ॒ष्टिरस॑र्जि ॥८
 
वा॒श्राऽइ॑व । वि॒ऽद्युत् । मि॒मा॒ति॒ । व॒त्सम् । न । मा॒ता । सि॒स॒क्ति॒ ।
 
यत् । ए॒षा॒म् । वृ॒ष्टिः । अस॑र्जि ॥८
 
वाश्राऽइव । विऽद्युत् । मिमाति । वत्सम् । न । माता । सिसक्ति ।
 
यत् । एषाम् । वृष्टिः । असर्जि ॥८
 
 
दिवा॑ चि॒त्तम॑ः कृण्वन्ति प॒र्जन्ये॑नोदवा॒हेन॑ ।
 
यत्पृ॑थि॒वीं व्यु॒न्दन्ति॑ ॥
यत्पृ॑थि॒वीं व्यु॒न्दन्ति॑ ॥९
 
दिवा॑ । चि॒त् । तमः॑ । कृ॒ण्व॒न्ति॒ । प॒र्जन्ये॑न । उ॒द॒ऽवा॒हेन॑ ।
 
यत् । पृ॒थि॒वीम् । वि॒ऽउ॒न्दन्ति॑ ॥९
 
दिवा । चित् । तमः । कृण्वन्ति । पर्जन्येन । उदऽवाहेन ।
 
यत् । पृथिवीम् । विऽउन्दन्ति ॥९
 
 
अध॑ स्व॒नान्म॒रुतां॒ विश्व॒मा सद्म॒ पार्थि॑वम् ।
 
अरे॑जन्त॒ प्र मानु॑षाः ॥
अरे॑जन्त॒ प्र मानु॑षाः ॥१०
 
अध॑ । स्व॒नात् । म॒रुता॑म् । विश्व॑म् । आ । सद्म॑ । पार्थि॑वम् ।
 
अरे॑जन्त । प्र । मानु॑षाः ॥१०
 
अध । स्वनात् । मरुताम् । विश्वम् । आ । सद्म । पार्थिवम् ।
 
अरेजन्त । प्र । मानुषाः ॥१०
 
 
मरु॑तो वीळुपा॒णिभि॑श्चि॒त्रा रोध॑स्वती॒रनु॑ ।
 
या॒तेमखि॑द्रयामभिः ॥
या॒तेमखि॑द्रयामभिः ॥११
 
मरु॑तः । वी॒ळु॒पा॒णिऽभिः॑ । चि॒त्राः । रोध॑स्वतीः । अनु॑ ।
 
या॒त । ई॒म् । अखि॑द्रयामऽभिः ॥११
 
मरुतः । वीळुपाणिऽभिः । चित्राः । रोधस्वतीः । अनु ।
 
यात । ईम् । अखिद्रयामऽभिः ॥११
 
 
स्थि॒रा व॑ः सन्तु ने॒मयो॒ रथा॒ अश्वा॑स एषाम् ।
 
सुसं॑स्कृता अ॒भीश॑वः ॥
सुसं॑स्कृता अ॒भीश॑वः ॥१२
 
स्थि॒राः । वः॒ । स॒न्तु॒ । ने॒मयः॑ । रथाः॑ । अश्वा॑सः । ए॒षा॒म् ।
 
सुऽसं॑स्कृताः । अ॒भीश॑वः ॥१२
 
स्थिराः । वः । सन्तु । नेमयः । रथाः । अश्वासः । एषाम् ।
 
सुऽसंस्कृताः । अभीशवः ॥१२
 
 
अच्छा॑ वदा॒ तना॑ गि॒रा ज॒रायै॒ ब्रह्म॑ण॒स्पति॑म् ।
 
अ॒ग्निं मि॒त्रं न द॑र्श॒तम् ॥
अ॒ग्निं मि॒त्रं न द॑र्श॒तम् ॥१३
 
अच्छ॑ । व॒द॒ । तना॑ । गि॒रा । ज॒रायै॑ । ब्रह्म॑णः । पति॑म् ।
 
अ॒ग्निम् । मि॒त्रम् । न । द॒र्श॒तम् ॥१३
 
अच्छ । वद । तना । गिरा । जरायै । ब्रह्मणः । पतिम् ।
 
अग्निम् । मित्रम् । न । दर्शतम् ॥१३
 
 
मि॒मी॒हि श्लोक॑मा॒स्ये॑ प॒र्जन्य॑ इव ततनः ।
 
गाय॑ गाय॒त्रमु॒क्थ्य॑म् ॥
गाय॑ गाय॒त्रमु॒क्थ्य॑म् ॥१४
 
मि॒मी॒हि । श्लोक॑म् । आ॒स्ये॑ । प॒र्जन्यः॑ऽइव । त॒त॒नः॒ ।
 
गाय॑ । गा॒य॒त्रम् । उ॒क्थ्य॑म् ॥१४
 
मिमीहि । श्लोकम् । आस्ये । पर्जन्यःऽइव । ततनः ।
 
गाय । गायत्रम् । उक्थ्यम् ॥१४
 
 
वन्द॑स्व॒ मारु॑तं ग॒णं त्वे॒षं प॑न॒स्युम॒र्किण॑म् ।
अ॒स्मे वृ॒द्धा अ॑सन्नि॒ह ॥
|}
</poem>
 
अ॒स्मे वृ॒द्धा अ॑सन्नि॒ह ॥१५
 
वन्द॑स्व । मारु॑तम् । ग॒णम् । त्वे॒षम् । प॒न॒स्युम् । अ॒र्किण॑म् ।
 
अ॒स्मे इति॑ । वृ॒द्धाः । अ॒स॒न् । इ॒ह ॥१५
 
वन्दस्व । मारुतम् । गणम् । त्वेषम् । पनस्युम् । अर्किणम् ।
 
अस्मे इति । वृद्धाः । असन् । इह ॥१५
 
 
}}
{{ऋग्वेदः मण्डल १}}
*[[ऋग्वेद:]]
"https://sa.wikisource.org/wiki/ऋग्वेदः_सूक्तं_१.३८" इत्यस्माद् प्रतिप्राप्तम्