कालमाधवः (संक्षिप्तटिप्पणिसमेतः)

by माधवाचार्यः

कालमाधवः (संक्षिप्तटिप्पणिसमेतः) माधवाचार्यः १९१६

A .", n | १ ४: {

1. मुंहभयभधायचूंदिरर्चतः । ,

४ लब्धुलः । । A at -•5»z>*---

1. श्रीचन्द्रकान्ततकीeझfी

। संक्षिप्तटेषमशुभैः । तेऽथ है श्रीङ्काश-गङ्गादूिषणः . है अध्यक्ष "लक्ष्मीवेङ्कटेश्वर " खुणालये , झी

• मैनेजK पै८ शिंदृ . वाजपेयीसनेन स्थायथं ।

अद्धथि प्रकाशितः । शृश्या १८३८, संड; १९७३ 8. 1 --- - । कञ्चुंबई. A५ ।

---

- -- हैं, अन्य अंयथ पुनर्मुधेिः: सुन्दरिंग स्वरूझता : । है" ४०.,,,५. ४५*३, 4,AMA ३:.b¥339 . २४ सेन्ट्रल -

° . है । f:1 - . अ आ । । •9A':...:a } । • • • • • • •-- ::: • • ( । ५.• •: ::

!

है। १५ A =

१ ९

-70A be = b है । ।

cu

: : ४६४

4 । wi€ • • १५ • • • • • - २ १० १० ११ १२ १ २ ! २ 4260 * b 0 .

% • सृभिक. दे:

कालमर्धव।न प्रसिद्धोऽयं कालनिर्णय.मिधो ग्रन्थः । केचि कर्तुमाधवाचार्यस्य निर्देश दृश्यते । साथै अन्धः यः धृतिमुषारख्यापक्षिभिश्च षशरभृतिव्यापारप्रणयननन्त’ अतः तथा चास्य ग्रन्थस्योपक्रमणिकागदः श्लोकः- उसख्य! मधबचय थलोपार्शनथ } तीसुष्ठानकालस्य निर्णयं वक्तुमुद्यतः ।। १ आभिव् ग्नर्थे यथै प्रकलिं सन्ति । शृथङ् ऐर्हणम्। ४. । तियें बत्मकथथ् । तृतीयं अति पप्रणए । तुर्की इतीयादिप्रद8णं. वावश्वितिथिष्ण ! पञ्चमं प्रकीर्णीकरणं व नक्षत्रांषेित्रकर्ण । प्रथम कपोद्धातप्रकरणे दर्शनशास्त्ररीत्य. ह्यसैंण काख्यानं, नर्णय्यस्या, भियानित्यभेदेन काळ’विध्ये, मेत्यस्त्वम्झर एव स ६ कर्मीद स्मसस्थः, जन्मालमध्ये सt झुमर्षे निमेषादीनां ते तदाश्चर्सीतया गौरवमितौजानमभिर्हतम् । द्वीिती क्षप्रझरी बक्षरामन्नकुमारषष्ठ निर्देपितः । तंत्रेि चासौरसाधननक्षत्रघाईस्परेत् पञ्चविधो मेंसः, विषय शेषे तेषामुपग्रेगx निर्णीतः दक्षिणाग्रताघणभेदेभ किंविधक्षयरी कर्मविशेषे तयोर्विनियोशश्च दर्शितः । वसन्त श्रीष्मवर्षाशरद्धेमन्तु अशिशिरभेदान् षट् ऋः- तेच चन्द्राः साराश्च । तेषां विषय त्रेिये ’िवियोगश्च समर्थः । -सैरसावनलाऋधेऋनं - ईधसासःचन्द्रोपि दशन्तु-चूर्णिमान्तभेदं ड्रिविधः । क्री विशेषे च तेषां विनियमः कथितः । तेषु चन्द्र एवं आसन्न तन्ते सऊमारो भवति । स चोत्तमसन्तर्गत । एकवर्षे असं क्रन्तभट्टग्रपते ती ही भास द्विसैकान्तोऽपि भवति ! सैg दिमः संपर्थः अनिमेsधिमा, द्विसंकास्तु श्वभ्रमभ ईयंत्रतिरांते वध्यते तेषु किं कार्यं करयं ॐ दा न करणी येभियेतत् सर्वेषु r• AL तृश्रे तिपद्भरफे ति यने निर्णीत! तिथेन क्षुदात्व सत्वे भिरूपितं । अतेिषदि टषयसैड् फ़नआईतनहुभ में . येन १४वविधदेवकन्धः , एकोद्दिष्ट(भ्रूणभेदैन विंबंध संश’ कहो निरूपितः { चतुर्थे क्षितीरादिप्रकर्षे द्वितीय प्रशान्तः क! भनय निरूपितः £ ३ठे र में निर्णीतम् । पूर्वसम्म ४४६ स्थापितः ! इथेहभृतीनां चlदुश्चनजल दर्शितः । पृथुने नक्षयक्षिप्रकरणं नक्षत्रगो-वरा-वर निरूपितः सं क्रान्पुिण्यका, तत्र ' कर्तव्यं चे दर्शितम्! ग्रहणं निर्णीतम् । तत्र ग्रहणात्रिशेषं नेत्रवेशै र्दीविंशंभच च महद्यमुपार्शतम् । अह' श्रीजन-वैधिनमधी चिन्तित ! श्रवणे वैध निन्नपिस ३ पंद्रातकशस्य ह्रौ श्लोफैज्ञाऽनुक्रमणिका ग्रन्झुम राचिना। था आभाव/केमाख्ययते ६ स सप्तम , खेिना. सहित.. सभस्तष्ठध्वनिपायिका च ! अथरश्रीस्थाईर्षेः कवी गुणैव शक्यन्ते कमलंगप नेिथिनिर्मुषर चितुम् । अस्य ग्रन्थस्य शीधनीं चंवर चुस्तरिः संगृहीतानि ३ एकं अस्त्रतयस मरतकापस्यं सं ५ चिह्निसं नाहंसमीन्नं. ३ अपरं कछिकात-शभाविtrथज्ञ४दानीनं क० किहोते नाते- शुिद्धम्_के अ iत? क्रीतं सुP चि॥ श्रयः ::धू । <त श्रीमीभवभूथिद्यमहायुः द्वािहनं pि७ रे में पट्टिशू प्रायः सर्षे विवरण नई स्थानं त्रिणं कृतम् । अस्य शुधनदेशे यथामति कृत अतः, तथापि अभङ्गालरुद ते तत् कृपया शोधनीयं विंद ईरिति विक्षु । sगं ग्रन्थ महंमध्श्वघंन माधवचर्येण संध्या ३॥ भुषक्रमणक्रयसे स्पष्टम् । मधेश्वचश्च दुसराज" कुरुङ्गकुमेन चाद्भविस्यदप्तैत्र व्रतम्। संऽ आया । ऍस्य श्रीभत्यक्ष भृशः प्रख्यातस्य वैभNष्याग्नि-शकटैः सश्य आनट्त्रंथ 'आता शसं महद्वःअगदर्छते । एतस्रशैलप्६ रझर्श्वातंत्र्याख्यतींचने । तच्च समुतबिकागते ,

• • श्रीभती जननी अस्थ सुसमाजः र्पत !

सत्रणे भगनथ४ मनोबुद्धी सहोदरौ । ग्रस्य आश्रयनं सुतं शlवा यस्य च धातु ! आNरद्धी कुठं ग्रथ सर्वज्ञः स हैिं आधध६ ५ * इति । स्वsी सयणश्येरंस्यगंज रुषालीिन त्यखुजः,--इति सायण! शय्यैङ्कलयन्त्रसुधानिधिग्रन्थादेव शम्यन्ते । तथाच तद्भस्थे साक्ष्यश्चार्येणोक्तम् “ तस्(इन्चक्षुश्रुवांछैि।ग्रुघ्श । सर्वज्ञः सायणाचार्यो मयणायैतदुद्भवः | । पेन्द्रस्येव यस्यादीन्निद्धः क्षुभक्षां प्रियः । मद्भक्रनुनाशं सर्वसहहरः ५ * “ इति } अतएव सस्यचर्येण ब्येष्ठे भ्रातरि भक्यानैशयत् भासः स्टुनिर्मित। ग्रन्थ माधमयतयः निर्देष्टः । स तु मध्यगणय भूयमिंते भ्रापतद्अतंममर्थेभ्घ्रस्तनोर्भदवंगतेः परं समय गते प्रधवध्यनुजन्नाग्वत् ईशनासपीठ अनशरे । द्रथाच, स।यणाचार्यविरचित(, अथवीयश्रूयथा ह्वृ उपक्रमा • व में नांवेभ.

• तस्य अन्तिमस्ति थणमयाः ।

यः श्रूयतें होंते यश्नर्थयाति पार्थिी । तेन मयणणैर्ने थणेभ सेनथिण ! व्याख्या प्र!भवधेियं धातुशृत्तिर्दश्यते । अत्र हि शूर्य मायणस्य सNथणतयन ईशनःभव- भूम्यावगमयति । उत्तरके च यतभय रक्तवशेनामलकी नितम्१ पाणशब्दस्य वंचनाभत्वा सर्घदर्शनसंग्रहे माधया झ|डॅस्थषिं बतचुंएः सङ्गच्छते ३ यथा-१ A ऽअसायणप्राधकः अनुष्ठपस्थ सनां पीतये । सायणशब्दस्य ’शनाभवं शुद्धमवगम्यते तदैछ । ग्रंथ , ॐ श्रीमद्वासयदुधाधिौस्तुभेन इंजसा । ॐथते माधबाण सर्वदर्शनसंक्रुः । कालावधूषुक्रमणिकासु “ सोऽई मध्य बिंदुतीर्थपघं"- इते स्वयमभिधानात् ‘‘ विवेक्तर्षे ” इत्युपाधिमधचाटुंस्था सदित्यगत्पते । विषेकतयंति पदवीमभिध"---इति कलि• माधवीय श्वास्थधतम् । सोऽयं भारतसंभिधस्य कस्यपि यतीन्द्रस्य शि७ इयैतदेतत्कृतग्रन्थेषु ठूलो रेखदर्शनधर्

• धत्ते । परं सर्वदर्शनसंग्रहे शाहूंशतितमः सर्वज्ञर्विष्णुर्गर्षे

नलस्ट्सनेन । अनेन किङ अधx|चाय्येण जैमिनीयथयमलाश्रोिऽपि , घुशरोपि व्यहस्रा;ि । तथा च यमयम्। । दम,-->

• निमय माधव?चाट्य विद्मश्ददायिनीम् ।

जैमिनीयन्यायमालां व्याचष्टे बलङद्ये ॥ श्रुतिस्मृतिसहचारपादूको मब डूः । स्यात्तं ध्यायश्च सवये द्विजार्ज फीतमुद्यतः ॥! उत्तरकः स्वयमेव व्याख्याद् यथा,–संर्घषाश्रुमशहूय सुराणापाशभृथिवळचनदिना स्मार्दू धर्भः पूर्वं ध्य रुद्यतःइड्लीं इिंजन विशेषानुप्रदथ तथईयथातथ्य अरा” इॉल की दभयन्तु वै भविञ्च च।यंत्रण, "तु तद् G|थणाचार्यप्रणीतमेव । तथा च सायमचर्यंतृप्त तन्त्रशुधान् अनधिग्रन्थं सायुण/चर्षं प्रातं भासमुःिः अर्घतो सकल वेदवे च दृष्टार्थशरवः। त्वप्रणीतेन तदlध्यप्रदीपेनं नीग्रा ४ अतएव वेदभाष्ये जैमिनीयन्यायमशलेन।द्धग्रवेलायाँ स्थाश्रवस्त्र’’ आह---इत्युः शृङ्गच्छन्ते । अवएव च दुः भाज्यसवणाचातितमलेखः । ऽङ यिन, कूपादुसाध्याश्च येझर्च ऍकॅनुवादः । इत्युर्किईयौ, साऽपि पीने भ्रातरि अॐथतश्चर्यापनार्थं स्वतेरेवं तत्कृतैतयोरुस्तम भवतिशयथैव द्वषयते ! अतएव तत्रैव वसत्यपृष्ठकाठिषभिसमाप्त * इतेि सायणाचांटों त्रिणाचित्रे मधचये वेदार्थप्रकाहे * इति गुडघुसखा लिखिक्षम् । सोऽयं बुधस्य वृक्षस्य द! सहराजस्थं कैलथुरुर्मन्त्री यती ६ युञ्च चक्षुश्च सङ्गमभन्न शहराज्ञामजः सुअणमज्ञस् इ२४रनमा आसंह इन यज्ञतन्त्रज्ञानिधौ सुव्यक्तम् ! धेथाः

• पुंशे चान्द्रमसे तदन्वयभिधिः श्रीक्षद्भोऽभूत्रु

रतदभाट श्रादुरभूदृशेऽक्षरमिः श्रीडकपूर्वीपतिः ॥ हाई हरनिभभूम यदोऽभूज्जगयों हॅहिर्नरपास्तस्य मूर्तझ " सायण रङ्गमस्य सर्च बभ्र इति माधवीयधातुवृत्तौ इयते । यथा, + अरिः श्रीरङ्गभक्ष्यः पृथ्वीतलपुरन्दः । तमशीद्वात्रमति भणायणः । संश्ण बुद्धस्य पर इरेट्रस्य च शस्त्र आसीदि, तद् माझेदभाष्यक्ष यज्ञतन्मधुधानिधिग्रन्थसंगत्ते । स खल्मर्षे अवधारः रमनुजाचार्य, जैनवैर्भवद्रावयत् नील काशश्च पशून इते 9तभूतसङ्गदर्शनसंग्रहे तेषामूलेदर्दी शदबघूyये । तद्देयं मघायणयोर्गुणैश्यो वा तयोरितिथूलमुघलब्धं शके तावदेवं भयमिदंनानं किमप धनसंभयेद्रेक झहला व कलूचीकृतभू। त्यस्तां विंस्तरः। अग्रींस्तर्षी c = ? वर्ग:दुसरणं कूलमधञ्च विध्कूलु ! पयः + Den Ab छे पंती! विंषयः भूड़े पंक्ति अथागे पंचमतभेद : ८६ २ दः 5. रए.आशिमान |अझ्नभय! २९ १४ शितोभयाम्बिश्च २२४ १२| } भाद्भर्नेदेन नम्र अगभनयमोसमे ऊ लभेद्व्यवस्था । शिष्टाचाराचैर्णय न्नेिण्यः ०४ १६ ९ कथनम् . . २. १४१ २६ अपरःहुत्रऽधR.वस्या आमाश्रद्धभावैः । २४९ { ४ था। महेशपघाँव थाभङनां काळ तईकरणम् २१० ११ "कथन > और ऊँचानङg* आक्षऽधिकरणम् १६७ १९ साग्राsपि पसैिण स्य क्रदैव्यानेिपः१.९९ १८| माचश्यनिर्णयः .-.. १४ १५|

इटेिकनिंयः - २९९

gिावितिन्यायेन १३४ अनाग्रथनं. समभिस्थौ झल सन निर्णयः २६ २१ अमावस्याश्रद्धं श्राङ् २८४ १८शविकृतसां त्रै ४ ६ यवानल्पम् जथावैतनिर्ण५ ५., ११ १ इष्टटैः पर्मप्रसंपत्स्फाल- } यम् २७ १७ अस्य द्वादश्य मण दुवै नानार्चन्नाप्तिः वक्रयकरण .. २७१ १३ कत्तगतिथिगतश्चङ्क्ष- नjर्भ १४७ १९

• qम्य दिव्यतेजनषा धनणयः १ १६ २१

अश्वम् ११४ २० उत्तरमीमांसगतं. रसू- अशास्त्रद् िघणस् २२१ २७ | वयं→करणम् .२९ ६ क्षश चिोऽयं ग्रह उहरांपैद्धयान्निर्थी लानाईदः २८९ ४ ) ही किपरिमणषु .२५६३ ९ १ Da E = [Nथ 44A -२०° ५३ ६ |

0

4 आr; तहत विपथ” t ४ २ ) | = = == = =

=

=

==

= === A = LL = में;--- D € A te M = G विधयः पृष्ठं पंक्तुं| बि४१ः मृ= प्रीतौ थेऽरेक्षणीभनिहि एकादश्व विद्या बिन्धेन . २० ११ १५| नानां =वरथापन १२, १२ पदसनिषेधे भक्षण एक श्राद्धे लाभ निर्णयः .. ८ ९२० ११ | ऽयं न भक्तन्यम् २१६ ९५ श्यासb¢भिधः एभ्यां बृहदृ तत्र न्याधनायैः ३. परिचक्कमल : निर्णय ३५१७ २६ नभैः सूतकान्ते कतै- ‘याससमथरय विधि:९५२ १९ ॥ थत ५१९ पौइतरण. ..” २९ व |एकादश्यां सूत। शोचनप्रकरणानुमि पानार्तेन(इंग्र jिa ३ २ | भेष:सगोत्रस्थं कर्त- अती २९२ ११ सुनेरून] ! • १४ १ |ए युगं स्त्रीणां ज्ञ: ऍनि पहुद•Pचमेस पुङ्नेप अर्चना निरूढम् ..! दथे ४६| देशहूतोभयासः ' ३% भ: Etस्य कर्तव्य २५९. २४ । नखघ्थ एकादयामभिनन्-ि मरावतनेर् निर्भ ३०९ पण • १८९ ५३एक:दgमदुर्भवे- कभरहनक्तोकमन् ६ भदध! दिने प्राप्तं विषंथ १२३ १५ | त्रनिर्गुषः ४० ११८ २९७ gभर्णियः .. १०३ २ |{कद्दमाझ१६ निअस्य -स्त्र झाकरणं अ:य त्रिंशत् १६ ३ ५३ १४ एक वैविध्यम् १०३ ५ |एकश्यपवासरः २१नवमंस्थेममभागः नित्यध-शरसः भुनक्तयः . ६८ १ १८९ ११ फाइनेयः ..., १८६ १०१विंएवंभेहेन एकादशमम .. २२२ १० पिध्यस्थ हैथिषु ११९१३ एक सुङ- दिश्य सभा नन्द (२ ००+ 1 १ त्रिय ४ ७

4a ३ ३ ) विषयसूची ¥ D ४५ A १२ १ 12 वस्त्र पृष्ठं पंक्ती भिषयः पृष्ठं पंक् एकोद्दिष्टस्याभ४९२२ १८तमद्विगणनेर्ण, ५९५ २८ १४ एकद्दष्टस्वरूप भ. f¥नराशः ९ ५६२ १५ चंडाकूणनंदन एकोझिट्टी की काढल्या i तिथीनो डेंदि. ८१ ३ पेनी तिश्रमालेति !Q३:दुभीन नद्या तैथी। मेदिध्यम्. 45, करण्यनिर्णयः बर्मझयांपैशा देयप बेअन वथ च”.. १३६ ६ | अ' दकr । : कर्मफेट्क्रममाणाने. ६६४ १८ तम् - ~ १३८ ॐ कर्नशेषं च-स्रावेंगे। भृशमश्रानन रू५४ ४४१६ माण5 ॐ भविंषे भवदैिश्चोपः असत्तमये शहरों .., ५२ ११ गुण्यछनंणंथर २९१ १* म्मत्रिरोहे संभसर श्रतास्तरणे अहणे घनेगेय ..,. २७ ९ | अन्यचस्थः ०.०४ १९.२३ २ कण्येन्नरः .. २११ ३ |णक स्थितस्य कालनेणणश् ..- २८ ५ {E!अस्य पारगः २२२ १: |रुन्धत्रककि. २८ प्रहणनः २८४ क्षम्य नत्वगनिया प्रह्णहिशेथे नै:A: भैडून हैं.वयः | नदीक्षेिपनिर्णयः २८४ ४ तपस्दमम् .. १२८ २ |ाह्मण-श्रादं हेग. ऍना | आसपुa! → 2MB दयिम् २. २३ थरमधिकरवम्.,. ६७ २३ |ग्रहनःश्वस्य गङ्गवादं क्षयमRस्द१ अत्य ५०.. २८४ १: कम् • «: ५७ १७ग्रह्णनाने भासमिचे- क्षयमक्षय ड्रिम थुण मदं विश्वस्य ६१ ९ 0D p 4 42b विषयसुखी । ४ / IFषय गूठे पंत 3A 3A M५ + E

• b

end ११०७ अंझणस्यहृतथ! |चूडामणयःसः ९ १८ १४ रञ्जनम् २८९ २२ }, अहमें इंग्रेस |जमाष्टमदन्तीत्रज्ञयोः अभ् - १. २८१ १३ रमरूनरूपणम् १६२. अह्णे ज्ञानं सपके जन्माष्टमदभञ्जनेय् फरणीयम् १६ डैिनर्णयः ।। १७७ १२ ग्रहणं एव ऋष्वः जन्प्रममकरोद्देशः पश्य .. २९३ २७! नेशgणम् .. १७४ प्रहणे. शुक्रेण भोजन जन्म/ष्टमीव्रतचायः १६५१ कङ्ग •w.. २९४ ४ जन्माष्टमेविचारः..० ११ ९३ अह्णे श्रीनप्रश्नः जन्माष्टभाद्रेः १- अजय् निर्ण ५८२ १५ प्रहरों ओदनपवद्धः २४१ १«जन्एको नेङ्गणम् , ३३ ६ अहणं भंजनस्थान जयन्तरणम् - १६४४ लघुडनुर येथ४ , ,योतेरधिकरणम् १० १६५ २९ ३१ः त. गृह स्त्रयांशिनिषेदः २९९ ३ नाथानीय ... ... ७७ ग्रहणे हेमश्कारः ४८१ ३ | ‘’ निxिभान्ने रणनेि पण. १९ ७ मर्थनगंभ १ + १४२ १८|तिथेभात ट्य. चतुर्दोनेः .. ३२७ ५ व: चतुःय द्विभजल निश्रीन बेधनिर्णयः .., ८९ ८ प्राश्चत्तम् । २१२ ५ तृतीयोनिर्णयः १३१. चाश्रमस्य हूयेदम् ४९ २ नीनिर्णयः = ४२९ द्वंदर्भस्थ संवत्र परिवत्सराद्भेिदेन पदबंध वेधसाम् .. ५९ ६ |क्षिणायनेऽग्नदैव आन्द्र-सर-सावनञ्चनद्या तान प्रतिष्ठा .. ४४ ६ नां प्रवृत्तिनिमित ६ध्यार्थनिर्धचनम् ४८४ २५ निरूपणश्र • ५८७ ? ५७

• २

» 24b ne ४ ५ ) jवैषधरं । t p। १९० / १ |पक्ष टुडे पं। डिंभुः 'टं शर्ननिर्मीयः .. १२५ २२!Fx®qनिर्षयः .., १६ दशावषष्ठ विदेशी नक्षद्वनिर्ग५ ४ १८३ व्यरथ..- .. ६.८ ऽ Iभ्रमतिर्मयः ८८ दंतकथेरॉमनुप भागत्रये भञ्छद्भिः भेमैन कालनिर्णयः ११.३ १५ फ्रैग्याअबुधे गल- दिंगदैवादकर रहनाः आर्णियः १४१

• श्रद्द करण नगथस्य समूहूर्ता

विभः , २२ ए ! सः श्रुमिलः १५२ ह्वात्रिंशतां धर्मो निश्चलनंण २ न भुयाङरामने १५ सRः २२६ नामले• ४ ३ १८निर्जेतव्यतीतः ५४ डैनिकश्रहनिरूपणम् १५ २ |निमैराग्याभः . २३४५ द्वादशनैर्गः . '; ३.१यः श्नसन १क्षाः कर्म एT |पञ्चदशीगिरौ...+ ॐ विज्ञेयः |: तै/थादिप्रकरणम् .. १३८. ४ |रॉअदिगेयः दयारणभुः क्षवथूद्रयोः पुत्रै लगिन्न ग्रह वह अ५ः है5ानि: 3a | \ॐ य नन्नपक, द्रतंभलचेi। अल अविपक्षे निर्ण एव्वसन्थानिए! २५६ सनिरूपणम् रे पलसधपिथे पर

1. न्साझाघ ह्व मिश्रः अभवृद्भ्यः

संज्ञायाह्नपपात २ विरेकश्चन , १६६ न. पE Iत्रभजला चूंक्तिगर्णयः १.४ नहते तपिनिjग्नः १५ ७ |णवराश्रद्धाक्षरह असंस्था का निर्णयः ६९६ १७ तात श्रीमंतश्- स' ++45 '0% an>) 4 A $ D पियथर्वा { ( ) b ¢ , क7% . 0x 1 ।। px or b

O तेषयोः घटे पैक् ! विषय र्यानमर्थ यजमासःीयः .. २४ १४ः fरणमेकाद्युते पैर्णमास्थमावस्यये हैं णीयः तैः .*?। ५ः ६९. चयनम् .. ५६४ १२. शनलक्षणम् २९ १८ प्रकीर्णकप्रकरणम् .- २६७ १८ गुश्रेष्ठ मुख्यनुकक्षेप अकीर्णलप्रकरणानुत्रत लेणेयः । • २९८ २१ मणिका १७ पापक्षयक्रमस्य ग्रह प्रतिजीवविधम् .. २९३ ॐ गदिने वासवि ग्रनिनिभं विलेपछ २९३ १३ श्रन २४ पापक्ष्यम्बफलन अxभकरणम् - ~३ @i चाभ्यवाभावनिरू अतेियस्करेणानुक्रमः प्रेम् १७ |रणवचारः ... ९९ ९ |प्रतिपदादीनमहानिर्णयः १५६२ प्रीण-अदलिर्णयः.. १२९६ १२jpाणाधिकरण्य - ९९ १५ अक्क”5ण मतपत्रे अतः” ले श्राद्धनि १९९९ षेधः ६९५ ५५ गुणेिमशब्दार्थीनर्भ प्रोक्षणन्यायः .. २३१ १४ लम् २३. १८ व्द्विषां तंव्य ब्राह्मणवैिज्ञानेिमेट्रेन ह्या निर्णातनमः माशविशेषधि iषं ने दंग नम् ५१ १३ त्रकरणे पथि द्वायामपि कर्तव्य म, तानिर्णयः १०६ * {अकरकर्कटसंक्रान्त पूर्वीथिड्थां प्रतिंखुपः श्रम तल वासरूक्षविचारः ९७ १२! श्रे ,.. ३८८ & पूर्वोत्तराधिद्वयोः प्रतैि !मध्वादेशमदावां वैयः नवः पययवै | दैि५८थंधक नम्र G १ १२ ८ 90 p AX • १४ 12A A EDA ५ ८ ॥ & १ \ खेहरूची। == 4 = , ६ go सिंथ५ मृचे पंक्तुं द्विषः पृष्ठं पंत ग्लभानवः - ९९ ११:मासस्य चन्द्र विभेदैः भस्मसाससंसदहस्त नानाविधत्ननिर्णयः ४० ११. सून प्रथम मासानां चैश्वदेनाम मणेि मासान 'घव कथनम् ।। २१ ६६ हृदौ निषेधः <६ १३ 'मृताहृआनेिणेवः ९७ ११ मढमसस्य राष्टड भृताहे भाउँखि/ ११३ २६ संज्ञानेषः । ७४ ७ |मैग़ादैिवंतांन्ततः ५४ या:प:सद्य gिशयाद् मैथायना’दनिर्णय संज्ञा प्रयोजन सत्र पुण्यकता Tथनम् १४ १५१ २८२ २११ लn:सस्य नपुंसकम् मेष-दिस्कान्तीनां चैत्र छ $ ! विसंज्ञानिनतवः मिर्षणः द्विचारः ,• ४९६ १९ ममासश्य लर्ड भनिर्णयः .. ९४ ६ |गकालनिर्णयः .. २१७ २६ गढ़वालयचालन्छ पूसन्तर्पय यत्राधिकर १८* १३ विचारः ४४.६ , ६६ ९ शुभाक्षस्योपवासये- बळमासे कार्याकार्ये षयसनिर्ण५ः १० १६ २ चेकस्य उलथव येगलिीयः ३७७ १३२६ पससे वबयै रविवारे रक्षयिभेजल २१, ६२१ । आयाश्वितम् ७ २१४ २३ महानदकश्रद्य् .. २८९ १३|रादैिननभोजते काल मानिरूपण '.w ४८४ | नरौघः .. १०७. ४ महाविंशेषफर्तव्यः |राफािसेपणे ५ण्यकाल • ३२ १३ निर्णयः सप्तश /निwर्णयः४८ ४ शयनपभनिर्दयः : १८६ १९ माससमयक निर्णयः ॥ ४६ ७ स्तरकरणम् ॥ ३६ १९ A S pe क्षिपेथः AA; 00 वैययस्य । ६ ८ } - - - - - - - - - भु ईती| दिष१ः पृष्ठे गी बलभकरणोप व्यवस्थितविकल्येऽर्थे । माणिक् दोषः शंबणैनेिः .. ६१ १: शिोधपुष्टगी.ने. व®सदीयनातेपात्रः १६ M

१४ c 9 २५ ७ ! 05 n वें ट D सुसन्तत: आभम् । शिवरूनितनिर्जयः २२८ २९२ निर्णयः शिभित्रतस्य नित्य नक्षन्तादिन्छन१णम् ४५ १४ १६.. काम्यसे . २३९ २४ बसन्तादिंबर्स चार्ट्स शिवलिङ्गस्यरूप उभेदेन दध्य नणयः नमः २०० • ४६ २ ,शिवरात्रिंशते दधिक्रा- वर्लक, #V! नियमाः २३७ १ २थं सङ्कल्पः ११८ ९ विक्षिते नः: वनयज्ञयनु | तिभिर्णयः ॥ २९ ३३ ५णः विद्वत्व शेवध्रिमते याएफ निर्णयः १४९ निर्णयः ४ ५: २० नामक गव्य: शभराफैिनते सॐष हयगवयान्य झिकरः ३७ १ निर्णयः १४७ ३ , शिवरात्रिशच्यार्थानः जेरोधिहणल्या २३ ५४ २२८ शिङ्खिऽधिकरणम् ११८ १«j हरानेभ्यद्रत येधतैर्भावैर्दिथे मुमुहूर्तत्वं वेध्य वर्पसंख्या ... ३३६ ३२ वेधुकमयंजकम् .|ाथनिंर्भूयः ।। २ ३ १३३ कश्चनरबेिवोपसन |भृत्यदंभ्रमण बलमरुभनि २६८ ९ , १९३ ९ वैणरक्षणम् ॥ १९८२ चे णत्रवैिपये एभ्यः शनिर्गुष्ठः 48 १९६ ९ घडी.गियों । ९ । । 0A

14b न्यः ** 4 १% 3 ५ {१ } डेिथश्च ।

---

- --- - --- --- -- -- -- --- INएयः अष्टे पंजे : व५१ : - = = - - - १।। 300 ५८६ , 5षणे: •v>> ३० संक्रान्तिनिर्णयः .. २३७५ २३ |ऑक्षप्तनिर्णयः .... १५६ न्तg09रू सन्दैष ग्रहण नक्षत्रों नेियः .. ५३ १३ | राशीसंज्ञमें पुष्यता क्रान्तिविशेषेषु त्रा ! ९णयः दीनां कार्यंशेभन् सांसिद्-ि तपस्य "0| ५. ५८९ ः , भुजेंसभकट्टै. सन्तिभ्रूषानि १२७ j१ः २४१ ।। मन्क्षरिदौ अः संघनिष्टः ... ६ ८०९ | १द् भूस्तरवः संवत्सरए भंडप | लामा कलम- नpषः ! ११:२ः २९ संवरश्च १ध्रनेछ नॅशीयः १९ १८भङ्गपरादेर् ४१ Tiयं संशपौंस्यस्य श्रयीदशुः त्रीि“व्रते ति॥थानै न भवन्भ बनणय: ,,. ३ र्यायः .., , २९६ ४६ संसर्पस्य श्रभेद सैनते तिथा:ि १८८ मस्य मनहं . कदोनशे १ञ्चम्याः श्रद्धषट्स का ८११ २७पॅरथाि ग्राह्यों- संपहरुमतिसंज्ञकना निर्णयः .. ३४ १५५ इतेि थर्थमनुर्णिो कल्झाधवस्य विष्वग्नः संगा! ।। • है । $55

• = +1 h 44 श्रीगणेशाय नमः। छूल- ; } तत्र अथमनुषप्रभं •x€G•x--> बागीशाओः सुभगस सर्वार्थालापक्रमे । यं मम कृत-त्याः स्युस्तं गभर्मि औजलभ । १ । है अपूप्यं विवेकहीं५४वीमाम्नाय-वीर्यं ५’ सन् ऊन--तीर्थनिणः सह-तीर्थं श्रयन् ८ब्धमाकलयन् ५/घ-लहर श्रीभारती- वैद्यात्रुर्यसृपाश्चन् हृदि भवे भवठ्ठ्याहत ५ २ ) सचैकत्रत-पाद् द्विगुणथढ्यर्थं चg¥ति पञ्च--जून १८षंघट्टः स्रसङ्गसर्वसहः । अधुछक्तिकणा-ध्री नष-निधिः पुष्पदंश-प्रत्यक्षः सप्तच्छुश्चक्षुर्धरो विजयते श्रीका-भ्रमा ।। ३ #

१ डिसेंत इंगीि पदथNगभयः, . संवेद *:भाननेवे तिमद तीर्थे (वमुचो वा हे बदल उर्षेि रा प्राप्य, इति राम्मत थr १ अचय = भारून ‘ चित्रेनतर्थ ’ इति नयनयोजन आदिन प्रतीयते । २ सगइहेर्नुयै एiी न यक़ ४, राज्ञ छल । जयपेश्रयः । भयस्य तेऽयं द्विपक्षीः । ‘भग्ना हूँ हु न*भजन अल्मां न|द्र शर्मर” ! तस्विती जुन न सृदिी तागतमः । इहेनिथेऽयं विषुणवलि(चि श्रः । अत्र ५-ऑईलममर्षीयते हैिं तथा कुरु-ईं लेदन, रूस-देःन-भेद-१u= =.शन, ‘ असे: जय । वह दतिय श्व:। रोिधानैः ] संस्थिति-टैः " -विद्यानां ५ aिf। १५ अथेषु लेनवेग-अज्ञात- संज्ञासंकरे५ •IJ*४, “ यः तावानौभद्र गिरे वैभीः कनै ततशिरः तिङः पक्षःiओं : -इन्छफलझ४ मत व कुन: मुAः । ६ २ ३ (१वं . ७ श्लाघ्यप सथयाचयां धरद्र धराशन्थ । वर्४न-बल ले प्रभुः ॥ ४ ॥ व्यनार्यं तदुभृतां जह्यो ह्वर्थमद्धे दिखार्यार्थं प्राप्ते विमठं सद्विवेकख्यानाम् । झोंप तत्र प्रथमसुखदं के भ&ती तीर्थसङ् द्राक्षान्ने शृिधुल-नस ? निश्चत्रे अस्ति । ६ । अथैनुअम्रयते –कैरखिल्व निर्णीष्टिः । तधतैवानुतेश्चासुरःसन्देहः 8 भर्त्ततम् । ततो भीम-बृत्तय रासंधर्ष तत् पुनः । विद्यार्थ्ये पृथ!िथं धृत-मुसिभृगूत् । } यश्च प्रकरणन्यचे तेषुषेद्घतयसी। अद् िनितश्य नत्रदिकेतक्रमैः ।

• छैनुफR,न्दसि ||न्त । १९१Iछहैं--प्रति हर ५ दिशः .

  , -तेि पाठान्तरम् } 8 8:भन्दैहुन्ज़ेन धृ० ५:ने अ५४ :

२ भयां : " सन्धिर्न विअ अनशनं है(श्रशः~कृत:~दन्थे४: ।

• :२१-एदुर्ग- ताल तR!नि -एयूयुitढणने राष्ट्र

स्त्राम्यगायगो-२५ । अति यस्यां ताशी ४८ग/ प्रथम प५ १ अZH अफिलf हिंदुpन ध:, अ ८ थयो मुर्नव, थार १५-अक्षोभः ते ४था शभ ध: ३ ४। अश्नां उतनां लोकभक्षणं फल। ऐधथे । ननां मां भगवतो रा दिविः ! “ स्रस्य प्रभुॐ शूर : मकरध्! } ); अथम परेका निश्चयः कुन्दीलश्च वैश्च निधये छ । 'स्चेंतल राव ५१४: * पर्छ ४: ज: आ प्रप्प: इम्पनेतवः रन्नदथे भने, मु४५ ॐ दिक्षु मेरों गैसें ग. प्रयों में अत्रेति वा । १ तg४६र्थनाञ्चरायझ. ११ भरत अश्नं भं । भारतीi४ तंशमनं निजगृतं अर्थRधुसूदनाङ्कऽिकिं न । तानि चरन : श्रीनिवेश सन्दरैग क्तयतशबाबू, (गेपुलं दद%i सकल-नैप-:हैि मन परसे , iय यः । विमत्र ति पीठ, 36 रंश-न्यं गन! iयः ३ ५॥ रालले 'ह दैन्यते इत्यर्थं इदः स था ‘ चिरा अङ्गतयेद्गणैशुभोद्वti विधैः घृतक्षणं । अ-नवद्भकलाभ२०१रभापेहेि. चि. प्रति 39 उपहृतप्रणम् । ६ ३ )

=

-- ब<ते कालखं तस्य निर्णय-यंग्यता । ईश्वरो नैिश्यकामा चिन्तनीयः स कर्मसु । नन्ये काळेऽब्दङव्ययम्-ऽचमेतचतुष्टयम } अर्देशूनमसश्च दक्षः प्रकरणान्तरे । अदैः पञ्चविंधश्चन्द्रो नरा हैं : (लकादिके । सुजन्मादिमते नैरो गोत्रदिषु सायनः । →याऽग(चर्यंबकी विकल्प्यन्ते निजेच्छया ? आयुर्टूचे हि नाश शर्डीभत्र्योऽधिवद्भरे । ।। चान्द्रेण प्रभवनि पङ्के पञ्चके युगे। संपरीनिर्दयेतtछब्दgीस्तु वःसराः ! ततो यवं यज्ञधान्ये जलं दीयतेऽत्र हुं । संग्रे यदर्भण झाले व स्तोऽयने दुसरें ॥

• अदन्निभा हुत्र चानतो , --ज्ञः सौम्न पाठः । । नसंमर्द

२० ४तः । 4. सम्पदन्निदैर्घने . न सy न i ’ट । ” १५न् -- नेि गु” a pष्टः । 9म् i { आ थ, " उR:, ३ ५प्रतरnIA, विगFअर् ॐ ठरशिप्रसूतीदर्शpx, ५ न्४दिक्षकाः ,-द१ि ५:य भागf(यानि । •3त्रदशदिन येनकः-५४णकालादानं । १ अशेद: अग्नर-अतिग/चादीनाः उदात्रे इत्यनl, तसे?deनुभूमेिधते। ३ जन्तु निरत्रे गदत्र शुश्रयं निर्मलानां :/श्राम गPचिभ्यः । गर्दभक्षपेदते तमसि साज्यभः ॥ ३ दूितय:रप्रतक्षथेनादि ग=रे रक्षःदिनः, अयः प्रिये श:यंतं ५श्यन्तेन । प्रकरण में मलाकरणे ।। * उध्दर्भ दाना€ *६' इति । तावनानि राज्यश्र|आINK भीन् प्रभावित क्षिनदहे. ५८ लki चै५: ": आश्चरणनग्न झुरो: स्य् िअश्व:: सेयविचारः त थ४ते ९ ४: ?(१}«गेदरा भागगिरि । भयादयः पiिg९११

86:,१g b२-,करिमन् ५२/ठं प्रौ संबभराञ्चः पतन्ति ।

तत्र र५:; अर्थ। :, प28शी हियः :शअग्रस्तः , अञ्जसश्रgथः, :

तभ इतेि तिलैर्हुः । सोऽयं युगसंहितः (लः ६ ७ आश्र नभर्दि५४ॐ यआa

तदपश्चर्स गरे ऽप’: ! ८ यददिभानld e* >दि । ४ ४ ) धवे. वेंसन्तद्युनय ऊँचेर चन्द्रः सुरश् चाग्निः: चैत्राय, भथ # मनाया मेंशश्च न विद१मनः i मेधानापयस्तद्वत् धी-व्रत-पूजनम् भसस् राधवः सौरश्चन्द्रं नाश इयमी । शैः शूमासो वा यदस -वैश्यः । झरो रेलू, साधनस्य थझे, यहां के प । भवदध्मसि-भेदेषु तिरूदोन(दृक्षः स्मृताः। चन्द्रऽधिगसेऽसंक्षन्तः सोऽन्तर्भवति चोचरे । असंतानाबेयर्षे के जैतू संसर्ग अधादिभैः ।

• थम द्रिन्विः स हस्पतेि-सेक्षकैः ।

अंयस्याध्या विवाहादौ, संसर्पहषण भी १ जुळी व्रते तथा स्फीतं,मलमास चेचि च्यते । जस्रभं तत्प्राप्तिं मलमले विवह्नये । आश्चर्यं मलमासीत् आई वृद्धेषं सद्किं ह यत् : तव सर्षे चन' सानयनतिर्म। ! आरभ्य समस्तेन मध्ये याचेअलिञ्चः । = =

= = *

। के बाद,--इति सु" '.. ३ ग्रंथ,--इति यु• मनेः 9: । ते ३ ३ ९ मध्य– मु> :ॐ सदिकं च ,.--तें से एक ५३३ (टः १ न- ५४: * :श्रततेल्च,-.4सी खे • 557 १४: । • = == =

= १७ १ .त में प्रति T य! वरय तथ४ चैनेन्दZ ४: । लङ नेर्भीरभीगमथमेऽरगर ग, नई,-फ़ि 4 विपैः । २:यभाग्भट नरादिति ॥ १ यदनां लक्ष्म; । द । राज्यं श् स दर्शान्तः नदि । अत्र फैश्यस्य पूर्णम्• । १४: नाशनः । ३अर्थ: ४ चन्द । मिलेरनछ चनािभ नःीना १ १: अश्माराः तटे भने माभि गर्भः अर्थादक्षिनोऽधेिन दर्ति ! वः । ६ था। आधि उ नाससँ१:पनिषु जिही तितर्फदेलfण न करणें । तत्मlः:कूर . सु संरक्षलेः के जन्म:५ः । ४ थ द ग्रज अलिसिथ्यं आश्व् १: - आविथप्तद्वन्मानुरोर्गेन न5 तःसवनं अॅरिझर्रः। पंढर्तुम् । { ° % अङ्गांचें कश्यं तदङ्गुष्ठेयमेव तु । कार्षाप्रद ह् ळ् कम्यं हृस्वाभसमुने । क्षार्थं कालवर्लक्षस्य प्रतीक्षाया असम्भवत् ? अर्थगती नित्यमग्निहोत्रादिं न त्यजेत् । अत्यन्लयुतं नेित्थं सोमयागाद्देि १ॐयेवं अगं हञ्जनायें जतेष्टिगति-संयुता । इयं नैमित्तिकं, दर उपत्रस्य नियन्त्रज्ञ शुद्धसा-Jतनां स्याल्मलिनै प्रथमाव्दिदः” । भटभास्-घृतः तु जले स्यादाब्दिकान्तुं । द मुस्त्रः कुलपक्षः कृष्णः क्षिसे फिशिष्यते । तृतीने, शशरण मैर्णित । अनिषत्रम विज्ञेयः चन्द्रस्य प्रथमा यज्ञे व शैलपक्षे घिरोंचने कृते निःिप्तते ।

• ॐ ?mहूं, - r Is

  [

| { |न नगर्यः । अवगण झi य(नं ब्रह्म हीथ इफ. ल अततत्र ऋथिः त राम्भसि ॥ २३ आशियैरस्त्यनातिगमश: है यत्वा । परफ्यान रशिक्षवर्गवश्वमायुराल्यं वे : ३ अगस्त ११ग- शैक्षमिद्धेः । आuनधन-अगली र ‘म्नलिन्छर यह हिन्द af:५ झुगने गर्दशरढयति। । + वैशारं वशफलं {ि#iत् ते ज: "--> " | r ५. वीिकृत: :तं द्रक्षननतन्त्रतः ५१!’ अपि जीतकी-सन्दै५:भाने 'ने । तराई ३२: करने जा रतिंप्र•िा शr भु40d, '::त- अःमr१.Nने द१९. { T९ ईथे। १//Eः । वध। १ अति शैसिलिलां मलमपि गरी भास्लर ३५: ; नांदे भुङ’लदं भूतगं गन्दै नद्देवयानैौ रन Tत प्रान(१ शक्षिणैः । गलI!झालश्रदं नमः प्रभिदं गुगwअल्मफा व नंदी ५ ३ भाउँदै ः १ & रूपवयं ५५: lई ५३ प्रदि:। । ७ ५-५सैरण् प्रसिद्धकॅनहीं = नित्या नंतूं ३ शत्र •भन्न ग्रन्थे ५ गः:37a त्रिनः प्रतिच्छुट दिगंशंसे प्रश्न स्पृिष्ट प्रमेयकलश:Buff vij•भ ५, अद्देवि शोथः। ५१ भ्रमथाः क्रूराआः अनारसे ॥ । ९ ४ ) योधये शुदा मेद्धतेथिः, द इंना तिथ्याऽन्यथनं । ज्ये पूर्वया दिघ विंध्यते त्रेिसुकै : सेयं तूतस्य तद् घृतयः तु ओं विद्यते ध्याऽपि भिछुट्टैंप न यूना मेऽमर्हतिं । कुद्रायां नास्ति सन्देहो मे पित्र्ये च कर्मी के चषवासकसक्तं न यायाधितं व्रतंॐ । दानं च षधिं दैवं त्रैमादत्र सेि विचश्रते! एोद्दिष्टं णश्च थिः द्विविधमीप्येते शुक्लपक्षे दशै कि कृष्णे विदा ट्रिनीथथा ।। उपोष्य प्रतिषच्छुक्ले मुख्य स्थादापरादिकं । तद्भाॐ तु सायाह्नपन्चपदा । आIतः-सङ्ग-मध्याह्नापराह्नः सायमिव । अत्र प्रञ्चधा भाग मुख्ये द्विदितैः

• माओiझdभि.,-न्देते और पूरै ५IEः । ? /य: मायिनं—इति ।

गुरूद्धे ५४" में समानःच्हति यङहरम् । र ' णिपतऽमरराआर्भ विश्वनिभाः शुद्धत्त । क्षिभिः प्रथमते हृिदि। ऋ त्रि ऋ। तत्र शून्यट्यगर्भ सूस्सपर्टीमा हलधे बहुनि अथ पुत्रैः |R = + सि -४ रहि तियेः शुपंकजर्थः । ॐ इमये तानसन्नरास्थे त्र: ते सूर्योद्यमस्य प्रियदर्भापर्बत स्‘त्र गण इवेति •Hg?|कन्दरदै मूर्छितR ..-इतेि टाका । २ तद्वदिशि भुङ्कवंध्यसे यशः । तथा। किमझतयेद्वंध्यात् निद्रय हैविःथमुनेयः । 'अयोपनदं न युद्धेन । ३ । च विलय व निर्णयं न शुद्धपा इंदि हन्ति । “ तE"५ मगदिrr; प्रण-र्थेऽति-व्यनपातेषु ३६५पितंग -- संत : १ * उपतसs०४ः त्रतमकूपालरूपः तदनन्नडुत्रो जनःभवनिशिएँ आ6-ोजनमकार्षे तथैव प्रदोषभयो नेदं: अशीतलज acमेव जनलयश्चि, की पॅन'देस्पस्।। ’ -स्तन्तrआं इति । न । चैत्य नष्यम् । 4वे सूचितसुरा, तदभले तेि । ९:न, हून स्खः श्रियान्ति शास्त्र या|नभिश म् ि”-- ति/ केंद्र } ६ ब्रिभा, मेध ; चक्षुध, पन्नम्र, सन्ड्रया/, -"सूत्र मदभेटैत्र प• भागः एन्हि, झील 'दर्भ में मुख्य पर्थः । स्त्रीनंतद्ते भुः भ:दति । जपंतप्रकरणम् । अभावेऽपि प्रतिपद्य सँकल्प मातरिष्यते । तेिथिस्त्रियामोऽध्दक्षु थे; तैिथ्यन्ते घर्षं भर्छन् । नेत्रयोर्दशापियां श्र!नरै हैि पाए। बस्युसर्वे च पूर्वेद्युरुप्रवासवःचरेत् । कुरळ्थतिथ्यन्तराये तु तािर्थयोऽपि साशं ? शुद्धाधिका तु कृष्णऽपि पुख्र्यां संqी-वभधम् ।। 4ीतध्या चैकभक्ते मध्याह्नदभ्रापेिमी तिथिः। रेझुख तारि, पूर्वेद्युद्धं, दिनद्वये हैं जीभयत्रोभयन साथै नेपथ्यमियैर्भ । षट् पक्षस्तेषु चैकैफच्याङ्गौ रौझात्र गृहम् । दियेऽपि तव्यावघ्या चैकदेशतः । अमव्यङ्ग व पूर्वे वैषम्ये दैवधिकेष्वतम् । आङ्गस्यैकभक्तस्य स्ॐयज्ञाः उवास-अलिनिधेस्तिथेः स्तुपवासवौ । प्रदो-याए मक्ते तिथिओर्दिनहुषे ६ अध्याप्तिर्वाऽथघांचे इंप्तिः स्फू सबैपेततुं । ४ भादश्गर्छ सं. ० युती। * मथुरेत में व्याप्तिर्दनथे,--ऽति » पुस्तक प्रय : # वह९५झुरारदः~-Jत पात्रन्तरम् । । ०५:रामभिः लादिः--६तीि मु” इनके पाध्ये ९ समन्यवें दि शेषः १ २ ५ीनि दैत्रहैर्द्धिा तद्धनः । इन। मन्तरालै भने भिडंत पूर्वेदिदं विहितम्मः उदरविद्धय/भनि तक मि मी फलिनार्थः । ३ पूर्वेद्युरेव सदह्ब्यारिस्पेकः पक्षः । उशखरे साथैयपः दिंडुपि पश्य३रूयामिरान्धः । नैकभिमपि अपने ' साथ-बाधपः । अस्मिन्न२ि नेि रास्पुमथाल-रुद्भिर कभरेवैषांतरातयन्नस्थित्वः प्रश्नः। ठाउँ हे गझऽशस्य आन्धभैषम्यायां द्वि' भिः,-इत्यनी घट् पक्षः १४ शत्र नवरथा <18¥षु चैति । ।। ५ ल्याप्ती चैति ‘छेद: प्रफर्मेशनः । समeatाँ नेथन्धश्रः १ ६ तथा बैभत्र छिद् भानमभ्य/समास५१iभेरूर्धनि। ७ २:नै थ३न्न*ि मद् गझाः । तत्र पूर्णपेंचुरे परे न यमौ शयायाः अवशिनेयैरुने निर्ण शुसह भार्तीयादि । अरोग ट्याद्विंद्वंविधः सा श्ये चैप लैंगौः । • • { = कद्मधर्व सनले तु -न अवै|षभ । च्याचिते तु विधयः स्वकर्मी एवं सवऽ ।। त्रिसुहूय कुश्वानं नैतानि च । टुभयत्र तथात्वे तु * धूचेंडूतदक्षुधितेः ! प्र चैव तग्रामं चेतः पूर्वं ब्रह्मा तिक्षिणे तिये,च वृद्धेः च एतत् ताियैरुत्तरें । अभं चैकदेशस्थ व्याप्त पूञ्छैर धुवृता । एकोद्दिष्टे तु मध्यङ्गयुक्ता यदैभक्तवतू ! एवेंशराध्यक्ष क्षणं घृव्योऽन्यतरौ ? ॐतपद्यसङ्गन्तदनिरावेदक उसभा । तदभावेऽपह्नस् क्यार्पिका गुञ्चत तिथिः ३ ॐये प्रव्रज्ञ धृी थर्तिश्चेदुप(झर्याः । न प्रयतिथि-गै * वृद्-िक्षभङ्घीतिथे तौ। २ ८ जू झळे तू-भेति सं० गुदने पठः । # कुन्दगयपहा, इति झ. पुसरे बद्धः । । 7 • प्रातिशिल,~-इति मु० पृतनेः, ग ऽic तिथिर्गों,-दि रोy qसी : । | =

=

=

=

१ गुठेति शेषः । अयं आइडिंभ तत्रभुः -इति भानः । १ बर्थेन सहित उ. अशित विमः । ३ अगणेि में न् भट् ः । तत्र श्वैबुश्च २६ ३२प्रभिना, यनॅसिड् कोण ट्यिम्। उनप्ररे। ४ पळू तु मुन्नेत्रुः । मुटुर्दमस्य पीठं सकिमुहूर्ते स्मौलि, बड़ी संख्नलिखूिमैं सभ्य b१िpथः । त्र अत: इथे नं. (म्ये ४ िइऍ५ ५ दिने मय निर५fभावे म्य-वैषम्अभ्यमेनेश्रय ” नेतरेष्ठः ३ अतः १४वॉ.५५ पक्षाः ; ऊर्शे आम्न प्र। तिभेचे दोन्टाक्षरैर्निर्ण

• मर्पियेव(कमत, दर्य इब्धेः। ॐ पर्येणे निर्णय्साह ग:ि द

हवः शूरोऽयं अ५ इत्यन्वै। अष्टौभो हर्सः दूतः । अस्य वृक्षश•शु नापरा-स्नेः । तथा न कुदिरसुपकमपैन! मुर्रेली; । ८ कe ६ष. ६ष्ट्र पसाः षड्रेखुरेल पुरश्रे च ! :यतुं सैशlः डंभyi५४ क्षव-दश्यां निर्गुणः । उभयटेिने फ़्रूरग्रहvयान अभिमतःयतिशेषंई-नाग्र आयु तिमेिश्रव्यभ्रेक्षाद४ न यद्धभिगततिति । उपेंढ़तप्रमथ् । ३ ६ । सम्यै मैंतिथेश्रण 4 -बेचैन यूबैिभत । में स्पृशेदपराह्नः यैव् के शूद्र स्यात्, ङसप वृथा ! चैषम्येणैफर्देशस्य व्याप्त । मद्यतः । संस्पेन येव, क्षये ऽङ्ग, परा स्यवृद्धि-क्षम्ययोः । वृद्धि-छ-’था प्रह्यतिथिगा गंभ इह । द्दितीयशत्रु पर्वान्तर्दुर्घप्ररोदिताः । सुश्चीवः श!न्यत लैषिषु अलेपनयः ! चि कक्षाि दिशेऽस्ति भोऽयभत्रभिधीयते । पूर्वद्ध्ररातो नलः भङस्ढ़ि-बृह्त्ते- { सा द्वितीय परोषं पूर्व-वि ततोहपरां ऊँ । भ-तृतीया धूवाँ थाळुन श्री त्रतग्रे ।। पृथुभैस्ति लेख ‘विद्युध्यस्तु दाताऽतरे । उत्तमात्र-झवेऽपि दिने गैौरो-व्रतं परं ।

• - S -

।

1. सान्य तिथेशांता, –गि इॐ सुके पीछः । * • शुपपल्ली येत :

३न रोल इतके पात्रः ऽ ऽ [न्दै ॐः झोल पुॐ नमः । ॐ ततोऽन्यथा दि गाळान्सर् पर :ि रेल.~~इ.४९ गुनते (छः। ॐ ईं नैचुर्नानि चैत, दत्तादि सलिलं परे'--कथमो राष्ट्रः सो ऽती शि। १ येऽत्रात्मतामाते निगमनाज्ञ में रह्योचित् िपरर्षिों झानशलाई पैः इनमें यूआ, न fिielभक अर्थः । मत्पत अर्जुन । २ राम्नैिनमैशप्रागै नीम त श्रेग नेद: पृचदत्रौहरड्यादिकं ? भिक्षुके किछु प्रादतिथेरे नेशाह सिथया/ । ३ चतुशअरण-प्रतिष्ठद्यथमE पायाळ २२था। झि, गंधैटेनेति निर्णयः इत्यन्तेन अनेन । सामान्य तम्भनत्र । सिg हिंदी आ// ! नमोनिग्यः । ४ मा, सुसन्नलगते । : f*a: ५ीgकिर्ते

• ५rषं { |दग्न्यपि॥ ५SEnt सेरार्थः । अयमर्थः । यी द्वित्र ३::

५:%, र ) पर, --ॐ ति म्श्रतों निध१५r• पुर्येणैः शिञ्जत तया असि एव शाङ्क नौयैनं गेंदैन, चतुं परशुS त्रिदुर्गन्यून नव ? नदप धूर्तेय । एनं पनेि क्रिप्तईतुंलपिंस yा शूज़ पर, दि पनेिती दूत ' नस्येव न तन्त्र २थ पूग्ने । K १० } कलक्षrध्ये - । 3 । खाश्विमिष्यैर्भ गणयोशभकंसनार्ते ? अज्ञार्थं तु परोपरुन गएनव-दत्तस्य । सुग्ढ़स्यापिनी पृष्थु तद्वाग-पत्र्यं ॥ परेद्युरेव मध्याह्न या विथ सोतरा । अन्यया पूर्व-विः मातृ-युग-प्रशस्तिः । पॅवेंडेंट्स सह्यातौ पूर्वां सर्प-द्विषा तिथिः | नांचे, सर्पस्य पक्षस्य चूगोयन्तं प्रशस्यते थे। अथ्र्याः शुहू-जयूयस्तु नागैवेदं तिषध्यते । सम्भ बचमा श्रेय भ्राता स्नेत्र ५९F R नाशवं स्कन्दी मा निर्बिन ब्रतान्तरे ? दत्तस्य अलाभे तु नागषिर्देवॐ ह्यतश् | विना वाटश्-नाडीभिर्नाग-ये न दोषकृद् ३ xगनेपिं–इतेि स तद्दे पटुः । १ गरे अने,-दत्यलयः। मूत्रमार्गेति प्रश्र्वविद्ध-वस्त्रम् ' इति में चरते मुने9न्नरापयन्यै । ये = यसि, भुङ्कजंसनं नजान्तरं । अभ्यतीर्भत तन्मतें त्रिभुइओट्र एथेरामेयं तिल मेिस्सtशेन रात्रैव श्रेष्ठः अङ्गांधिलकमितेि हैं दिने वित्रियतरं अवृत्रिमयं न तस्माः खादे अभिश्लेखनीय रुप भूयः –६ टक। सगे गमनस्तत्तेर्यः उडु ६ क्षि रिकर्नानl५५१ . । अयं च रिक्षे रशगर्भीमसेप पुत्रान्यगनेिषयः । ३ गणेशनले विंचयमlह फैश्चरे॥हि । विहो विश्लै गणैश्चमूत्र न्यथ अश्येषु भृढं बद्धेषु । धन(पेि चवत् $ : ५५ प्रष्टव्याः अन्न इव रत्तीबा ! नानlदशश नम्यायव्यद्भिरेवदंश-पौs| तिष्ठते द्विविधा वधू । ४ भागते विशेषमाहू ध्वंसृते:त । सः आगतं विस्र सभ्रात्रादौ १ गॉचेति अन्नेषु जडें प्रीमिंग = सू, द पक्षाः । सय पै६०षसुखः ॥ ५. नॉट/मते विलेपनट में इति । अत्रै इति शेषः । इजनैतेि बहुरीहिः, कृतग-छतेश्रयैः । न विद्रुते । यत द्यादिः । १ फ्रंटिं सईद नेकुः-यर्थःचे ः लिङ्गसौं य भू चैते हेमादेः। ३५यते पुत्र तद्रूर्म परेः ग्रहान्तरं : एतट । सन् ४ण पूल हा त अँड: । ३ -५२ चित्र एंव वT५वं भी निंदमेिटासः,--इतीि भागः । अगच घण्टेंहू-पादः निजनिभौ जीवभेदादि-मति-निपयः--शे भैमाधिः । तदभि पुलैदेत मंड्याद्-िआी इष्टयमिति हैं: ।। उपोतभ्रमण । ७ ११ , समझी पूर्वद्दिश्य व्रतेषु नखिलेष्यामि । चभमें * पूर्वं-विद्धय पबिउँछ रे गृह्यताम्। बढगात्रेषु कुष्मां , शुक्लाऽgभी पूरा ! दृष्टी तु शुझाऽर्षि पूर्वविद्धा विधीयते । बूझ-झ्येऽप्युनर्ख शिवत्रि-भहैंने । ज्यैष्ठी-योगे पूर्वs ¥ प्रशिा ज्वा-व्रहे तािर्थः । अध्यक्षादूर्द्ध में वे परेङ सा प्रशस्यते । अपेष्ठसँ-भानुसाराभ्यां युक्ताष्टम्यतिदुर्लभो है जश्न्यारत्रयं नई भिनं कृष्ण-जन्माष्टमी-व्रतव । शुद्ध रें सप्तमी-विद्धेरेवं जम्माष्टमी द्विधा । सप्तमी चेत् निशीथात् प्राकू विद्ध; धृऽन्यथा भयेईं । श्रद्धयां नास्ति सन्यै विद्धा च त्रिविधैष्यते । निशीथ-पोभः पूर्वेॐ भरेषुव अयोंरुद्रंथ में पूॐय प्रथमे पक्षे पंखोत्तर-षक्षयः । अट्टम रोहिणी-टुक्रा जगन्ती, सः चतुर्विधा । शुद्ध शुद्धकेयेयं विश्व विद्धचैकेति चै। के अभावै,-. ४सी विमतः पशः । तं पुरंसि तर्षि२ ;९ १५झी पाठः ।

• qयै': -इ िसद्भूितः पादः । ॐ श्रो's८-/ Sः,-~व्रत स:९ इनके

या: । ‘ गर्व्वंभव मत,~~<तै गु• भुतमः गावः । २ मिलिथिxि-भयत्रते तवसंयुतेदार्थः । २ परे शुभदंगे परव ॐधैथुन «lधः थे । स = आहत्य आदि पर दिने प्र^IBr:^:Ex, dy रॉऍत । । जुत्रस्यौनौ ममत, द [ इ४५Ifगुवार४.ते। अनति, तदा ऋक्षlf. अहोगेनैव निर्णाय इति भन्नः । ३ ५५२५ओं नववैध छः, लश्चापि जन्म|ट्रग्दर्भ त्रिवेंऽत्र । य ५ शामि-वैभ्रसद । राम्एथले , नदि कुश्ती ने // •ाँ . शिनि राप्ती यण्, नोर्गेहून फ्रेंच भली. १Iभः । ४ सहेत निgeते हो/ शन्यै 32भमः। अद्युः पटुरवुभकरणं नक्षर । ५ छ। भूयैनेदिने सनमः भृग74ा शती के परिन, भsष्ट शु। श ३ "ीदने रान sिषाभिःसी का युद्ध यः शुतः सप्तमीयु/षि ५ीति एव अ:िभक्षा श्रद्धेः ध्र । ऽ।। स। हे पुर्जेदिी समझिङ र ५९नेिsी निंराः, आr विद्धः धेनून निर्देशः ।

• १३

कीमध६ | आमषि विज्ञाय न संभाव्येतरां शिथि६ ॥ सुश्रिय में योगदैक्षश्मिी च दिनों में नैकयोनेsर्हि भन्दैश्च द्वि-योगे प्रथमं दिनम् । सदा निशीथे ५धवेत्युत्तमं मध्यमोऽधमः। तंत्रिऽपेि य: संपूर्णखाङीषणं । विधिकथामध्येकगैफेन-पीरों की स श्रुता । अथर्षोभस्त्रिधा भिन्न निशीथै थुमै-मैतः । तत्रैन्च(दै एकस्मिन् उभयोभयैरिति । एकभश्चैट् तद्दिनं स्यात् पक्षयोरन्ययः पश्स् + है। बुधे स जयन्ती चेशं च साऽतिपद् ३३ तेिच्छूदयोर्युगोरेन्त उसके परिणं भवेत् । इस्पान्ते मध्य स्था।दुसवन्से5ध झटत ! अरिमचे वर्षे जयन्यालो योगो जन्माष्टमी तदा । ( - - - •o+ • == . इ १ युन्शया, --इती स्तः शुझाने पादः + रोग नटेनस्विम्, TIछस्को ३ # श्रेि कॅरिः, =iते ४' उत६४ । पुत्रे पT: 8 रचित 'n४५णे,टु” सी छः ॥ ५ ७श:योगः ॥ इति शोः स्तके छठः।। २ ५ ज्ञाय निशापतिथेः सम्बद्घ नीग्र! निरि ठूतयज्ञहा निर्णयमतान्सरीदह शुदिनभित । गो. जे. संशः । एनंगे, ऍल५ दिगणं रोहिण-रे ॥ ६थै; इनैfउँदो हीe शुझनिकास र च महेश, और थे-इतेिं सन्दर्भमारभ्य प्रवृत्ते अवनः परेद्भक्ष्यपेयैनमनुजर्नलान राम, । ति:” अर्दू, सिगरम ३ नयमः पदैनिश शाहुं प्रयत्5५: । एते थे\s! १४: फल-शतभ्या एषुगन्ते । जघरा हर्यश्न ईझिल एवैरीः : ४ सदीक्षयःलान्तरहं यमी विद१थम्रा मसेि दान्ते गः • शिरः’ पुत्रीदत् : चैतडवळे दूरिस्थगिः । ऽतस्मिन् भने हुँदैऍत्र परलँत्र ना ह्नेि, जबूते! द्-िओगः । गरं भरथिनम् । ६ :-:*ोधी मतलञ्चकार न सू निर येन्! क्षुरै शैक्षीि । डंडे में था इयचयः ३ ४ ५:पवभ१८:रुण दल तदग्दै ofराक्षसैः प्रीितीयदिने आIAः•क श्वजैः । उद्धतमणम् १ १३ ) PX अन्तर्भूता ज५न्थ स्यादृक्ष-त्रोग-प्रशस्तिी हैं नवम पूर्ब-बिसैंत्र पक्षयोरुभयोरपि । माझे आमचमी डुनर्वसु-हन्थित । ग्राह्य, नैवाष्टमी-झुका सुनसभाऽदि बैगवैः । कृश भूपाल ल देवर्यवं व्याप्थस। । जयन्ती-कार्यं -व्रतम् । अरुणंदय-वै वै । यज्ञे क्षणी । उत की दशमीवेंथ धैर-स्थाह्य सभा । कळा-४i-वेधेऽधि श्राद्धोऽश्न भिद्रवत्। वैखानद्यागतोक्त-दीक्षां प्राप्तो हि ष्णयैः । यं त्वाथ वैष्णवेन शुsट्यधिक्य भन्भनें { कोशी द्वादश काSधि चं, युध्यतां tदेन्ट् । भृषं, झाडू सरं स्थप त्रैष्णवनिर्णय की २४ /४ शी दश चेत्युभयै वर्धते च। त६ घूर्च-दिनं याज्यं मनहूँ पर लिङ् । । १ श्रद्युऊग्रिरेजम्भाः पुTते जयस 'Tरहैि, तथा { •. तिर्योऽभृश्यरूक्ष लभ्यन्यभयl४१२•fएवं । भः इति । धिङ्ग्यशभ न न्मPीearतुः-ते , ३ ६ मयाऽत्र पतधा विभागेन । शिक्षा वर्छनऊनि ! अनम्यूया म"अ5: 7:5म्य अष्टदि । तेश्च न श4 गणा-यांनी अ:, नियै मैया-न्याओं मैकक्ष

दंडंग

जुगलं•ङ! .:५.१५ 9वेंथ-डुने भयने तन्त्रोंd, विनये या I * < दिर चन्द्रगे वा सर्वेश्वरे १ रथेलि :(- 8, अक्-भा : भी अदम्प्र गनः नधित शोध: । न शुनःश्वैर्ययः ५. सूर्योदये प्रगे व्रश्वध शनेि श्रियैः ॥ ४ आदेना | ट-: । iः । i३: w:” । भारूहि सैशेषिं आगस्ट्यः नित : ; ३छ शीि . रान : , जर्षि महेश सेम - अपि २थं / इन्टेवि तल! इनेि = rि.} . | It’’ - 'यमृति ।। ३ अभिनें भंग; यदि । अने. ॐदr axi द्वगं लवणं ९ ग>.गीनिय४ : । आn-१ / द्वात्रिंशः H:३मं नात्र सैंयदि अ५:ां चे' य ! गतिं लभारे : १

• १४ }

लझाडे एकदंशंसा-वृद्धौ हैि-यत्योर्वस्थितिः । उपैष्या द्युभिः पूर्वो यतिभिस्तर तिथिः । इस-वृद्धौ तु शुदविद्धे व्यथतेि । शुद्ध पूर्वोत्तरा विदा स्मार्तनिर्णय ईदृशः । श्रवणेन यु चेस्डादशी स्रा हि वैष्णवैः । स्ॐयैर्दापणीया स्याद्यद्दुर्गं ता ॥ उपवास-व्रतादन्थ-झते औछंभुहूर्तकैः । । सप्तभिर्दशमीविद्धमैतमैकादशीं यजेत् । द्वादशीपूर्वजिज्ञेथ व्रतेषु नरिवलेवाएं इलैंअयोदश पूर्वी पण कुणा प्रयोदश । अलाभे नापे पूर्वेश, पशऽङ्गयोदश । या छळ तें पूर्वी, खान संESऽपराह्रिी. ? चतुर्दश्युरा शुक्छ पूर्वी कुण चतुर्दशी। उद्ये मिळूdsऽपि ग्राह्यनन्त-व्रते तिथिः । शुक्लंपेि रात्रि-फुस्त भूयांछंत्र-श्रायण-क्षयः।

---

--- - के कृप्ताश्चौदशी, –ते ५० डै.' षः। + ह्रौऽतत्रयोदश. मु० रोज 9तकयोः १टः । । त्रिमुतूसृषि,~~ी मुः करy gaको : पाठ

---

--- = == ==

==

== ' नात्त प्रसेि नेिथन, ४ एकादश’ इत्यादिभ, ६ २मीनिर्णय ईंल इत्यन्तेन । यझदेन्नितराळ स्पष्टgif.। ५ परम् ।। ३ वयमेणैवेद मा, ५ ग्रेने/स। यदा सैव अवगनश्चलं, तर शुद्धंभा:िम स्थEद् दाबहरैः । ३ हूय निनश्रमाद वा शfi । ४ श्रलेइयां नि ते । दिने त्रिमुन्ने नभसवपि मृन्म सथैकरसैश्च मात्रा मनीर्दैत्रलोके परतें हुँदैश्वर्युः। पृनित्यमठः °,-इति दीक्षा । | <श भpानामेनांत, " न सयीमथऍम १ फि:५४6x ३ सर्वस्यां नर्णय ५gश: ’ ” उपाहराभिनेत्रिय भिययमिदम् ’-इतेि सिनेमाङ eउँ इदिं । मिळffीयमेित , किमुहूतपिण्डः । • किमुi त्यपभाटः"Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)इति टछ। ७ दमनक-पतिीrsणयनिर्णश्र€ श्लौरि। कुनै उपजातप्रणम् । शुक्कों सङ्गsiषं धृय गृदि स्थावषरक्षझिको । भयं न तिथे व अंगोशं याऽस्ति स्रा भवेत् ? शिवरात्रि-व्रते, तत्र द्वयोः सखा स्रशस्थ्रहे । सद्भावे निशीथैव-व्याप्तर्षेि परिवृताम् । तस्थासम्भवे ग्राह्या प्रदीप-पिंनी तिथिः । । तपन्ते पारणं मम-त्रयद्वां हमने । । अन्यथा पारगं प्रसरम्ए-तैिश्युपयासवती ॥ सूर्य-सावित्री-द्रते पञ्चदशी तिथिः । नाड्योऽष्टका भूस्य स्युथेनव परेऽहीनि । छतान्तराणि सर्वाणि पॅरेऽह्न्यैव सैव । आद्धेऽपह्नकालीन दुर आबिदकन्भतः ॥ दिन-द्वयेऽप्येदं वृत्तै ग्राह्य भइछतः । तुर्यत्वं चेदेव-दंशे क्षये पूर्वाऽभ्यर्थः । तरह-रुपात द्वयोरुररिंथि-वृद्धृितः} & b

• ;(:’ (f=f* यूएन भिः,--भरे पत्रaभ । if स्युरॅमत्र -

ॐ सु ज५ पुस्तयोः यः । दिवभृथेऽस्मद्देशी, -तिं क+पुरुओं भाG: ! दैत्रयोपकारे निर्यस्य ला ->*?\frत । अभिनन.१, सनङ्गह्र्दयर्थः। थमिन |। २०८ । ५ यदि १ir'Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)इत्यनैल,$रथमैं गP:ऽपीति थिनश्च १ घिाँ निर्णयमळ् झषे चैव । निवरानेि भनेत्यन्वयः । प्रवैडू यदीिपिकअप यबस्थ। ५ीयते तत्रेयः। । ३ ऽऽवयःीझ पेतुर्दैत्याः सम्पने रूत अतै शेषः । ॐ परश्यां गिऍग्रह तैर्वेति । पञ्चशी 5 इ। रुण्ण। न। दिवि ५*a•vने। नती ऋषीद् िदृश्य अशुद। '; दै. नथपिंगदैवेत्यर्थः । एव8२०४:४धमा ण परेऽति । {डलः ४ ‘तत नेह भूमस्याएशनातः ५: ', a५ भरे इति ज्ञातं. ने alः पृश्नि य'; साहजिक : । यान् ‘* दोन प्रेरै अनशि गाउँऽपि तरिमग मरे उत दे वsl, तस्’ तैः स्फूर्चयथि--इतेि यक्षरानप्र १!f/fdभ. म { एखातानि । रात्री तेथे भने अनि । ३ अन्यमा यस्य गृहम् यो (: ५ १ थाष्टकनिभेक्षे । ७ अन्न अन्यक्षयोरसम्पन्न ॐइ परम् । (१* ! कर्दधव ९

सारन्येनऽग्नि-व्यवस्था स्येन पचेद्रुह्ययोः । ज्ञेयुः साग्निकः क्रुदुरैथुनग्निकः ? पीछे-प्रतिपदः सन्धिर्मध्वी च ततः क्रुर/ } अन्नं पूर्वं-दिने यागः सन्-िदिने अथे । नैं मध्याहृत? सन्धायन्वाधानन्सुई तद्दिने । इटिं पश्दिने कुर्यादियं वै'अलॅनेशिनः । श्रन्तु जप्तनेय स्य तस्य सन्धिदिनदपुरा । न चाप्यन्यद्दितिः । किन्छं स्रश्च रूधि-ठूने हेिं नहीं है ईन्धिचैव सङ्गळूॐ अझ ५य्यदसृजlद्भवैः * |} न चैऍस भिक्षेत सञ्चस्कारविझे थिः । छुद्ध प्रतिपदो अS: तद्धं पर्युर्णि लिन ! th | >. लदा रहयोः,- ४/५ ५: 95; 4. निकः तस्यै ठः । ॐ गदाश्चतं हि - -इस ज५ पुसर्फ प४: ) रूभन्नतैः > '$ 7:ः । दिने झु श, । 7:रूलम् । त्रःकू लेख त 'प्रभेः-- झ। " श्वः काल.--बैन “मुझन १३

'/*०५लाकये|ः ।

१ अ५:"हस्रों विद्विशेषनअन्धनीन्रि । सैषाथिइतने && प्रहँ पोता । ३ तें दर्जनिम्नयल पबेिन नेणेय इन्हें अन्येन १ नं०१: विशंमल जन्धिवेद । यः १६थ विभीनस iिय प्रार: बैभनमः 3 ४ नदिभिजिरादाय धिमहं तदिति । अमेिं : ईairतैः पद मेटि--युप्यउद्भर एi> प्राध्यापू थरिझचे (:, शरा घ|श-६:लघुदे देनी भने । संकिङ पर्दे ३jiiilहुँद थप्तिमात्रं T४Eऽभ्यिते । Eष्ठ तथ इन्दिनेऽन्शr• अर्ग:ः म. दक्ष-प«नाननुग्रेण अधिगणैसे नु यत्र सन्ति इष्ट संदर्ज:िऽन्यक्षगनीति बनी। एउँ । (अ पुढे मधZपर २४ इतः ५तिं च रेफान्नुही मदप०५, मात्र या गदिदंदृशः ०:०प्र

५ ५१५३फ़नः शश्रियः । न शान्मिथुए

श् ७:: तेि , इंद्भिः । लैरिः.ोतेक्षीरे हृ €नेि पदमेः सेिने१: , ( १७ वे उपहूतमकम् । ऋचस्याङ्गं तया हेिश्य थे सन्धिश्रीिया सा । वेथयम-भले दर्श-श्राद्धे चेष्टिर्विशिष्यते ॥ धेन निहतं चेत् प्रतिपद्यपशङ्कि $1 अन्धश् चतुर्दश्यां दसैं घरपेऽधि घृतधेत् । दर्श अङ तथा कार्यसितं वैधयमों » । इठ्यादचिह्नेः तफा पुर्वण्येवेति निर्भयैः ! है प्रभ्रूमे तु प्रकरणे पूर्वॐ आदिvिसः । सनरार्दू काल-कैद करें-भेदोपदर्शनम् । नृस्मिलमेंथादघ्रानक्षत्रमुपपणे । उषं, तयासम्म तु ग्रहीतयं नेिशंथच ॥ जपबसे यसै स्थस् तोद्धेनीदभीः | उदये त्रिमुहूर्तेथे नक्षत्रं श्रत-नर्थः । दिन-द्वयें तथावे कू पूर्व घडलदैर्युतः । श्रवणं तूझीरं अहरुपकर्ण-। पिये तु तेिथधसर्वा नक्षत्रस्य चैत्रशुः । . = =4• ॐ 0ि,-5कि झ०८ पाट: $ ¥तेि प्रया , १०० पुल्यः पाठः । * आयतोति, - न सः (स्त ५Eः १ { ददिः पदेशम्--इति ज्ञ० कर ९ बुफलो ५ठः । १ श्लथाशतेन निर्णय १धाभनीत निशैवमह वधुI६ । ओं भिन्न- कमः आदभिर्थिवे५र्थः । २ तमेिं दो पछतीि हिचेति ! या अतेि अNषरशबt ततो त्रिया अटि न आ भुशुश्त, तदा सो अपि दयोिग्या र लिन्छ सवः प्रीझ । अतएव अन्न अगदे ॥ ३ इथ्रोिपेंगी,दैः । अपि गछन।म जेते । ग्रनर रौं , सेिनयरत ५ ऐन्दा सफेदशवः।ले नि गे."—स्यामि यैश्चिता ४ ५-दनकर':पउँमाह शमेनचले ! पुण्ठं थे. आr! गं हक्षेत्रम्। क्षत्रेिता झगझ५-५6(-: ! उदै उत्तरभागे विशेषेभए कीनीन्निराशीः संभक्षादिमण आरि। ५ ऑक्षत्रनिंगंभls. यतािन्निदं । पुत्रीति पूर्वथि । । ६ तशी ऽ ॐ तिमितंमयाऽनर्देशः निष्ट झेति भावः । प्रणब्रएल१मङलग बौछ। ८ सारं धमिऽयुE

• १; }

शैः * स्यु:खूपचनसुतने व्रतदुनयः t' श्च कैम-कास-5य परिग्रहम्। एँ यद्दिने तत्र ग्राझी, शके च, तद् ! दिन्द्वैकभक्ताश्क्षाम् उपवासः अस्रिक्ष्यति । वधु संशयावत् प्रीती यथेथिका । आसन्न-मद्भः संततेः शृश्यः क्षत्रियै-कसा ? धेरै नै ? झर्कटे धूय मरे झिंशतिः.gs?? ॥ { फंसाने गुण-भेषे मङथस्तूभयत दश । धृषभान् दिवे घृणः प्रश्न पध्दषिं षोडश ॥ मिंथुराॐ वि-भंभवे उत्तराः षाङनाडेिकः । अहःसंतों रात्रसंज्ञिष्ठानतः । उने कार्ल ब्यबस्थाप्यौ तशीघूर्च-श्चिमी । ॐ संप्रेसरो भार्दन’ -दर्दयोः li अर्द्धरात्रभिन्अवहस्योर निंद्य । जसं संझो च, दो मही । है। पुण चेरर्थे तु अभी तक मत है ! { A = == = } ५:ः स्य, –:वरभ्य, इदै। त यिस् .,– श्टन् थी और पुस्तके अ४: १ में rि५४:. ,--::: Z• एली शछ। * न!--X ि अभ्रक । ४ ६लन,–इतेि यः ” पुमै ट्रः ।

-स° रे ग (ऐis qर्भः *:IIाँति 'इ अं•दन-संय अ!-ज्ञ नेहपचितैः। तेन इह पूर्वं से पिबत्यलोंते ? : १ . तिकडमळू $रअनिटि ३ ४: नेियदानवाझ दिनयथाद्दनःश्वनेन प्रभेदैमानश्च अपि • | *ि यः । यद @ सणेस.सgग्र मEन : परेभुः शंगट्यात . शn ३०.→, तदा यहिबश्रद्ध.लेट्स:त तzत्रिनयैः ३ १ . अनेति । विषये निर्णय घेरे इतेि !

• 4ाँ मनान्यनाश्रम।

रे प देश -श्व---: * अर8ि8लगभय →मभदयेऽ लमक(ऐ RE: १ युः । ४ ॐ:अभाने ६४ रा। ५ ५ ६. एँ नली झदावनं छिद्मश्र थभ्येतद्भावेन , ५, --नि टन । र्दतःप्ररक्ष: रामॐ परंतू तॐ ब्रहृद्भिः । a = or न पझातET।

• १९ }

५|कॅलॅन-अर्थं पुण्यं श्रुत्वा सकर-कंक्टः । कर्कटे मकरे रात्रश्वथRइडेंब्रुितिः । मा-पक्षेिप-शून्घौं राहुः सम्पूर्णमण्डेलदू = ग्रसते चन्द्रसूर्भश्च घर्घ-अतिगन्तरे ! अयमले नैं त्रानं प्रस्ते दोन विधीयते । चुरूमानी भवेद्दानं युक्ते मानं विधीयते । सुर्थ-ग्रहें हू नौशात् पूर्वं ग्राम-वृतुष्टयम् । इन्द्र-प्रहें तु ग्रसत्रांच बान्वृद्धाय्येन? } अंशेहे न अपने अध्यते न तु सञ्जये । भुनत, खङ्गवे चे या न पूर्णे भुजिभाषीरं । अस्तदग्रे विधीः पूर्वं अहर्भजनमाधुरेत् ॥ ग्रस्ताबेयस्मिन नवे रपांन्दू ग्रश्चन यदि; तैसी बुरुर्नेत्रे त्रयऽभ्युपहरेदः । अयंशदेते धेरै दिनल नथुनी ध्रुवम् । शङ्गटेड् समस्तg ग्रहणे चन्द्रसूर्भवः । । यदि * स्तूय वैध थु-ग्रॐ स्मृतः । क(दश्यदयः क्षीरे चतुर्थीन्तः प्रकीर्त्ततः । खड्ग्रहं तसं यैः कोक्तमुभयत्र दिन-द्वयम् ! । j तौ यशः":णूनैः-ने भट:. ॥ ५ :देश:५--इति ०५४ 3e, । ॐ निय–नि छ: पुत्रॐ छः ।

• २

=

। ' ' लिए ने *ई । १ ५५, ५५४५ रहने भए थे:गौः R .असेन १-िलि. : प्रति:ः राः ,;लगी थीव iि, {१.-सं ir • ४ १ी दि. ग्र¢भि: -। । न र देशाचर ४ ।|गा.गिरि। .६: । ३ ॐःगन्नाथग: (if । भू-::िpa:झार । च, १५५५:राtि :थं पुत्रीमहे ६, ] ई. में ४. ५५१ ।। f:अर्थ "छः -स्थस् . (५ १:’ इतेि। नया १२१ :। . : के, श्रdiहैं:/-N& {:व•:: : नेदगर्भः । रक्षः-:;दिः ! अयः। ५ ५: ये ’पुनः iः:: स:ि: । हैं -

T

• १ २ ३ )

लिदैव " . .

निरयं जैनेयं जयै नमझ क्रियासु च । उपाकर्मणे चक्षॐ ग्रह्-दोषो न वैिद्यते । तमेवं निर्णयं ॐ शास्त्रआयाभ्यां कर्तुमुद्यमः । ननु, झुड्मः फल; कादल गर्न-gsमपदं । ततःएम-द्वयस्रजश्नानः कपिभृङ्गमहामुनिस्तचालीि चिंचे. कामः कामुषेथन्यायैव पञ्चत्रिंशति-नखानि विड्--

• -प्रकृतिरविनिर्भद्यः पङ्कतेलिंकृथः सप्त ।

नष्टश् वैिकाले न प्रकृति में विद्युतिः पुरुषंः '--इति । न चैतेष्वेदं तवेषु कालस्यम्सअॅशे सुनिंना चिंघानिस, -इष्टि शङ्कन ! त्वदभिमतस्य कार्य थेपञ्चविंशतेि-तानल पस्परमदयन्तानलक्षणत्वाच्च । तथा हैि,--[त्र-युयहार यासशरणहेतुः कायः, --ति यदभिमतं काल-श्रमी। तश्चनां त्वदहशाल लक्षनि-लधरअम्मकोgण । सम्भावस्था । मूलप्रकृति, महद6ळ-पञ्चतन्मात्राढ्याशं सप्त। प्रकृति-रिंकून संध्य्-ध्यवसायसेतुर्महतधम्, अभिमाल-”, शब्दस्पर्श - रूपसगन्धामनि पञ्च तन्मणिं गृथियाद्-िअन्नकृतानां ॐ ईशं में-. -नि गजसण् । नै® • थुप्रै न एफ. की, ई= मै? *(सुमित्रश्रमः-वर्द्धमधिकं यत्नहै। ३ आशा पद्र ३ ऑटयान्संला-रमिते गः शशधः ! नाणे अन्य: रङ्गस्य कर्ता न वियं ५४gनैः, तथापॅि झलिभस्वैः यान्न संप्रहं ) यज्ञमतनेवैदिइलरेथः । ३ aश्च । शेफीतिकरंदर्भ । “ अपर- भिःगरं झगवन्दे सिँति कालझने १६ अ५.२ ऑ० ९ १५ १२ार ५चंद्|torथकारणतब युगपर्कादिरूबढशTHणरूपा च अलक्षिशिरkि रात्र रद्रेपनः ॥ ४ सरपरकानां प्रवणि । ऽ गुणदलपदैः सुरै:५ . आबरूद । मूल इतस्यागेन नाश गुलान्तरङ्गत! तेनेश्रमनेिन्हरिः ।न रा: ६६३ अश्या प्रतिबैि:६ नून्त्रज्ञ , उ6नमें पतमाना:मि|n|भ जनताले ४१ध लहः, ५न्मात्रःि पुदिनां प्रकृतौ तिङश्वरलअंत म्हाला । qi pनुनिनिकृतेिमू। ः , संभवत:चे निंयाति।ङ्गः इतेिः, तद्धेतुर्भद्रतरवश्र ५ उपोद्धातप्रकरणम् । ६ ३१ } Ab संक्रन्द्रियाणां च षोडश वैय्याणां लक्षणानि अरिंददानि, अतिविकृतैिः दुग्धाश्रमी । हूईलक्षण, तंबंध कालस्यान्तर्भावः काव्यते । नापि चांद्रेशं तद्वन्तरं” चुनिरनुनः न्यते ! थे तई सुनैि-अर्गानि फलानेि आटभिः संश्रुझानः ईश्वरकूष्मी बर्हिःकरणन्तःकरणे" विधिज्ञः कालं फेबजार सस्त-संधि वाट्ट नौलभ्यन्तरं क्षरण !- -इति । पर-आसिया परो बोधनीफः '~~हैं हि न्यषेधयं घधहारो न तु स्वरिंछन्ताभिमाये;—इस युदामः । अतएवैतद्वचनं अज्ञाषा । वचस्पतिमित्रस्रुवौ५४|सेधभक्षुः ‘ कालस्तु यैश्च भिंत धुके नातीत नश्शादि-प्रच्छ-भेदं प्रवर्तयितुमर्हतिं । तस्मादयं यैरुपाधिभेदतीतानामद्विभेदभावं प्रतिपद्यते, यत्र एवोपाधयों द्वय-हें होमः कृतमन्तर्ग:फुना कालेनेतेि सरूपाय च् । तस्मान्न कटु-रूक्ष-तवन्तरायुषगमः ,--इति। अथ ठ्यते,-"धूतकलो ऽर्जुमानकालोभघालः-इस्ते ५वे त्रिष्वयेि भूतादिष्वङ्गतैः -गरूळ पुरुङपतं जायमन्तरेषानुबर ,~~इति । तन्न ६ वाथआपदुपपतैः यथा मञ्चन्मले सँ4- २ बदःnन्तरं, दFि धु गुप्तहे छ: । * विनिशन, -इवं शु० 9तं पञ्छः । = == - - - जीव २५व्याने । अनित्यसन्नद6९ । ऽथ-अनिष्ट हुनेछ दद्वयं । न तेजस्ति:, ‘ चित्रश्न नृगं तेषामन। पछ ः Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)

स तमात्रंथु पेरेगेल युद्ध से ‘व णा न तु तत्र मार 8ि

२५ तःन्नई। तत्रत्यादितमहिविसेqनिर« तेषा सन्भजते योध्थ: |Yश: -“ तमिसप्रिन्छ लाधारस्तत एनमत €मृता । ग राम्रा सापि भृशते न भूळ:इयभिः *--दति । १ :िणानि भूद: न्ःफ्टने ३४५४iीश । २ -ः:कें त्रसँare लv गृहीत है प्रतर्क है कvम् श्रूःझरणभू असीमन(भगें वसंमत विधवांझरोति त्रफलप्रश्नन्तरे करणम् । ३ अलप्तनभRYदि नक्षलवकराटे ईश्रमं हृता ओभर् । ४ अनु:[वर २४:लप्त’. : दिषु रु.वमानंतपेि झालन्यपतंस्वयम् । ३ १२ ) मधबे थदर्थं सुणदर्थः--इति पदक्षु मासेषु चतुष्पैभवेञ्च और अक्षुः अत नः पदार्थप्रत्यय एकमनुगणं एबर्ध-द-याच्थं तस्यान्तरे * आदरेष्वप्युपपन्न; तथा छ-प्रययः कुतो नंधश्रधते । तर, रथं तं निहुँ अद्यं उस मेग्निच्छिरोणेर्भाध- चार्यस्य के कथञ्चथुष्पन्नः’येवं आप्ने ऽर्मः आयुञ्पदैतस्फ़ेद निरूढकारुतचे यः प्रवेषःस करस्थ हेतो रेति ऑक्तव्यम् । चैिः कपेलंन्महामुनिना निराकृतत्व, किं वः सांख्य-शास्र प्रणीतश्च मेध्यगंधूहीत, उत हस्तभावात् आहचित् प्रमाणाभावःअर्थ में प्रजाभायात्, अथ वा तघ ससएश्चत्रिंशतिः खं ख्या(स-पाट्यायसिताब्दघाडयाi& } ॐ अथम’, कालनिराकरण-डुत्र मुस् िप्रणीतश्चक्षुषलम्भद्रे । न हैिनयःअतिप्रसङ्गात् अड्वादिभोला तिथेहीं आयुर्वेद्धनुर्वेद्वगान्धर्मधंदोक्तानामेष शत्र-स्वरादीनद संगृहीतसेिन नेष्वमे भवतः मठेप केन वार्येत हैं । अङ्, तेषां विशिष्यासंगृहेऽएिं सुख--महाक्षयेदइध्र चन्तभयात् अस्त्येवार्थात् ग्रहः,-इत्युच्येत । तर्हि परयर्स में दधातिः, इति श्रुङि समाजस्त्र में कायस्य भ्रूण-च-रि |क्ष स्रावयसमनेिययं च घडदेखि त्रसज्येत, --इति चेत् । नवनिरवयव-काल-तस्माभिनिर्वेशवतों ३ओषिदेः पतये वङ्गभ र चैिस्ते । -वृदि तु न कोऽपि क्षतिः कायदे ॐl १ श्रान्तरं”-इ:ि नाहनि मु• पुराने । F डा|चुभतश्चरणेi,--दति झ* पुस्तके पाठः। ॐ ४छ,-३ति मुn पुनने . ८ $ (:५५त, * अध्यवर्ती ३२ पुत्रे एङः । 4. पैe. स नाही झ५

• गाली,--: & यु” तने पटुः । ॥ इत्युरपते,-इति सु० ५१के गतः ।

लमुpr•c^-Hiभन्नवचैवशमशापः , अग:१:" भद्रः तप्तःYI:: क्ष्यन्तान्योन्यमtrोऽभःक्ष पेंशेषिके शनिः । १ अङ्गभूतः पू - पेशैिः ? सोऽोत६ । निर्ज फ्रीलंक प्रसिद्धम् । उचळ/प्तकरणg{ ( २ ३ ४ 5ाषयघवः प्रत्यक्ष-श्रुतवुएलानवः । तेसिरीय-शर्वाय आयनीये लिखिशनते ,---

• सर्वे निःश्र अहिरे विद्युतः पुरुषद्धं ।

मुर्ताः काष्ठध्राश्च सर्वशः ।

अर्धमा:मरू हयः गंवत्सरश्च यन्ताम्"-इति । तस्यामेव शाखयम् श्रुङ्स्थ-ह्मणे सायंचवधे छूध है,--“ज् लों वै में वरि च कालावयवानाभितः प्रतीच्ये¢"-. इति । इsानुबक मूर्तींष्यधनेषु अलुकेषु कालव यवरिष्ठ तथे वेष उः धायि ।नत्यर्थः । नित्ययः लंघथाभिश्चदिनों बैक्षिकदिशाखस्य ‘ भसुभटु देझत? -- इतिवदापेक्षिकनेित्यतायाभंतनशदधुषेयक्ष-तपदिख सँ- पर्शदोश्याव एवभून्श्रटीशां च तात्पर्यं वर्षोंगीथश् } एधों सस्त्रि दैर्घडणाभय!ः ( श्री = १ ष. ३ प. २ अ, ; अन्नङ्गृही. अषतेि । यस्य च यशस्य ग्राङ्कादेती श्लो, औदुसरी चेष्टतया संवैत्येष तिनि ! अभूमिहिर्बर झन्हें मिः स्यादष्टकादिघ = औडूवरौ स्पृशन गरेंझितं प्रत्यक्ष-श्रीदत । तिक्षा शूलभेद्यभक्षुभानदानता .."ति | अग्रमर्थः अङरे संहार्वेद्यां अदोनामदन' अटपस्य मध्ये - वटुश्चए-श/खा स्त्रशत्येन न भवति । नश्चद्दिश्य यत्र थेष्टी अर्थते, –“औदुम्बरीं सध्रीं वेष्टयितव्या ’- इति । तत्र संश --एषा स्मृतेः प्रगात्रं ’ य,--इति । तत्र, धूर्षोधिकैर् ‘ अ. ४काः कीथाः,-त्थर थुतेर्नूलपैदानुगपत्यंग प्रमण्यम् सम्, तेनै झरैन सध्र्य-येष्टन-स्मृतिः मशणE,--इते पू; एकः

1. चुंबी डोक्षयेद्' -इति अथक्ष-भृदौ पद्म विधीयते ५

१३ के १ ५८lनानण्६िक्षणे इत्यर्थः । दश मgi-94-अ-liयभेदम् । २४ } वाटलाद-~ न चाग्नौ युधैर्यध्मे सत्युपएचते हैं .इथा य, अर्घचेष्टनधूर्ति-पूज़" भूतवैशुभानथ अयस-श्रुति-बेरुदंस् . झलर्चयदश्वस्थेनं निर्गुणं चेष्टनम्नांदेरप्रभ! शम-ई ति सिंड्रयन्तः, इति । अथ भन्p; –“महता तपसा शैवक्षराक्ष्य प्रसादलसंधै- वपः कण-आझमुनिर्वेदतात्पर्यं रथग्धेतीति वैदश्यैव सद् अतिप्रीतादर्थादर्थान्तरं नेतव्यम्,~~शलै । एवमपि, यस्य प्रस्ता- दादयं सर्वज्ञतहरूभन्न ख एब शिंदो मुल्यः सर्वज्ञः---इति सभत« बृसरेण कषाय-मतश्चैवान्यथा नयनमीयन्तश्चांत्रतम् 5 शिवो हि, अत्रैवोढेषु धश्चित्वानि निरूपचन कालतस्योपत्तिमङ्ग चकार । निखिळ शैवागससभार्याभिः संगृह्नों ओरल है। अद्धानि पञ्च तत्वानेि विध-सिद्धेश्वराख़िTSऽरुषानि नि ईश्वैतणि निर्दूिशकाय-कर्णैक्-िवैभव काळे निर्दभव, ‘छंसी जगतः कृतये !(Kअषश्चकं भदतं ! आये निघतेश्च तथा क्ला च विद्या च राशी ~~ी १ तति भय-त्रस्व-वितान्येकादश निर्लि, १९ट्झसिंध थओशति-तस्थानि चोद्दिश्यं क्रमेण चिंचूपयन्निदमाह, नानाविंध-शक्तिंभों से जमते काळहयमेषाद । आमेिघवद्भयं कलयति नगदेथ आsaः *--इते । तत्र, टीकाक्षरए.३र्थं व्याचख्यु ,--> अन्वेष क नैयायिक- दिभिर्नित्योऽयुध अने आइभर्विभयभूतमयम्,--इति। भूता ४ ५४धृतिंठन्क्षवेन, --शंते करू शके षष्टः । १५ य१ प्रनणेंज एकं सान्याले नियते, स ऋः शबझापदिष्टः इत्युच्येते । अत्रैव प्रथिताभिय दलयुच्यते । ६ भृतः प्रशाज्ञ बन्नः श्रे जगत्मत्वर्थे । निंप्रतियऋतीकाररूग् । ए!४ छ। । ४ युट्रनेि शैिवः , $नै न पश, माया चेत्थेकरसांख्यक़तिदैन र पसिंndतत्र सिति । ६त्रशतन्त्रवि स्वैर्निह । ४ रा नाश । उद्यमक्षम् । { ९७ ।। A फैलरूपेण धिग्धिः क्वैखनमै सुअनेकस्येदास्थानत्वेंसिद्धमिते भावः । केन कारणैस्थ सिद्धिः अत आ ; 'Gयति जयदेष झालोऽलः --इति ! चिरविशदप्रययोश्चिरेण करूषशक्षि पतीगणैः ”–ति । इत्थं मधुक्ष-श्रुत-वहतैरगमैः कण शत्रुस्थ झाधे धृतर-क्षमस्र-शत-द्वतीयाध्याय-प्रयभधिर्- ग्रन्थयोऽसुशङ्कते ५ ज्ञस्य च न्थायरथ ग्राहक इंक, -~

• सांख्य-त्वऽस्तिं सङ्कोचो न य!’ “इ-सघन्थथं ।

में वेदः सामशः भङ्गोऽनवद्या । अंस्थxश्रुति-सूत्राभिमन्यादिष्टलिर्भः स्मृतिः । अश्या कापिलं धूम न राहूंचोंऽनसा ततः ”--इती । इक्षयर्थः ऋचैदादिभिरग्निहोत्रादि-धर्मी शो अगढंत्र्यं च प्रतीयते, एख्यसूयबिंद्ध धनस्य जगनरण्ये प्रतिद् यति । तत्र, तया स्टू ह्या वैद्स्य द्वचरिद ने द", इति श्रुतः। स्मृतेर्जगत्कारपूलमून्रूपेण निरवकाशया , बेदस्य तु धुरैर् िचरितार्थेशाउँछ ततः प्रत्यनुसारे वैद्भः सङ्क चिलः-होते थुप्रै पक्षः । प्रत्यक्षश्रुतिभिर्वहीभिरनुग्रर्हता त्रइयः भन्द्यादिस्थूलय् ब्रह्मणः कारभतपक्षते । सांख्यस्मृतेरस्यैका अल-द्दीन यहेि दुर्बलत्वात् सैव बध्या ' ड् क्षुर् फ्रास्ति षेदश्च अचः--इति राछन्त इति ? अथ, शब्दवधिमान-प्रह-दाहृतः सत्र 'भरवश एवं दूध;-~. भूतादीनाधिकानां कालविशेषाणमेवैहतिर्न तु निरुप| धेिश्य सुरूप-लर,--इतेि : तर्हि , अपर्दकान्यैuय प्रवृत्- ॐ भद्भरेि -इंसि •भुस्तन प18; । ५ अथ च जलेऽनिलः २47ये रथ्यनेषु :र 'श्थ,=eप्रणुन्न झलस्यनिवन् । बिअनमथुनं4११|दुनाद् दीलिङ्गशराबीतन्त्रे संतत हैव्रिलेपिलः । अनेशनल A:इ शृ- n हेतुवस्त्रां झः वन्किल । ( २६ } काशव-

A

• श्चिन्तमग्निलक्षा' इत्यस्य यसिद्धशमदभ्र-दोक्तस्याभक्ष्य त्वमेव चिंध्योऽभूः । यदः, लघxधं मेऽभ्य-जना द्रव्याऽन्धुि- वथ परतश्चममः ( भयङ्करहे भूदद्-िविंझीलँ आशः स्वयं ब्धयहरतनिय निखयो छुट्टय: कालो ऽ, । ग्रगमैत्र । तथा च श्वेताश्वत आमनन्ति, छा* संबंषि:” इति अस्तां नित्यनियमादणव-निरइयम षचिन्ता । संवेंथाष्यस्वि राख्थतचेष्टुः छल-संग्रहः । साक्षद संग्रद्धाभाग्न खोतिष्टोमाद्यत्र प्रकृति-पुरुवेकडपों— गद्विपवगन्तव्यम् । दृतीयचतुर्थेषौ ते अवलो बेडूषिकभारै चथ-लार्चि प्रक¢यतः, वैज्ञाक्षि-ग्रन्थेषु व्रीष्वग्नि काल प्रकरणे तल्लक्षणस् तन्नधकाङ्गभस्य च प्रचंतयत । अमा शान्तवि हु आदनश्चक्रानि' ऊँझपन्यू83चे तथा च ॐभित्र थारूणकेतुके मन्प्रमाभमति,--

• स्टुतिः श्रमक्षमैतिह्यमनुशनश्चतुष्टुप् ।

एतैरा/देथमण्ळी ऍव- बिंधश्ते *--इते । तक, स्टुतिरनुध्यतेशूलं मन्यादि-शास्त्रम् । प्रार्षे क्षेत्र अकृत्रिम वैश्योऽक्षरराशियेंमि-मदश्रमोपनिषभितं शैक्षिमयी सा । ऐतिह्यमितिहास-पुराणादिशम् ज्योतिःशास्त्रस्य ‘चुआंग्तंर्भाचे द्रष्टयः। अनुमीयते भूल-भूतस्ऋते वाक्यमुन्ने स्पर्मलः शिष्टाचारः । एष च स्यनुगNषकरवायरयै- म]शङ्कु

• चावाङ auतै ॐय धृतेश्च श्वातंकवनम्”--इति .

तदैवें स्मृयादीनां चतुल्यं २ट्रएन्नमू ! एतैश्चतुर्भिः सैंघ दिःयमण्डलं भकीयने,—इति क्षत्रपार्थः । नतु, स्मृत्यादीनी भडले गृधपॅभिस्तांनि न तु काल & = = 0 ८ ३ कालरोति त६ त के पश्वः । एपोढतप्रकरणम् । ( २७ } साधकत्वेनोंते चेछ। मैव । मण्डलस्य कार्यं -प्रत्यक्षसिद्धत्वेन तत्र इष्टवाद्यनुर्योत् ? कल द्विदेवैयात्र फल-निर्वाहके म७डले तान्युपन्यस्तालि : तथ' सबल द्वारा काळीः प्रीयसी । काल शैिवज्ञ चेत्तश्-चेष्घतैस्छु ? स्रामन्तरो यन्प्र एबलायते,-

• सूर्य मचिमायने सर्वेषावनादधि ।

तस्याः पाव विशेषेण रघृतं तैलविशेषण"ति । तथाऽमरैः । भूबर-गतं रखन-भूत-जालमाधिस्-. वैिषादिभिस्तदसुषाङ्ग-समर्थ अरीचं सूर्यः स्वीकरोति १ रात्कृतेन च भू-पाकविभेदेन निमेषादिं पशी-पीन्स काल-विभेदेन भयगतो असते,०--३।तं । क(ट्-अतिपादुकानि च स्मृष्यादीन्युदाहुर्मः ! स न मनुः

• कलवंशतिं स--इचि थुि-थकी भी व्यवहार ३

यज्ञस्येऽधि, --* श्रदध्दझल(४ प्रकीर्दितः *-इति । एक्स . यावधिघृते ( । श्रुतवार्षेि,-कृतं अथ विधिनोति। काळे "---३(से बंच्यः । “ अहमेव यज्ञों लाहें लस्य *--इति तैत्सिरेचकाः ।‘‘ की | च सुभ्द्या यश्च गन्ध्रु कट्–इति आमतयोगशास्त्रेऽपि संयमविशेषदः-क्ष्याम्यमर्थअॅरू गोशेऽतीतादिकार्थं प्रयतः पश्यन्तीत्यभितिम्र : तथा च तन्नलसूत्र : ‘‘परिणागत्रयर्षभादप्ततागत-ज्ञानम् -- इतैि : सभिषजश्नमापै; अहरिमन् काले निंघमीत्यनुभधरल(वत भजमीनः । न चासँ चrीडिय-ऋतः कर्घ रूपादिहीमच कि भभक्षःतीनङ्गीकाशतें । घर्मानदंजन्यः, अ ओिं तु f कEः। १ भीर'Iः ’ स धम्मेलनमः ५१r15 छ । , ध४ भी हैं: रेण ११yभं {िcः, देहानसेवpदलक्षण (रागः , ननg:छःछि अथITKशन ३ amगर्दै %l$fईदपुटे अथोदशसूत्रयं । ने सञ्चितदियं अदन्तं म्र्दिनः ॐ शf$ ¥iत्रः । ४ २८) क्ष्माधर्षे

– }; युरॉक्षश्रत्ययात् । अतः तापमानेऽपि परोक्षदर्शनत् सान्निश्च यक्षमेवेत्यौपनिषद सन्यन्ते ! इतिहतेsपि' महाभारते पख़्ते, ->

• प्रहरै उदि-नै अझ धदिकृऽधिक।

स छः कुतो हेधः पितृ दत्तमक्षय --इलें ? उ5यं.

• अनादि भवान् |लाऽनन्तोऽजरः परः –-इति /

सिंधाश्च पैौर्णमासङ्ग्ये हे अह्निनैवुसंज्ञकः स्वंद्वी अलेचियान् दैलेॉर्षेभ्यः दो-दध्यादि-समर्पणादिकान् धर्मः मां भानुयादूि काल-ग्निशेषं समाचरन्ति । तदेवमनैश्च प्रमाणप्रेमेते काढं प्रमाणाभवरूपश्चतुर्थ-पक्षः कथमाझ्यते । अपि योज़भटेिति पक्ष्मः पश्न युज्यते । तर्किने सर्वोपालिमांसमिश्रणत्वमुकॅपेिन ? चैकं स् फुलयाळपयोगK

1. विशेषस्थ क्षुधीयादिभिर्वाह्रियते । ग्रहक्लेशऽपाण्डुपये

मोऽपि योतेिःखभसिदःश्रीत-कर्मोपयोगस्तु अदर्शयिष्यते । तपसाव, श्र-डच-कुंतत पदोषः-इयों ए४क पत्र’ परि गंधव्रते ! तथा च, एRघनस्तव छुध्यमराथै थुप्रथमश्रे माधधाव/ध्ये समरेषयनं कपा में शिक्षया न दडयोऽसि । सदेखें काष्ट्रस्य प्रत्याख्यातुमशक्यत्वा तन्निर्णायोद्यमः सङ्गः, -द१ १तम् । नंदु, अतः कटिोऽत्र निंKयचे; सिंद् केयछ काळ्; यत काल ल्'।'ह, ज़िमेित्यप्रसिद्ला क्षषथा शीघयर्स'(*' भीष्म्यते किञ्चस्यैव कलयितव्र-भेदात् काढस्य वैविध्यम् । येन प्राणिजे इ5ततवर्तमतादिरूपेण कळविघ्या ४ केयः कछः । २३ च चप्रकाश-ययनेन पूर्वेद्युदाहृतः,-‘कढ़ते जगद्वेष काणे- t = = == ५ अइवक्षसोहनू~-इति तॐ सुस्तके पट; न तेंदेद्धनस्5-देश है + giी । ॐ भानुचरितं पुस्k १४ः। ' ऽल्डस्य,-दैि यः । सुपदम?ऐ। { ९ } }} ८८ त इतेि । ताद्दश्5{ष क उतपक्षि-क्षत-यिंगाशकारिणः नेन कलावंतध्यः, स काष्ठ८५,--इति । स ॐ वाङ्मयसै श्रौतः,--अलोऽपेि कल्यते येन"- इति हैं -श्रुतिश्च भवन्,ि..

• • र भिक्षकृद्भिश्चविद्मयोनिं-

शैः कल-काय ण सर्ववच्छः । ४धानी क्षेत्रज्ञस्थूिणेशः संस्था-थत-वन्’-वैज्ञ -- ! झर्गपुराणेष्,ि- ‘यदादूिएशFगवान् कोऽनन्तोऽज४३ परः ! दिगघत स्वंतत्रैव सघअस्मान्महेश्वरः । वृङ्को बहको सेंट्रा अथे नारायणदयः । इदं हि भवतीशः अळ कंविधिलि ३Eतः ! बनारायझेशन त्रयाणां प्रकृतो लयः । भयुते ४-योगे दुनोब ५ सय्भधः । परं ब्रह्म च भूतिं वक्ष्ये चङ्गः । कालेनैव च भूपते श् एव ग्रस्ते पु#ः । तस्मातं कासात्मकं वि री एम ई(मेंथरः ”इति । अंकुधर्केरैपि,-- ॐ आंनदनिधन् काले रुद्धः सङ्कर्वशः स्मृतःi कछन दर्वभूतानां स कालः दीजैितः ३ पण यं-भूतान व तु सङ्कफ़र्ट स्टुतः । स्टैं-भूत-मित्छ त रुद्रः परिकीर्तितः । अनदािनधनयंत म् श्रद्| प्रक्षुभ१; –इति । त!→ऽपि, ‘‘ भूतानामन्नङ्कलः कठोऽन्यः फललाटम - इसे { तत्रैवं सति द्वयोपैथे काल-काक़ल !नितभ्यः ६ तस्य धर्मानुष्ठानेञ्छेतुत्व। अनुपदेवश्च ६ थरियहरे आस-५-ते { नै९) षट्सवे थादेख्दैः, सोऽपि ज्योतिःशास्र ए सेम्यक् भिंत,---इति। टं - जनव कालनिर्णयअदृश्य-इति मते ब्रूमः । उभयमप्यअ निर्ण शीघ्रम्। भालकाल कागदीश्वरत्र सर्वेषु कर्मभेदसमलैं प्थशत्। अतएव शिश्रः पुष्यह यन्नवमस्मरन्ति, “सव्यैङ कडूङ समस्तदे दैर् नैषधं तथेश्वरेश्वरः । धैर्यं स्वल भगवाननाद्दिमान्। ससस्तु माङ्गल्यचिचूहये हरिः। थस्य स्मृत्य च भोप रेयह्रक्रियादेश्च । न्यूनं सम्पूर्णेतुं यते रुङ् ध्रुवे नमच्युत’, ~हैं। त् ि। मस्राई-रू-भेदश्य तु स्वरूपेण सिणंतर्रषेि ओतपN: कर्म-सहैं कालस्याङ्काङ्क्षः निर्णीतयः । यदधी हेमाद्रीपटुतिषु अन्थेषु निर्णतस्तथाध्यमक्षेत्रे मिश्रीखंडैकः ग्रहध ७ थितें । तदेवं चिकीर्षितस्य प्रथमे कालः थिषयः कुंभश्रू' अरेंजऽस्तीरं ग्रन् आरभ्यते ।

• नेची धन्यव कुछ वै तयोरात्रः परैश्वरः ।

सोऽवाङ्मनस्-योऽधि देहै। भलनुकम्पयः । । इति निकालस्य परमैश्वर्येऽपि अमणं पूर्वेमेवोघल्वस १ परभेदश्य च, अत्र मन्त्र औत्रने रौं वेदान्ताश्चतुर्-ि स्मृतिषुणाने तलविंदनुभ१५ श्रमाण भक्ताहि मूर्ति श्रीश्च तमक्षये = कर्मोपैशाखश्च कपांखि?ईदाः त्रियमालाधलें । तत्र ह्यामित्रमेवमुसलू, -, ५नि य्यम दै| ईधंनुतां सर्वत्र विज थराः स्वीक्षमेवैत । सामदित्यभिप्तम्यन्ते, तत्र धयितुगारूभनसी एथमेष ॐ पूज् चक्षुर्गयां काश्चिॐ क्षारंथिंया सर्व भूत, तहयः • : 1श्रे.--.२ { » द:ने :ठः । { उपेतप्रकरभू । ( ३१ / सह वादं कृत्व5षि राजसबिलःवनिंबाखू द्-छे जैव लुबुधा, इन्द्रस्तु शाकुंबकथिचो डुबुधे ',--इति । नारिष्टशमायणेsपि, शुक्रपाळदने शुद्धे मृतसंधते तत्पिता भृगुः कुरु माचितारं ठे , हनी नलोऽनुग्रहीतुमीदृशेन लपेणार्चिर्चेति . ! ‘अथाकतिपक्षीः कटुः सलिल-अजः । आधिकीतिक्रमाथाय ययुर्मुनिश्रुपाययौ । “पद्मथः श्रीमान् कुण्ड्ली कथयन्वितः इतु-ष्ट भयदार-मैं-"समर्पितङ् । गवदछ-भुजयोवङ्गतः । स्थरसम चूर्णीभृतः किङ्ग-सेनया । ३ उप प्रणयके कुपितन्तं j मनम्, । कृपश्रशंनिध-भीथिं समपूर्वमुवाच ह । दमत्तया यंत्र. २) निधति-। ॐग संपूरे प्रथ. साधे, लेतरयेच्छषय ! भ तपः श्रद्धयै ५ इंट-औच्-महादै। ओ ग ऽधोऽस्मि में भी तय क्रिकन्ये पेन वक्ष्यति । संसाशदलयो ग्रस्ट लिगीषा रुद्ध-कोष्ठयः ३ झतानेि विष्णु वृहदने केन शप्ता यये मुने i भरो हि य बत, भोजनं शुभप्रदाः। स्वर्गे जियति हि त्रयैतिह्रींहृतम् --इति । न च भाष्ठाश्च वीरौ तीथेमॅति शिलिंग ऽस्ति. सर्वांगच योऽरुष ४-चिंसनशिलाटुः सर्घट भई मूर्तेः युवव । अत एव अवहीनायाम्--

= =

= = = ई १:भंशुमारिः:=i* ; का 2रु. के प/5ः । * पुं,– * ङ” प्रज्ञ , पिट न. इन•y g I::। १ age-र्घ it ॥ ५४: प: !

• दwisभि ३,-</ * ®n पुरत.ॐ ५Eः । ॐ ३३ मधवं

क्षे य यां यां सतुं भक्तः श्रद्धञ्चलमिच्छते । तस्य तस्याचलां श्रद्द तमे द्विज । न तया श्रद्धया युक्तस्यारधर्मीहते । लभते च तत् कामान् मयैव विहितन हैि तद्-इते -रुद्रा(हि-चैतन-श्रीवर्तेन-कूर्दयोsपिं तत्क्षविक्षेपारे श्रीधरयेनषास्थः । तद्देवैश्लेदे भ्रमद्भस्ते, ~* एते वेध ब च्यामद्युर्टें सीमांसंह एतमन्नदलर्यद एतं भजते छन्। एत स्यमेहं दिव्येन वायसेतम् अंश एमपेतमपधष्वैतं वनहरि बेनें चन्द्रमपेतं तुंबैधृतं क्षुद्रेषु धूतैः, --ऽति । वाजसनेयि. नपि भड़कन्नडणे. --‘‘तभिनिभिस्यमर्षय उपसते हैं। ३५ ऍड]न्ते; --“किमिति ध्रः, २थे हुतै सर्पविद, छश दैवः शचीरिदि समुध्या, आयेत्पशुराः, चेति त्रोि देवयन इति ठेवयजनबिंदू # @मिति गथ्ध ग्रन्थ इत्यस्ररसस्सं यथा यथै FIभते तदेव भवति, ’-इति । तैत्तिरीयः ४ पश्चान्,--~* श्रे इतेि वाचि बोगदेष इति भणधानयोः *--६त्यादिं ? थरघळण्यरे. पेितं वंशवृतूपमाईत तेन सूर्येणथुमसनाथ प्रभेद रूपवात्र ते,--इति हैिरण्याम्रिकरणमलोमयधिकर्णः प्रपञ्चनम् ? एनज्ञे सति यो यक्षा यकर्मारभते, 8 तदा वक/पयुक्त' श सङ्करस्येश्वरस्य मूर्तिसिंटॅबशरूIहुआंगें । अह एव भन्- शर्वेषु ह्यन-विधानेि ध्यानान्युपदिलाने, केथविद्वद् गझले सँधैर्ये जर फैां देवांस्वेच्छया पूजयान्ति। इदैनऋगवाह-- ce

• शतजिधादिों, –इति स गुरूसले पछः । ‘देवरून शंभ दैत्रक्षतविशे -->

6 in : पe ५ अय्+ !ले, सीनांगते, तदनुगं ससलुट् : ) * हे अमेनेि भूत । मते म्Rतात्रे अf: । स्वां पृथिययाः । करीतं इथिओना। : २ २ देवदास वसुःक्रि.->इति उin । ’ ते यानी तारथि-श्रयश-6धतेएक नष्टपथमे । छपक्षःश्रवण । { ३ & ३ १ ८ ।। • यजन्ते शाचिदधे &वन् ियसैमस कसाः । प्रेतान् यून-गणयन् भुञ्जन्ते तामसा नः '–शवे | तस्मादाएभ्यमाण-की-फल-अदो मेजेरेताओं ने निश्चयः कासः श्मशम्भेभ्यनुस्मर्सब्धः,-इलि दिन। अथ ज५ल निरूपयामः । लघु, कालहम जन्ययं स कथं मलवे काळ-व्यवहरे;; अझ काळ्, प्रलयोऽतीतः , प्रलय भाव, होने की कालनियम यार्दिमस्यापि संभो पोषः; नयस्व' स् तपनपश्चन्द्रार्धेप? विभिः रच्छेदे सस्येतावान् । --ह्रास कलैया बयितव्या च च् प्रज्वे तदुपाधयः सन्ति, अतस्तव कथं प्रलय-पाले इपश वैर्नगैः * } • अ५, सत्कार्यवादथुषश्लपक्षोऽपि भासना-र्पण सन्त,’’त’ काटेऽपि तत्ससनम् ! दैवत! नपत्यप्राप्तिः, उपाधिषु तद्भङ्गीकर्तुं ‘‘अंथ मन्यसे यत्-रहिsपि प्रलम्र-, काले मष्टि-प्रचावसवऽक्षराष्ट्रिय यवर्जुिषते । तत्रोषाध्ग्रा यत्वाइडेंड्रान्तः । यथा कश्चिमतर्फकशद्वर्प-चपकाद्ध्येद्वायुष क्रस्य संवत्सरमधीयास्मद्युध्य एकत्रिंशद्वर्ष-घथक, --इत्य ध्यैयत्र-हृतेऽपीते पूषभ्युपाध्यत्वं डैयमुद्रांति, सप्तर्षीियसाः शुपबर्हः'! ‘एजें दर्दूतेन न्यायेन काढ-हितं प्रलये का

• निजेष्यंदिरूले ,- इस 1> ५५. के भाः । ॐ अग्नरुलोsicः

ए:ि रो० शुरू के मl; । १ श कन्नश्ननचेक:वादिति अःवः । प्रये झारं दर्शयति । प्रफळ :जाताि । रतिभम झाले ॥ ३ स्काउँगा ठलनागतं गतोऽपि अअमैत्राद्धमगमित्यभ्युपगमर्पितं भाभ: । तस क्षEअला.→ त बहुत्र । y न ला त इन्नते ?ोगी वसNपेण आsषे स्थूलरूपेणास्त्र तैएवं तझा (४१२:ग/ने भगः । ५ १४ ४’ दलदले क८५धe; }99रविJIअर्थाएँ । V.१४ ) 5{ c• = ४धवहः किं न स्यात्' -रहित हैं भलादुिकं वस्त्वहंति * एङादि ॐ क्षुदयेऽश्टुएलम् ितथा च , ~~प्रखर निकायतनं तदप्योर प्रबं. -इति { प्राभाकराथ्अवश्य व लत्रयाउँछुटुं त्रिवस्थानहु। तस्मात् कारुः सुखेन जन्यभR स' च, सामन्यरिषभ्यां त्रिवैिः । लझ खे.भमस्थैश्वर ह्याच कालाहि ५९,- कर्यं काल-नक्षत्राणि अ५ ॥ पृथैि ससर्ज चैवेमां ऋधृगिच्छान्नैः अनला/*--इति । तंत्र, यः सीमान् -याः, सः त्रिदोषज्ञगतत्व तदपेक्षया निर्मी ग्रह्गधादिभिरनुग्य भूतोपतिसिमिक्षरमम-- जाझिज्यौतिषिकाः प्रतिपेदिरे ॥ २, बFिषः ॐ१. प्रभवतेि-मध-इ-यक्ष्यनमन्य् फिदेतभ-भ य४ हे अभिनेऽपि । तमद्दमिंइ लभिचं विदन्त्ययना गैज़मैतभभित्रन्थे भनेकैः सप्तलमीशष्ठ ! युगधर्षमासङ्विराः स्मं वृत्तास्तु चेन्न-शुलदैः । कालोऽधर्मना।’न्त्र प्रह-मैथुमीयते क्षेत्रे " इति । शलविशेषेषु ३ संवत्सरः प्रधानभूतः, अन्ये ४, सर्वे गुण धूळः तथा लुग्रसेनं समश्नघते , ‘‘ नीच अभय चंदा स्यन्दु यथा । तां मोभिर्भान्ति सुरु सती न निवर्त्तते । एवं नानासयोः काढः संवत्सरं श्रिताः । ब{णुशश्च महदशश्च स स्मयन्ति दम् । ख ः सर्वैः समुद्दिष्ट उaः रान्न निवर्त्तते । –इति । असमर्थः भागी५५-दर्शनं भद्वयं कल’ छुन(थि अदिशव कपर्चि-स्थानहृष्यते । तसँधनेश्वगं सांख्यो $ ¢क्.दि,--इति श्रुल ले 7ः। उपद्रुतप्रकम् । { ३५ } । तंभश्रतिब, वाराऑलसाधया, श्रुतिपृथुर्दित-नेत्-काल|मक ईरी ब, भावध्यति ! यथा, च भङ्कगर्दिक नीस अरए- अयोः अभितः प्रविश्य ; स च, अविीनवटै: वैिस्तीर्ण महति, अप्रवाहा भुली न कद्धच्छः ? एवं नानाविध-ह्रैः सङपजी;ि याह्नभैः चैत्रराज्यं प्रधले भाjभत। ते, मेषाश्च। अनथीताः -भैः. संघरूशदणक्ः ङ्गाः एराई•श्र्चन्तः संवत्सरान्मर्दान्तः ६ ते वै संवत्सरं सम्य विशन्ति ! अयस्य प्रवेशुः, अहतां तु संरक्षुराद्युति लंझपाझन नेपथः संवत्सरः,--इ ितत्र प्रयोऽभिधीयते । तथा। “य /जयतयग्रन् पदतं पञ्च-एत्सञ्जयं भूमध्यसै प्रजापतिम् । दिनचर्यानमाराद्धं प्रणम्य शिरसा शुचिः~~इतेि । स च, वस्रस्तैरभिर्भर्वेदैश्च सर्वैः सममिठोऽतिीजैः श्व ईम अंगर्गते नोच्छित्तं—इति ? नन्थपत्वं किमर्थं पर्येवसितं हूयन्तु सशर्के, नश्वः ॐ तयोः स्थतरस्य प्राधान्यचितम दक्ष यज्ञे संवरस्थ अभिक्रि येद् ! ईश्वरेण प्रथमं सृष्टवादिलि मः । तथा च वाजसनेयिनः भवन्ति,--* संisामश् छित रे भासः आयेतेति, या समस याच मिथुनं गभदइ, तद्देह यासीत् स संवत्सरे भवेद्–इति । तस्म, संवथ् ५/ ३ अतएव वर्षे फ्रेड सभार्य-तालत्रयं नगर्यः । सैन,भसरः यलमुतुबः पक्षस्तनितमित्येवेधकर्ते , आरूः । यद्यपि, खुशवेषु ह्यु-मार्कण्डेयादीन युधा-कथाइप नैते तपः स्मर्यते, तथापि तसंबराहुषो मनुष्यानधेिडंथ धर्म शप्तक्षेत्रं शुदिय5त्रंथु ।अनुयादिरत्वं चास्या |ः पराशर-भूतैयाटः , "मनुष्णां हृितं धरूसँ'-इस्थ ।

• " { ? ’ , स ३९ पु¥के पाञ्चः 1ः स्तिः,--५ ५ ५:* ५८: ) ४ ३ )

कळ्थते सन् वचने अहर्जितम् १ ये तु, ‘वी पृञ्च वैिवर्जयेन'-- स्या- यो अमुष्यधर्मो धवपि न युगादिकं निर्णाऽऽग्न, सन्वेदाच& ४ न च शतशुगर्जिरे ऽर्थे ख-संवत्सश्छत्र-भृतिरेि तेि शकल य । तत्र संदरशुध्दी दिवस-अछः-छूते पश्चाध्यक्ष समाश्वपदे निर्णतथात् वे व टॅबलरातिवध्या अभम्रवत यश्तेवर्षि ने संक्रार्थिक हाथ की निर्मीतयऽस्ति । यतः संवतश्भारभ्थायल पर निर्णीतध्यः कर्माङ्गलाः। न च फल स्य विवदितध्यम्. * सारं जुहोमिं प्रातर्मुनिः--इति घइडुवप्रतीतेः । तत्र , कणस्तावदपूर्वद्विषयैःe माधमभ्युपभन्तव्यम्, तथा च कालस्यं ५णत्वैन्ध्यः शरी:ि तं वै «त एव गगैरे : तिथि-नक्षत्रादि साधनै पुण्य-पापयोः । प्रशास-झुण-अर्धेन वहन्त्रेण अ ते कमाछ- ‘इति । तस्मादभूतेष्ठ निर्णषु आर्द्धष्वधययेन संभरस्यार्द्धत स्थ अभयस्य सूची-कलहयजुसञ्चस सुधादौ नीचैते,—इति स्थितम् । इति माधवीचे काल-निर्णाचे उद्दीतप्रकरणम् ॥ १ अथ द्वितीयं वर आँगई । -AL: 46.५७: «. b संवसरो नमथनाश्वयुश्चुतोऽभवी आल-यूरोप. सम्यक् बसन्त्यस्मिञ्च अवगतृप्रसादयः- न्द्रत व्युत्पत्तेः । स थ् द्वादश- महाभयक ! झदर सास पनर. -हृते क्रुतेः । साक्षाओं हु, चन्द्र-सावन-संशब्द्धेन द्वि-भेदेन चान्द्रादि-यथं वक्ष्यते । स-त्रैविध्येन संशप्तस्त्रिविध४ । तदुक्तं ब्रह्मसिद्धान्ते भारत इत्यादि ९ ; राधुर्कफलादिं षडेवलिनीः। ममप } ४ ३ ॥

• बन्दूरूघन-सौक्ष्णो मांसलं तु प्रभेदतः ।

वाइरावनीराः स्युखपः खंवत्सरा अमी --इति । अत्रे, वान्द्रः संवत्झरः चैश्च-शुक्ल-अतिपदादैिः िमल्न-शीतहै. सैRड मैपाँटसनान्तः, सः यष्टयुत्तरशतत्रयमरात्रात्मकः । ते च अचः संवत्सरः ऋजुचिकीत्र्यै' व्य्वतिष्ठन्ते बुद्धि खेल्पन्ते । तथा / व & भविष्यत्त-शो संघरछक्ष्यं तिल भन्न ' पर्दछ। असले फिगुफश-शीलिते प्रतिपतिष्टिः । , तस्यां कुम्न नामें निधर्ममास्थितः ।। ळ्ळlदहवें तिलयं कुचन्दन-पङ्क-जम् । ततः प्रभृत्यशुचिर्भ मिळफलंकृतं मुखम् : धाय्” संसरं ग्रामचूिनेर नभस्तल्मू'---श्वयि ? तत्र, संवत्सरश्चन्द्रोऽवसाधुः । शुक्लक्षश्रतपाकुिक्षेर्नहिँ हुत्वt । ल हैं, कुछ-कृष्ण-पक्षी माहिएडु दिक्षु सैरसवन जीवनेन मधुः । यङ्--* न्छ वाँ qछ वे '--छूत्र रीधरस्यानन्त-व्रताद्यङ्गी स्पर्धेते, ते: बद्र ५ स्वरसः। शुभं चर्दश्या’--केदादिलिङ्गात्! न च, चैत्रभुलैयङ५ साझादांदवं शङ्कनीचम्तमयं संवीक्ष्य मृष्टयपे=

• त्वा ! अतएव ब्रह्मपुराणेऽभिहितम्, -

चैत्रे मासि जगहुँ सकें प्रथमेऽहनि ! शुक्लपक्षे सरी तसद के चुंछे सति । । प्रवर्द्धयामास तदा काळ शणमपि । अहञ्जानशून्भासन् + यसरन् चतराधेष---ते । । । 5A { की राट् थथ,-~इति डि ९ गुरखाने बeः ः + नैश्छलतिपद नतु हुEफ्नो चक्षुई,--:नैि हर रोu दुः रुड Sः। । ॐ रामतनु ४, इति jiv ५॥ छ; 1 * अनृतार्थेन; Irii :- दनि गुqनके प्रायः । K ३८ कालमाप" [ लन्दू-सीरसाधनअब्देल अङ्चनिमतान्युयल्१ चु अझाइदि- आयुःप्रर्तेऽङ्गादैितिथीनां षष्टधि-* भिएजें यः, स चाः । . अयं-शांशेड् रूपेंसेक्रनसँनेप यः स सैर क्षमनशुध्योऽहोरात्रएलःसोमो रुखलश्च स्वाहोरात्रसम्पापः ॐ सनैः चैकशःश्र-रु लिष्पंन लः, र सघनः । एर्थ इति, वसँस्रम्भाद्र-ॐ-च्छदैः। साच६ अभिआद्-छलछर्दछयाः शर्चमें छि-फुइ च(-संक्रभविरुद्। यश्व निरूहप्रबन्ध-अत्र श्रूयते, --* ॐ न संध्यत्व सं क्षरे अजेत" --इटैं, " पशुना संवरों और ५१---- य। तसर्ष चन्द्र एव द्रष्टव्यः। * इंच लाख पशुबन्धश्च जियते, तेच ग्रथ्यन5भावःस् पैर्णमस्य वा ?--.इ कर्पसूत्रफर्राष्ट्रिथिं तदनुष्ठानविंध्नाव् ? सरथं चैधता कुजम्भवात्रिंशद्रा-/झुज्ने + ! aख ते . छिध्य र म£ते, भगवन फर्म केन तथैग्वेर्ने जायते ; स्टेड्देशे च शुरुषस्तन्ममाचक्ष्व भो श्रृंने–इति ९ मार्कण्डेय उवाच, मेट्-ओकल गलः मेषसो अरेशम । पूजयेदर्कं दंये |मं शश्च । यथाविधि। इत्यर’, 'संक्रमणं मत्स्यं चाऽऽश्च पूजयेत. यन्न अन्थेन त्रतं विधीयन्ते लक्षाएँहृत्तस्~ ॐ त्रदं वमेतद्विज्ञ म्लेंच्छेषु, तिर्थङ में चापिं संदर्भ "--इनिं न १४ == १ ३:(दानावस्ऽश्रते.--र्ने त" :छ• PEत्रोः सः ! श्वs त्रः प्रतिभाति : ??--शूहि १६• gé isः । वसरणम् । ( ४ ) . १५ त. 'पुराणं धुन्धेनऋतं पठतं ॐ अथातः सम्प्रदृश्यामि ५|यत्रतम तराई अयने विषुवे चैव नाई छूदः विचक्षणः इश्वरभ्य व्रतं विधश्रेबछुपर्छतम्; -- एवं संथसरं चूर्ण कुर्युद्धलकिग "~"द्दने में साधनस्य सत्रथुण्यगः । तदयुतं वैिधर्मोस:-- नश्युपश्यन्यः स्तेन लोदी ऊ अञ्चदावर्ताम.-इंते ।

• गोत्रं वै शंभो य इदं विंझन्छ स संवत्सरमृषयस्ति भुज

न्येऽ--इति श्रुजू गष(मयस्थ संस्था संवत्सर्वान्न व्यचंद र सैदर्भ्यस्सएङ्गमिते प्रतीयते । तत्र सावतो हीतव्यः, |-सैरगंजयेतसृभ्रामसभ्य तथा हि---अहश सध्य ए होमगो वै8¥ब्देनाभिधीयते । तद्दशानामइयं शेषेण भगः, घडतः। स च द्विविधः अभिप्Jवः पृघ्यथेतैि तेल, चत्वारोऽभिवः षडहः, एकः पृष्ठयः पुलहः इति पुङडू-पञ्च- वेल एझ मरः संपन्न । ताद्दशभिर्मासैः साक्ष्यं संवत्सूरसूत्रश्च । तथा च, यत्रैवं तसिद्धिः चान्श्रय घइर्भ रशनैंQनत्व छ । सौश्च सपदैिः पलोभिररवैरधिं चाम् । ननु, "सवत्सराय दीक्षिष्यमाण ! झाथ दीक्षेरन्’--इन भमाहाथामष्ठा * चान्दंतियें शाय दीक्षा भ्यते । ततश्चश्रेणैव संवत्सरे भवितव्यं । मैवम्, उक्तस्य दकाळथ १ ८ गती|ानxa,--ते oित पाठः । c = a = a १ अक्ष्णयोऽर:ः अथरुमह:, एवं दूतीचे, उमा अगस्तृक/श्र, यतः चतुर्थे, अपुनः ५१, अघ्र्योः प8भः ६ तेऽद्य सीभिर् आधि४ विनंती । त्रियान इदमसदः ५झाएननमयं त्रेि, बप्तदशस्तो- सरायं •ji, एत्रिशरामध्ये १४४, गिनःश्यं प्रच, त्रयस्त्रिंशरली. JAश्यं ग्रहः १ :” ५९षः गई इत्युक्ते । { ४६ } छ7श्म पूर्वपक्षरूपत्वात् । तन्निराकरणं हि धूयते,--"आर्ट = संयत्सस्याभिीक्षन्ते य एकध्कायां द्वीक्षन्ते, ग्रस्तै छ। संज्ञप्तरस्याभिदीक्षन्ते य एकंटका झरनें"--ऽति । मूरु, चन्द्रवतथिपेबोध्य श्रूयते-- पूर्यम:से दीपैर मुखं च एतत् संवत्सरस्य यवफल्छ। मासः –~~ ति { नें तेस्शषि निराकृतात् ? * तर्भ निर्या”–हि हि निह्नम् । एकें निर्धा, एक एक यः = ननुतिन्तेऽप्येवं यत्ते---* चित्रा-घूर्णमासे दीक्षेरन् । एतत् संवत्सरस्य यचिवहुँसो सृखंत एक् * संवस€ दीर्घते तस्य न काचन नियच असतं नृहे पुरस्तात् । दीदंश देषसेकाकाशं कीमः सद्यों". “इति । बाढ कूर बङ्गभूते दकपक्तमे चन्द्रतिधुजीवमै दथापि शुभ-श्वः व-हं क चाश्वः । बहुत अधिक “ तेषां पूर्वपक्षे सैंया खट्रएअनेन -Venkateswaran raman (सम्भाषणम्) सुपाख्ने |-कर्मणि वान्द्रस्य शुक्लपएदींचन '। द्ध थ व्यां नाम सः पक्षः, तथापि यथोक्तप्रकारेण कृतस्य अर्थ ॐ ण आयनमन्तरनिवहा स एयन्न भूलते। अदमेव -४ अर अॅणमयनै कुण्डथिनमयने सुराया था योजनीया ते गोत्रविकृनिव । घञ् छ, चैन्यादिनियामकं नास्ति, स्लै-छुक विंझेलम ४ स हि,--निष्पंद8णपथ्र्रशंभरङ्कवादी य0णग छन् वथाऽधिकार-सद्रये गुण मिथळादेंनाद्धं नक्षरे घ/ $ भन्त, --भूय एव नफस रंह्मचर्येण श्रद्य संमदस वत्स्ट यथाकामैं प्रश्नान् पृच्छतः --इति । ब्रह्मेतमेवर्षे रुयतिरे मुखेनासनन्ति,--‘ त एलः चेंहिता नशन्तेति ब्रूयन्नस् रसखानेy--इति । वसिरीयमाणश्चक्षुर्नेि चेष्यभागस्य ६ गुनत एत,–इति गु०*:ी पाळ : ? b वरभद्रेण । ( ४१ १ = पिङ्गलादेरू व्रतसामनाति, --* स्वक्षीतव्रतञ्च- रै » -- इति । एवंवंभेडु प्रदेशेषु नेिपालकाभाः चान्द्रादीन अन्वानमन्यतमः इच्छया। मह्तव्यः । नलू. संवत्क्षप्य चान्द्रश्न-वन-भेने वध्यमेवात्य स्वरूपेनिय]। तत्रैवं त्रैविध्य नियमों के झुकले, अन्ययोरर्षे नक्षत्र-ह्रस्एयथोद्वैिविध्योः संवरखरखधवलक्षात ? । बाणैर्वेदविदुः पृच्छन्ति सौर-गृह्यविघट्टीिफनानेकाः क्रमेण स्थुः । भातु”-(त|[कनिमय-ऐश्राद्ध क्षेत्ररः पञ्चहै; } अरपत्रमर्थः। गथमाक्षर-संख्यथ आकुल-शब्दः पञ्च अष्टश्चषितश्रुतश्रथमाचष्ट । रात्रदिवस-मितः स्नैन्संवत्सरः । पाशा/'द एकषष्टलधव-तत्रyeी f वहस्रपरिमिती , यत्रैस्पत्यसंसः। धतुरूशब्दः प्रथjर्ध-आसन्नश्रमच ! नाच- किय-परिमिरे शत्रवः सैबसे हॅमरशब्दश्चक्षुःपञ्चशदधेित श्रुतत्रयम ट्रे । तावद्देिवर-परिञ्जितश्चन्द्रः संवदः । शशाद" श्चतुर्विंशत्बंधि--माछ । पद्यि-परिमिती नाक्षत्रिकी संवत” ---इति { एउँ सधै संघप्त एजेंबंध । तत्र, नक्षत्रक्रस्य ज्योतिः शस्त्रप्रसिद्ध आयुसखुपयोग द्रष्टव्यः । आर्हपत्था हि बृनस्पथादिदशै५ऽपजय मोघथ्यादन विनियुक्तः ४ अनेन धार्द्धपञ्चमानेन कदाचिद्धैर्बहरेsपि निष्पद्यते । तदु गुत्तरलैरे. भूर्भक्ष्यभसंक्रन्दद्दीन बश्चन्द्र-मत्सरः अंधिसंवत्सरस्तस्मिन् कारसेन सर्वत्रयम् । वनयी प्रयत्नेन प्रतिष्ठा ४१-नावनम् । स्फुटसंक्रान्तिहीनोंऽप्याहुरविसत्'--इतेि । • =

=

=

= =

= ४ ॐ शशभर,--इलीि नि• : ५४: । K ४२ ॥ काल 4A अध्यम-नय गुरोः संक्रान्तिर्याम्श्चद्वक्षरे न समधिसंयन्सरः। तत्र, वृक्षगट्टिकं न मथ्यम् । गणना बृहस्पतंसंक्रान्ति-रहित यन् वक्षरस्तस्भक्षा सैव वस्त्रादिकं यंसि फेर्लिन्भग्रंथों मन्यन्ते । अथ हैन्द्राबन्ने उदयुते। सुंदरतरः खलुई ३ सोऽथुचक्ष्वरः इदमश्चेत्ते यश्च तभिःतदेनमथार्च संवत्सरादि-१ीवधन्वै त्रित्रग्रनगतानेप्रशंसक-अन्धे संबई

• सँसरोति परैचलरोऽसि इदमृशेऽसेि इखुवत्सरं

इहसी’---त । इदुचद्रोचुपसर,--यथंः । अः चातुर्मास्य- मेंढ्णं तद्दधिष्ठातृ-वेदन-पत्येन , --'अदीि सूर्खः आदित्यः परं धसः चन्द्रग इदबन्सर वल्लुवः ॐहेश्वरदमूरः "--इति । अवैिवॐऽगि,

• • भुवः अश्चम द्वितश्रपत्रिरद्रः ।

३मसंस्थाऐंठ्घदन्नरः है। हत्सरः पञ्चभस्तु तसप्त युग-भंझक्रकः *~-द्भर्हि ; एतेषां पञ्चानां विनियोग विंष्णुधर्मोत्तरे पटते-- →→ संसदसणे च दणां तिळ-३ ग्रंह्या । अपॅिवें तथा दानं यवानां दिन्तम । इंदापूर्वी च चैत्रण झान्थानां धनुर्बके । पूर्वं ‘जतश्वापि चञ्चलें 'फ»x *--तं । तथा. श्र/-बता-घु-षो बत-बेंझे ५यते-- क्षत्रधर भूतो न। नेस्तर्हः पूर्वत्र | 2 ३ यूद्धेरस था मुझे द्वानुपूर्वः प्रल५तः ! इन्पूर्वं तया भैश्च दैव-घेवो भईए; न मण्डुल-वन्यासः समभवदेथ बँधीयते । अश्वत् पूजनं कार्य होमः |य्यं यथावि’ि; ’-- ३त = वसमिकरण ! ४ ४ ३ ) अवश्य क्षयङ् यदिली <श गुलाने । तत्रैक कूस्मिन् वर्ष-पञ्चके पॅकेंझ-झमेण संयपुराइयों सन्ति । तद्दत् १ॐ उद्यते’शास्त्रदिवसःम् । इति संग्त्रनिर्णयः । अथासङ् । BAR t 1 अपने प्रेम ऋतु-त्रयेण श्रुध्य दक्षिणप्रशसुतरशङ्कते छत्रधभय नभे । तथा च व!-सञ्चिनः अलंमिथाय दक्षािच रमार्गः समाभनन्ति, -.* यो। पथमास दक्षिश55डिल } ॐ यत्र ' थर्मामुद्धृत् प्रति ’ ---इति । तत्र । अ८४Gयत, ग्रन् पृथूद्भ६४pतिं आस्त " ; कॅन्. षड्दते यस्मिन् --इर्हि ? व्रजैर्हय ऋतु-अहं-भेलाले भनेिद, -- समर्पिथः षण्मासान् दक्षीिणंततं षड्रे'-- इति । एवं चदित्य-गालुिजीथचरनिटः क्षीरप्रै 3a । अतएव पितुङमैतं. समन मधिग्नये झझ, "तु-ऋषअथ। तैयाk -इंखि। केबिनु आन्द्रभाने- अयनद्वयमभ्युपगच्छति । मणैिदिकैस्त्रिभिः सहृःि क्षपितः लः ५मासककुत्रयश्च * ! ज्येष्ठमलादिभेदश्चात्र अ५,-इति । तत्र प्रभातुं ज्योतिःशङ्कतै टुभ् । -श्री भीड़ इनं ढ़, मयश्चेदन्न्य→ * एलायन-दथलः- इतेि ययोरुश्रुति-स्मृतिभ्यामन्त्र्यम् । कैंसर रायणस्य च।ग- कम्यङ्कवं औष्वा अधीयते,--* गचले आपूर्यग-पक्षस्थं मृगाहें द्वादशाहमुदुलतं ब-इयदं में गर्दछ २ 9) ५ ७१मदं नरः ४. में श्र ( ) ३ त ने qष्ट्रियप कराल = नेि व्यण् । & ४४ ) ॐः -- १ रायण-क→→शत गृध्र-स्तेझु आर्छि। संयमतश्च दे धीलथुसण्यण-दक्षिणायनश्रोधि-निषेवाह. देशज्ञssवाध्यद्-िभृतिदङ्मुखें रवौ । दक्षिण-झुखे छुट्टैन न तत्फलमवाभृथादं . . उदङ्भुखे ऽतेइत्यर्थः । उप-देवतानः भतेि यने कर्तव्या । तद व पैमानस"ीहिषमलिंद, -. ५ साय्-मैव-पाराष्ट्रनीहू-ब्रबिंग!! अहिमश्रहन्त्री च स्थाप्या वै दक्षियों ” इति एवं विष्णुधर्मोतभिभि' पद्म-द्रवीन्मश्र-अन्न दाहय्द्यादि । इययन -नेशंसः । F

---

-- अथर्लवः।

=== D¢ = ऋध्दैः * * गतें --अस्वतन्त्रः ६ । गच्छति अतएswबॅिफदि अराधर्ष-त इन्भ |ळ(वंशे अक्तः । स च पyि: , ” | वः '*~ इतेि तु: " द्वादश मासाः पञ्चरायः—इति छैन । तत्र , क्षिशिरयोरेकीकरणं विवक्षिदर्भ में याजमानैश्च पङ्गभजङ्ग औत्रेषु हेमन्त-झ यशसेि ने एनै * qदेनैककर सद्य हि. - स5न्तमून प्रीणभि । ग्रीष्मऋदृशं ? अश्वतूनां भीष्माभि। शरदमृतून मीणाभि *-इति बहुव्री जालं पृथकू धूयशद्अम्भ्रममन्त्रनन्नय, कॅमश्रजया अन्ध- पॅलें अग्रदं,--:* हेम्नन्नर्निवृतूनां भणमैं --> एतचयि महचब्राह्मणै. —‘इश (यः श्रुतेन हैं। ‘ज्ञेयः स्मरेम --हँति । यघनश्वोभूत्र-ग्रहणचोर्देव ॐ कैका१िमनेim-fa « पु' षदः । सरभर । {४५ / कृत्स्पर्धेवध्यार्थिभाये ! शिलैस्डै ५४स्यान्तिमत्त्र, तन्नाखू प्रश्नणीयएथ पञ्च-प्रघाजस्थामभच, तस्यैत्र मे हेमभ्नोऽन्तर्भाव थाटगः ! अतएव ग्रयज!णे, " बसन्तमेवरॉनमवसृन्थे ३५ यदबई र मुमगन अंशस्य, धैमं लाने केलर्टन हेन्सेन एतैसा, –“ स्वझाकारं थी वेमन्नेव वरुन्धे,”--इति । भस्तु नाम यथा तथा एललैंख्या, बयोक्तवरूपेण तु | यो; श्रेधते। दश-झॉस।सी ईथरं एकैकरष दस-पात् हुवे ‘सृति एकादश-द्वा-रासयों→र्जयितुमशक्यत्वात् । प्रत्त गङg(न-विधानाछ । तच्चषार्रिश्वाङदहरिष्यामः ३ मान-ईथा कत्वं निचखाने क्तव्यंष्टकोपधाम-ब्राह्मणे धूम,--~* हुन्छषत- ति, तस्माद्दमृतधः --पते ! एफ़ास्मिञ् कयौऑस्रदीर्घ पीतदयमिति चेत् । वरान्दानुक्रमेण मैत्रआदिइदमिति “गः । रचेकभधानगन्त्रेषु श्रूयते-' भथुश्च मन' असाम्तिकावृत. शुक्रश्च शुचंथ भाट्ट . नभश्च भीमस्थश्च मापकावु, इएiत्रश्च (दायु, सहश्च सहेस्पक्षी हैमन्तिकावृतू, तथा सस्यश्च १ एs' नं वधेषु ' . --“इत इयवर्भ उववयवगामयम् . ३ अन्यथा, झ्टः इति भूख १Nाभ यज्ञेळा . बगेत । ५ अर्बयविन ऋतोर्मेन्द्रे स्मकवं, सीबामणीय-४ -मन्त्रेष्ठंववचने व्यवहारान्त- अस् । अनन्ते मतैना देशः श्रीश्रेणीमा देखाः ”--३१यदं हैिं। ॐ षड्यते तथैवञ्चन यूनिभा। ध्रयते,०: पशrत में जो/लणश् ग्रीष्मो वै रथस्थी: शरौढं वैरथस्यर्च “L-इतेि । यद्यपीते दृश्य थटीग्रन्त्र-वट्यजैरन्त यथैणवर्तन्ते, तथापि त्रस्तै५गलन वसनस्य भीथ्यं द्रष्टव्यङ्। एतद्ध१५४ !थने,--/* सुखं था एसडी घद्वसन्तः --ॐiतं ! गूबहूतेक्षु झ-त्रासनेषु सर्वत्र धंसन्तोषभपाठाश्च वमन्ता मञ्चस्य १ 9B A

==

= की : यथा (, इतेि »ि भूः$ *४: । ५६} ५३ः

• A

ते च सन्धृतय इर्विधः, चद्रः कौशल। चैन्नदथान्का ३ यदाहशं ॐ मधुश्च सध4ध -इत्यादिना न च, तत्र नृश्य -- इथे नोक्ताः--इति इङ्गलीच । मध्यादैिझाब्दानि बैत्रादि- पुंछ } ¥तएबरहु त्रो मास मनुः आते वैशाख शत्रो भवेत् । ध्यैष्टपालस्ट्स शुक्लः स्यद्यE? आविरुच्यते । नभमसः श्रघणः स्यान्नभस्य आद्र उच्यते । इश्वध्युओ न!?ः कत्र्तवश्री-संज्ञकः । हृमण १ रहस्य छन} माघमासस्सषाः प्रोक्तस्तषस्थः नल्गुनः स्टुः”-fते ! एनेह छैनाद्यात्मकलां वसतादीनां चन्द्र-गति-पर्कार्तिप्त कलत्थछ । अतएव होतृ-न-चेष्घानाचते, --‘ चम संवत न अनुन * इल्पृथक '५ } तx, रूक्त-विद्धोखे खीझभस् अनयों पूर्वापरं चरेन्न । मगरों शिकू उन्हें भारयतो अभ्यरम्। वैिन्यो भुवनाभिचट्--- ऋतूनग्य छु द्रिधजायते पुनः—इति ३ अत्रपुमन्यते'~~इति लिङ्गदहुविधान चंद्र;इत्५- , गत ननु, अस्यैवं मददीन इदंशानां चान्द्रमासलां वसन्ताह्व ख, संसरख्यस्य तु त्रयोदशस्य चान्द्रमासस्य कथषु निशै ३: १ न्याससध्यश्च प्री-ब्रत्रये अन्ननुशदपुरुआ. हैन्–उषाम गृहीतोऽसि स सर्पऽस्मभधाय एवेत्यस:इ- ॐ श्रुEनमत-•झन् कवियोः ४: ; & थ -इति तd« शुतः । पद्मः + ीलत:--इती द०५५ सlवः । शिशुभवन्तौ,– हे ४ ५ वि' पुस्तरों: 8 तु”,“इह ०५६ पाद: ! यसप्रकणश्च । १ ४७ : } ११ । त्रयोदश मास इयाहुस्तमेव चैत्रीणातीि –इसे संथ !) ऍ-ब्राह्मणेऽपि. --"अति त्रयोदशे आस इत्याहुः, यझ्दशः (धेिर्भश्चतं तेर्भाव त्रयों के भाररुभबहथे’---इति । तद्रु-शशि अरक्षासाभिमंलमतनिपाते 3तं । थियां एव त्रयोदशो सः, भस्थ सानुपपiथसन्धु- |ति चेन्न । पुच्यते ! किमी सप्तमऋतुः, आह्रविसृतंबूत यद् तर्रःपुसदन्तराळवर्मा श्वसूनृतु-रूपः ? न तावरण धः,* ऋतुञ्चनजुधाः"--हि ऋतूत नैरन्तर्द्ध-श्रव- त् । नवघणैः ‘ अब व। इF६ः –- इतैि यसलेल-मिश्र- ३ ६ । तद्विन्भत्रश्नथोनमन्तरश्रवणत्र । नापि यनः, मध्वादिष्वषादlत् । सुते । युरोर्भासयोर्मध्ये अल्मा दृश्यते, तयोरुत्तरास्मिस्तस्यान्तर्भावः । अथ च8 घटिं-दिवस ओं भलिने-कुङ्क-शणद्यासवः,-इल मध्शादि-शब्दवच् नवतभन्न अध्यक्षुषा। चूभूद्य वैश्वयवेन,--भीम-सेपयौर्मेष-कू५धाय यवन्तः”’ यभिधान्नाट श्रीनदित्यं मेधादित्यर्थं वैकल्पिकं, सन्धी म् ि। तथा च, तसुखरौण उसरे ग्रीषादयोऽपि यथाश्रर्थं फलप्यन्तै : विनियोगज्ञेषातृविशेष ऽति-वृतिं पुराणैर् यते ? तक्ष, श्रुतिः,-.* वसन्ते जलाशोऽनंनिदधेहि नमें अन्य आदधीत इइ वैश्य जाति ”–३थादिं । स्मृतैि ,-.-घरुन्से अEनशील ग्रीष्मे रायण्यै शरदि वैश्य ॐ श्री विष्णुलभतऽपि पीयते दसताह्नुg q¥ पृथ शेफः कथिः । तथा तत्रैत्र, बन् लामखुशर्रफ्भादिः है, भीष्में बtदानादिं चंक्तश्च । देयीgशो येष तल नहुतभु ! तथा, दशूझदानशू , हेमन्तेऽग्नि-वेगम्'. शरेि

• सूक्षगन,—इन को ५ तः १:ष्टः । ॐ ":कुक"—५३ । !! 1; /s: ४ ४ठ )

आबाधते-- त्रि-पन :-इथेऽगि विष्णुधर एवोनिं ! एवमन्यदप्यु &1£घंट्। इत्युतुनिर्ययः। अथ आवर्थः तत्र, सकाशल्तें माक्षितिं आतंपदि ॐ चन्द्धलि, तस्याकं काढ इते भव ! तद्दीयौं व, भुछ इशानां कलनाँ दृढ़े-ब-इरें वान्तर्धूम्। पददं सर्वं संरचनगो, तळेधमत ’ मधु रणे --हृत्प्रस्माद्धदायिनेऽक्षे आस्शब्दः / अस्यैते पश्तेि यावल आटेन चन्द्रसूद्दिश्यै, अ चान्द्रो भासः । सद्, चन्द्र-हृद्-क्षय्य स्वयं मय,--इतेिं मासः १ तथा छ, सिद्धान्तशिरपुं पटभ भस्यन्ते घरिमगर्ने क्ष-काली वृद्धि-हानिंत? मस एते स्ट असशचथ-सान्वितः '-इते । स्रयैरव सऽि-गतिर्यत्र परिमिते, स सौरः । अत्र त्रिंशसह्य पश्मीियतें थ, स ज्ञायनः ।तदुक्तो भवसिद्धान्त -- ^^ चाइ सुहृद्-िदनन्तः सायनत्रिंशता दिनैः । एकाशं विंसवाडै भन्नः स भास्कर ”- इते ! (क्षधमयं स!में कीदिच्छन्ति,

• सब्सेद-रक्तंठ नतत्रों मा' टच्यते"...

( इति वैिष्णुधर्मोत्तरेऽभिधगात् । तथापि, राप्तवंशते संश्रूय।. धर्मीियते अनेनेति साखशदो योजनीयः । सञ्ज, सौर-आम्रपद्यन्तै मैट्रिशशीलमाश्चन्नश्थां दृष्टवा स्थितौ, साधने एउँऐच्छदोर्नियामकः नक्षत्रे नक्षत्रं नेियागम।

1. अद९ ५वें शत्रुतं भक्ष्यं,--छू ० भक्ते पछ: ऍ ओळ,

द न५ मुळ युदर ; । १ यसएअकरणम् । ९ ४९ ॥ 3 • यस्, ऐर्शान्तः धूचिमान्छे त थाि विकल्प्यते । तथा च भूते--‘ अमावास्यया सान् दद्याद्वसुधन्वर्यया। हि शान् सम्पत्ति, यीयस्थ न् सम्पाद्यद्ददृष्यन्ति वर्णाभस्य हि सः रुपयांत "–*ति ते । अरय यावयस्ययमर्थः च अस्ति शिञ्चिदुपक्षियों नाम स्त्रम्। तच यथाश्रमस्य विकृप्तिः अहो द्वादुशमार्सेइदुग्रम् । अझताउँलमिस्फाले त्रिं {स्वहःसु ऐस-यागविंशानां त्रिंशतम् नुड्यचन किञ्चिदष्वस्त्रष्टुं शक्यते । तदद्वितयषि आ प्रतिभासतेॐकडॅिमस्तस्मिन् क्षीर-शु-परिशो विधीयते । त, क्षतमहस्यज्यतामिति वक्ष्यामिदछुच्धते । अभावयामननु येन यशेम पूर्बमानं भरिनभस्थतस्याभूतमहस्यनुमिति वैिशपथंघरटे प्रसिद्धबचि द्वि-शब्देन साक्षामस्यतस्वी प्रत्यक्ष-ड:म सर्वेषां सम्मतगिलि देशांत हैं एवं पौर्णी- |क्षेऽपि बोथलि । वैभस्थसंहत्ये कुतैः कटो भूयान्।" यो वै पूर्ण आ श्रुतेि *--३१दिना, ” यहेन यज्ञे अवरोहन्ति "--इत्यन्ते जीवप्र न सन्ति -व्यतिरेकयुक्तेन प्रपञ्चस्य । नतु, दाहृतं वयं शासस निश्चमबलैःअतिमर्जीङ्ग । . तथा हि, स्पैचक्षुषःस्थादौ ५«तरमुपन्यस्तम्, -" भर्ड हैक्षसि सद्योद्रुञ्जन्ति षडहैर्भासद् सत्रएश्थति '~~इति | तद, शृणैर्वार्धेन मधुमeन्तःहमें अरण्यं । अथ मन्यसे"-पॐहैं। आंध्रुवचननिर्देशात् पृथभिः पटुंसिल ३मस्य न *ji५ विरौधः—इतेि । एवमन्यत्रातिप्रसङ्गः दुश्च तथा श्च बङ्गान्तरं , , ' अर्जुलैमासस्य सँ आरुरुसृञ्जन्ति अर्द्धमासैर्मासत्र सwश्यन्ति ‘इति । बंधने काङ्गुषप्तस्रुझरे यक्षिप्य सत्य-सङ्” । “मायु-धीरे अक्ष-श्रयद्रगरलयश्रGझ ! किy, पूर्वोऽप्यभिभसने ऊपरै-

। 3 {५२ } मधवं इर एव । पडतैरल्यत्र यऽढ्पञ्जरस्कारसम्भवत् । एकैत्य षडहस्थ स्वीकर्त्तव्यत्वात् । एतनुमने--ॐ धी-सिन रट्रफीथ यत् सप्तममःस्तस्मिज्ञ जैबुः --- धृतेि समंत्र" बिशेषणा ! तस्मदूतिभप्रदं ग्रस्तं ' पूर्वोक्तो महान्तः ३ अत्रेच्यते ? भृत-भृति छोकमसिद्धिथे शउत्रिंशद्वि समूढे रूढः । क्षुतय सःधनतृविषयः पूर्वेसुहृताः तत्रे , संवत्सरस्य द्वादश भागो फ्राप्तः ? आपलए पृष्ठ !५ । #डू दवंगयरयतरः। स्धूलय

• मासेि भासस्तु नाक्षत्रे, सप्तविंशतिभिर्हितैः ।

परिपेदु मानेषु मासैस्त्रिंशद्दिवैः स्मृतः । । चान्’ याद-* ¥ * * - इत्यादयः । चकेचाचिद्वदङ्गना-गोपाठे मासस्य त्रिंदिवस यत्वं प्रसिद्धम् । एवं सति, ‘ अर्धभासैमसन् . --३यश् मास कु-हां मसंकटेश लक्षयति । इहैरियश्, षडङ्गः:qयञ्जकत्रज्ञ न कचिदनुपपत्तिः। एकैकषडहविवक्षायां पूर्ववदेकदेशलक्ष है अतोऽतिप्रसङ्गाभायादुतायाश्च मासयामाग्नस्यऽन्तयं यैर्ण आश्यन्त्रं द्विजते । तत्र-पले" चन्द्रः अजादि-दर्शान्तः श्र--ऽयदि- , आंध्र . श्रुतय उद्यैः । शिंद्याचास्-िवाहुर्थं उ तत्र प्रदिए । द्विचीय प्रतस्थुपोद्धछॐ ङ्-लिं सृ-िदिी च ! आर्येष्कािः स्युष्टिं प्रहरणे सँसखर-दक्षिणोत्तरशृण-डॅभिन्न|य स-५४-बृहमेवम् मन्ति, Venkateswaran raman (सम्भाषणम्) भालो वै प्रजाप्रीतिः तस्य कृष्ण -पक्ष एव अर्थः कूद ( x .--इति । तत्र कृषक्षस्य श्रम्ये पाठ लिंङ्ग । रेवें भट्ट/ग्यमॐ पठेयत

• अश्वकुञ्ज-ऋण५ ४ अखे काही दिने दिने **--इति ।

तत्र चदि, दन्तं स विवश्येत, तदा ‘भाइएएँ -३छ चतम । (५१ ). A फ्नै ‘---इत्युच्यते । न येवमुक्मू । आश्विन ४ मR(न्तर्गतध मिथच्ने । तच, -पू”यांतचे अभ्यहि । तथा च जगल्फा- ५क स्थैते, मास श्रद्धेऽष्टभ्यां कृष्णपक्षेऽङ्कशश्रते । भवेत्प्रजापतेर्ने अयन्कौ लाम र रसा '--इति। अत्रादि, जयन्धभाद्रपदान्तर्जातवें आवर्स्य पूiिsांतवं उर्म पतिं । शेषश्चR विशेषाणेि सवं द्रष्टीयम्। यतिधर्म-प्रज्ञ पूर्ण रमझतं,--~*-सन्धिषु चापरें’--इति । तत्र, यदि ६iतवेध रखत, तद् दंशेन सर्थित्वात् तत्रत्र भूपलं कुथः । कुत्रैति तु पूर्णिमायाम् ? तर इशन्तत्व-ऑत मयः समं विश्वः अनुष्ठानं तु तत्तद्वचनद्दिशेषाच्छिखराश. यह द्रष्टव्या । वहषिर्बंह्यसिद्धानसङयते , अमास्यापनसर स्पद मणस्थं तु । संक्रान्ति-सप्तैथ्यचूड़य;~ीहि । दशन्तानां पूजीिरान्न च भवनं चैत्रादिसंज्ञः अक्षत्रप्रभृका। ५ यस्मिन्भं धूमात्रेण युङ्क्ते, र चैत्रः । एवं पेश /खादिर्शनेनचुिभ्र!विहैिं-योगस्योपलक्षण- हा कधित् त्रिाद्भिस्थूलमत्यनुराध्राहि इति चैत्र-बैश| वे एंज्ञा न विरुध्यते । चैभश्चित्रणान्तन - निनादैनक्षत्र इन्द्रं श्रयेज, भ:दार्श्वयुजस् छतमभावेत्यादिकं किञ्च तिदिमावाभानां कृत्तिकादि-दैन्द्रमः 'तु वृत्रफ न्यादि-क्षयम—इति १िवेकः । तथाच वर्षीणदें अ:*यूज,-शैः २७० पुरुने ५lॐः । ॐ भद्रंग६siती फूलंगीन मृतj,-इतेि तेि, एस्तने ५४ ॥ झिम्झौतेr(२ीFि,--इ ि व पु. ११९५ ॥ + = तृभिगवदागां' ५nन:--वि चिं• युकेप:४५ ; शिनेर्दैछ। दिग्*ति " मूल Rः ।। → }} = १ ५ ६ ) लिश्चयं

• के हैं चितािराणा परियूऍन्ड्रन्सङ्गमे ।

भात्रिादयो नेयास्त्रियैः पश्चान्यसप्तमः सL-इति । १८ 19 • १ १ 1 अन्ॐअः अन्यान्यौ त्रिभी यू झाल्नश्च त्रिभ ग्रतः। शंख भसा दिक्षा थ]ः त्ति-व्युदस्थथ --पूतेि हैं। तत्र, भास्-समान्य-कर्तव्यानेि हैसिीय सामनन्ति -- प्राप्ति मांसे पितुः किंगते, महाते राज्ञि पृश्नान्युपयन्ह भाति सार्थः तत्राद्या गृह्यन्ते--इति | पृष्ठानि समविशेषः, अतिल्ला अहं विशेषः । शालान्तरे झुण्डायिनाश्ने-- ‘ मासभनिनें जुहृत्-३त . भसविशेषनुजीव्य कसैक्रय-वैशेयं कसूत्रसारः एव्ह,-- अक्षय्छे ह वै बफ़र्मालम्शाननः उभूतं भवति---इति । फाल्खुवां पौर्णमास्य चैव. । बैधदेवेन यजते, शराबर्डी आसेधु आया|ढां श्राचण्यों बोवतीय धरुषाश्रवसेयंबर – इत्यादि । स्मश्च परपुरापःडूकजैरीत्रता दिव→→→मलदंड क्रमेण कर्चयाः। ते च हेमद्भौबसवृष्ठं द्रः तथा विष्णु धर्मेहिदानादीनि मधुपानादिश्च कर्तव्यानि । तानि च दून खण्डं द्रक्ष्यन् ि। बान्द्रौड-व-H(न ध्थे स्(चेत् इचत् प्रशंस्तत्यै द्रष्टव्या । तद्युक्तं ज्योतिर्गणे, ॐ सो विवर्दीद अल Jवनेः कृतः । आधैिके पैस्कारों या यद् मशः प्रशस्यते ?.-.ति । इति शुद्धमसभिएषः { ११ अथ मर्झाव दियः । अस्य स्वरूथं महासिद्धसेझिझिलम्,-- ई च मासों ह्यानृतान्त अलग :५ प्रकीर्तितः”इत। । इसमकम् । ४. ५३ } As है ; भलन्यश्च कालाधिवान् । तथा ह्यपारशिः, भी यदह कलश्च माझी कलविदोऽक्षक.-इतेि है। आधिक्युश्च विष्णुबर्मोत्तरं दर्शितम्--

• • रैब्द वर्मन यदा भवति भार्गव ।

स्वने तु तदा आने (ईंज्ञकं अशुभंते ! दिनत्रश्च हें कम मोक्ः: संवत्सरेण च । सैौर-संवत्सरस्यान्ते गमनेन शर्शिीत तु । एकादशतिरेच्यन्ते विलानि भृथुल्दन ! समाहूये सप्ट्मासे तस्मान्मसोऽतिरिच्यते ॥ स चाक्रिक८ शीतः श्रूय-कर्मसु गर्हितः "==इति ? भयमर्थः । ॐसंवत्सरः अङ्कभेदुिरै खावनादतिरिच्यते ६ श्चिद्भश्चन्द्रादक्षिरिच्यते । तथाचचन्द्रशंबरश्न-पूयात् कुंवरूक्ष-तै डार्विन दिनैरादिकं भवति । तत उर्दू स् 1ष्टी चान्द्रान्माराष्टकR सर्जेः सप्तभिर्दिनैरनिलेरियातें । * , थािटेत्यादिछैल्यूम मासे सम:ि । सोऽथमविं भस , १ अबशिष्ट दिार्हपूर्ण- अथैकयार्थं योऽशभिर्दानैः द्यते ? असएव सिद्धान्तेऽभिहि3-- शाउँशहूर्तमर्दिनैः खशभिस्तथा । पनि सुप्रैण गलतेि धभागकः ‘१--"Iत । । च, स्लााधक्षेण मलये विध्याधिवृद्धेभे . मरवं थते,--इति शङ्कनीयुझ । काधिवये सति नपुंसकत्वेन अङ्गोक्षFIत् । नपुंसकचश्च ज्योतिश्शास्त्रे ऽभिहितम्. -- यसैकान्तो हैि यो मासः ॐदधिचि-वृद्धितः । २टन्तशन संस्था स नपुंसक ३७ष्टतं ’-इति ३ रव सुवस्य तत्रभवान्नपुंसत्यम् । तदपि तत्रैलोकभु. अरुणः ४य्य् अनुभनश्चन्द्रं रविर्भस्तश्च अर्चसा हिरण्धरेता दिखायो मंतेिषु च । ( ६५ / करूमः-- एते झर्दछ/ सूर्यो महदयति मासेषु । निःस्पॅधिकमास मल्लुिचाधस्ततः पाप; सषु इदशादित्य!षन्ते हि यथाक्रमम्। नहुँचनेऽधिके मसि मण्डलं तते हैं; ’’--इति । मलिट्चत्व ॐ तस्य राक्षतैस्तैस्डैक्रान्तस्य यू । तदाह ११५ . ११ अदशतगेतः पूष १६ फळमाशङ्कत । लैकधधनभैः समन्तो वैिकैः ) अछिद्धर्वैः समाक्रान्तं -संक्रान्ति-। मस्चेिं किञ्चनीयात् सर्वमैथु गर्हितम्। -7हुलं ननु . द्वात्रिंशद्भैिर्नभसः .--इत्यनेन वचनेन ग्यं आलैछ। दर्शिला, र वचनान्तरे विद्यते । तथाच ऋ3फrs, अस्बिअसे न क्रांतिः संक्रलि-भंभ३ । । मद्भासः विज्ञेय माझी भनेa'--पूति £ त्रिंशसने ६ यं दृष्टः । दुर्योधैवमथोर्भिन्नविषयत्वात् ज्योतिःशस्त्र असद्भयम्मानमाश्रिड ‘‘ज्ञानेंद्रिः -"सूनि बेथने भ: स : ' श्वस्मिन् आन' --ऽपि नैं छुआतमाश्रित्य मतम् । . बद्ध, मध्यम-ऑन-तिव्व्फयह एभोंप युज्यत न तु क्ष-मद्योऽक्षस्थ -१३न्तवनियम- शम्भयत्र 1 दशभटिंटिंक्षदङ्गुष्ठेन चोपेतेषु त्रिंशन्मा सैषु तेषु सोऽधिमा विधीयते । त, अंदे दन्ता । दिधक्षतः दो कृषoद्विद्यायां यद्द्वि-चतुष्टये गते अभीिझ ५३ प्रसज्येत । अथेलिश्रतेयभघाना हिंसरानदपि शुक्मतिंषयादि-मनः-- दमक्ष न लभ्यते । श्रीकूर्मव्यवहृ।३ण्वनि षिकन इत्येष नियम नियमः । तध। न लबुट्टरांतःईश्वरप्रणम् । { ५४ ) ॐ इक्षी यत्र ह्येते प्रासादं स प्रकी । बीसी स्टुप्त सचे सुमात पिंतुसमुक । तमतैकस् तु यथा रविशंनी कदाचन । साङ्गो मझिम्क्रुओं से g द्वितीयः प्रकृतीः मृतः "~~-इतेि हैं अयमर्थः । शंभुर्गेशरायोजिम शुक्लप्रतिपदि शैट्यूिबविल्द्वानी येते. मूर्ति प्रदि तु तूर्णमासँग्-देशवग्नयर्सी, अमावस्याध ऐडपितृ.क्ष दैकें (पैतृप्तमी । तत्रैवं सति, शुक्रमतिर्दि शन्सों मासः संक्राहि-हितैर्बिभासः-इयर्थाद्भ्यते इति । । स्मन्भक्ष्यभक्षाभगण। -स्मार्कचनैपथु । यहम् । थlथेि, ]ताधिक्यन्यद्भः,इयर्भिदंशे तदुदाहरण अत्यदोषः । यद्वा. –“ भासे त्रिंशतके अत्'-इत्युदाहृतं, ! देंत-म।लेयरुपयुज्यते । स्फुटभन संहृत् तु । अलससिस्/,--अष्टपलशत्युतशसद्भाधिके कर्माणां सहसे गते सतेि समनन्तर्भवं योऽयमीश्वर-दैवत्स स्तस्मिन् श्रवणमात्रेऽर्जिइ । ततः पूर्वभाषी ये भ(त्रसंच स्तस्मिन् प्रणयोऽर्घः । ॐथः गुवयोर्मध्थतनौ चैौ स्र-तृ संबद्धरौ तदायाथर्वंशतिसप्त ईश्वरसंवत्सरे च चय पैदाआः ? तश्च पतं, ध्थेलनमा गणतायां यः श्रावणमासवंशमो भवति ? अनेन भ्यालेन षष्टिमन्न-सक्षेत्र पञ्चसु वत्सरंध्र वधं लभते । तदुक्तं महाभारते यश्चक्रे पञ्चरों व ? दें शसमधिमासकं । तंक । कळदिरेफेण प्रहृणमत्रिंचारतः *--इति । नङ. अधिकप्तस्य क्वचित्रितभयं वचिराई, न्यूनाधिक ॐसंख्ययाधाषेि दर्शनम् । तथा हैिं,--- यदुक्तंश्वर-संवदर्भरोहर्- भाविनि (-संवत्सरे “भर्भाञ्जिकः तत उस१माचिनि कारणसंवत्व-व्यवहिते पार्थिध-लँडसंरे भाद्रपदैisधिकु । {थाच, तस्मैकोनत्रिंशत्वं सम्पद्यते । तथ, स्वरसंवत्सरे वंशखस X & ५६ ) सोऽधिकः? नन्दनसंवत्सरव्यवहृते पिंजय संवत्सरे सधक इति तज्यैकोनत्रिंशन्ख । हथ, दुर्मुखसं णभक्षsश्चित हेमल-विस्त्रसंवीबरङ -थ्यवह अपरं उपैष्ठोऽधिकों में स्थाव, *त्र पञ्चत्रिंशयं. तुम् :- मासे तैत्तने भवेत्'-इत्येतदयुक्तं । दोः त्रिंशतमत्वथपलक्षणत्वेनङ्गीकारात, ३ मुद्द मथुमेतदुक्तमित्यर्थः । इदमत्र विधर्थी । क्रिमयं मलशासः स्वतन्त्र, छद्मासस्य शेषः, अहोस्विद्द्रस्य शुद्धसासस्य चैष न च, कदन्त-परीक्षीयमञ्श्राताज्ञ५पगाद्विनि कङ्कनीश्वर दुिकानुञ्जते तद्विचारस्योपयुक्तयाझ में आ हैिं, कुछ अZणयवंश्ये संद! मलयालना एहस्त्र स्वतं भयब्फिगेय न मारुति चूर्यस्यतस्य भी । हेपये समें यञ्प्रत्यादिकादि तस्य ममसेभ्यनुष्ठमै माङ्गतिः कार्याणि चोभयेः -इति वचनात् i तस्माह सार्थ दत्र, स्याज्ञयै बहु-निर्णये निरहरू ? पारतंइसे चेपत्वं युक्तमितीि केॉउँदाहुः । तत्रोपानं केचिदिच्छान्त सति च। धादिसंझन्तियत्रादीि-भां प्रयोजिका व उपदिश्शास्त्रेऽभिहितम्, ॐ मेषादि कविकरि यो य मसः प्रपूर्येते चान् वैत्राद्यः स विज्ञेयः प्रद्दिनेऽधिशसेऽत्यः -! यह् सर्वितश्चैव-राशिस्थे हि दर्श-दर्य पूर्वते, अन्य उत्तरबसनको सोदधिमासः। न तत्पूर्व-दशः ५णैः । यः द्रषइस यः धनुर्वेद शं ? कः न्तिर्भवंति, सुश्रावणमासस्य शुपक्षे अतिपदं द्वीिय सिंहु-संक्रान्तः, तदा कर्कटशैक्षतैिर्भस्थस्य छद्र-मासः ३ 3

• भवतेि,—दन ६० रथे नरः । वत्रकम् ।

६ ५७ } हुएँ युक्तम् । ऍयदशस्य कीदथे रवावयसितवत्। मिळू" संकान्ति-ऊतथाषेि श्रवण्णांचें । नेदीय-झ्र्शस्य हिस्थं सितयत । तेनैव यचेन तधर्मव्यवर्द्धन संझनैत३ि तस्य मारस्थ दक्षः कुलस्थ एव रखी मूर्द्धते, इति पूर्वोफ़्ढ टर्बयाष्याभाईयश्चितम् । अत्रोच्यते। नेषीशं शुद्धसास-शं भृश्येय आँधीजवम् । अल फास्फोरसशै५य-माम् । तथा च षोंतेपितमहः,-- षडया तु द्विसैमस कथित वाद्यगैः ; भूब्र्भाई तु परिस्यञ्च कर्तुंठ्या उत्तरे क्रियाः’—इति । अन्यत्र अधुिझिनामकं भानं प्रकृयोक्तञ्च , आधी मलिम्लूव्र दोष द्वितीयः मEत हुँदैतः ४१ति' .}

• एएँ पहुँदिन मासस्तदङ्गं तु मलिट्चः”-इति च ।

ज्योतिःशावृतोफ श्वश्च। हिं दिीर्मान्न कथितो वदताघभैः ! पूर्यमद्धे भरित्यज्य नखराङ्गं प्रशस्यते’-इति ॥ अस्यैवं शंकान्त-रर्हितस्य बलासस्यस्र-दोष‘, हिं-संत्रा" सियुश्य ॐ कयामिति चेत् । उच्यते । प्रथमैतदक्षरूपें निल- प्यते 1 सत्र कुंवतिसिद्धान्तेऽभिहितम् असंक्रान्तभाज्ञोऽधिमसः छुः स्थल द्विघातमासः ॐयाख्यः कदाचितं । ८ःसः र्सकादि-घ्ने लाग्य स्यात् तद् यज्ञे-मध्वेऽधिमास-यथं पात्’--इति । अयमर्थः--स्फुटमानेन चेऽयमनुक्रान्तः स स्फुटोऽधिमाशिः, दैष मार्नेन योऽर्थं किं कालं-चु स क्षग्रगासः, स च कार्तिनः अनर्थपौत्रैव त्रेिष्वन्यतमः भवात , नान्येषु श्राद्ध | 3 = - - -

• fEधपःये,– त्रं०पुतते शE । (६८)

दिषु नवसु । एवंबंध-त्रथमांसं युक्ते वर्षे भयभासीय मसेषु' + मध्ये कश्चिदधिकमासो भवति, क्षयमासाद्धैऑपि -शय-मध्ये धरोऽधिमरः । तदेवंविध मैकवर्षस्थं मलम-श्रयं चिरेण काले यदकदाचिद्यतेने चैमिस र पुनः सहस सम-- ते । तत्रिशचनभन-लश्च सिद्धान्ताश्चरेमा ,Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)

• • गतेनध्यबिन्दैर्भिते शाक-का

तिशीलैर्भविष्यूत्यथाक्षसूत्रैः। राजद्रयलिभिस्तथा धर्मोऽयं कुबेवेन्दुवः कचिङाभैिश्च "--में { अस्यायमर्थः,--अ-hथञ्चिकलेटसंख्थकैर्वर्युः परिमिले झुकले कश्चिदुत--द्रौपैन बरो क्ष: ? यथ-संस्था यात्रध्युर्दािनवैश्रुितैः पदेन विवक्षित थे अंधेयश्चत्व, अनघः सप्त, छन्। दैछ । हुतसत्रथम १ह्) गुण-प्रसिद्ध आतिशयेन लिरिक्ता बीहत संश्रुपयां पर्यवस्यन्ति १ तिथी(येश तिथयः पञ्चश, ३ ९ । , गण ( भक्षितेषु ५धशालिक्षतयुत-सहस्र-संपद्यते । तचङ्गः शश्वयंभते कालें कश्चिद्वक्क्षयेथीत संदर} अक्षसूत्रैरिस्पत्र, अङ्कने प्रश्न, अक्षौन्द्रिंथात पेंच, सूर्याई इदश । तत्रक -प्रश्न सति. , षट्पञ्चाधिक दो-ऽयोपेत इत्र ल्योपपद्यते । झझिर्वेषभंते दककालं यथोक्त-मास्रघ्थोपेतः झिसंदङ्करः । अस्य योदाहरणं शृङ्गुदाहृत ईश्वरस्वरेश्वरमचन भावसंसर इत्र हैिं, भाद्रपदछठसञ्ज्ञायां अग्ध-6ादिस्व ऊर्फ़्झां तमेकं मासमतीत्य ञ्चरयशसः समेत हुशंशिक-सैकान्त, १ट अभैमेतस्मिन्नेव मासें क्षुद्धेतिपदि धक्रुतकन्तिः द मकरें

• तेषु सर्वेषु,-इति सुपुत्से पा४: । ॐ सततंतेिच,--सी बैं-घृततै पाइः ६ वसभरणम् |

(१९ } ( इंकान्तिः , aत की छुरसैश्नन्तिः अनन्धरे (से दसै, तस अध्यैमेकसेंट्सप्रतस्य उत्तरस्यां शुश्प्रतिपदं मौनसंक्रांतिः । एवं सर्वैर्विमलैम ब३क्ष अंमलात भसं ५ जान् प्तिः ,-हिं यथोत्तमात-अर्थे सपद्यते । अजाद्यभिभूमिर्थित्र, गज अथै, भद्रयः सप्त, अन्नग्रख्यः रेका ! तत्राङ्कमक्षेत्रे प्रत्यष्टभक्षयधिकशतघ्योयेन्मह्मू-संरक्षण सम्पद्यते । तावन्निर्थपरैर्पितै ऊकारों कश्चिद्देवविधः सम्पद्यते बहसः । कुवैदेह्मैर्चित्र, कुरेआ, , ३ङरक’ करत्रक प्रदोषेणैझयाझिधिक-शतरं भवति । एतार्चिषं वचिद. पूर्वोक्षगः क्षयमासयोर्देवयन्तं भूते ! मोकुभिपत्र, छंदों वर्जतेषु स्नानेसु ग0धमाकारे 'नवमः प्रमथैसे ! डैः ६ तथाङ्गमञ्चमें ज्ञात एकभनिं शतिर्भवासे । साक्षीवैः क्वबिरपूर्वा दः श्रमस्त्रध्येयवनं ’पदं ! अश्व, द्विसंक्रान्तियुक्तस्य अश्वसंथामुखपार्लक्ष्यते । यद, धक्षुःस्थे रवौ दर्श पूर्छस्व तस्य से(दि-मधमैम मार्गशीर्षेश्वं प्राप्तम् । तथा सत, पूर्वेलहूते डिसेंते मस्से घूछेहरथं रथे दर्शन समाप्त, किन्तु भकरस्थे १ तः ऋषभरसत्वं तस्य सञ्जएन्नम् ? सया , Arशीचेश्य तञ् छुक्षवासस्य क्षय-त्या युक्तः । अत बैंकफलप्रसंवादंडुसुः पापस्य परिति श्रुत्वा स एवईह स्पत-सज्ञाऽपि व्यवह्रियते इ स = इयचरों बार्हस्परपज्योतिर्गुन्थे एँ ते,

• ४५ . व ' संक्रान्तिः संनत-द्वयमेव यः !

सँसर्पहस्पतौ मासावधिमयश्च निन्दित। *--इतेि । तत्र, क्षयमा प्रयीभ योsसंहः । क्षीः । असंक्रन् येनेदरधिकपरुघकर्मानर्हतयां आप्तयौ तदनदेन कफ़ीलैः क्षत्र सय्यं सतीति संसर्पः; तदत्र कर्मीनलँचप्रवरेने स्मर्ने, F = == •4 --> १ गणोलान टुक्रम प्रसूश्च । ॐ ६ * } मधबे '७० ११

• सिंगालमतेभ्य व संकसलें रवेः ।

रवैिषां शङ्कितो साख नई सघंर्मसु "~~इति । दप्रवणैव प्रथंत,> “ अहीये तु सृजन्तिनं यद। भषेत्र में प्रकृतस्तत्र पूर्वः स्यादधुिमरखोद छन संक्रान्ति-शीतोद्भयमस्यायैः पूर्वेiऽसंक्रान्तः, स प्रॐ स्रः संहैिं इट४ । आंखेनैवार्थे बा

• कस्मिन्नेव वर्षे तू ही सदावधिगसके ।

ग:इतरत्र भूमेः घट्दरस्तु माचिद्वचः –इति । अतः संक्षयं तेजपत्रम् । असंक्रान्त-भास-इण्-बx. दर्तिनः अनुयायांदशंधिनिरुक्तं पूर्वमेव । इतः !किन्तैतन्य मुदाऽर्थादर्थस।! त एते त्रयों ज्योति:शास्र-विंवदै निन्दित । तyतीच मर्यते,

• • यदक्षु-मध्येऽभिस-चुर में

तत् कार्तवित्रतये झञ्चारल्यं । भास-भयं वज्रमिदं मयनाद् विशहनक्षत्रूवसङ्फ्रेड --इति । यथाप्रकरेणहरिनाम्नः क्षयासस् दिश-रांझानि -उरुग्वे सति शुद्रसक्तकर्घदन्यत्र पूर्वोत्तर-अस्र-शै५- ! नन्वेकाधिलोपे संवत्सरस्य प्रभेदः मरसमग्ने तथा सञ्चिकास-दंशुप्रत-संवत्सरस्य चतुर्दशभासमकरसे पन्नम् । न वे तङ, ' ऽञ्चदुन्, शुद्रित गरे चद्धर्दशः पांपे च चैत्र वद्धः"---इते । यचन । नैष देवः | अक्रन्दंश्चित्प्रत४१ ईयोर्मध्ये पूर्वस्याधिमासवंनिषेधात् / टॐ हेि यंतिभिद्रन्ते, देशभकरणम् । ( ६१ ); B6 त्र A धड-कन्धा-मते सूर्ये वृश्चिकं वऽथ धन्विने । अक्षरे वाअथ उभे थ नधिभक्ष विधीयते ”--नेि । अर्थः-श्चिदषु चतुर्थे मासेषु यदः रूक्षः प्राप्तोति, ॐ सूर्ये तुल्य-कन्ययोर्वर्तुमाने खश्रीकान्तोऽएि नाधिगमः ३ १ धृट्-कन्ध-गते,--इत्युपळणम् १ Q^चएि प्रसक्तोऽसृकन्त धिमासः । तदुक्तं ब्रह्मसैद्धान्त,-- वैश्रदर्वाधुिमारः धरतस्त्यधिकं भवेत"--ते ? चैत्र|झारपत्तने४ !8डै ५६ ये कौचिंन्दसांघसँझान्, लु तयोर्वाचीनः शूद नधिमारः प्रस्तू अधत्थंधिपः । खुमर्दशयासध-, तथाप्येकादशमासत्वं सस्थती तेभ्यस्येव दोषः । तथाहि, --* यद् आमः संवत्सरः टेप नित्यवत् श्रुतिः सुसंक्रन्-मासनुश्य । आर्ति द साल इत्याहुः--दृत्यसंक्रान्झ कदायित्व पृथक् गुणत् । तथा च सति अह्ने घमलोपेते पञ्चदशमासागरों सरे इयदन्यः परिगे सलोि अंवशंकर संक्रान्त प्रदउँ । ततो बिच श्रुतिघेिरोधः । नायं दोषः ! संक्रान्-ि व-युक्तस्य लक्ष्मी ऑसद्धवैः परिगण्यते । तथा च मर्यते, तिर्योर्चे ५९षं पूर्वं द्विीपेऽङ्के तथासः । गवन धान्य क्ष५५ १६थं –है। { (तस्शने दिसंन्तियुतं श्रमदाधरसंक्रान्तेः छत्रि न यतन-संस्कारोऽतीऽतर { तथा च, यः चलनमस्ति , स पूर्धस्वरान्स्रासंत-संपादनाची ईथरास एक नैव परिगणनीयः। यद् तु वलन-हँस्दा नास्ति, इदं वथे; वर्ण मरथात्मक में १४हय । यथतं बभरग्निद्ध,-- सासः सुझांतिनोऽधिकद्दतिं श्रथितः शीघ्र--श्रधारैः सर्वोऽहओर्तिः स्यात् सर्वेक्षम चदमं तत् अस्य छ पुंखैःौद्रयोविंशतिविभंतिलभालने । & , 15 { ६२ |झा तस्थुर्हमासे यदि न घसर्वे मार-धूमं विचिन्त्यम्' अचित् पेंदेर्रार्थ नित्यमेव चञ्जनप्रभम् । तथा --

• यावन्मास ईशान्तः सुहृत्यैथे प्रपञ्जते ।

स्वीखाम्बी दैट् एवं वरे! क्रमः । नथ, -- अनैऋतौ द्विसप्ततिः सूतहितो यदा । भाः भूर्वस्थ प्रामस्य पूर्वै दशं दिशीमात् (?) । उत्चेरे मी संक्रान्तिनजफ़र्थ मिशेषयेत् "-इन्स * १ इर्थ मास"वंदपं निरूपितम् । अभ रक्ष इर्दथे-झबेक क्रियते ।

---

- - --- क्षत्र चैठकः भैःख--भिः स द्वादशै' ति कीर्तितः } स्रोते तु सर्वदा निष्कलाः परिकीर्तिताः । तस्माद् अर्थादई. मासे कुबत्त न कथञ्चन ; कुर्ननथमेव “फादर-विम।शनम् –ते ? भ, निशः--यभिमातू फळकामसश्च प्रह्नं कथं निषिध्यते.--इति गम्यते ? तथा च स्मृत्यन्तरे,--

• • इचयः सर्घकाश्यन्तु अट्मासं विवर्जयेत्"--इb ?

न , सर्वास्ताः-त्यसिंथगत नित्यनैमिसिओसषं निषेध ,

• • निर्नैशनं कुछ प्रयतः समलिङचे"---इति

घृतस्पति-वचनात् । आघविनाSपिं तथैवोक्त्र, “ लिल्यनैमित्तिकं कुर्याच्छाईं कुर्यात्क्षति । थेि-नक्षत्र-शरो कम्यं नैवय कदाचन '--सुस ? चोऽनू मसेि करूध-निषेध, असमरम्मसंसादि-विष,

• क्षिभिशतितं ग्रन्थ में दश्यते स्त्री पुरू होतेप्रत्युतg ।

३ & • (१ = वैखरप्रकरणं । ( ३३ .

• असू दाम ये मासा न तेषु मप संमतः ।

व्रतनां चैव स्खलभारन् रसायन, --इति । आरक्षसमाब्देहादिमा प्रतिषेधः । आ?भसमाध्यों यपातिन्वधिसखे वधं काम्यमनुष्ठेयम्,

• अधि निंqतसे ह्यष. एक बिंधिकसः "-“इहिँ ?

मण, ! यत्तु काष्ठकंने समाप्ति -प्रतिप्रसवध्वघन,

• अधृतं मनसा माझ कश्यं कसभाषितम् ।

आरातें आळसेऽपि तदसमग्निर्न संशयः"--इति श्री तRफाइन-मन-अङ्क-कृच्-चान्द्रयादीन--िषियम् । अभयकरं चकाम्यं कर्म तमशतेऽप्यद्य । तद्यथ। कान्ते मळ्भाभं दिनेषु दिनेषु गतेषु यदि कश्चढळों ब्रह्मराक्षसा दे द्वैत या रक्षोघ्नः च एव कर्तव्या भलभास-अग्नि अन्य शलक्षदि-मरण-श्रसँग । ता इ;ि काय झण्डै झुपते । अन्ये रक्षोन चुरोद्धशमष्टाकपालं ”िपेत् । यक्षरक्षांसि सचेरन्नानि पेरू रक्षोहणं स्वेन भारायैवेनोपधवति स इवाश्माद्रक्षांस्ऽएवंति--" अस्ति । सर्वोरन्, भवेयुरिति यावत् । उपधायाति तदेव येण हृथैिभगेन तंएव १ अस्माद्रक्षोगृहीतादेंटिंक्शं रक्षांस्य- अहंतत् ि१* । तथैवाभिचरतः प्रविधरतश्रेष्ठ काचिदिष्टि भूभाते !* आग्नकै झER- मेकादशकपाठं निर्मलैझर्मचरन्---पूति! *प्रति वै पुरएताभिचरन्त मंभिचरति दे दो पुरोद्वये छुपीत--इति च । तत्र, इलैश्चे छिः, आर्भिश्रत ऍफैकः पुरोमवरुण, अनिषतस्तु के है—इति विी; काटबिल्व-अतीक्षाऽत्र न भवति । दर्बक शर्धा प्र! सन्ने सति तदैवाभिचप कलँग्यत्वात् ५ प्रतिचरस्यागी स एव यछा 1 + एतदैव पुर्वेक्षमाणः "-इर्ति (भनवचना Y? - + क = ॐ झांसपनपती, ०० देति ५० पुरःॐ पाठः । ॐ छःछ५ोशिश्त्रं, भाग ,--इनि क० ः प्रसभः । १५ ४. ३४ ॥ ध्रुवं अलङ्भस्ययान्तेन शब्देन प्रतिकारकतृभिशर-तमकालस्य वैिशेष्ा' एवं, प्रधलबररजह्रदेश का झुः प्रसन्नःतदपि २थ ऐयंष्टिः कर्तुळया । इष्टिं भ्रूयते । * यं स्मृछोटेंभ याचन। धत प्रजायां शचञ्चलं निपेत्, प्रजापतिमेव खेन भाषेचे नोभयत स एवास्मिासुर्दधातेि सर्वमायुरेतिं ”-इतेि' ? दूसला सुवर्णशलायन पंचत्रय-शभिवनेि । नि च शतसँ- एस्पाका भने यस्य निर्वपणीयानि, सेड्डिः शेतकृष्णला । यदा वृष्य भाश शस्थानि शुष्यन्ति अरूपःगतस्त । ॐ ह्रीर्यो सृद्धि- आओ धरोत -इति विहितेष्टिर्न ओलविलम्यं संहतं । युद्धे स्मान्छष्याबश्करि हृदयानि । निधजैविकयोराटि थमन्थरातिकं तदेख अभासे कथं, अनन्यगतेिकं नित्यं क्षुर्नैमिॐ दंथा--इते रमणE! काठकहा, ८ मयेऽमन्थगतं कुर्यान्नित्यं नैमितिॐ क्षिपाम्”–इति । अरुन्धतिकानि च निगनि श्रेषशिष्टे , अषहोमश्न पर्य चाग्रणी तथा । अल्भारे तु कर्तव्यं काम्या ३ीर्घवर्जयेत इति । अषषमा अग्नहोत्रोंघाप्तनपैश्वदेवादयः षडै दg ॐ, पावगस्थलहश्च धुर्शादीनां नित्ययसको प्रत्यवाय दवान्तव्यम् ३ तशत्रश्चैणिक आमनन्ति,-- यस्याह्नसदर्शमचूर्णीमसेन मनाग्रगधामतिथिशर्जतम् । अङ्गनमवैश्वदेवमबंधन हुन आसप्तमांस्तद्र छन् स ह्निस्ति” --हि 3 गयन्तरयुक्ते तु नरश्वनिं तत्र वञ्चगि । तद्भक्तं कटकः गृहपछिटे,-- - । वसरमकरभु ! ( ६५ } A A ॐ सोमयागादिकभक्षणं नित्यस्यापि सळ्ळूिचे५ पष्टय(ग्रयणाधानक्षतुमीश्वर्दिकन्पथि । भहरूघट्दोपाकर्मोद्यपि र्म गत्। “अष्टसप्तत्रिंशेषाख्य-धाहृतं वर्जयेन्मले--इति । सोनप्रय वसन्चे विदितस्तस्य मख्खपिवर्जनेऽपि क्षुद्धमासे5• दुष्टान-सम्भवात्र सगतिकरम् । थाम्नीध्;ि काठकशावादी सिद्ध । १ चश्रवणस्य रतिकागतिकयज्ञदहनैं बिंदमितं शङ्कनीय, • मरूभर विवक्षितत्वात् ! तदुइ पैनिस,

• सन्तिङिते मासेि कुछश्वद्ब्रह्म न व"- इति ।

अनन्यगतिकानि नैमितिानि ग्रह्णनिjदनि । तेषां मरूमा $ हि क्षयैःश्तामाह यमः,~~

• चन्द्रे-धुर्यै-ग्रहं रुतं श्र(-क्षम-जपादिकम् ।

फ्राय्र्याणि शमसेऽपि भियनैमित्तिकं तथा ---इत । १ने छ नैमित्तिकानि जातेष्टयतीति । वेश्वभरं :ाद- ४छेदं नमER इदं जाते हैं——-इतैि वैिहिया इडैरशौचे. Iतं यथाऽनुष्ठानं, तद्वन्मासेऽप्यस्तेिऽसुझफ़ इथल ( अंतिमयत् वयोक्तीत्य कस्यमावश्यकमभन्यप्रतिके निक मंतके आणि सुलभा कव्वुद्धिः नेतशाणि, - झांति सामान्य षष्ठNज्वं-विवङ्गः सम्पन्नः तानि च आरक्षकस्यणि कलादर्श रः संङ्ङयमुदृज] =

• द्वादशाहसपिvअन्हें कभी अणजन्मनः ।

सन्ते पुंसवे श्रदं इवैते आत” च । लेणे क्षान्तिरस्यै व योगे श्राद्धे बले च । प्रायश्चित्तं निमित्तश्च येशात्पूर्वं परत्र चर । अब्दोंदकुम्भान्सन्वदंभह॥५-युशाधि । अहं दीध्यहङ्कः श्रद्धनाद्रिगासे । मल्लिपञ्चम्यभाशेयं मृत श्रदमबैछ b क = १ ३६ } माधवे श्रन्तु पूर्वंटे तथैऍवे युदछु । ! मन्थदिष्ट छ थट्टनी नें हैमंदूिश्च च । ति-भी-भू-इश्यान संध्योपासयोः ग ३ पूर्वपश्चाग्रश्रणं साझेदश्च पर्यः । नाग्निहोत्रहोमश्च देवताऽतिथि-पूजनम् । स्नानश्च ननवन अभयार्षेयजेनद्र ! तर्पणञ्च निमिंसस्य निर्यवहृमयः । अनित्यमनिभित छ दामलं महदादिकम् ! अ४थञ्चनपूर्वेतीर्थयात्रऽमरैक्ष्ण्यस् । देवनमसश्चाश्वशदप्रतिष्ठा मौञ्जिबन्धन ! शअमचीकृतैः कस्यचूसरीश्च निष्क्रमः । अभिषे प्रथnथूडाकर्मी नैतानि च । अनशनभ(एम्भ शूद्राणश्च प्रवेशनम् । क्षतुं चिक्षे नमोनिं तथाऽऽप्नं भर्हसम् । न्नतरम्भं समतिश्च इतक्षय र्ल ५ पाप्मनः | प्रविशन्त्र सर्वत्र वरुमसे विवर्जयेत् । उपसत्निर्थे पवित्रमर्षणम् ) थपरोक्ष हैभन्तः सर्षीणां चलिखकाः तं नरय बलिवैष्णोः चयनं परिवर्तनम् । दुर्गासपनोझाने ध्वजोदयश्च वक्रिणः । पूर्वत्र प्रतिषिद्धपने पन्नारियल बैंबेि --इति ? अत्र, दशहेत्वाभ्य निधत्सद्भयत्र चेरनेन फ्रन्थेल कतै- व्यसंग्रह । वनित्यक्षनिमित्तं चैत्यभ्य वर्जयेन्-इत्थन्तेन बर्थ*श्रवः । वपापैयाथ पत्राम्यञ्च दैडिमिरवन्तेन भन्न- मासे वर्जिन एतां शुद्धमासे अबस्यकी यवेन संम्नझ ; यश च, सर्वत्र साक्षिवचनौदलरामः । यम,---

• गर्भ दार्जुषिके कृत्ये श्राद्धकर्मणेि असिकं ।

E यैसश्रक्रुषम् । ६ ६ ३ सपैण्डीकरणं नेिथे नधिभासं विवर्जयेत । ती“ज्ञानं जप हो, यव-नीईि-फ़िादिभिः। जातकर्माल्यफणे नश्श्राद्धं शैव च मधुत्रयोदशश्राद्धं अन्यप च षोडश । चन्द्रसूर्य-प्रहे दानं श्राद्ध-दानऊषाद्देश्य है कार्याणि मलमासेऽपि नित्यं नैमित्तिकें सथा ”-इतेि । माकं श्राद्धकर्म, अमावस्याक्षादकर्माणिऽर्थः भिये त्याने ५ इंशोऽaासनतोमः १ अन्यहर्भाग दहतोदकपिण्ड द्वानस्थिसञ्चयनादीनि । यन्तरे,~~ श्राद्ध-ने L संस्कार-संत्रता]; i भलिल्येऽपि कर्तृध्या ३६: तस्याश्च वर्जयेत्"-" इति । संNए अन्नबालदिष्ठमश्वादयः । सन्नतश्चतुस्त्रिन्ता- श्रः । भूगर,--

• एकोद्दिष्टन्तु यञ्(ठं तचैमिलकमुच्यते ।

तत्कार्यं पूर्तुमासे च कलािधिक्ये ङ धर्मे: :--इत ? नसः.

• जातानेंषि गच्छुद्धे भवद्धं तथैव च ।

अहषे पुंभबदौ च तत्पूर्वंत्र परत्र च –इहै ! निर्मितवशादिति वाळनेपः । स्मृतिसंभsप,

• जातकर्म च पुंसृतेः सीमन्तोन्नयनं अतम् ।

अर्क्ष्ख्येिऽपि कर्तुं निर्मितं परि जाते .-हैं ।। मरीचिः , रो चल्भ्यर्चगे च समन्ते मुंचेषेिच । यडूलिं समुद्दिी पूर्वभाषेि भ् छुष्पति”. -Xiते । नेिभितयश झाथप्रसानि अच्छिद्रकाण्डे बहूनि झ्यन्ते, आहिताग्निर्वेदः श्रीमान्चधाचेड्डिमह्याः प्रभात प्रयू कुथ्र्यो, तदा तुभ्यम् इति मन्त्रेषु जुहुयात् । तथा च श्रुतिः,-- सर्वांचे ? ११ १ ४८ ॥ प्रधष का भी , 9! वा एधेऽग्नौ व्झम प्रवेशयति गोsीनन्वधाग नमुपैतेि, स यदा लिश्च अंयायात् अकामीह एजें कमभुषवथुः । ऽतेआ अवीरथं स्या च जुहुयञ्भ्यन्ताः अङ्गरस्तमवश्वः सुक्षितयः पृथक्। अई कामायभर इति । भमैवारेमभ् दधति यावनम्रता एनं काम अतुभशान्ति तेजस्वी वीर्थं भवानं । थोभयं हविरतैः च्छेत् ऐन्डै पञ्चशैशवसदनं निर्वपेत्"---हैि । केषुभिः,

• अव्दगङघटं दयाज्ञश्चापि सुस्रांश्चिरम् ।

संवदनं विद्युद्धेऽर्षेि मतमसश्च ’ आदि ""--शते । सच ** प्रतिरों तले व अदश्च प्रतिरूपम् । मॅन्चाष्टौ च युगादौ वे मांसभक्षभयोरपि * --इति । मधुराणेऽलि

• पृथु बहरहः श्राद्धं दानम्न प्रक्रियासरम्!

ग-भूतेिलहिंघानी सासे5षि स्यमञ्जलिम्लुचे ‘--इते ! एवमभयार्थबेञ्जन-न्ध्यावन्दनदेष्ट्रे विशेथतः सविखच- लन्युदाहरणीयानि। भाइथनस्तु निश्यनैमित्तिके कुछ प्रमतः सुभटेम्’-इति । गृहस्पढिंमधले पूर्वमेवोदाहृतम् | ननु, इहृतेषु भुअङगंदे बु भाद्रपदुपपदश्वयुपवत्र झर्लक्ष्यदा भृतीथते १ महलयुग दध्वितेि तत्र पठित्व। आ भात्र कर्तव्यता स्रुतिविथ् । अहल्यादेकाभ्रद्वै ह्य वर्यत्वरूपणं ः पूर्वखुदहृतम् । थुएनि * वृद्भिशृढं तथा सोमरान्धेचें महलूयस्। राजाधिपेकं आद्यश्च न कुर्यादनुलंधिते’-इति । नागरखण्डै5पि. .. ६

• • नभे वऽथ नभस्थ वा मम च भवे ।

सप्तमः हप स्यान्नैव तु वर्लभः' इति ।

• भासधैरुभय।५ इद-दत तिर गुप् छः । बरसरः

( ६९ } ! आषाढीमवधिं ध्रपः सुप्तपञ्चमै सृष्टये . । ॐ समशहू? छमें पक्षे–धृतेि वैष्नावं । आषाढमासस्वान्यभागे कसै शन्ती नभोऽधिकमस्त्वम् ! श्रावणमासस्याम्श्चक्षते सिंहनं तौ नभस्याबिझमासत्यम् १ लसीअरपि पक्षः कन्या॥ तुंगले सनितर यः कूछपक्षः स सप्ती अवति । असानि तु विधेऽधिकमासे पञ्चमः । तथा सतेि, सप्तमे विईश्वरश्चाषवषह्श्व स्थ भलन-नभध-भृष्णपक्षेऽङ्मयुक्तम् ।नयं दोषः । संझन्छु Tध्य-गतबलध-देन तद्भुबिशेपुश्च वा गशत्रयदथ वा वक्षीयवत् । न,

• • मलम्लुचन्यमासेषु धृतरां श्रदकिम्’ --इति ।

अॅरिझेनलगै भीष्मस्य गृहस्य माधव-कर्तृध्यत। गृहे मूर्छितः ३ स न युक्ता, पद्मासें हान्निषेधात् । तथा श्री सत्यव्रतः-

• • Nर्षे वर्षे तु इदं मातादिद्भुतेऽहनि।

यळ्यासे स कर्लब्यं कुर्यात्रय वचनं युझ'--इति । प्रय; , ‘‘ यंयं दैवं तु ‘|^ स्कूल!Zमि यळिभ्रुचे । कुललत्र अभीतम् धृत्यैqभुतरफ़ छु’-इसे ।

न।.

• अल्मामृतन तु श्राद्धे यतिवत्सरम् ।

मलाने सु कर्तृज्ञेयं नान्येयां तु वदनं ’-इति । स्रः क्षुद्धमतसूतानां मलमासे मृताह-कर्तव्यताविभाग मयुक्तं । नै५ दोषः । तस्याभिधानक अथगादिकदिबत्वाद् है। आदिकं प्रथमं यत्स्यात् तत्क्ळूर्वात ङिच्चे ”-"इतेि । अरणत । तया हृतोर्षि,

• असंक्रान्तेऽपि कर्लब्यमकिं प्रयमं दियैः ;

तथ्य मालिकं श्राद्धं सपिण्डीकरणं तथा' । १

• && }

काल्पर्धेचे” इत्रुतापै--

• अत्थई द्वादशे भासेि कार्या पिण्डाफ़िया सुतैः ?

चित्रयोदशेऽपि स्//ी मुक्व नु वत्सर्” -इतेि ६ अन्न, दादुओं से पूर्ण स्रांते अनन्तरदिने कथ्यैति व्याख्येय ‘‘ मास-घन-तिथि-३१पूछे यो आरेिन त्रियतेऽहनि । अत्यब्दं तु तथाभूतं क्षघाइतस् तं विदुः --ऽसि। स्यासेवान्द्वैिमस्य विशेषिसत्वात् । केचिंतु, अत्रं सुध7 हे वत्सरेभियेभटुम्नसर्वाणि योजसैव कार्सियप्रसंतस्थ प्रथम ब्दिकमाश्वयुजे कुबॅन्ति । तदयुक्तं । भासपक्षेतिवचन-वैरी । आन्तिमाडैमसविषये तु यथोक्तक्षञ्चते समच्छुशुभास अभीलानां प्रथमब्दिकं पलटे कर्तव्ये द्वितीयद्यदिक्कद्ध युद्ध झाले.--इयैतया धियक्षश्चोभयम् कर्नत्यता । महा-मृदान तु यदि कवि स एव मलमास आगतः, द तत् मयादुिकं मलसाम्न एवं हीत्यै ॐ रौतूपरिस्रने क्षुद्रमसे । तथा च धु

• • मङ्गलमृतानन्ङ् अच्छाङ्गं प्रविसर: !

समासे तु तत्कथं नयेषन्तु कदाचन -शत { झते मलशश-Hत ज्ञाचित् अत्यादिकं मद्रासे काय शुद्ध भक्ष-ली प्रथमविंदके तप कार्यं, द्वितीयशक्ट्रिक छ. शलभसे, ~~इति । एतं निर्णायमभिप्रेत्य,

• • श्रद्धयेऽहनेि संघाते अरूम'स अबेयदि ।

मास्वपि कुंवीत श्राद्धमेषं न सृष्यते । श्रद्धा हु दिवंप्रस कॉथ यावद्रान्नभैः। उतरे देयकम्मणि = पितृक(द्मणि चोभयोः । इत्यादीनि वचनानि प्रहृतानि । क्षयमासस्य. मलाश्रये तु तथा च षेधः

• तच. तथैत्र प्रत्यादिकं दयिं,--: : - पुज्हें अ3 > | | अथ्येऽहरि,--

इत्यत्र , उतरेंद्रेवर्मणि-त्येतदन्तग्रंथः स्तनिर्किस्तेषु न इश्रुतेः नेिॐ यप्रकरणम् । { ५१ ? वर्षे वर्षे तु यत् श्रद्दे मातापित्रोर्मुताऽनेि ! मासद्वयेऽपि तत् कुर्याद्धस्य वचनं यथा ” । शतै रमण। अत्र, सहूति हुंक्रानिल-इश्र-युक्तवान् सत्मके झयागंरभसे इत्यर्थः ॐ । अनिमानिभितं चैश्च इश थनेि घेनि संयुतानि, तेङ स्मृत्य अर्जुषन्ते । तत्र मनुः

• अwस्पर्धेचे प्रतिष्ठाञ्च अक्ष-दक्ष-व्रतानि च।

बैद्व्रतं ’ ध्रुवंसर्ग-चूड़ाकरण-मेखलः । आङ्गथभर्मर्षयश्च मणमा विंचये। वाळे वा यदि वा झ' शुक्रे मा5नुपागले } अमरा इवैतनेि वर्जयेधदर्शन ’-इति ! ॐीनत्रि-ज्योतिःपराशरोरेष्टंवथैव पाश्चर ६ कॅथ१ि४ ,

• अधभासे . में फ़ीड्थे श्राद्ध संघसश-दधे ।

वर्घसूत्रसंक्षिपे यदि ज्यमधिके न तु ॥ अधिमासै न कर्तव् श्रद्धाभ्युद्यं सथा । तथैव शम्भे चकों दक्षरात् प्रथम|डले ॥! ग्रांपैण्डीकरषदूर्यं श्रुकिञ्चिद्धिदं द्रिजैः। इर्ड ISCपृथ्वJ पूतंन्तुन्न उत्रन्लच ':-३हेि ? असंक्रन्तं मर ज्योतिश्शास्त्रे,

• तत्र दत्तमदहं वा हुH दुर्मेध बा ।

सुजमष्टशतं यन्नयमाणः क्रुत | भवं । न यश न मेिव इयं न च वस्तुनिवेशन ! व प्रतिष्ठञ्च देवल प्रक्षद्ग्रभ-रूक्षु । न' हिरण्यै न पास करणेदिति निश्चयः –”किं ? E • =

= = == |

• क्षयशास,--*श्राभय१५

, , ऽतदन्त । अन्यः त्रि५:५४ शेषु नास्ति । ’. 448,--इति रु। गुप्तकै ५Iः । 1-,--शं त्रे → व |कें श: t = हे थे,—:ि त्रिः पुस्तके 'ligः । T{{2 K ७२ ) क्रुसाध्यै १ ऋत्वन्तरंप-- यापीं-कूप-तड़यदि शतधा यदर्भ च । न कुठून्मासे च भद्दानफलने च ॐ"--ति महादाननि तुलापुरुषनि पोशझषे अस्मभृताओं अन्वनिं दश कुमॅथ्यहनि । वूमन्वन्षे प्रति नान्युदयों में लाभंकूननभैःखंड्रिना शुरु कनफ्यान्युक्तानि । तत्र ज्योतिपराशर, --

• ६ण! लङ्कितों आसन्द्रः रचेदो भलिलः ।

तत्र युझिदितं वक” उनके मासि फाश्ये--इति। प्रपाः-

• अंभं च हयश्च कथं पूर्वासवं मेंथा दी

उत्तरे नियतं कुर्याद् यूषं नान्निष्पक्षत्रं भूवैन्’-5a आीतोऽनेि, मुझमें तथोती कायपुसमश्नः ॥ र-वृद्धौ पुराने वर्षों बर्तानि तु पैतृ"--इति योतिमिहृऽपि -- PIH: न्यगते भानावरांल्ल भञ्चदि ॥ डैवे पित्र्यं त्वं कर्म दुःस्थे कर्तृरक्षयम्'इंस्ति । अन्न, न्थ असे चित्रे येऽसंक्रान्तः, भरॉ३ अर्जुिन ७ भृशः ! भाद्रन्ते कन्याप्रदेशात् ? एधश्च इति झन्धाञ्ज द्विहितं यदैवं पिपी लिन आषञ्जे न कर्तव्यं, फिल इतक्रान्डुपेते ॐ व अधर्छी + जा नन्वेवं गते महालयएल्यापरपक्ष-श्राद्धस्यापि सुषुमसे ६ ॐयता शंभुर्यते । तस्यापि कन्थाधृषजत्य विद्वात् । तय ॐण: + भालूनमेतानि च, --इति अन्यत्र पदै; i भन्नपदान्ते,-~इति पृ० g पठः । ‘एनड सह--यदि ‘और झडपु’--यन्तपधात्५९, ‘ रूय गते, " श्याई 'संन्य प्रयेशम्--त्वलङ्कः कं• पुस्तके न व्रते । -

= =

== === सत्संप्रकरसू । K ७३ =n /

१ “ करन् गते । सवितरि यान्पहानिं तु षोडश । क्रतुभिस्तानि तुल्यानेि ट्तृिणां दमक्षयम्’-इतेि । मैवं. अद्वदङ्खपझस्य-कन्या-संक्रान्ति-स्पर्शत्वेन कन्य- जीविनीऽत्रधपक्षस्य तुलाभसेऽबुञ्जानुभश्च्यत्वाद् तथा च आरुणेजिस्ि ,००-- अन्ते वा यदि वा मध्ये यक्ष कुत्र्यां रविर्भजेत् । स पथः पझसरे टूज्यः श्राद्धपोडशकं प्रमांत । ईदृग्दुरापं; -.

• मध्ये यो यां वाऽप्यन्ते चैत्र कन्थो रविंनंजेत् ।

स ५३४ रनकल पूळपः श्न?दं तत्र विधीयते। --३d । किञ्च, नेदपर्छङ्कश्राद्धं कन्यामुपजीवति, तस्यामलाहरुमरी

1. lन । तथा ये नुकर्षे ”,

ॐ षीधर्षे कृ चा षः स्यात् पत्रस्य् ४ञ्चमः अदहः स विज्ञेयः कैयङ्ग८४ व । अ स् -- ३ति १ अतःकन्यानृते सवितरति प्रश्नं कृष्णपक्षस्य कन्था-यथं प्रशंस। अत एव, ऋतुशैस्तानि तुरयानीते तत्रैयोक्तम् । एवं भते, तुछ फीक्षथस्मेति बूचनं महाद्यलयतिरिसविपयम् । अध्वा, महावस्तर्षि गौंथलविधागार्थं तदछ। सद्यः हेि, ज्या-क्रान्ति शुक्ल भाद्रपद-कृष्णपक्षस्तस्य मुद्दों क८४ केनपि निपे तेन मृष्यकाळासमोवे यावद्भश्चिकदर्शनं तस्य थे कालः स्रांतेसिद्धः । नत्र, किं ययुक्तं मलिनश्चबुद्धे ताबें कर्तव्यं, बल कणभासे तृद्धोपेते शुद्धक्षयु, हि' वक्षथ तुकास्थो कर्तृकरोनि विधीयते । एवमन्यान्यपि उत्तर कतैर्गुविषयामि बचान्धृष्ट४1षाणि । तदेवं, काशकायेंबेिचैकः पञ्चधा सम्पन्नः । हेतु, किझिन्स बभास एव कर्तव्यम्। तद्यथा, गारु-भूतानां यदा कदाचिंड + तमःसुJIी २५, -दतैि :०४ गारः । , tiः८• : • चैि९ थुक : पाद: । 1 मण८.ल.नैभिश. दी,--५ :ः शु० पुरुॐ T४: १ { ®४) झमाधव किञ्चि अस्चशर्मिष्ठ, थन्-भासमूतनां अश्मादिकश्च भास एच कर्तवथ् । यथोपऑलिं ६ किसिंहुक्षमा व्य । नद्यथऽदयोमकुंभादि । किञ्चिदुभयोरन्यतर वशकर्तब्ध । तद्यथा, दशहस्रषिञ्चन्तदे* । । सात वर्यम् । तद्यथा, नित्यमनिमिखें चेत्यादि । अथ भस्मासयैव विशषाढ रंक्षी विशेष संग्रह वृद्धांड्रिः,

• १७ षड्रस्नैकगति टी-४ी यदा ।

द्रश(स विज्ञेयः शेते कीदीच्युतः ५--इति इयञ्च झापड़झंझ उत्तरभाविनि रंग हरेअप योपयुज्यते । अत धूव वृद्धमिहिः,->

• मेहादि-मंथुनान्तेझु यश्च । दद्म-हर्डी भवेत् ।

अदान्तरे तवछत्रं मिथुमाकं हरिः स्वयं । कैटदिलनिके बIऽtषं यं दर्श-रूयं भवेत् । अदान्तरे तदवश्ये बकचेट्टी हरिः श्वषेत् ~~झाँ इ{ 3 सालनिर्णाः? व्य छै; } पझशन्यं “पञ्च परिग्रहे '-इयरमादतनQप नः। देवक चा विसृभ्यर्चे या पक्ष्यते परि! यः क[कविशेषःस अपवा, चन्द्रस्य पञ्चदश(नां कलामपूर्ण क्षेत्र या यस्त्रि’ शूयते पक्षः । तथा में, वाजसनेधिनश्चgषस्य संवत्सरः स अध्ये,--उति ङ० गु(तते एः : १४ अण्ठनपनि । पुष्क्रयः पाठः । ? राह ते , -दरि छैन सके थ५ । ॥ भाव:न्भिक्षुतर इहि फ० पुलाऊँ ठः ® &r–sh = gxiॐ शः। ॐ चा ण इति ऊिँ• पुस्तकें ५ठः । वरप्रवण ! १ ४२६ / इष्वस्य प्राप्तेः ठाणापेक्षणमनन्तं * *ल एथ संवत्सः १पक्षिः षोडश्यते तस्य शत्रः एव षञ्चदश वसूलः वैया यो डश का स त्रिभित्र पूर्धतेऽधीयते ?- -इति ! तथा, त एव षनिंत्रिश्रयां दक्षुित्क्षमाणैषीः श्रपक्षात्रषंक्षय-पूरण मव्यै इष्टापूर्तार्दिकाभिधाद्यैश्च प्राप्येते,-इति पठन्सि ‘अथ यैः यज्ञेन दानेन तपः लोकं जयन्ति ? ते धूममभिभनेसे धूमाद्रात्रे ।धेरषदेचाशमितीि ते ये एवमेतदिदुः । ये घ|भी अरघे अद्धमुपासते ३ ऽर्शिभिसम्भबल्यर्चिषोऽहरहः अपूर्ध . माणध *-तेि च । तैसीयाश्च सावित्र-दृषनै पूवर्पक्ष येईपञ्चदश-हीशxशमन्नन्ति ॥ १४ चेंज्ञाएँ पैनं दशव त एतावनुदा पूर्धपक्षस्याहोरात्राणां नामधेश्रानेि, प्रसृतं विधूतै हा झुन्नतीत्येतावद्भघवाञ्च. ॥ पक्षाहोरात्रश गात्रै अने –इति } अधमर्थः ,--फैज्ञानं विज्ञानमिवेकोऽर्धाको शन्त्रकाण्डे तिनः। तस्मिन्ननुवक्र शुक्लपक्षस्यग्नां नामधेयानेि पञ्चदश नपुंसकर्सिङ्गनि षटयन्ते । दशै छुटेपरोनुवाक्स्तत्र शुपक्षस्य रात्रीणां नामधे याने पञ्चदश ' स्त्रीलिंङ्कने पठितार्ने र तथा, अस्दै भिंडून कोशुनकः सुतः सुन्वतीयंपऽख्याकतवक्षौ कृष्प-फ पूर्ववधोअन्धात्रिसेि । ते चाक्षुधक एई भृगुन्हे ! * राज्ञानं विलं प्रतं नानमभिज्ञानं * संकल्पमानं प्रकर्षमानमुपकल्प भालनुपर्ने “शं श्रेयोवसी" आयरडे सुलभूतं भूतं अभूत्रम् ? = - - = 1 ॐ याऽग्र क्षयाय वगनन्त,--:ररि कवि• सुतक्षयः छः। पी एवं श्रीपति वैि तरोः शाठः । । यमे सौमें ही ‘:युतले, ति विंॐ पुरुफे प:ः 1 $ अद्राक्षमिथुषहे--. त विश्व युतके, *पारान्ते, देहि झ९ पुसी पाठः। ॥ वर्गहेतुमास्नांसि.-६२ • पुराने घटः । श्री ,-३त निपुस्तके, आं;-ध्दतिं ५° पुस्तके पटः * ॐ क्षत दुभिजद-ॐ • पुलके, पशानमनु6नं,--३तै क्र० तैिल मूलफयोः प5ः । ५ ७ ६ ) छथ्य दर्श € शंसा की विश्वरूपा प्रदर्शन नयाचमान प्या आना थय सुन्दश आपूर्यमाणा पूर्यमाण पूरथन्ती ध्र पौं भार्गों की प्रस्तुतं विष्टुतं संश्रुतं कर्णं चैिन्नई झुक्कअङ्ॐ तेजस्ति वेद सर्पदं “ अरु भासन्मरीसिद:भत एतभवत् ? सुता। सुन्ती प्रभू भृगमनऽलिटूथमणापती अप्स (ऍप्तिस्तयै यन्ती छन्। नाझर !कप्रज!त७७थुमी नमदुघा *--ऽन्ति हैं रूड़ों वIऽयं पक्षश्चञ्चुः । स च, देश विभक्तस्य भक्षस्वेकैकम बृहे । पञ्चदशतमभयक्षेत्र समसमृद्धेन मध्ये छेत्रस्य * त्रिभुछ स्तोभभामकस्य कम-समूहस्य पूर्वांत-गतामुपवासः गृहौपरचक्षमे। त घ नैं पक्षाघञ् " शषामसुराणांच से ष्ण्वश्रोः पक्षधोः प्रशस्तामस्तत्वे ! →दसवें होली

• सियाकै सूटन्ति } ‘‘प्रतिरक्षभयत; अजयेवेति, स सर्प5

यह स (स्तोममष्ठजत तं पञ्चदशस्तो व्यवः कदष्टगत पृष्ठ१पञ्चम पूर्वपक्षी देव अन्वभृथ्लन अपरपक्ष मङः ततो देवा अभवन् असुराश्च कामये त्रींळश्यङिति । तं पूईपबेथ (जयेत् संयनेत्र भयानि, यं कामयेत पापीयान्स्यादिति प्रपस्पशे याजयेत् पवनेव भवति, तस्मात् पूर्वोऽपरपक्षात्का- रुण्ठतरः ”--इत। नस्लीयन्वङ्कहरः । पपीता’ भूव्यहीनः । अनृणां शुभ-फलप्रापकत्वेन कनृणामंश्चैिनर्हतीते काळ्ण्यः । 'देवमस्मि धुक्षणं संबनण्यगर्चेमासपक्षा विणताः । इति श्रीमधये कनिर्णये संश्राद्धं द्वितील अकरषश् ११ == = | हृद',~'टि 'तर वैि२ श्रद्धेयः छः । ८ , --ते झ० ई० दध्नोः IS; / $ ¢alतूयमानाः---इति हैिं”पूछे TILD; । ॥| आ, -- ली • पुलडे पळः झ भसस्पैनक्रदं धृते,-5ते क" के पुतनयौः ५छ । भः,-- ४६ *» ऽके ५: । ; पक्षापनुत्म्य,--- यि” फुस्तके पद्मः । ॐ टyi,~ की पुस्तकें ५/४: नै --इतीि रू५ . विके । भ१५ भुम्रुयः सy: । ५:Ne,--प्रति नु• धुत्त प्रः । एनं पइन्न । १तेमकरण । { ७ } अथ सृतीयं झलिथप्रश्णश्च है। -- > x•x---

v& ८ थियो लिीयते तत्र प्रतिषेधअकरा । , लिथिक्स्तनोतेर्धातोर्निध्पन्नः । तनोतेि स्थिति न क्षीयमाण यो चन्छेकामेकां वः कालविशेषः, सा ५ यद्, यथोत्तङ्ग-अलग तन्यते इति तािर्थः । तङ्कं सिद्ध (*/ण, तन्मते कळग्रा यस्मात् तस्यारासिंधयः ष्ठताः'---इति । वाश्रमंत्य स्कान्दं भजन, अभ घडश-भागेन देवि, प्रोक्ता महाबलः ३ । सर्थिव परम साथ देहिनां देहध । अगl-पौर्णमर्ण्यतः या सुं’ शशिनः कल। तिथयस्त समाख्याताः गड़ डचैव वरानने"-इति । समीः। षां दम आथरशक्तिम* देहि सेंद्रे संस्थित, सा चन्द्र-अॅडलस्य षोडश-भरॉम परिमिता इन्द

• िyधानी महफिलेतेि मोक्न, क्षयपोंइस्-द्विा निल ?

फेबईल, इतर स्मृषि पृचदश लॐ द्विसफ्रेञ्चहृनमुछिन्थः यवत्यः पंऽऽ तिथथो अवतीति थिय? ओोडशैवेयर्षि देवभम्-इति । श्रुतिस्वांमनेशॐ गझनिर्णय एवोदाहृता; य त्रयः पंखदुः ? भृथ्स्व योङ कल --ऽति ३ में शर्यत्र मन्य-विशेषरूपेण विधि-वैविध्यमु भवति । यमसंयुक्ता त्रयोदशीतः क्षेत्र पडलों का, ततः थेि-झामस्यं । पर्यपशिष्ट शृद्धिक्षयोपेतः पश क- भिवंशधाः कालेऽवतस्थे-चिंदोभाः ।

• आश्वलश;--इतेि । सः मृतःयैः मः ।

। 7A १७८) आभार तानां पञ्चानां कलानमेकैकां श्रद्धां दद्याद्यः प्रज्ञापयन्तः पञ्च देवताः क्रमेण पिबन्ति । तत्र, वह्नि-ऐंथ अशा प्रथX पीयते -“ति प्रथमेयूप्यते, या युक्तः कालवशेषः प्राथम्भ वाचिना प्रविएच्छब्देनाभिधीने एवं. द्वितीयदीन् पश्चञ्च भूतानां तिथीनां नागान्यत्र गन्वक्ष्यमि : ताः कृष्ण-पक्षतिथयं अधन्ति पुxत ताः फळ अनेनैव क्रमेण ततपा-धहयद्भि दैवतःचे निर्गन्ध चन्द्रमङ्गलं पूरयन्ति । वनिर्मुक्तः काल दिशेषः -गतः प्रतिपद्यास्तथध भजन्त । - नान ' कळ-पानै सोमोषस्तै ठ्यते । तथाहैिं, शथpi पिंचते वह्निङ्किीत्रां पिबते रविः । विश्वेदेवस्तृतयां तु चतुर्थी शिक्षिणः । प्रश्रमी वधूद्भः १४ पिचति । समतीतृष्य द्वािव्। अ£रीलिज एकपe i। नवमीं कृष्णः यमः प्रशांते वै कछा! दशंभं विते आयुः पिचयेकदेशंखमा । हृदयं पितरः सर्वे समे शाश्नन्ति भागशैः ? त्रयोदश् धनाध्यक्षः कुवै पिषदे कलाम् ॥ कूर्द पशुपतिः पश्चन्द्रं प्रजापतिः। निष्पौतश्च फलदोष* श्रन्गा न प्रकाशते । इल षोडशिका या तु अषः आवेशते | { अमाथ तु सदा नूोम कंपथः व्रर्विषत्रते । तरुपाघ्रातं वः पिबन्त्यस्ङसतञ्च यत् । तत्झरममृतं भूत्वक भन्नपूतें ईजातिः | हुतमलिषु यज्ञेछ धनसञ्चयने की शूशी । दिने दिने लागू : षणैषायां तु पूगर्भ ते ?' ’--इति } ॐ फलमत्र9 निदासः ,-}| नृॐ टुस, स फेिनः कशेष.-~ इति क० पुरू गष्टः * प्रातरःप्रारबते, --दि- वि० पुस्तॐ षष्ठिः । ५ ¢भा त हैंnपुरत, व्रत, इति घृतपाः । , J = E प्रतिष्मण । { & $ थोतिःशास्त्रे तु सैद्धान्तशरोभागं तिथिरेवं प्रदशैता--

• अकझिनेस्तः शच ५धर६४१ शशी ।

तान्द्रझनर्दस्तु शेख इदशभिस्तथिःऽ--इते । भर्मर्थः। सूर्यमण्डछस्य अधः प्रदेशधर्ती नगामी चन्द्रः, अन्दाद् ऊर्धेप्रदेशंघसीं मन्गभी भूथ्यैः : तथा खतितद्धि पेशेषषशत् देशै चन्द्रमण्डलमन्यूनमनातैरितं सूर्यमण्ड्य् पञ्चभागे ब्यबंस्थितं मh ! इद्, 'थैश्मिभिः शुकस्येनमें भूतयश्चन्द्रमण्डलमीषदति न दृश्यते । उपरितने दिने शीघ्रगत्य विनैःसृतः शशी नाच याते ! त्रिंशदंशोपेतशोः दन केशैः खरैर्हष्य गच्छा । तदा, चन्द्रस्य पञ्चदशभु अभी गषभागं दर्शनयोग्यो भधात 1 संऽ६ मशः प्रथमझरेर्यभिधी ते । तरफल-नि(ते-भरभितः क्रुः मतंगसमथर्भवति । इउँ हैतथादितश्चिान्तव्यम् , -इतिं ३ सताद्विष्टुधर्मेची वैषथ्समभिहितम्, चन्द्रार्कवस्था कालस्य पश्चिच्छे ये भभेत् । तदा तयोः प्रवक्ष्यामि गतिमाश्रित्य मणग्रन् । भणेल तेण ज्ञेया द्वादश रात्रयः । त्रिंशांशश्च तथा राशेर्भाव इयभिधीयते ।। आदैिवद्विप्रहृष्टभादश * यद् / { चन्द्रमाः स्यात्तझा राम, तिथिंश्यिभिधीयते --इति । सेयं द्वादशभिर्भागैः सूत्रैकुलङ्गितवती प्रथम चन्द्रकलः शुद्धे -भ-रेखाऽऽकारा शैल्वमीषद्धाति । उत्तरोत्चरदिनेषु झण्डैमण्डलविंप्रकर्ष-वारम्यानुसारेण मौल्यमुपचीयते । अने यैव रत्न रूनिर्भततश्चैन मेकवसुपचीयते । तदेब्रुञ्जी सिद्धान्तशिरोमणं, ~ ५। ॐ त्रिंशीगेहे की --६ वे • पुस्तोत्रे शिशोपेत:,‘rि ९ मुत $ piछः । में गं लक्ष्यं,--भनि द्० वे० उपन्योः प्र। । ४ ४ ॥ काठ्माडै- ५॥ ? A ८ ‘‘ चाक्षुतिं शक्यम रजत इनं व्रजतश्च पंचकन्नव ) जलमञ्जरींजय लव प्रभवति तीक्ष्णांशुरूप --इति ? सूर्याचन्द्रमसौं सद्विदर्भ-वेपक थोरवी दल-पुं सर्वते ही तदादृ गोभिलः,-- यः षरी विंपकर्षः सूर यांचे सा प्रेम, छः पश्v सन्निकर्षः आ5माश्च "--*वि भवत्र स्कान खर्थं प्रवे द्वानिर्ममी प्रतीयेते, रोर्भ डं वह्नशक्षि-दैवल्झ ३ नायं बॉ; । भवदिंदैन मनि!-शास्त्रस्य अरd ? मोदी व्हड राता ततसंप्रयुक्ता तृप्तिविशञ्जिन! ! अहं - निर्गऔौ, द् िधा वलयादि-देवतास्र, सर्घथाइति कला-मधु अतिषङ्कक्थिः । नख. सावन-द्दिनैश्च नै-दिंबरो ब्रूः निवडप्रेक्ष्य अ छ तेप्चैव कुतों निर्ययोद्यमः,--इति चेत् i इन्हुई। जुः । न खळू सँ सम्म थिसषोः सन्डू-सङ्गतिनेि परिमाणत्वात् ? तब भंह्मसिंज्ञान्तेऽभीि—तम्--- सादनं स्याद्द्रप्रभुङदुध२४ । वंशस् राश्यंशास्विथि-दशौो ऐन्दवभ् + --इति एकस्मिन् राज्ञे यावन्तं कर्छ रवीर्यतः, इथिनः का र्निशं ययांशः स स दिवसू; ! तिथिका कळा, समझ इन्दैर्योबत करून नेएनेदैन्दनिः । न चाज से नयौरिव चन्द्रेऽर् िदिने सन्देहभद: शनधिः, तृ।ल” वृद्-ि* सुदेहसद्भावात् । स-वृदौ च गणैut झर्लने, --

• खर्च हस्त हेनस्विचिंधी दिलक्षण ।

धर्माधर्मेघशहूर्थी तिथिर्ने विषादिवा --हृतं ।

• सीr:दिविs == } →

कश्वेः शैः ८: मनमांश्* ! ! दे9;ते भूट ~~सै० मैल ३ । अभियप्रकरणम् । ३ ८१ १ स शं समतीर्थः । दषु मृद्धि-युक्ताः । हॅिक्ष क्षययुका । तस्यैरथ त्रैविध्यस्य विषरवर्तन विशेषण तिथिः शृणु खण्ड चैहि *श्चिमामते । न, संपूर्ण स्कन्दपुणे द्रौत,

• प्रतिषप्रभृतः सर्वा उदयादयःश्वेः ।

संपूrी इतेि विंस्तत्र हरिधाररवर्जितः "--हैं ते । हवासर एकादसी । सा तु नतलक्षणः, स खण्डतीर्थः । तन, संपूर्णाय विधिनिषेधयोर्नास्ति सन्देहः । खण्डश्रीि तु विधि-निषेधव्यवस्थामा यार्धेः निमित्तं कालमादाय दृचिर्विध-निषेधनं । विधैिः पूज्यतथे तत्र नेत्रेधः कालगञ्जके । तिथीनां घृज्यता नाम भंजुशान-योग्यत् । नैिग्धत निघूत्राआ कालमात्रमपेक्षते ”-इति । एव सति, ख'खदिर्थं पूज्ययं निर्मीतध्यं भवति । तत्र गतिपद्मभ्य पञ्चदश्चान्तःशि यथः श्रेष्ठ निर्वासन्ते ! तन्न, प्रतिपच्छब्द उपक्रमें वर्द्धते । धान्थे; पक्ष माम् वा । सन्निपात्रते मारयते यश्चान्विथै, सा सिद्धिः पतेपदं । मरूभन्ना त्वं च प्रतिष्टब्दस्य अर्थोअनाहणाइयकलत्रेष्ठ * श्योणाझग स्थते ! २ थ ये श्रुतेः~~ ऽ म प यथोत य इदं दीप्त सुतमश्व इति मरुन्धतीयस्य प्रतिपदमुचरै -इकं ? अयमर्थः! अश्नवतीयं नाम किंचिच्छद्रें । तत्रत्याज्याभियत्री मन्त्रः मतः पत्यथर्स प8थः । इदं चक्षों क्षुतमन्ध इरं मन्त्रोऽर्च ५ { |ठ्यः,--इति ? न, तैत्तिरीयाश्वधसेनाह्नणे आमचन्त"

• ५यस्य जगूह्य ३ॐयशृङ्भीतgळ्धसि 3--इति । तथा ह एव

दर्शपूडैमरुसत्रह्मणे एटम्, -* सामिधेनीग्नुवन्द्वै ता ह्या इय ॐः श्रस्ताङ्क्ष्य बद्रीय प्रतिपदं कुञ्जरै *--इति { __* सूत्र --देत स्ॐई.पूतले ३; । १ अप्रसन्नता यावः श। = =

=

= = = =

=

=

= = =

= = ४८३ } c स य भति झिञ्चिदः सुमध्यमास्थ धुआँख्य- सति तदा क्रुद्ध प्रतिपदं विहिं सॐ निःशतत्रनुडैयम् शुद्धत्वं च नरदयपुणे दर्शितञ्च अदुित्थोदय-अरथ षष्टिनवद्धि । . तिथिस्तु सा हि शुद्रा रैयत् सर्बलिधोद्भवं विधिः--इति ।। बॅसिद्धान्तेऽपि स चेनश्च तिथ्य उदयद्धृदयं स्थिताः । अछ। इति विनिश्चेवाः षङ्किनीयो हि वै तिथिः "~~इति । यदा हु. लो प्रति षट् खण्डतैर्युः रसत पूयंसरसोरंह्नर्देशी-हिती आभ्यां सृज्यते. द ! दर्शयुतायाः पूज्यवत् तत्रङचुंबं । 'तस्थूथवं च भेट्नीसह पश्च6 8#! चैत्र शुभे थे त्रगोडु की । प्रतिष द्वमी [ चैइ कथा सस्री है तिथिः---इति । गुरुर्मे च स्प्रन्दपुराणं विघोचनम्-- तस्थुखी नभ ।द्रु-फ़िनी दृश्यते बंद ३ अतिपदसम्मुखी क्षयी घर भत्रेपशक्तिी , ~~इति ६ ध्यानऽपि; भूतिश्चैव विड्यः स ? भनेदुपरफीि १ देने में तथा क्षेत्रं पयश्च अदबसंत --इति ? । - रासाह्वयमझदक -सवन-दिवस-अतस्तद् भग से दा * अगन्थः ? स च दिवस चिgधभरे चिर्योंछितः -Venkateswaran raman (सम्भाषणम्) लंकारसमा शा निमेषः परितः भेदः धूमलरः कालो नपलय भृगूत्तम ।। लोपलभ्यं यथ द्रव्यं सुसूक्ष्मं परमाgनः । ॐ निमेषे लुटिय मणो दशष्टिः स्पृतः ।। ॐ हम्मुखी, इति क" वि० युङ्त ये: प!ः ।

• *!wर्ग:-शूटि iय मुसॐ पाठः ।

i AN

---

---

--जघुग्रकरणम् | ६ ५३ ॥ विन्नसंका तु ५ ग्राणास्ते सृष्टिर्मीकिका स्टूता ? अहोरात्रन्नु नल्-टं निरूयमेतत्प्रकीर्तितम् ।। त्रिंशन्मुहूर्ताश्च तथा यहूtत्र कीर्तितः। तत्र पंचदश प्रोक्ता सन, रात्रिर्देवा तथा । उदरर् उ श्र कढ़ाझसने रॉवेः । तदा तदा भवेदूद्र्देसर महाभुवा । श्रल च । रा|R, मृद्भिः समर्चगच्छति । लखश्रित-धूदूर्दानां तद् वृद्धिः प्रज्ञाधते । द्वि’-वृद्धी शक्षि-हृभिस्तद्धनिश्च यथा यथा । । तदाश्रितधून द्वात्रिंशैश्च तश्च ईश । दक्षिणे च यद् व|ऽ इतर रविः । द्वृिक्षस्य तदा निह्शया |धदैछं तु ! यन्तं दस हनों च ६छूत(रुस च । रश्रिताल च रात्रिशुद्धिस्तथैवळु ।। यश्च येषं सहस्रांशुतुलां चैव शपश्रते । भरात्रिधिः ४ दिन-२८ धावः”-इति । । B4 !ी। यच्यर्थः--इवि श्रवं । अत्र, ये छहूर्ताः = अभिहि नभसि धृति-ज्योतिःशास्र-स्रुतेषु निर्बिभनि दर्पितानेि = lतं 8भ हैंतीयाः इतेि-- चित्रः केता प्र ।। मरुचितभिशस्त-तुमंनोति श्रुतेऽच्या मुहूर्तानां चामरेण --इति । अत्र, दृश्य ईरि पद्भ्याँ कस्त्रानुवकस्य

• Hi म् 3 तथा सति, यरोऽनुयीक रूपश्चन ? तक,

पक्षगतस्पन्नो मृतः द्वितीये तदात्रेः, तृतीये कूष्य ॐ चक्षुश्च तद्र]ति विवेकः ? - । छिंगच्छंदया प्रतिरूप भवे.-इःि नैि९ जुलै पाठ । में मुद्रां श्पाितिास्सरैः शहर। HI,–३ । १० पुस १Iटः । १३ १८४) अल्बेट ते वजुवा एवं अर्चते -"(२९ केतुः प्रसन्न ज्योनि तेजश्नतमस्तपुरुर्भितऽत्रांचन रोवर . श्रीभसत्; कृपण। दाल-भातमोदः क्षर चित्रेय संवेशयन्नई सें: iतः अभवन् प्रक। सभूतो भूत्र} { सचिन असचित्र दृप्तो दीपयन् दृष्टी ज्यळित तपश्यतपय सन्सपदाचन् लोकमानः शुभः शुभमन * बाभः अभिशस्लइक्षुमन्तःऽनन् भेदः मम आशाक्य निश् बई संसादनः j स + सत्रः भ६ आधुर्विं प्र शुget --

• तेि । एतेषु उत-ष्वकंभुना पञ्चदशे भागाः भ्रममुहूर्ताः ।

तथा ये दावे ब्राह्मणम्,--‘~ इदु तद्वनमितेि एते वै पुनः `हता है ”–ॐनि । ३दनी-क्षेत्ञ्चदेतेऽब्रुवाको अन्धकाण्डे एवं q¢यदे, – इद !मी-मेह ॐि शिमें अजिदै आए निपःकरने द्रवन् अतिश्रेष्ठ पर ‘श्वरश्न आगुरीय अवः -। 3! अयंतेिःढं तु आहत्रयोस्त्रंशन्मुहूर्ताद जमने अश्नुते -- d:

• रौरवंट्-सर्पभिन्नपितरो वस्वम्धभाक् ।

बा5भोरुहदम्भ्ॐन्दु ॐ ह्रथुदेवेंशनञ्चः । सयेशीमयोरथ दें झ तथा प्रश्न क्ष० मेरे ! रुद्भर्हिर्मुख | चूIधन : इक्षु: लझोsनेिशचन्द्राद्विघ्थाः ? विष्णुर्धातुस्वधृआ था मुहूर्ताः राव अद्यतझजने *** रुद्रा –इति । | २:गः- छ; तके गर्भ ३ आग्न: -मानो,-:ति क. :ति • तकणैः शः। { श्रावयन: –२ ८: पुन्डै i: ॥ ? : द गां सुटसै न:देश,--: : । ॐ भवे:- -ः वि० पुरत ॐ हठः ? दो रिपुस्तके wrs J. नं.- इ.एँ कृ० २ि० ताक में ः रा.छः । आ यज्ञो. - 'ह' वि० ५ १Iछः । x+ कनाली,-ब६ 3.8 पुरून्डै ७१ ॥ प्रदिपभफरणम्। ८६ 3 ११ मानूनि भने छुराणे दर्शितानेि,--

• रेट् द्वैतश्च मैत्रश्च तथा आरभ? * स्मृतः ।

सदिशो वैश्वदेयुश्च गंधर्षः कुतपस्तथा । शैiीरितलझनैष विभको निकृन्नरथा है । शबरो + विजयश्चैव बैदः पंचदश स्मृतः --दृतिं । एते पंचदश स्थ्र्योदयारभ्य ऋद्भुिहूर्ताः । तथा सृष्टि अह्न,-- • शंकरश्चाषदश्च तथाऽङ्किश्श हैं मैत्रॐ । आधिनो यम्यद्य वैधत्रश्चन्द्र एध च । अझ्यक्ष जैबथ वैलः सै पब च । च। शरदृतवैव मुहूर्ताः क्रमशो निश –इने ? अंतःशस्त्रे प्रतान्तरेण पठ्यते,--

• राहिंमिश्रपितरो देषु वरीवश्च

लिवअजापनि--अमातुर्न्?ि नरान वरुध्यमानाश्च औता हि कुश च यंत्र तक मुझफ्रीः । निशामुझ धिरिजS£पाद iहेंबंध-पृष्ठ-यव!wथश्च । विधातुचन्द्रादितजमविष्णु अङ्गुष्ठतत्वभ्रमणश्च* ॥ यथोक्त-नालानिघूनामक नामकत्रिंशभुहूर्तेपेतस्त्र हाइनांहीराश्रूः यदहः पञ्चदश-मुहूर्तात्मकं तस्थाद् आगः अतर्मेध्याह्नपराद:* ॐ ,-इति वि० मुक्त ५:ः । ः तितिक्षश्च, -इति ४- त्रि द्र-: तर्पः पृष्टः । # पर, १त प्रल ३: के पछ: । ॐ ,--bfत * मिt पुदफलः पादः । * श1लें,--, समी५ध,-- अत्यंत अन्’ मुः पुतने ग ने 1 # आदर्भ अॅश्रलापः,--:इति किv गुस्तकें, यक्षाशाह नदरल्यः दतं छ : ५Eतके प्र:ञ्; । K ८६ ) कारक्षेत्रे- - है चाले भाग स-भेदेन ४था विकरस्ते , लेश्च ध चक्र ऐंथ्धा एंझधा चर्चिभज्यते, ~~ इति श्रीसस-मेंढ् । अत्र. दूिध त्रिज्ञगस्कन्दपुराणं दर्चितः आवर्तनासु पूर्वोक्तो हृषशतस्ततः पर ” इङ्गि } एतद्देयमिफ़ेय मनुराह। -- थथा कैंसरः पक्षः पूर्वपक्षाद्विशिष्यते। तथा श्रद्धस्य धूर्बोज़ादौ विध्यते *~ऽहं ५ या I Aभाषsषे स्कन्दपुराणे उर्शवः. एँ इगद्य मुद्रा के ‘छ । पूर्वाह्नः प्रलमः ऑक्तो मध्याहतु ततः परः । अपराहरततः ग्रोको भुभङ चङ्गम् 12 .--इति शतक्रौञ्चप, --तहत धूपो । देय? अभिमभ्युपह गुरु मध्यन्दिने भसुधा एके पितR? * इ:ि ; एकमेव नकाशी”थ सहस्रशंवदःएत्रजह्मा आश्रयी " थिः पूर्वो दिये देव ईयते यजुर्वेदे संति म६१ ४नः } । समद्देनहसितै महीयतें वेदैशम्याद्धाभिरीत भूर्यः » इति ? श्रुत्थग्रथि, -- पूर्वी वै देश मध्यन्दिनों भक्षुधाण मएराङ्गः पितृणम् ~~इति । अनुद्घ वैिभागमा गेभिलः , -

• पूर्वार्क प्र२ि सःी' मंभ्रमद्भः प्रहर तथा !

आ दृषिपशङ्गः शथ7ङ्कश्च त; प j = --इतें ।

• पञ्चधा विभंगं व्याप्त था। ;~~

मुहूर्तत्रितयं अतनं तु अङ्गः

• »:~~तेि क० मिल पूEdiतैः छः | मद,--इति रु• ।

E प्रकयो: पादः । अतिशयरूण ६ && } सध्याह्नखिन्नः स्यादपराऽपि तेदृशः ॥ साशालङ्गिपुgअर्ह-धर्म-हिङ्कतः ~ इहै। पॅराशरोऽपि

• लेख55डित्यात्ममयो मुहूर्तादय एष तु ।

शतस्तु स एव : गध्राङ्गः ? यम! :) रुङ्गस्त्रिभुझनेऽथ मध्याह्नस्तप्तमः रस्मृतः । ततस्रयों शुरूथपरा विधीयते । यश्चमीsष दिनों यः स यद् इौ स्तः,-.३ तेि ! ५तमेध भक्षभि४ कझिन्सन् शासनमबलक्ष्य क्षयवजह्र + तं मलश्रय घट्ट अभिनभुक्तं भवन्ति,-- ‘‘ उता यतं रङ्गवे आर्ट्स गान्विन् दिता ऽर्घस्थ i ट्वाि नतल सेभ नेन पतिरधितत्तन."---इति। अस्मिन् प्रातः-सङ्कयसँडभिन्न स्व-ऊाभिस्तव अघशं क्षुर्भागयोरभ्येन्नितदक्षुएऋक्षणं द्रष्टव्य ! तैसीयब्राह्मणे चोक्तानां पञ्चान शतरादै आशान { मध्यवर्ती चवें सन्ध नेटमोथ्वषोडश्यतिरात्रायादाश्चतघृणां सोमसंस्था निर्माणं वॐ यथोक्त-षड्-भगः सदिश्वःसुदेवतः समन्ता–“ देव कवितुः आर्तान्त्रिस्य सङ्ग्यः बृहपतेर्मध्यन्दिनं भग्रंथा(THळः व णस्थ संघ Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)jहि ’ छयशश्च यत8शुषेतरय सl: आदि(मनपसनं वङ्गादिश्रस्य सम्पधनः काठभेदान भज्य से हैं.श समलित थिवन्त आमनति,-- तस्य यत्फुलेश्वत् स हिंकारः । अथ यस्मयगोदिते च प्रस्ताव अथ सङ्कवधेयाय य आदि । अथ यत्सम्पनि भक्षयन्दिने च

• लेखहत्त्रश्र/देश्य,--इति ल० मि. ५; पाठः । न भज5, --

इति चि" पुत्रौ पाठः ।। & ११ r - ० = { ८८ ) लक्ष्ट

A & उfथः । अथ गदृॐ भञ्जयदिनात् प्राक्षात् स मतिर अथ अध्यनेपाळ म!स्तमय8 “पुङ्गवः ४ अथ यत्प्रथमार भिंते तन्निधनम् -”ति । याजसमीयिनोऽब्येवमागभस्तिः आदित्यं धं सर्वैऋतवश् “ अंदैवदेया यश यद् रङ्गधी ग्रीष्मे वद। मध्यन्दिनोऽथ वर्षा अपराश्य शरथदैवस्मै हैमन्तः -–ति । पञ्चदशध? विंभराः अंसैन “तः. -- रोदनञ्च चैत्र श|क स्मृतः ॥ साविव” जयन्तश्च सर्वः कुतपस्वथा । रौहिश्च द्वािरेझश्व विजयो नैरास्तथा । महेन्द्रे चक्षुषश्चैव भेदाः पञ्चदश स्मृतः ”–इदं । तश्र, पद्म विभाषभ्यः -श्रुति-स्मृतिषु दृष्टवश्राद्धे वमेध पक्षमाश्रित्य वि-िनिषेध-श्रणि/ प्रवर्तन्ते = * @धं ज्यो या पतिः कूर्च-खासैनं प्रत'--इति श्रुतौ । अतः-अर्ट तत्कालीनस्य इभस् सद्वन्यभिहितः स्टुत वापसी सध्यामृगास्त्र विधिंवत् भीतर्हमें समाचरेत् --इहे होमाङ्गवेन अतःकाल आश्रितः । सङ्गदस्तु भल्याने व्यवहृत सन्धिचेत्तद्भवपर्छ अझ वेद्यर्द्धनःश्वैः * { सा । पैर्णमाली विलेय संथकारुवैिधौं तिथिः ”–श्रुतिः १ । बंधात्रनेत अध्याह्नोळ्यवहृतः-- मध्याह्नव्यथितं ग्राह्या एकमतमते तेथिः –इति ।

• अभाधास्यथमपदं विंडमिभृयज्ञेन चरति "---इति

श्रुत्था अपरी ब्धवहूतः। दाय-व्यवहारस्तु पूर्वक्षेत्र, सखी न(' इति रचनेनंदlहसः । त्रेधा विभागस्तु मध्ये सदन श्रये टुपयुज्य से हैं गोरु षष्ठश्च कथं याने विहितानि कर्माणेि, तभनेि दैव-पि” ३ अश्ननर्तन:श्तेः- वि० पुस्तके प्राञ्चः । 5 5 प्रतेिथप्रकरणम् । Pl श्यरूपेण राशि-ङ्यं कृत्वा, तयोः गौंराळयनुज्ञान। मेधा। दर्शितः । ननुद्ध विभागस्, पञ्जरशबछानू गोभिलौटुः विशेषेषु द्रष्टः पंचदशधा त्रिभने मुहूर्तविशेषजीर्घनेन नषेधे ऽयोतिश्शास्त्रे प्रथौ । ध्रुवं । सांने ऑकृते पञ्चस्य भागेङ पुंभं सथ।हमगं ततः पूर्वं चयैसएराङ्कभगं च तप संरुतितर्हि

• वैषवः पूज्य। बों, तेथीनां वेध पैनसभा दीप्तः

(इथेऽपि नियमविर्यं धं तथोदश । त्रिभिर्युतैर्युध्यन्त नमस्योऽयं विधि स्मृतः,--:३ यूर्वेद्युश्दयानन्तरममावास्या त्रिमुहूर्ते चेत्, न प्रसिqई i ते व मॅरेथुनंप्रय प्र!छ दिलैया (ब्रह्म वेदसऽपि पूर्वो न तं एवमुभयतो विद्धश्चोर्दन-दश्-प्रतिपदमञ्च पूर्वा श्राद् उतरा--इति विचार्यते । तत्र पूर्वाथ शल्यै नसिद्ध्य् आहुः ? तद्भवैि पूर्बभूदहूतानेि 1 लिः येमेल ॐ युरोप्लेयुगभूतन धुसुम्थोंऽश्रयः ३ रुद्रेण द्वादशी युक्त नईइया च पूर्णम ॥ प्रतिपयप्यभाव्स्था हैं तथैनं महाफलम् १ धनदं मधुरं X. हर्जित पुण्डै राहुल '---धृतेि । युष्मं द्वितीया 3 अम्लितृतीय युगे चतुर्थ ! भूतं पश्च छंद थी । इनेिः सप्तमी । चश्मी पूं नयमी । रुद्र महाद यत्र, घुश्मायदेशदुग्मेषु पूर्वातिथेरुत्तरविद्ध ग्रह, उस लबँडैछौं भवति । स्ट्युषि युवशी तथ? Fी अमावास्या यथैका । जपध्याः घु-संधुक्ताः ६२ घूर्येण संयुत--इति । ॐ भूः ॐ न लैिश्यः-- इत्यधेिई यह ६० पुस्तयोः मठः। नेपदा। मYय: इतेि छ० ३ि% पुरु4; शटः। ॐ ग८,--:तं क्षु ” I५ ५ । ९० ) श्लथ/वं-- 4 अन्यत्रा;ि षष्ठयष्टमी श्रमांच शुष्प्रगसके अयोदी = एताः पर्युताः पूज्याः पराः सूर्येण संयुताः--इति । शिवशंकरजीत याम एकादश्यष्टमी थी द्वितीया च चतुर्थ ! चक्षुर्दश्यष्थयस्व उवष्यः छः पशन्विताः'इतेि एतेषु खर्वं येनेषु प्रतिष पूर्वोबिंद्धयः पूज्य प्रतीयते एतयैव यक्षस्यानुग्राहकत्तर्वेझापा दीिर्थक्षे वृष्टसिद्धेन स्मर्थते दैिवीय पञ्जमी वेइश्भ ध नदी । चतुर्दश चोपक्षाचे हथुः यज्ञरे तिषी"--ऽन् ि। हिंसचक्षुः श्ववेधे घंज्ञश्च तिथं ह्न्युरिक्षभिकाङ प्रक्रेिट्प्पसे छिंद्र! अनतेि । अपरस्त्रिश्रयंवyयः अति दः शूज्यत्वमाह, -- प्रतिपत्समता स्यात् द्वितीया प्रतिष्टु~~ी 3 { अवेष्योत्तरागमेम ४ ! अत्रेदं स्यते । हिसुसर येऊ यूययथेचनेन अनूपसत्रे वियीक्रियते, कि या प्रतिपदैछु ? यद् प्रतिपेद्विशेष ; iऽधि मिस्रगती, किंवऽङ्कपर्व पूर्वदि अभाशालित्वं च, तत्रैधात्रायाह्नियमं व, तैमैपल सायाह्न-भाव्यर्पित्वं या, बर्दिनैरई भयो, झुमका/द्वि-निखिल अति-निरादिएँ १ । सुः सर्वे संश्यः इयमवछस्वतें लोहियावरच श्रियी सेशथः--इले हि ता-डिण्डिमः । जन घहुभिश्चक्षुः = शुरुः । मैवभू । प्राणाधिकृणवदुषः अथुच-मंमांशाय । प्रथमाध्यायप्रथमप्रदायस्य ने शणवं धिषयीकृत्य प्रवृत्त्रमक्षिरे गर्भा तस्य ध अंग्र|झकायेते श्लोकै भयतः

• गोस्लीयश्र वर्बिन-!-बह्मसु संशयः।

चतुर्ण लिँझ-सद्धांत्र पूर्वंपक्षईपौचिठ् । ? प्रतपश्चकम् । { ९

• १५

25 अह्मणोऽनेकलिंङ्गमें तानि सिद्दलि 1!'शा * ? अन्येषामभ्यश्च सिद्धेर्युपायै अह्म नैतः "--इति । जयभद्यः । क्षीतकिः|लौ मतईनायोपस्येन्द्र एवमुऐसें वैश:--* प्राजेऽस्मि भस।मा तं मामालुसृतसिंधुणस्वन्न--इ चैत्र संशयः । किं शाशब्देन उच्छख--घारी बलुई क्षितः, उक्रेन्द्र-शकुशैलैः सहस्राक्षसाश्च(झारखदैवत-झेि आहोखित कार्यकारणयक्ष लघ, अथवं परं ब्रह्म १ इति । सचिन धान्न श्रो, टू-चतुष्टाक्षनि चक्षुर्विधानि ऊनि । * इदं शरीरं प्रतिष्ठलोक्षषण. --इति प्रणय ।३ लिङ्गम् । ‘६ अभि - --मेकॅन्द्रियस्य दैव वैिषस्थ लिङ्गम् ।“ ने वायै विनिशास्रत बक्तारं विधू इत्यादिमा ऋतं बस्छुत्यादिकं विलिङ्गम् । आनन्ददर कः "-इत्यादिकं ब्रह्मलिङ्क ४ चर्चा (नां समवलः दैच्छत्रा वकिॐि स्थौफर्तव्यमितं कुर्युः पुत्रः। आनन्दं जरीनीं . आँसलिंङ्गवानाम्नेकानेषश्च साध्यादें कथः दपि चलचितुमशक्यत्, शरीरोपलीनां याऽभर्द्धि-लङ्गाः छुपश्युपहूिने ब्रह्मणि शुपाद् द्रवैयत्र ऋणशब्देन निर्दि शैर्हि गदत , इति ? यूनॅमिसमभिर्पि. १४ध्यधरथ भ्रमे षड्रेसलमैंसर रुपस्यु संशये पक्ष अeडुपथस्ताः । किमास सत्रे दीर्घयुः गन्धर्वादीनाधिकारःउत रस्रावेन सिझन मनुष्याण अथवा पितृपुत्र-नवडूपरस्परा-पश्य कुलस्य, आह्रसिदश्य देव शार्दादुत्र प्रवृद्धः सहस्रसंवत्सरभर्भधिष्ठते, किंवा सार्क विंशतनं शुरुषयश्चार्धकःयज्ञ थक्शिन्स ग्र। ३

• द्रियनन्दथा—इति लॐ भूः प्रसाद्भः ५Eः । थ- सर्नर्देशीत;

इति वि" इसके 35ः । == क + क = १ - - - - - १ ईशितgनैर्मत्तारैः शठेऽङ्गुञ्चिते सतं सlशE 5 जनः ( ९१ ) ४ध A ११ -ह्वादशपत्रेि-पर चा. दिनश वा ? इति । ५४ साते, संथ स्यैकदेत्युन्शातकैव्यवस्थं, न ह् त्रभुकोटिव । नषेध’ि यथोक्ता पक्षण प्राणाधिदैण-यथेरू झम कानि लेने वक्तव्यं न चे ; ? तान्युदाहराए ’ ( * द्वितीया प्रति द्युत ( '-इत्युक्ते सामान्यतः प्रविधमात्रं प्रतीयते । श्रुण्मानि बाफ्रे, ‘ 'निषधcथमावास्या '~~ इति पूर्वेदन-पूज्यदय शुक्लपक्ष विषयादितस्य कृष्णपक्षविषपलम्। न चात्रामात्रश्नशः घूर्णमाया/ अनुपलक्षण-इलि शैकनीयम् । चतुर्द्धा स् पूर्णिमा , '--दवि g|ऍक्षायाः पूर्घविर्नेन सह युग्मश्चाभिधानात् । ॐदहेतव्यतरेण उपर्वधाः घर-अंयुक्त३ धाः पूर्वमा संयुतः ५-- इस्लावास्या-युतायाः म:िपद् उपोष्यवभिधानात् । जिंतीय युक्ताथ उपमसंस्यतिरिक्त-व्रणादि-विषयस्रम् त उपशब्देन तादीनामुपलक्षणमिति वेळ । , यूब ३ देवताम् ! इति श्रुझ व्रतवै दैवे यूयं विदित्वेनोत्तरदिनीकरें कर्म-काल-एं(6ि-त्रसँग । ‘अस्मिन् पाठे तु अत्र द्रकाछयापिनी तिथिः - इति हैि फर्म-काल-धुः स्महे न चोपवसेऽपि समानमेत ते शथ् गए. ! उपमासस्मरान•ाध्यत्वेन वषडर्थोिं की संपूर्ण- ¥में काल-मंछाद्यप्रभव याति-प्राहुर्यन्तु , धूर्वविद्धागे अद हि ३ अह्नोऽपरेझोंगे दृश्याँ रा। ध " तद्वनेः ३ ॐ अद्ये [*~इति धृत्या एरेद्युरुपवासः प्रामेतीति चेन्न । र, स्थाः सामान्यआनयेन श्रटिषदुपवसथाभिधायिंग विशेषलखत्

• अन्त्रग्रन्थं,---ईदि विं० ५ोके ग5ः ।

Tतन इनं संवत्सरः सपद्यन्ते । :श्राच तलिवैशविर पदार्जेयमथाश् त^शसून झाध्यमोहम्। ॐ अनृतीनि शतानि क्षियन्ती चgईर्षः आउने ~~त । प्रतिएमकरणम् । दुबैंक्षयात् । पैनाशि-व्यसैः पूर्वंतिथाव पङ्कठंघ सापह्नञ्श्रापितया, उभय-व्यापितमः च, भैक्ष्वभिधानं तामेव तिसृणां व्याप्तनमधे उत्तरतिथौपदीश्रयं सर नलु, घृतंथायपरक्ल-त्र्याप्त साम्रां तन्नाश्तरीयकतया स्वप्तेश्यम्भाविंन पृथक्तदासेधन लिथुकमिति चेत् । मञ्प्रयङ्गाभिrआयेनये वेदयसि , किं वोभयाभिशयि-य नावः । यदा विंनैवापराह्व-व्यानि सायाह्नमात्रे ऽथवयते, न पूर्वविद्याः पूज्यतथा इक्कठश्रमात् । द्वितीय, वैश्वानरेटिं नववृत्यानुधावे * भविष्ट्टतं । स य न्याय औद्भिदा व्यवस्थित । काम्रकांडे आँघते,—‘‘ वैवसरं द्वादशकपालं निर्वपे जातं, छइशाकद्वय भवति गचद्भवने ब्रह्मवर्चसेन नातेि, य य।लखिवृतैवाvिमस्तेओ दधति, यशपाल् विराजेयरिंग २धति, यदेकदृशुकपालुिखुर्भस्मािन्नन्द्रिं धेखि – अत्र, दशफलेवे देवमर्चदिपूःळविशेषाश्कमलादि चिक्षिरिति पूर्वः पक्षः ? उत बलेनायरों -|वामानार्वतीमझायशाभ/दुपक्रमवरां हर तद्येन तेषां विध्यन्तराधावयवैरवकpअभिनन्त सिद्धेस्रयवैम द्वादशकल्य सुतेरिति सिद्धान्तः । एवमक्षरं यद साहध्मापिन्यपि गृह्यते, तद् उ व्यपेय। अहणं कुि वयमेति गन्तरैकसंद्ध ख “एष अपराह्नध्यातिः अशस्यते । न्छ। बदिना। नयाः शुभमिपः पूर्वविद्वत्शशिक्षनादिता सर्वां अतिम थेष क्षः प्रतीय । उन्नपक्षपवनः५ध्यावलिः

• ऽिसिघ्राद्धेः,-नेि ॥४|| ४ न्वने। च। ;०-३

नेि ९ शुक्रयोः पात्रः । (५४३ कालधर्म K C 4 पद्यानि सङ्घस्य धूवेंतेक्षि-प्रयोजकले सत्यान्तमः पंॐ उदेते धुएँ बँधनं शर्वं सहि निर्णयं ज्ञः । यअपि, द्वितीया अतिपछूत '--इस्यत्र न कोऽपि पिको पठ्यते, तथाप्यपन्नतिपस्वीिकारे क्षुभ्यन् िवसूनि वाक्य दाध्येरन् ! मैं यान्तमः पक्षो युक्तसङ्गः ? तदु हैं हूईविज्ञाय अयजमेवं युक्तम्;~~शुक्लपक्ष स||-ऽथापेिनेि वलिदि य उपघसः स पृचवद्धान विंष्यः -इति । तच बॐ में शक्य बलिदिन्द्वं निमित्तीकृस्य उपवरस्याभिधेयत्वात् । यूसवादैित्रे में हि तत्र विहितश्च । अतः, समूहस्य अपेकभभवे कुल आदेपञ्चशून्यतमस्य प्रणे जयभक्षुपेयभू । , किर्च्छि विकल्पः आहोस्विदेके ऋतिर्निथनम्--ति विचरे, वैिकांशभरत. वज्ञ हुईय, xष्ट-देश-छत्त्यE 1 तथ६ यश्च ययुनद प्रयत्वं स्वीक्रियते, तपास- शतं ' शमण्यं प्रभेत । अप्रJश्चमभाएv भिंत पुनरांचे थन् कद्र्यदुष्पसस्य -करे कल्पित आयमपद्यंत, निराकृती शामण्सुनुयेत भी तद्देवमुभव बध्यै त्रो दोIः । अनेनैव मयेन घट्छस्त्र-शुक्षेिऽपि थोश्चत् दोष उप्रेक्षणीय ! न यैः, नीहिपत्रावपि मेरुप न स्याश्चित् |थप्त . ३ भगन्या तत्र तऽश्रयात् । सदहुर्भवाचार्याः । मेऽदर्पोऽपि यतीहि-यव-३ वैिप अश्रितत्र गतंरभ्यो न विद्यते --हुँत ५ प्रकृते बिकफः अतं नु मत्यन्तम्भपास विहसंभवादें कस्यैय प्रतिनिचत्तस्य स्वतयत्वे प्रति लवक्षस्यैव स्थीकरणं भुक्तहरं मन्यामहे । तथा सति बखानुग्रहसिद्धः । युग्रांदे

• यश्च, वटै५IR३ प्रसादं स्तैतिलते, त। त्वकं साधे विश्व

१Iामःथ्यं ५ईत्मने--तेि नः पृतयः छः । == प्रतिपभकर्णम् । वयं च विद्विनयोक्थमुपसयपश्यैतान्युट्ठन्ते हृतानि भूषणएफपिषधत कथञ्चिदुपिं योजयेद्वै शसंघ दनुसरेण द्वितीयायुतमं -प5पिंप यदन् संनीय तस्य श(श्रयैर्बनत्वात् । इत्थ “ऊ श-क्र पूर्वेतपिढ्य व्यवस्थितैः स्य, योऽर्थं द्वितीयायुषद निषेधः अभं शुक्लपक्ष-वधतथा योजनीयः । अद्यत्रापर्धा वचनं श्रुre-तृण-ए-३ग-धRKयं प्रतिआश्ते, तथापि कुङ्क ' विषयवसेव तस्य नश्य. । सांडूक्ष्ममुपजीव्र मधेसीद। कृष्णपक्षे द्वितीय-शृतयाः प्रतिपदं विमुखशात् । नश्येये सति सर मॅक्लपक्षे सहित व्हाम!तं नद्यः तदानीङ्गततिथः प्रसज्येतीति चेन् । अंयथ् । ६ संमुखं सथाद्व्यापिनी 'Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)इति वचनेन ताद्व-विषये धृतिथेदं ना { vयमपहुंझुनू-शष¥याप्त छुक्लपत्रेऽपि झरेच ३ ज्येत, हते चेत् । भसङरू नकापूर्वस्थेिQमशक्षा अभयlत् । यदा मृतआवस्य विष्टःश्न तोंऽबिक या साः ऑतत् वैिःश्ङ्ताँ होतोऽधिके वा , नाट्या एभयतनेछ कैथोपेताथातिथेस्तद्वैषधं । न च, त्रिभुहूर्तेनेधः सधै-सीधुः न प्रीत्पिङ्घियः,--~इति छाकर्मोपम् ? सिंधयचनभाने सामान्य प्रकर्तव्यः । किंसीय-सुतेषचननिर्मेधस्य चूर्चॐ प्रति स्रमुदैवेधे सति द्रष्टयः । क्षारल स्यादियवनेन त्रिछर्द्धनेः भिधीयते । अपरकिंन्यचने तेऽध्येि ! तान्नभमत्र9ओं पूर्छवध्न र यस कृष्ण अतिशूर्परेद्युशनूत्रध्रुहूर्ता त ऽधिका वा स्यात् , तदा डैवोपोऽए। अन्यथा पूर्वञ्चभिलि निर्णः व्यासयचंने पूर्वविद्यां शुक्लप्रतिपदं मे दै=िये यहिते, व दैषब्बे प्रतिपानिमित्त उधवसो अयुक्षवत्युभयं वैियक्तिः वचनान्त रक्षिण तर्योः शृङ्गश्रुहिफा विंधानात् ; { ९१ } कामये- एकादश तथा यी !मव|स् चथ् । उपेष्याः पर-भुक्ताः शः पूर्वे संयुताः । अषणी दुर्गनवमी त्वथा यष्टमी च आ* { पृई-बिंद्धा तु कर्तव्या मिशनिर्बलेर्दिन *--- पूति 4 । न्धभुजभासें सोऽयं नवरात्रोत्सवः, तदुपक्रमत्याह पूर्वी ढाच क्रिय्क्षणातोऽcांत्र विवक्षयः- इत्र चैत । १ । शं नेत्रतत्र। एकभक्त--अतिपदिीनां बेंचस्वेइ पृथनिर्णयस्य वक्ष्यमाणयत् । न चै, लतादीन्पाणेि दैrत्र विवक्ष्यन्तातिति शङ्कनीयम् । तेह्दथतिथिशस्त्यस्य नैपर्छ क्ष्यम् । पिशब्देंनेत्र कृतार्ह-श्राद्धं त्रिशतिपू। अR? ि'~~ इति तमिन् नचलेsपिशुना । अराक्लैिकस्टॅ अ फूह श्राद्ध भयंजघ्रमिति वक्ष्यते । एवं तर्हि, तिथन्तर-भूत-आह्वदत्रापि अक्षवात, “ पिंधे य! मनुष्मवत् ~~इति विशेग-सेन्सनर्थ- कॅसिति ? न, सदपत्रादीनld । सदा शृङश्रणंऽपर स्पर्शः शृभ्णन्, तदछ तिथ्यन्तरेङ परेद्युद्धे धृत॥३-श्वदः प्रतिपदि द्वं तदशदेने देंयैव विधीयते ३ न चात्र यिशब्द स्टेंद्-िविषयत्वं , ऍक्रोहिशदन मध्यlaादि-लँड विहितनेन कलसैंयान्वािरेिदथैतत्र ग्रहीतव्यःd३ हैं : कला ६!ीतेने सुताः,-- आक्ष-अश्नन् पूर्वं एकोदितु सध्यतः । प“णश्चापराहे तु प्रतद्धिलभितकम . ---इन ! मतुप,

• यूपीजें दैविकं ब्राह्मघशक्ने कु पर्छ ।

एकोद्दिष्टन्दु मध्याहूभातद्वंद्वि-लिपि के ’- इति ; आई बैंक #:ज्ञान,-५से ५७ १०: 2} → पुरूने पटः 8, &W• प्रतिपत्प्रकरण{ ( ३७ A भषिकं वैिधामिश आहे,

• देवाभूद्देश्य क्रियते यल्ॐनश्चदुच्यते ।

तनैत्यश्चद्व’ कुर्याद्ददश्वंऽ प्रन्न --इति ५ श्वस्माद्वैतश्चिदेकभक्षु वैवक्षितम् . विन्दं -झाझ अन्य फ़िलिस् १&णश्राद्धश्च अत्र, पूर्व-लिङ(घां कुल-प्रतियाई देश धेन विवक्षित थ अपवसक्षमुदाह शमः ! आविष्योत्तराणं, ६ खाभित्रै व्रते कार्तक-रसान्त-पुरीं पायसभाजनदि-निः विंधायैवै यते, -- ४ क्षरो मार्गशिरे रॉलि ईतंधघseने ? पृष्ट गुरुलोपश्तोन् वानेयै रुमर रूहुः --- ३ १ - लेख, पूर्वविछी शुरूयांतिपदि योऽयख़एका थािर्हतस्तार संकल्पः ॐ प्रातः कार्यः किं वा प्रतिपक्कोले १ अयःअमावास्या बलाय गर्नुपर्छ-पैकर्मयोगात्। अतएव वैधायनः, ॐ यो यस्य विहितः कालः मेषरुडुपक्रमे । तिथिर्योऽभिमता सा । हा कथ्य नोपक्रमज्ज्ञिता’—३¥ { स्कन्दपुराण, यो थप विद्दि नलः कफंगस्टुपक्रमें । विद्यमानो भवेद्दी नोद्वितीषमण हु”–पूर्ति ! न दैितः, मातकस्यैव संकल्पाङ्गात् । तथा मर्चेते, --

• शतः संकल्qयेद्विान् उपवास-हताद्भिक्षम् --इते ।

५ b तrce

• • शरथ मासीिम कुर्युझी व्रतादिषु

गएराने का मध्याहं पिञ्झुकाकृौ हि तौ स्त'--दतिं ? अच्यते । यथोक्वचन-बढात् प्रतरेस सँस , आन्द्रा ॐिनि पाश्र्चयति सु• युद्ध * अक्षर सन्तं पर्दे,--इति त्रेिः शतके आIE: । क्षत्रिवेल ७ ८ न च्योतैःशास्त्रप्रसिद्ध-सतेष्द्रभदे श्वृदािवीरपदतयः प्रतिवु रावल । असएव बँच, ’’ ब्रां तर्थि भइस्राय अस्तं याते दिखाकरः । हिंथैः सा अझ छैच दध्यनकर्मसु--~ऽति' ; अन्न, दनञ्जयधनयोरुपवादनिखिळ-दवौषठ्णधृत्य-विंद या “ कर्मया'-'इति बहुवचनं भिॐष्टम् । अत्रस्तस्रात् पूर्वं भूहुर्त-तयापिनीं तिथिं समनुप्रथ्येनेि थारुपेयम् ? न हु ततोऽ प्रून्निर्विवक्षिता में तथा सति, पूर्वोक्सवैधभावेन-हिथेत्र आलघसङ्गात् । तथा त्रिमुहूर्त-व्याप्तिः कन्दराणे दाईंना, “ य तार्यं भक्षतुप्राप्य तं निर्मियः । त तिथिस्यादिने प्रोफ़ त्रिसुखं यदा भवेत्"--इतेि थे शभरहस्य-रgशष्येरनि

• थी प्रप्हास्तमुपैत्र्युः स्रा चेत्स्यात् सुहृताि ।

धर्म येथे सर्वेषु पूर विदुर्युधः "--इति । यूहश्चsि. -- श्यान्यवस्त्रेणानढर्युस् त्रिमुहूर्तः । यागदनअदिखामेथोपक्रमेत् तिर्थ"--इ ि । नतु, सान्तन-सुहूर्तेश्मनिषदुतयान्ति थे प्रवरेव संक- लष्य प्रतिपद्भः कर्घः,-~इक् युग्माद्-िवदत्सि भि त; तिथि-क्षये तयस्तु म्य-वृद्धयस्तु सर्व-दो-थरै ऋषयाप्त के मैवम् । रदिफल्यस्यैकद्विश्वानि विपूयवहो । तया च ध्यास ॐ दिंतधाऽऽदिक्षुर्मनां पूज्यू निर्मदिङ । इंभादि-वृद्धादौ छत्र-छूद्रयः६-चोक्ष्"--इतेि ? नियमदैवत्या’शब्देल, पिचु-कर्म-व्यूतिरैत-व्रतोपवासा दसक्छर्भणचे अद्यम् । एकोद्दिष्टादीत्-शब्देभ बिंवाहादि-मङ्ग

विद्युत याति न शु० पुस्तकवेः गाढः । प्रषत्रम् ।

K && } १३ ९ छङ्ग-सु-श्राद्र--र्वीण-श्राद्धस्य } वृद्ध्यादि ब्दे, थाङ्कलेफन्दादस्य । ऋटुंदादीपtदेशय्दैन, सर्वस्ध ग्रहैः ण ३ तदेवं पूर्वेष्ठ शुक्लफ़तेषदुपवासं कृत्वा परेद्युः पारणं कुर्यात् । त्रैश्चन्धत किं भातः पाटण, किं ? सिध्यन्ते ? इति । लाख, सुमन्तुवचनविरोधात्; तिथि-नक्षत्रनियमै द्विांश्च-अन्ते न धरणम् । अतोऽन्या धारणे क्ष त्रत-भङ्गमसाधुयात् --इति । न द्वितीयः, दैवळ-६च“निरोe उपवासेषु सर्वेषु यू पर भयं । अन्यथा तु फर्स्याङ्गं धर्ममेवोपसर्पति"--इति । ॐ यमः । साथं देयः । पूर्वावाचःश्च मान्यरूपयत पश्= विंड्रोपदस-वैषज्या संकोचनीया । एतदेशभित्रेप निगमः पूर्ध-वि स तिथिङ मेषु च श्रपणं विना । उपेष्य विधिवद् ऊचत्तन्ते य धारणम्" इति । धु नक्षत्रेछ । स्कन्दपुराणेऽर्पि,-

• तिथनामैव सर्वासामुवास अवशंखु ।

तिथ्धन्ते पारणं कुथा विना शिवश्चतुर्दशीशू --इति ? अषबारन्तद्घ्यदादिशूक्षभ्रुनयस्तने गृह्य ते । ग्रां तिथिमुद्दिश्यैतानेि पॅवेंडुविहितानि, परेडूतांत, ऊ-मोऽ→ ते एधाञ्जनैं कार्यं । अन्यथा, पूर्वेदेनानुश्चित्रैभाषेि देतानां वैश्यं ¥ स्यादित्यभिप्रायः १ क्षय व बिथ-न्त-पार० यस्याष्र्याः निर्वित्र सभय्यैते--- लोध्यते चैव आस्ते च भं अत्र चोद्यते। यामश्रवोध्वंचर्सन्थ प्रातरेव हि परभम् = कृतेि } यथोक्तोपवासवकल्युत्सवोऽपि पृ‘बिद्धवयमेव कर्तव्यः ।

• सैफल्ये,--इति लिन पुस्तके पाठः ।

११ =

=

=== ^ १०९) शत्रवो ब्रह्मणे वामनपुराणे वैचलरा' थ प्रपञ्चः । अत्र प्रातःकाले धूर्तादिकं बृहपुराणे दर्शित. तस्मात् दूते प्रकर्तव्यं प्रभाते तत्र मानवैः?--इतेि । यश्रयं प्रातरमात्रस्य वर्तते न तु प्रतिषहतथादि यतः संदरूपन्यायेन प्रतिपदः सकि.थमाश्रित्य शैदिकै पहरे आर्यम् । नबुयातवृषभसयषुप्तौ पूर्वविद्धक्षयौ प्रतेदिं विदिी, ये४ पैसा निमितेन aधर्छनाभये सति चिक्षुरञ्ज्ञि शृणकालुखेन श्राद्ध, किंया उरल्यकाळातिक्रमतयः परिघशा एव अष्ट्र केचिदाहुः। पवित्यादि एव युक्तः । मुख्यकालअन्सरेणाप्यङ थुने दिसंग्रातृतीयादेष्वपि तदनुष्ठ(न-अस्रङ्गदं । अर्थीयते, दया चैवोपभवनस्य गर्भमङ्गखुढचका ख|संभये रथायोड शादिकल ग्लैप्रकारत्वेन स्वीकृताः , एवमश्राणि,–इति ? तक, वैषस्य । तत्र अक्षीण-कार्टों बचनि

• अषडशास्र झशिाचतुर्शिच मन्नरान् ।

अङ्क-प्र-पिशां काल औौरनयनैकः प’ ’-३१ते | न क्षेयमप्रोत्तर-पनिषदों मौणनंन स्वीकरे किनभारित है. सन्दूरेणापि बुचाने धुक्तिमार्गेण तत्-अपनायां षोडशादि-पर्येभ्त्र ऊर्षअघि त्रिकों--तारतम्येन प्रीणनरअॅलअणुपनयन काही प्रसज्येयाताम् ! न च ती बुक्के, अत ऊहैं तथैते यशुकालमलैरकृता - इति । तेत्य भरण्यE. । किश, धूचनविद्योद्भवो वंशः धूथरवभिचरो निरर्थकः स्यात् । तस्मास्पर्धा ऍचेति । तत्र धूमः । सन्वापनयनपयङ्गतरतिथेः प्रकारकाणि बहूनि चलननि है

• अतिसनिघा = यE "--ऽशृङ हुँचन® {

भन्नेतद्यथतविषय-व्यतिरिक्तविषं शुद्धगन्नदलं , से ढं यथोक्तविषये अगलवमिति थेषु । तद बछवधै; किमत्र अंतिमभ्रकरणम् । & १९ = } धिष्ठान्तरे मुख्यथै धानीकिंवा चर्यांपैष्यस्य मुख्यकाले इभिहिते तेिं, अतिर-विषऽयं तस्य वचनस्य परिक्षिप्यते ? इतेि । माझाः, तस्मिन् वंचने विषयान्तः क्तप्रतीतेः । द्वितीये छ, KUNन्यवचनस्य विशेषदतिरिक्-स्रम्भरिः-- विषयवें एरिंशेषणीयम्। तथा (ति, ऋा-नतपदिषथबर्षप्त उत्तिरित्त-ज्ञान-तादिविधयवत्र प्रभावितत्पद्यश्च ५:ीष्पैसे, तथैषाऽपि क्षीण-तल-पिंघयर्च कुतो न पश्चियने । दिी-शृतोपवासनिषेधादािस चेद। न, सस्य निधस्य पूर्व विद्धपदास-प्रशंसायां तात्पॅथुन ! अपशवो वा अन्ये गो- श्रेयः पङ्के गते अश्व; --इत्यत्र ।i३-शनसायंसजान पशुत्वं निषिध्यते । । तु सर्वथा तन्निषेधःअवक्षविरोधीत्। शस्त्रान्तरविशेrध च । एवमत्रध्युतविद्यां प्रतिपादिं सर्वं झतेगळुपयनिधी व्याहन्येत । यथा च, उदितानुदितहृमयो, योन्यं नेिदंप्राथै, न पेंथा हैघमयों । नोचेद्भावपि इमं परित्यज्यैषासाम् यदि तत्र शंख-भेदेन व्यधस्था, सुख्य--मेढीन व्यबस्थास्तु । म फैतावता तेथेः पूज्यत्व-द्वि चारो निरर्थको भवनि, प्रशस्त मेिथिस्वीकाराय तसृषगाद । थलि चान्यानि -वञ्चननि: ‘‘ उठे तूषवासस्य २ पैह्निस् तिथयों ने कार्ये फलप्रदः '--> इयदले. तन भरौणि :थ छैष्ण-अतिषङ्गेवढ्पन्ति, दथा गैण-प्रतिपदं कुतो लोपोद्वलयेयुः । । वै सकि, द्वितीय- तीयादिष्वपि अङ्ग, गैण-भादिपञ्चस्थ तत्राभावात् । वै७ः अलिपथैतत्र निर्बन्धेन नतप ,-इत चेत् । तत्र चेपेण f] $ बू को लोभः--इतेि वक्तव्यषु । शिष्टचारःइति चेत् । वैपर्नेव व ते पश्यामः । तथा हेि,-यदः अत्तरीया स्य श्चर्यैर्दैविध्यं , तनों सम्यतेिथ-शिंधिषु चैवम (शंष्ट्राः दैत्राहुतिञ्जन्ति, अन्ये च पुत्र । न च, तथाविंशतिः शिखाया 5 २. ७ { १०२) धवे-- देश नेः ,---इतेि - वाच्यम् । उभयेषां शिखनागचंग कथं सम्प्रतिपन्नेति विशेषितत्या ! एनं तर्हि, सुख्यमभष्यन्यतमस्य निश्चेतुमशक्यमितेि चें यस्मिन् दें यास्मिन् काले श्रेष्ठ छिद्रेषु नराहदंषस्य । आमण्यानि भूयश्य शुद्धिः, तद? तादृशाचाररत्र भुञ्चयान् । तथैवाभिप्रेत्य गुरोः शिष्यानुशासने तैत्तिरीयः समाभनन्सि,

• अथ यदि ते कर्म-विविकिस व दृतं-विचिकिंस वा भूय

ये अत्र अह्मणा सृमर्शनः युक्तः अयुक्ताः अर्द ’ धर्मकाः स्युर्बय ते तत्र वर्तेरन सथ त्वं तत्र यीथः । इतेि । युकुिशला छ शाहूतपराः +। आयुधात दर्षे अन्नंरता ? अदृशाः क्रोधादिवर्जितः ॐ। धर्म-कामा जीऽभ्युः दत्त्रैण्यैसीथमकुर्वाणाः । अत्रत्य छिद्र-कि थस्य मुख्यधे क्षपी गैtो भविxहि, न तु मर्मवैनाचार एवं च सस्येकभेिद तैलरीय शास्त्रामधीत्य वक्ष्यनएस्ताद मतभेदेन परप-विछवषमर्दनमवर(सभयपिंधनां संनुष्य स्व-स्वपूर्ब-कुरुषपरंपरऍऋआआतएतानरो बुख्य । कदाचित् समये मतान्तरेषुप्राप्यनुEाननैव ॥ श्रेयो न ऊ सधैश्च तले झुक्तः ! किं बहुना, दुरूस्कारः पूर्वविद्याः प्रतिपदोऽभक्षः शेषि-चैद्याः परिग्रहणमित्युईगन्तव्यम् चयाद्रभूत्र- तदेवें शुक्लप्रतिंपदुपाघ्र-’श्रावये वविद्धः सुवे व्यवस्था ।

अञ्चल rः,--इद्धि * न पुनरुहो पाठः । ॐ महशैले श्रुति

% अस्8 ' * राः , वुः (पणः शम! इतेि घनत्-भेति दिए पुरतः गाः

• अ४ञ्छाः नरeिa! अस्याः क्रोधादि>ि<ः , झेति पि•श्रुती छ

फ्रान्सेण’न्यनुष्ठानमेव-दति मु° ¢रे ६ठ} शीपत्प्रकरणम् ।

१ अर्थेभनिर्णयः । जलद इंधनञ्जते सञ्जयम ----

• प्रतिपर्युक्भक्ताशी समर्श कषिर्त-भदं १--इते

, तावदेकभक्तं क्रिविध; व्रतमसन्यङ्गसुषमःसत्र धिरूपधते { तेष्विहनीमुदाहृतं स्वतन्त्रम् । तत्रेदं चिन्यर्ब ३ किञ्चषवासघातिथेरस्मिन् ग्रहीतव्या, भारत ? इति । उपचासवदति तावत् प्राप्तम् । * देखें तथ कार्यम् ”-इति वचनेन उपवसैकभक्तादि-त्रु- विवक्षितयत् । न ‘घ, कर्म-चलथाय शङ्किणंग्र-- शङ्कनीयम् । तत्काल्याद्यप्यानिषतवान् । कथञ्चित्तनिर्णरे तमें--व्थाषिवचनस्थ एउथ-विषयत्वेनाप्युपपते । तस्म झाबलान्निर्णय--इति प्रश्ने झुः । कर्पकान्व्याप्तिर्यत्र नि तुः। कर्मकृतकर्णी-खरूपचेत्युभये स्कन्दपुराणे दर्शितः दिनार्थी-समर्थेऽतीते सृज्यते नियंतून प्रत् । एकभक्तभितं भक्तमतस्तथाद्दिव हैिं । –|है। देवsांपे,--

• दिनाउँसमयेऽतीते भुज्यते नियझेन यत् ।

एकभक्तमिति प्रोक्तं न्यूनं भास-अथे तु’’-इति । अत्र च, दिन ।”स्योपरि सैद्धं मुहूर्त्त-परिमितः कः प विभागे मध्याह्नस्याएरभाग एवभक्तस्य कुरम्यकाल ६ दिन तीने साति. सुमनन्तर-भावित्वाळ } अत ४' आवाम के श्रेणयः द् िवैवेदेषाभ्यनुज्ञाना । एवं स्थिते सति, -> इपिंन्यो तिथिर्गुहंतव्य £ अतएव पद्मपुराणम्,-- ॐ भक्ष्यद्श्यामिली ग्राह्य एकभक्ते स विीथः '--; आयनोऽपे, ४: ये तृष्वसृस्य नरस्यास्तमये तािश्च । संध्याद्यापिनी श्राद्ध एकभक्ते सन् तिथिः"---इती -( १०४] कामाधवे न चघोष(न्य युरः ? तत्र, पूर्वजियामेव विं शङर्थेयसाना । द्वंद्वी हैि कियशाखंतिथियुक्तमेऊँ, कूर्म-प्रयुक्तभएम् । त, ‘‘बैर्वाद्विद्धि तिर्थ दैवे' '~५३१यनेन र्भ-विषयेण सामान्यशत्रुभतरं ।यां भाषायाङ्क,--- टर्बोध्यः पश्-रंथुः और ट्रैषीण संयुता। । इत्यनेन कर्म द्विषये विशेषरू-शारूण पूर्व विद्या विहित। ३ तथिविषये अपि सान्य-विशेषशस्त्र उहूियेते। ॐ यौवहैि काष्ठ तेथयः ”-इति, तथिमात्रमुषीय प्रक्षुशासनन्य २थं, “ प्रतिषमुखी काळ ‘इत्येतद्भिश्च-शस्त्रम् १ तथा सति, द्दषेिधेष त्रिंशेषशास्त्रेण पूर्ववैद्यमैश्चोधः सुस्थितः। अत्र ऋ, * मथहृद्यापि भी –३खेलकूटं -विषय ये लोट्-शास्रम्। अतस्त्रञ्चसारेण निर्णय बुरुषतैः । नड, ॐ अतिपदसमुखी का? →---इत्यनेन तिथि-वषयेug विधात्रेण कुतो ५ निर्दय’-~३/ बेट् । उषासचैिषय = नाऐं ह्रूपप्रचिति ब्रूमः । नतु मध्याह्नदैकाग्नि-घनसंधिं तथ्यंज़ेकभक्त विध्वंसप्राणेतुं शक्यम् । अतः, मैं विशेषशाखतिथि--शास्त्रयोः समानलेख्यसंमेति चेत् ? अस्तु नामफिन्नांडिंछन्नस् । मध्याह्न्याषिस्वसंभुवयो: सैं मिझयं सम्प्राप्तुिं शक्यदेकं द्रिधाभवत् । यदा तू-विंद थाळेचे -यापित्वं, तदा विंधः--इति चेत् ! बाहैि, तथापि तिथिविंक्षणविशेष-शाउँlद कर्म-वेष-हैि-शस्त्रं अट् लम् ] तिथेर्गुणत्व, कर्मणश्च श्रद्धया = तस्मादेवंविधं विषयै कर्म-फल-यथैव मिथैतन्य । अन्, निर्णेतल्यै विषयः योड़ा भिद्यते; पूर्वेद्युरेव -बर्हि

• वम्, पथुख आठूत्रम्, उभयत्र प्रापेिषम्, उभयत्र :

. २ न तु प्रद्रिह सेतु कार्येयंतेर (मेष्टिर्येण वैिरोषशासँग वर्गीथो अज् इदांधैिव कष्ट ४५ वि० रूपैः। अतिपन्भधा । { १४ पवम्, उभयत्र स येन तदेकदेश-उपापिष, एभत्र चैषः कदेशव्यांचऽ,Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)इति । तत्र, प्रथम-द्दितीययोः मध्याह्न-निर्मायक्रः श्रुत्वीये घूर्वविश्व ग्रह् ! सुरूय-काल-व्यालैः समवैषि ॥ कल-याप्तैरधिकवत् । अनेनैव धयेनभयत्र मुख्य-यद् यभावेऽपेि शृणध्याति-छुभात् पूर्वं-लिङ्गं। पञ्चभेऽथथमेव न्य ४१ : पंष्टै छु, यद बैङ्कर्यध्वर्द्धक्रदेशमधिकं ह्यमत, त६ सर्वाधिक भैणकाळ-च्यझेश्च पूर्वेद्युम्नला यद् छुर्मेध्यं अदेशमधिकं व्यमोति, तदा गण-क(छ-यस्थभावेऽपि सुर ४ध्यायाधिक्यानुसारेण फ्रेड्डी ? । नम्नस्वेचें स्वतन्त्रैकभके लिणीव अभ्यङ्गं तु यम् ? । काइपत्तिरिति चे। उच्यते, ‘ पूळानलेवु शवे? मध्य-ध्यापिनी तिथिः । --३तं ? तथा, ‘ मध्यादै पूर्बकू --इत्यादिशखैरङ्गन सूत्र अँध्यदं हितधेनाङ्गश्चैकभक्ताभरलदं भाष्यमाणत्वात् भृश्व्यः१लसम्भव । भg भूच्विषये मुख्यः कालः, प्रआना। स गुणस्य नेतव्यवहा; या स्वतन्त्रैभनेऽपि केनचिन्नि तेन सुव्य-फाल्दासम्भवे गर्छालेनश्यतुज्ञायते, ती के४ धेः व्र्न्थद्रे ! अप्रवासप्रतिनिधैिरूपसेऋभक्तं, तळूएचसं-तिथं आरणैः तस्य लण्यभसर्यात् । अत एव सुभन्तुः;~~ लिथे स्त्रोचव(शः स्यादेकभक्तेऽपि सा । --; ई च तादृशमेव भाति,--इति शङ्कथम् ! पचास गम्य रोगर्दिना तदशनौ जुजुळ्या तरचैकभक्तप * सम्भा D १

१५ + यld;

• पञ्चदैक्षत। ,--तं वैि ०. रतने पायः । ( ३९६)

A !

• अ न्यन:भनि । भुखें फुडें था ?

विशैलराट्-अभ्य ध झुरोर्वञ्चनमौषधम्-"इति श्रद्धा । इत्येकभधानै: 1 अ४ भी रिर्णीयते । =

, वJ९थुणं झान्चत्रले ५४, सार्गशीर्षे सिते पत्रं प्रतिqया तिथ्से । तस्यां नतं अञ्चद्दत शनैौ विष्टं प्रपूजयेa*~ -इति । अत्र, नक्तव्यौ भजन-पः कैल-धत्यै, ' प्रकुर्वीत --इत्य संक्षाकूथयात् । न हि, कालः कैनथ की शुक्ते तथा भजनस्य, नैं:--इहें फलविधिः । अतो हं बीज-रश्चिये सतेि -भ्रतस्य स्वरूप थपथ, दसः प्राप्तस्य शति भोजनस्य विधान-वैश्यं ? तथा च तभीजनस्य, विझणु थुनराद्ध, तत्सन्नियौ पठितव। संथ, ईंकोऽपि तदद्भय, होमञ्च तत्र कुवंर'--इयमित्रनात्। एवञ्च शतं, प्रमाण त्रिरीचेन पूज़होमयोरङ्गयोर्देवानुgनभृतं भ१ ति । धनस्ल च. इतरेय कलङ्कः ४विंदपुरणे द्र्शम्-- शुहूर्तेनं दिनं मठं प्रवदन्ति मनीषिणः । नभूत्र-दर्शनम्नतपर्छ भन्ने गणाधिप-इति । यस्य च कलइष्टस्याधिकारभेदेन व्यवस्थामाह देजला" --

• भक्ष-दर्शनार्ड युहस्थस्य हुँदैः स्पृप्त ३

यदेर्दिनाष्टमी आसे तस्य राज्ञे निषेध्य्--ऽते ६ छन्द्रेट्सपि. ~ जें जें निशायां कुवतै’ इथे विधि-संयुतः ? थालेश्च त्रिधा टैव कुर्यात् तत्सदित्राक्षरम् । तंत्रता । K १२ A 99 ११ दिNरश्न त प्रश्नमान्निर्थे घटेक-ऊँथे । निशाशामिल विज्ञेयं श्राद्धे मयने दादा' -शांते { त्रि-फल-भोजने रु(४, Venkateswaran raman (सम्भाषणम्) मुहूर्ते प्रदीपः स्याह्नवस् ते सति । नतन्त्रं प्रश्न कर्तव्यमते शत्रुविनिश्चयः --इतेि । तदेवें न-फायै ब्यबस्य । तम्र, नॐ अष्ठ्यापि गिर्यं आर्यं । तदाह वत्सः,-- मदोष-घ्याउँनी भनि तिथलँडचे ४ ६ एकादशीं विन। सर्वो थक्के छुचयो तथा स्टुला –इति। एवमाश्चन्द्र यन्नक्तं, तत्रोदग्रव्याधिनी तिथप्रंह्या । त; स्कन्दपुराणे-- “ प्रदोष-व्यापिनो ग्राह्या स मंत्रह-व्रते हिथः । उदयस्था सद् धा इरि-तक्त-व्रते तिथिः"--इले । अत्राप्येकभत-ग्रसेन पेयां विषय-भेदा उत्प्रेक्षणीयः ! म६ हमदप्रयों नेत्र भिन्नवa? बैंडुरेख श्रदोषव्यानौ पूर्वं तथैफी रौरैर्धेरेव -वशेन पर-विधिः । उभयत्र प्रदोष-पर थिरेव । तदाह वलिः -- ‘‘ सदैव तिथ्यशूभयोः भीष-यपेन तािर्थः । तचंतरत्र न दुभय्ये स? यतः Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)इतेि ६ उभ→त्रापि विव रात्रौ च स लियेईधते अतः,-~ इत्यर्षे

• अथश्च अदेष-व्यभावेषेि पंख ६ तदाह आबालिः--~

अतथाः परत्र श्यंस्तद्वच्छतो. हि श ४. Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)ते । प्रदोषे तदभावेऽपि, अस्तमयादवश्रुतः स! विधते, ततः आहूयर्थः । अस्य द्व, द्विरात्र-व्रतयेन प्रदोडशनिंयत्सरंक अंयतेपि नैषंय-हेतुर्मथतीत्यनेनाभयेणार्या | क्तम् । दिवारात्रत्रत्वञ्च कूर्मपुराणेऽभिहित 4A

• १९९)

मध्ये= • • ‘‘ अत्रैष्ठ्यापैिन ग्रज त्रिकुहूर्वो यद् दिव । त। मक्त-व्रतं कुरु स्वाध्यायस्य निषेधश्रु "-इत १ चण्त्रत्र, प्रदेपल्साचॐी झायेचे प्रयोजक साँसेरो, तथापि प्रदोष-व्याग्नियः कल्पः, सरपञ्प्राप्तिङ्कस्थः, इति जावालैिंमुन्ननादवगम्यते । तथा हि, ‘ अतथात्वे '- -ते भदोषदाप्यभवदूभूद्य ताड्यूजिथेग्रानवे, ‘ वर्गफ्रें सुप्तः --इत हेतुपन्यसF । ईदृशे विषये, गृहस्थोऽपि यन्निव हैम नमायत । तङ इन्द्घ्रणं:

• प्री-यपि न स्याद्देि कं विीग्रमे ।

आत्य द्विर्णछायाभतिमी ऑस्करें ॥ सन्नतं भक्तभेित्याहुर्न नक्तं निशी जन । एउँ झाश्च ततो विदन् साधहे या क्रियां ॥ कुञ्चनकलती नक्त-फलं भवातुं निश्चितम् »- -इति। अनु, एमीभाक्षर ए-भक्तं विहंदं, अझ यूरॉक्त विपीठेन शयङ्कालअतिीख्यः कल्पः, अदोषदर्श१िङ्कल्पः । एतदेशभिरेक्ष्य सुमन्तुः,- “ त्रिशुङ्नृणुयाहि विशी वैतावती ही तिथः । तस्र्यां संरम्भवेन्नक्तभहन्येव तु भोजनम्न --इति । अत्र, श्रयंव्वतैर्गुल्यकालत्वात् प्रथमत निर्देशः, भदोक स्यालैरनुलक्षयः पश्चान्निर्देशः । इतरगतेषु तु प्रदोष-व्य सँख्ययादुदाहृत-कूर्मपुराणञ्चने सैव प्रथमं निधिंदा, साग्रद्भ व्याने ब्रिटेिति विवेकः । तेष्वितरनषु प्रदोष-घ्यपि-तिथि-ग्रहोऽपि सुवसर-से यदिा गृहस्पैपिं यदा रात्रि-भोजन-नैषेधः, तक्षा दिनेष नक्तं सृञ्जय । तथा च भविष्योत्तरचणे न चैतन -इति वि० ५६% कै पटः । अनूपप्रकर्षेणम् । ४ १०९ ॥ ८: % ये लदिय-वैने ब्रह्मस डुर्मन्ति मानवाः। दिनान्ते तेऽपि भुञ्जीरन् निषेधाद्ध-भेजने ४-शैतें t आमन दिवा भोजनं . लत्तमेऽन्तिम मुहूर्ताः , अभ eष न्यम्, ततः चीनी जघन्यः। एवथ सस्यान्तिममrत्रिचूर्णावच न्युपपद्यन्ते । 7-भोजsये धडिाऑ४ङत्तमः , चविंझा ॐ मध्यमः कालः । एतदेवाभिप्रेत्य चम-द्रों श्मर्यते,

• मदोनोस्तमथादृषं घटेिका-त्रामिंष्यते ।--इति ।

  चिट्ठू-प्रदोषः प्राद्रववस्वदृढे सति "--"इति !

लिथ५र्यन्तो जघन्यः कालः । दक्तं प्रकुर्वीत शत्र’-. इति सामान्येनाभिधानः । अ-ऋौरन्नतेषु सस्येन वैषम्येण या दिन-अॅर्षे मदर्थे रु-व्याप्तौ, परेद्युरेव नक्तं करणैर् । सथक स्वस्थ रैणस्य तन्निर्थव्याप्तत्वेत्। नूनप्येकभक्तयद्न्यङ्गत्रस्त श्वासघ्थनथ-नरयोर्लिग्नथो द्रष्टरुषः। मथ-लक्षण-लक्षितयोरेकभक्त-नक्तयोरेकस्मिन् दिनं यज्ञ प्रक्षालस्तदा कथं कव्यम् ? न चैकाही प्रस्रक्तिचे नास्तीति शङ्कनीयम् । भविष्यचरं-पुराणोंने रथसप्तमीव्रते दलित मसः । तथा हेि. तंत्र, तृतीयदिक्षु सप्तम्य्ते शु ५वेलु इनेछु क्रमेणैकभक्तनक्तायाचितोपवास-प्रणम्रानिं द्वितानेि ! अप्र, भेदः शैलीचा -त्रय-परिक्षेत ततः ॐभैश्चतुर्थी, न अभ्यङ्ग-व्याधि त्वाकृतयैकभक्तं तत्र प्रसं, अदोषव्वविद्यार्थीमतमपि तत्रैव, तथा सर्त परस्पर-विरोधो भुःपरिहरः । चोच्यते । एभक्तस्य प्रथम्य प्रयत्नेन तस्मिन्मुख्य कवष एवानुष्ठेयस्तदिधले च नक्तेऽनुरूपः । स च द्विविधः दिलान्तरानुष्ठानात् कर्नान्तरापृष्ठाच । यदा चतुर्थी परैर्युद्ध सायंकाॐ भुवाओोटिं, तदा तस्य गौ-कलयभिवदेक एव की दिन-भेदेन दूत-ईंधमनुलेटेड सदा चतुर्थी सस्स सँशा आ, तद

• अलंग,-st: सुn g|ते शः । ४ ६१« }

गौणकाययज्ञःभवेभ पूर्वेद्युरेव शर्ध-कुत्रादैिः कीन्हरैः। तन्न क्तं करणीयम् । हुते भक्तनिर्णयः। अथावनं निर्णीयते। R पूर्वोदाहृते संप्रोक्तं पृष्टम्भयदंत चिह्नितळ हालैभन्न- बत् प्रतिपदोक्तः काटविशेष'विधिर्नास्ति ? प्रश्न चिंस-भोजन- मिझे-रूपत्वात् / ख च निपेज उभक्षबद्हरौं विंषीकरोतीि है अतएव संहृत्योsपि, अभङोश यचिमने न अत्र ? इत्येषं कर्तव्यः । अथ, यशचेत्तदन्यचितमेियशयनलयः परद्रजस्य भोजनं विद्यते, तऽपि पराधीनवदेव न सस्य बालबिशेष पेितुं शक्यते । वणेि हे. पूर्वे-संचितं वस्तु इदानीमयाचितं भवति, तथापि पूर्वं यत्र-पुम्पादिसचतश्चापि तमेछ ? यक्ष, निषेधस्य अन्न--भंसलेश्च धर् द्रव्यविषयवह # अंग्रथित-शब्दोऽपि पद्धङगेव विंष्यीकरोति ? अत्रांणाचेह-यदेषा यथोक्-स्था ।यै स्पलै; फेिधः यूएँदासम् । तयोः प्रतिषेध-श्चर्घ आजापत्य-टू-नखास्यान्ये, गौतमं व्यव्रजहार--" अथापपई न कंधन छ!येल ’-इतेि । पर्युदारु-पट्टी झुइस्पतेिर्थघजF~~ यहं प्रातर्यहं सायम्यद्भआख्यचिसम् । अहं पातु मीच अजापत्यं चरेत् वैिजः”-- इति । स्मृत्यन्तरेऽपि,

• अयजिताशी मितञ्च परां सिद्धिमवथा '~–इति ?

मितभोजित्वं दशम्राराम् वसु धतुर्दशतमते,-- ८ • • • = = =

=

= = । अचिमञ्चश्च पदव्यसिंथय-इति वि० पुस्त→ 4 ।। ऋतिपप्रकरणम् । ६ ३१९ }

• शहै (यश ग्रास नते पथपश्य तु ।

अथाञ्चिते तु नैं चाज्ञे प्रजये विधिः सः "--इंहैि। तझ भोज्य-द्रव्यं परकीयभप्रयतोऽनर्त नेत्यैतदुभयं स्मार्ते लेइवगम्यते । तथा ये अतिश्रहप्रकरणे यातुधर्क्ष्यः--~

• अयाचिताहृतं प्रा|मपि दुष्कृत-”ण’ –इति ?

तथा, यतिधर्मेषु उशः,

• भिक्षऽशनमनुथोगम् अकॅनःपि निमन्त्रितः ।

जग्राचितन्तु वर्णीयं भोक्तङर्थे सङ्गरसंवत्र –इते । यदि प्रतिषेधो यदि वा पर्युदासः, उभयथातुर्यैकभक्तादिक्षक जाल बिशेषणीयः । प्रतिषेधेऽब्डेयामावा, पर्सेसे पराधीनं त्वत् । असति तु कारुविशेष-विधे, न कर्म--घ्यप्ति-वचनमत्र अकर्त्तते । तथा सति, किं * वैयह्निकार तिर्थाः "-इते वधक नेन ध , कि सा, ‘युग्माझि ' वाक्देन - पूर्वी १ इति शीलयां, सूक्ष्मवाक्यस्त्र तिथिकविशेiत्रैषयत्वद्द्वसरणं न्याय्यम् । अनेनैवं स्याचेन प्रतिपदव्ययचिते मूर्धविवैध ब्रह्मा । अयाच क्षस्य निथरुपवत् ।

• द्विनयादिकयुग्मन भूयत। नैयादिषु "

थत्वात् । प्रतेिषामव(सैकभक्तन क्तायात्रेतानेि नितानेि। व, शुक्रम तिपत्पूर्वंविद्धोपोष्ण कृष्णं प्रतिज्ञतरविद ३ स्कमक्तभक्षयोः श्वश्च तिथङ मध्याह्नप्रदोषघ्थापय निर्णयः । अयाचितस्य श्रातैखिल-कालविशेषविंध्यभावात् उपवसच छे कृष्ण-प्रति- पदं पूर्वोत्त-अहं सव्ये ३त्यंनवव्यथत: } इत्ययांचितनिर्ययः ।

• -

- - = अन्न, आफु कैनअनिमाश्रितम्--इते भृन्गान्तरे पकः। कामाधवे १ ११२) अथ अतिपद्दनहृताकि निर्णाश्रते । - -हृ६: •xc--> १५ हृति ११ भावेध्योरणं दनं पठ्यते --

• तेि पञ्च द्विजान् पूल्’ श्रृंजयित्वा प्रजापतेर् i

ज्ञौवर्णमरविन्दश्च काधिवSछपभक्रस \i कृत्वा चौरे पात्रे सुगन्धुि-घृत-तेि । पुर्यैर्धपैः पूजयित्वा पिसाथ प्रतिपाद्यैः -- १ अंतyरणे फरुन्नतं पठ्यते, , ,

• ऑसि भाद्रपदे शुक्रे रथे च प्रतिपत्तिये ।

नैवेद्यन्तु पचेन्मॅनी पोडशत्रिगुणानि च / फलानि पिष्टपन टुङ्गिप्रय छडश्च । दैवाथ योडशैतानि दातव्यानि प्रयत्नतः । भुज्यन्ते पर्छ तथा ऊतस्य नंथभाशय ? –इत ? पुदमन्यपि दद-व्रतान्युद्दीघनि । तानि च सयु- 'स-वेद्धयां प्रतिपादि कर्तयन् ि। तेषां दैवत्यत्र हुँद8 ॐइटैं यज्ञदव्यः * पॅर्धाङ्किकास्तु तिथये दैये कथं फलः - इति । यद्यप्येतांतथि-प्रागन्यमुपजविथ् प्रवृत्तं, बथांपे अतेिषदि वाऽ प्रभावत् तत्र प्रवर्तते । ते चत्र शुरुष-यक्ष्यिं बाधंझ, तस्य मैथिलिङ्कषभुपजीव्य प्रवृक्षस्यसि कर्म-ल-व्य!’-धावया पूर्वेला । तेषिद्धे कभह्नि ततः प्रबलांगत पूर्वमुक्तम् । कभी य-तृणतिं च फुलबाहुवल्क्ष्य अह्नः "कर्गेण श्रुष थ? काॐस्तत्कालव्याधिर्न तिथिः। तयार करावे कुर्वीत -शुङ्ग व षण्-ऍडि १

• फरने 'मे':मTFi-५eि चैि५ ¥तै यः । नैयगश्रियः --इति वि०

के ५०ः । (सुष्मजैर् ३ ११ ३ ) स्कन्दपुराणेऽपि;

• यस्मिन् काले तु बर्म तत्वलद्धनं तिथेः ।

तय कर्ण कुवत स-वृद्धी न करण'—इति। 7pxiऽघ-> । ‘ यी यस्य कीहिः ओठस्तकाल-८थापि न ताियैः तथा कर्माणि कुर्यत हुसड्री न कारण "---द ! कर्म-कद्विश्च दान-श्रत यद्भवत्र पूर्वाञ्जगन्त७९ । पूर्वा ॐ दैद्यानम् "--ते यान १ -लवयोर्दमत्वेऽपि प्रथि तक लबिछ्य-(लॅम सामान्य-रू गूगल (ठं बाध्यते । नीचे पद्धतयोर्दनत्रयः किलिकमईत् ।। भद्रः पूर्वं भगः पूर्वो ! स ष, विभागपक्षे . सुझ्र्श. अयात्मक नतःढः ! ! तुद्द थिभगपक्षी सnई-आइटमझः 9 त्रिधा विभNगपदे पश्चप्रहृङ्गभङ्गः १ डैश धिगहार्देसप्त- मुर्चात्मकः : पञ्चदश विभाग-एकेऽप्यर्थातथैव सम्पद्यते ? । या बह्वशत्रदुरचेन पंचधा मिंग श्वाश्च , --इति पूर्वे- कुछ तथाएं बङ्कीव्योपैथड्रल-मटोमॅट्सन-भयमत्रेणाशु भ्रातृमान्सून् इढेरेनि पूजा अर्”रूपमैन, अहतध्यः पुंश्च शर्डीसप्त-मुहूर्तेर्षेि कभी न सदैसत्र दृश्न्नो देवोऽप्यभ्य ग्रह १ असएव दैवतःVenkateswaran raman (सम्भाषणम्)

• यां तिथं स्नुश्च वयं य!tते भास्करः।

सा तिथिः स शैया स्नान-दान-जपानेट”–इति । ठेथासोऽयं,

• रथध सक्राि ओं कृषिं मातंत्रयते ।

सा तियेः सका नेथा मिीन-भंजैः "--इति। भविष्योत्तरराषि

• व्रतोपवासनियमें टेलैका छ स भवेi

स्या तिथिः साश्यप ज्ञेय नेत्रर्थे यथार्तिकी"---द्रे! । ६ ११४ } लमार्थ 5 ५घुशणेऽपि, " व्रतोपवास-नभसे धदिकं यद् भवे । उदये सा लिचिस्तत्र पिपरी तु पैतृकेहि

• न्धुराणेऽपि,

व्रतोपवतनादै लटिकें पद्म भयै । वक्ष्ये सतिथिंग्रहा विपरीता तु पैतृके---इति ? विष्णुधर्मतरेऽपि,

• नषदासनईं घटिकैया यदा भवेत् ।

उग्रं या I Jथंघ आद्धाद्यस्वामिनीं–३ मिर । बौधायनोपि--. ४+ आदित्यवर्चढचां झाऽक्षे इ = तिथिर्भयं । घूर्ण इथेच सध्या प्रभूज़ चेयं विना "--३मिले हैं । नन्यदीयं शूद्रप्रमुखा, तथयुत्तरविद्वरितयेनैं; कियत्परिमाणयुदये अपेक्षणीऽमित विवेचनथए । तत्र, बौध में ‘ अल्पाये'---इयभिधानात् निमेषमात्रं प्रतिभाति । तथे स्यासवाणेषि प्रतिभाति । ’ उदथर्नेछ '~~&वभिलाद्म । अविश्वरपुराणाद्यमेषु घटिकामार्गे महीयते ! चान्तरे नू विझणुधर्मीरवध-प्रोक्ते यष्टिका-नतुण्यं प्रति श्रुते । तथाच पद्यते,

• पुदिते दैवतं भानौ पित्र्ये चास्तमनं च

विमुहूर्ते त्रिरङ्कश्च स तिथिर्हव्य-कट्योः -। ३ते अस्यर्थः । भानडुबैि संयुत्तरकाळेदं सुदूर्द्ध-देवं दैवत . तासँम्छामि ततः पूर्वकानमझे। मृदूसँ-ऽयं पित्र्यस्र । अत्र स्ताघकपिनी या तिथिर्भवति, सैव क्रमेण हृदछब्धयंत्र शाहीत ? "

• कागद,--:ति वि-कnपुतलपी: पEया + अ पि

अ¢qषि--इति (» हा प्रः । तिग्मर ! ६. १९८९ ॥

अत्रोच्यते ? ६ पैर्वाङ्गिकः '“इति यथभेन्च दैवे पूर्वारु इंशाष्त्रभिधानात् पूर्णीय पंचधा विभक्तस्य गुरुयवऽदिते याचे नेमुहूर्ता तिथॐहीतव्या । चतु दक्षीणतम्,-- त्रिमुहूर्चा न कर्तव्या या तिथिः क्षय-गामिनो । दिसुद्धेsपिं कर्तव्या या तिंथिहुँदै-भिनी - -झे 8 तंव न दिसुहूर्तदतेजोधनं, प्रत्युतद्वस्तमेव । तथा हि, अतिषेधः सर्वत्र प्रस्रक्-िपूर्वः , प्रसतिश्चित्र थीरीत्या व ! तंकवायदा, नमुहूर्तयेधरभिधादि--दर्पण अदते । तव प्रसक्तं त्रिमुहूर्तयें, सगलिथै दlधकभाव तथैव व्यनक्ति qते । तिथि- दधिकव्याप्ति-विधित्सया प्रतिषिध्यते ? अततंत्र चतुर्थश्शूर्त-वर्धिनी निस्त्रिंथ में तिथिसाथवतस्थि-श्रृंदावपि अनभ्यसे मुर्रूपस् । मुहूर्त-द्वयम्भुवः । एतद्वैध शृश्यैतं

• मुहूर्ताsपि '--इयर इंदुः पठ्यते !

नन्वत्र, अंयचुचुपजीवनेनं निर्णयः क्रियते ! भए चानुपपन्न, यास्वरं हृद्-वृद्धिश्चोदूनायः पित्र्यविषयत्वाभिंथभात,

• शुकोद्दिष्टादि शृङ्गया; ;N-वृद् आचित्र

इति हि पूर्वमुदाहृतम् । दान-व्रतं 'श्च दैवे, अतः कथभनथाब्रूहेि क्षत्रस्य निर्णयः १ किं दाहृत-याज्ञवल्क्य-कन्दैपुणादी वथनेछु “ हुIKट्टी न कारणम् –*युक्म । तकथश्छ, हुसै छन्थिरपत्थश् ? अत्रोच्यते । सन्ति ह्याने हाव-भ्रू क्रियान १ तष्ठना, ॐ ह्र दुर्घस्तथ ॐि खड्रिविश्वन्सिद्धि-क्षय हैं । - पॅरौ जायें विंशः पूर्वत्र शुश्रते ॥ ५–इति ।

माधि७ोवरेऽपि. --

• सर्वो दस्तध हिंस्राह्नि(वेऽन्तर्षि-लक्षणश् !

खर्व-दर्थं परौ कथं हिंस्रः यत् पूर्वं कृळिः --इतेि । ॐ वंश/ चैिव :हिणा, इर्द त्रि० पुस्तके ५rठः । एवं ५न । (6 यह . सूक्ताल्फ,– इतेि वि न पुरुते मात्रः । वै परः। २ ४ ११६ } कारुमाधवं 3 पितामहोऽथेि,

• घेऊँ दर्पस्तथा हिंस्रस्त्रिविधातिथिलक्ष्ङ् ।

खर्व-द्र्षी पॅरै पूज्य हिंस्रः यत् पूर्वंकाङ्कि *--इति खर्वः साम्यम्, उपपः । दुर्यो वृद्धिः । ईशः ।धिं क्षयः। एतैः खदिचयैः सह प्रस्पिन विंषये युग्मविवाक्षर विराधः महि, तत्र दैवपित्रर्थ-भेदेन त्रुघवस्थापकं व्यासवृक्ः न तु प्रफुलयोः क्षवृद्धों (यंत्र-म्निषग्रस-अतेिषावरू । आ वक्यादिवचनेष्वपि क-काळदयलिशश्नस्य खर्घ-दर्प शरूरस्य च विरेजे माते बतेि, कभी-कोलडार्ति-शास्त्रीय प्रयर भुञ्ज, में लु प्रकृत्यं क्षवृद्धैर्निमेषहेतुत्वं मत्तेiिध्यते नतु, व्यासः व्याघ्राति वि-वेपयत्येन चक्लेथयामः याज्ञवल्क्ष्क्ष्यस्तु सेि कभी-छ-खर्चद्विबाथःन बाधन्त +। इन्हीवे निर्दिश्यत्वमेषां प्रवर्धत { इति चेत् । सै ६ तद्विनयोः पिंऽग्नविषय-कर्म-फल-दंपातिः स्थान यदा या दिनद्वयेऽपि कर्मपालदेश्वभकुश्तलोभयत्र धनि वायैनंपातुं शक्यत्वात् । आस्तां प्रासङ्गिक्री मंदिवक्यार्चन्त ? अकृत्रै , सूर्योद मुहूर्त-त्रय-ॐथापेिन्नी प्रतिबद्दनव्रतयोपॅीतऋ ए च शति चेद अङ्गपक्षि-टिक़ामन-श्वार्ति-च चैत्रमधिश्चिकः गन्यायेन|*युत्थानुवाइरूषयात्रिगुप्तऽयातुिं प्रशंसन्ति । अत्रश्ना या पूर्वेद्युरुदघकालं परित्यज्योरि सKत्र दामोन पॅरेथ्र्द यत्रैमात्रं व्यनति, तदानीमुद्यनन्त-आचिख्यायाधिसुरू जेंव्याप्तेर्दिनञ्चेऽप्यभवेन द्वयोरपि दिनभरौगःत्रं ते हैिं ग्रामबीयां *ः पूर्धदिने चर्म-काल-श्रमैर्भूयमानस्यैः + Hटाहनि गि१ि५ iथैव,‘इति !+ ४४लेशः । १५ श्रीः ॐषीनेिया । ग. श्य ॐ अर्थदंभ्रां गीर्ण- च्i, II: देश t}:Ir. सुरश्रः । । ऽयक्ष,.०- »धि पू: । S = } । । मृते भरणभू । ( १६s) ११ ११ अह ’ म्ययन ओम् । केदपि निमेितेन तत्र भवे सति पुंझुe क-ल-व्यतीि-सम्पादनाय शूरैचमत्रिरोदयविहीनस्थ घ्या. विषादुदस्य हेयत्वोक्ति-6यजेत तदैव अशस्कने; आदित्यंश्य-। यऽपापे च तिर्भवेत् । पूर्वा इत्येव संन्य प्रभूत तोदयं धिंन --इतेि । यदा पूर्वक्षुः सङ्गवसर परंझुनझ्यान योगेम थि-क्षय- ईशात् प्रतिपक्षमाला, तद् ग्राणि दिनद्वये सदय-शुहूर्त-श्री दाति तथाओं `१८lन्नधेयम् ।

• सा तिथिः सकळा ज्ञेया यस्यममिती रवि!--इति ।

वनेन सम्प्रदायः सद्गत्रि-भुकूलपा व्य(’ श्वभ/नत्वान्न ३ परंतु दृश्य अष्अष ३ र्याद्या पूर्वेद्युरुदयमारभ्य परैरुदय ॐ भुङ्क-श्री वर्द्धते, तमीं यनषि क्षगंधर्दनयः सदय--- मुहूर्त्तव्याप्तिरत सथारि पूर्वेद्युरेवज्ञानम् । अस्तगय-यमुनेर चिंत्यl । अतश्च भद्मपुराणेऽभिहितम्--

• मते ज्ञानं तस्य रके ठिकानें विशेषत: ।

थस्यामस्तं गते भानुः सा तिथिः पुण्यमभवत –झते । नन्वाहां सौक्ष्य-त्रिभुर्लक्ष्यनिरस्तमय-डैयाविझनियनु लङ्घ-पक्षाभ्यां भविष्यति । तथा च मकैडेयः--

• शुपतिविग्रह्या षषमभ्युदितो रविः।

क्रूणपक्षे सिथिश्न: । यक्ष्य मस्तभित रविः -~इति । रेऽधुबालपि,

• इर्दैवानेन्दु-पक्षस्य उद्यै पृ७धते तिथिः ।

यदा चन्द्र ' क्षयं शाते तदा स्पद पराज़िकी» . _इति । अथ्य, पक्षस्य शृङ्ग-यायं निर्णेतव्यम् ! तथा च वृद्धवसिष्ठः ; वॐ आनस्य पक्ष उदये पूज्यते तर्षिः १ यदा प्रश्नः अई अति तदा स्यादापराह्निकी' ---इति हैं ८

{ १५८)

माधवं ॥श्रायन , सा तिथिश्च नक्षत्रै धेरयामभ्युदिते रं: वर्द्धमानस् पक्षस्य ह नै । चामयं प्रति---इति । अनेच्यते । ते तात झपक्ष-ऍःफॉथ निर्धथुः संभ चति ? तथा नि, बहुवचन-वध-अस्रङ्ग ऊद् । स हैि,--याने वचनानि श्रुवं-विद्धयां शुश्रतिपादिं उपयःस-मेधयामि पूर्वमुद्भः हृत्तभि: द्वानेि घ्ये तया, कृष्णा प्रसिद्दः ५-६व्या उप वर्षे पदें निर्णीतं, त्वच्च विंषरिवीत । एवमेकभक्तदावरि यथा चेयं क्षिरिंकृतिःनेया । नापि पक्षस्” अथ-वृदिभ्यां लिंगें। युज्यते । तत्राप्युक्तदोषस्य परिहार्येव ! यदा शुकपक्षस्तिथि- वृद्धायोद्धवदितात्मकं भवतेि, तदभवन्मतें पर-धंद्यां शुक्ल-अति पर्युदासः प्रमीत । तृष्णषङ्गम्य तिंथि-अभ्र-अन्।ईशविलास कथं पूर्वविद्धाशं कृष्णप्रतिबुध्यक्षः प्रोक्तं पूर्वं वधन्तश्शुभै 3म. १ अस्ति च --प्रश्न-शय्यस्य विनपैन्य-द!थं विय भिज्ञेयः । तथाङ्गिरवः स्मयैवे, सम्पूर्णा दशमी काव्यं श्रया ज्ञेयाऽथवा ! युता न दूषिता। यदिति । सर्वतोमुखीं.-तेि । तत्र क्-कृष्ण-पझाभ्यां यथा कर्ता ! पक्ष-वृद्धि-क्ष- वध्यमपि पूर्वेण समान-षषयतया व्याख्येयम् । दर्जुन चन्द्रस्य यः प्रशस्तश्चेतेि धनी ? तथा प्रतेि, कपक्ष इत्युक्तं भवति । पद प्रक्षः शैवं तेि. -ऽत्रापि 'निर्याह्वन्द श्वे धातों द्धारणाने कुणश्च इति छते । अतो वय→ यादव---ऋतौ निर्णयः मुस्थितः। अत्राप्यैउभयत् यह भियते । उथळे पॅवेंटुरेव त्रिमुहूर्ते इयर्थिन. पञ्चक्षुरेव त्रिमुहूर्तृव्यापिनी, दुभयश्चापि त्रिमुहूर्त्तव्यापिनी, नभश्च त्रिमुहूर्तझर्शन, उभयत्र राग्येन वैषधश्येण च त्रिमुहूर्त- दर्तिनी, रुकुंदेशवर्सेिन चेति । अत्र प्रथमपक्षे खंडतियित्वभाव आ' द मतिपत्प्रकरणम् ; ऑस्ति सन्देहः तृतेषु छछुटुं पक्षेषु जस्तामय-व्यानेः कर्मका बाहुबयस्य च लभाम् पूर्वं क्षुरेवlनुदानम् । द्वितीय पक्षे तु प्रथमाक्षरों त्रिछङ्कतमधुतरविंद्ध परन्थ्य पूर्वेद्युरेवानुष्ठान । शृङगरि राम्यै च परैरीतिं निर्णयः । इष्टयङ्गतः अतिपञ्चनिष्ठ वक्ष्यते । उक्तन्भुवि।सैकभक्ताथचिंतदानव्रतानिं अतिपद्विषश्चाणि तावन! दैव-निर्णयः सुश्रितः। इति दन-व्रत-निर्णकः । दृग्रुथ पश्यं निर्णायते ।

---

तत्र, सामान्येनाक्लिकप्रतिष पिस्थं विहितम्।

• प्रतिपत् सैव विनोबा थ। भवेदपशङ्गिकी के

दैवं कर्म तथा ज्ञेयं श्रियं या मनुरब्रवीत् ”--- इति हि प्रस-क्थं पूर्वभूIहतशू के पिथं यं द्विविधं ¢के द्दिी पर्वणं च । तयोः स्वरूपभट्ट कप्यः, एक्युदिइथ यच्द् मेकोद्दिष्टं अकीर्तितः . नj@द्दिश्य छं, यसद्धि पृथुणं मुनयो विदुः "---। इतेि ? तत्र, श्रतिदिं भूतध मासान्त-तिक्षां प्रतिपतेङ्घ्ररू मासिके नसलम् संवत्सरान्तर्-वीर्य तस्थां प्रतिदिं पर्यट स-मञ्जिषु श्रदं भभोगेति । वृष मासिंधाय तद्दिन-क्रीष्यतः ॐ याज्ञवल्क्यः

• बृहनि तु कृतंठी प्ररमसन्तु वरस् ।

अत्रिवत्सरं चैभ आश्रमेकदऽहनि ५--इतेि हैं नेप में मtसिकानमेकोद्दिष्टरूपवं पैठनरिझ,~~ z£ पाण्मासिक्केि ढं स्यातां धुर्येणैव ते । सरिनेि सीटें हु दिवसे स्लदशेऽपि वा । । { १२% } काश- सपिण्डीकरणवकं कुर्वन् श्रथने यहरू । एकोद्दिष्टविधानेन कुर्यङ्काद्धनं ज्ञाने = "--इति ? अयमर्थः,-ऊनघण्मासेिकं सप्त५-भास-त--द्रा वेंच्युरङ्गुष्ठेयम् । अनादिश्च द्वैित-वत्सरादेतद्दनात् पूर्वेद्युः Tध्य ! आतत्कार्म है तृतमास--वेनेगुष्ठेय(नेि। स एड सुभ्रूः केतूपः : सुदा तु इदशाहादै सपिण्डीकरणं, लश तस्मा एवं बर्सिन् अस्मिन्नपि व! दिले मासिंज्ञन्धाकृष्याच्या ? सोऽयमनुकल्पः ? पक्षग्रेऽप्नेकोद्दिष्टविधानमैव, न तु पार्वणं विधानम् –इति ! अत्रेद चिन्यते । किमकोटैिबथराह्वद्यापिनी तिंरेिणैः, किं । साचह-यापिनी, टुतास्तमय-, अहंड्भिर्ह्यपि न –इतेि । न चात्र पशान्तरणि सभ्झाध्यते, तत्मापकाबाबात् । मङ्ग, घुग्म(निवाक्ये, तिश्-िह्स-घृद्धिवादये, भू-भृष्ण-यते , प8-क्षपधृद्धि-वाक्यं, कर्म-कारुव्याप्ति वाक्यं य, पक्षतस्मापकं भविंष्यतेि । मैवं, -क्षय-वृद्धिश्चयस्य आक्-कृष्ण पंक्ष-वधेन व्यपतत्वते । शुक्लादि-वधंधल्ड पूववरयोस्तियः क्षात्रन्तराभ्य प्रतिसाम्यं सति पुरुषेच्छे-निवारणाय संस्थ प्रयमेधुक्तम् । तिथिहड्डी तु कूर्म-कालेन बध्ये १ लैं. कालवाक्ये साक्षादेव ‘हास-वृधी न ए -इत्थंक्तम् । युग्ममन्यन्न दें क्य-विधम् । क्रीकलश्चेकदिऽथ नायरों विVतः । अत्र न पुहान्तर-अभ्घः । उपपतैश्च तु पत्रेषु अथवाररामान्यविशेष-घ्याम पराङ्गव्यापिनी? अविभाति । आपराशिस्तया झेच पित्रर्थे तु शुशुभाः -- ३ति हि भिगम-पूर्वमुदाहृतं । इतोऽपि, अपशः पितृणन्तु याऽपरानुयोर्न i सा या पित्र्ये तु . न पूर्वाह्स्तहुयायिनी **--इते । → 1 ड्यापेक्षा,शं वि०९ पुराने पछः । अलिपस्पर । K ११ ) गृहसमीपं ;

• यश्यामस्तं रविर्यत पिंततामृते

इतृथिन्तेभ्यो तो दत्तो ह्यपराह्नः स्वयम्भुवा ’.-इले t तदैश्चान्-शाउँ, तिंथिमत्रसुपजीव्य वृक्षवत् ।

• अनिषत्सैंघ विघ्या या भवेदधराहि

अंति ही व शं-स्त्रं, तैर्यं विशेषोपजीवनेन भन्नत्व १ ताभ्यामुभाभ्यां शस्त्राभ्यां प्रयगमक्षत्रसंपतेि ? द्वितीयप5cuस्त शङ्कयम् । यनः, ॐ उदिते दैवदमझनै पिध्वस्तमिते 'वौ । विमुहूर्ते त्रिरह्न' स् । तिथिर्गुष्य-अवधः'-- ते ? संदर्थे धृवं रख्यातः ! तदेतत्सयान्न-सेः सामान्य शत्र 5 किशेषस्तु मैडीवनिना दर्शित ,-. पवमी सप्तमी चैव शसी च अँथोदशी । प्रतिष्न्नवमी चैव कर्तव्था सम्मुखी तिर्थः--इतेि ! न चालपि' प्रतिदः स्पृढपमात्रं प्रीघ, भी (याद्भ ॐ फ्रः,-इते शूक्लीयरू ।

• • साधुख नाम सायाह्न-व्यापिनी इश्यते य

इदि स्द्दपुराणं सम्मुख्यस्य व्याख्याता । अस्तम पंखएको वृदज्ञवल्क्येन शैतः ॐ दैवयें तिथियज्ञे यो थस्समद्युदितं रयेि। पिशुकानें तिथिर्जेय यस्यामस्तमितो रविः--इति । तया, दनक्रियाद्युदाहृतेषु घटिंकावयाक्षि-वारशेष्वमी नेिक-ल्पाप्तिः पित्र्ये मदत । तदेतदुपधस्तं पद-अग्रभी श्व-पार्घविषङ, धिषकर्म-समान्थ्षय मघूस ३ हठे पक्षों च वृद्धौतमः -- ४ चतुर्थः वचनिकः । तथा *, 13 | =**

) =

=

• ' वृद्’-इत दिस गुरु पुस्तके । १ १२२ } लाइव ५ १: , b सञ्जयान्नब्यापिनी च स्यात् सैकड़ीछे तिथेश्चै। अषराथपिनी चा पर्पणे सः तिथिर्भवति शिराबद-वाहंपि, --

• मध्यहृद्यापिनी / स्याद् मैक्रोधं तिथिमॅन-इदं ।

कर्णा-काट-टयति-शास्त्रंशाप्ययमेव चतुर्थः पक्षः प्राप्यते। अर्चयार्थकोद्दिष्टे

िर्भि-ड्रूयात् । तथा च हीन-शाखापतझ,

• यामश्रद्वन्द्व पूढे एकोद्दिष्टन्छ अध्यमे ।

घ!ीणश्चापरान्नं तु प्रतर्द्रद्धिनिर्मि’--झारि ! सुधन्तरङ, पूते चिकं श्राद्धमपराद्धे नु पर्वतम्। एकोद्दिष्टन्तु सध्याचे अतबृद्धिनितम्~~इति १ व्याखरे

• एकमुद्दिश्य यच्छूद्रे →-हा विधीयते ।

एकोद्दिष्टन्दु तत्रोक्तं अव्ठं तत्प्रकीर्तितम्--इतेि । सध्द्, सक्षमाष्टभनभम-टुमिनः । ते च मुहुँच गन्धं कुतप-ौहिण-संज्ञकः ? तत्रैकविधस्योपक्रमे कृतस्य पूर्वांवरभाविंच्छया चैित्र- →थतै ! माह व्यासः -~

• कुत-प्रथमैं भने कोहीभुः।।

आबचेंज-कभीऐ या तत्रैव नैयतमदान्"--- इति । तसप्ति-लाह कझगम,--

• • श्राद्धे

आॐ ॐ क्रुज़ेरौहिणं भुधः । द्विधेिहो विषमाथाश्च रोहिणन्तु न ढंघयेत् –इति । तदैवं कुतप्रौदेणयोर्मध्याह्नगद-मध्य-च-भयोः कर्म कलयैः ७५वांथतयोः स्तन्मुहूर्त-हंसपेशी तिथिरेकोद्दिने अहीतव्येति थिन । अश्रव्येकभवने भEQनः । तत्र यूर्वेद्युरेख पद्मरेख श मध्यङ्ग-यातिश्चिमयोः पक्षयोर्न कोऽपि P, अतमरणसू । { १३३ K खदेः। उभयत्र तदाधित्थं, तत्-वेयनयोः पक्षयोः पूर्वेद्युरेवानुष्ठानम् । तथ! सति पूर्वोदाहृतन्यपराक्रयाह्नसमय व्याप्ति-वंषयामि पित्रयसमन्यमंथनग्रनुटीतहिं भविष्यन्ति । टभश्च सार्धेन श्वशथ्याङ्क धुवाँद-वाक्यं द्रष्टुंब । तथा पार्वण-प्रस्तावे यज्ञाध्यते ? वैषम्येणैकवैशठानै नु यदा वृत्रै शुभंझी, न प्रहृत्वनुग्रहात् शाखाग्रन्यचनानुग्रहच पूर्वेद्युवा डेङ्गात्रश्न ? यद् पत्रे च लङ, तदा सन्यश¥पस्या १हचमेचाश्र्वरांते वैणभद्रनिंटेंथे वक्ष्यते । अतःतेनैव आयेuर् िपट्यानुष्ठानं द्रश्च । इत्येकद्विनिर्णयः ॐथ आर्य-अङ निर्णाञ्जनं । ल००८ पर्वेण्यामवस्थायां यदोहिते, तशार्पण । तच्च तत्पश्च श त . ' !

= ८ १ /ठं तु मां भEीतमनोज्ञतम् । अपहें पिणतु तमदो विशेष्यंले <त । यद्यप्येतादृशं पर्येमे मातेषदिं न ग्रामति, त यधषेि तङ्कितं ॐषतथा त्रिपुरुखोद्देशून फर्नाक्यस्याब्दिककार्य-श्रद्धादेः पार्श्व त्वं श्रवहतुं शक्ष्य। अतएय व वरत्रयं पूर्वमुदाहृतम; धनुश्य तु गत दैि पर्छमुलश्रो विदुः इन ? तथा सति, प्रतिपदं श्रुतस्य वरान्तरे तन्मासतपक्ष- प्रतिपाब्दिकरूतें पार्वणं अनर्थः । एतस्यार्थस्य प्राप्के सेवनं मलमासमये अँतम्, सास-पक्ष-तिथि-पृष्ठं यो यरिंभ म्रियतेऽहनि । अर्जुष्टं थाभूतं ग्राहक्षय तं विदुः •दति = छू १३४ ॥ स्रमNधवे- अःपुरणेऽर्पि,

• • भवित्री कार्यार्थं मातापेिने(छंदहनि.

पितृव्यस्य त्वर्जुनस्य भ्रातृज्यैद्यस्य चैव हि”--इतेि ही कास्यन्तु पार्छणमपरएते सर्वांश्च विथिष्ठ शल्येकं विहितम् । या च यादवल्क्यः, कन्यां कन्यांवेदिनश्च पशव वै सङनपि । घृतं ऋषिश्च वणेियं द्विशफैकशफांस्तथा । ब्रह्मचैमिन्ः अत्र वर्णरूप्ये सक्षुष्यके } । इतरौष्ठवं सर्वेशमानमति श्रः स भी अतपत्प्रभृरिंघ्नेकं वर्द्धयित्वा चतुश् शस्त्रेण तु हन वे मैं तेभग्रस्तत्र प्रदीयते ..-इतेि है। मार्कण्ड्यां, --

• प्रतिपद्भनलाभाय दैितेया द्विपद-मदा !

|ार्थिनी तृतीया च चेइथी शत्रुनाशी ? श्रियै मNनोति षष्ठय मध्यां पूज्तम नः। गणपङ द सप्तस्यमध्य वृश्नि. " श्रियं नवयो मनोतेि दशम्यां पूर्णझमताश् । मैदांस्तथाऽभ्यास सबमेकादश्यां क्रियापः । द्वादश्यां जयलाभश्च भानौति पैिङ्गं । शूजा मेध्यै पशून लुङि संघललऐं शुष्टिरुत्तमाम् । दीर्घमाथुथनैश्वर्यं कुरुणस्तु प्रीयेदीम्। भूमीतेि न सन्देहः श्रदं ऋद्धी व १ युवागः पिशे यस्य सुतः शस्त्रेण यः इतः । सैन का टुडैश्पतेषां तृप्तिभधेप्सया । श्राद्धं कुर्यज्ञशवाय यहून जुरुषः शुचिः । सुलन कामानवाप्नोति श्राद्धकृत्झरुषः सदा '"--- इki ।

• पित्र्यश्वासधूमैः-- इति पि० पुस्तकें पछि; प्रतिरक्षणम् ।

{ १ ॐ१ ) अलं बितिरूढं पार्वणं सम्भाव्यते ऋषिदि । तत्र च पार्वे योचिवां तिर्यं निर्णी प्रधंसती विवीध निषेधरूपाश् झन्वय यतिरेकाभ्यामनुष्ठानली हिरूप्यते । तत्र, शातातपक्त थिरें- ३दाहृतः~* राक्रे पितृणान्तू 1-ऽति । तधा वाद- सरष्यपि । मङ ,

• तथ४ श्राद्धस्य पूर्वाह्नपराह्न वझेब्रा *--इतं ।

वृहलुओरीत-वचने “बेद्दिग्रस्तावे ,- अशिक्षा यञ्च "--ऽति । “* अपरा पिज़्ष्ट्र ---'त्ते 'च है. तिश्च --** धूपशक्लः पितृण/ *--ऽति । ,

• प्यौहै ऋषिकं कृत्यमथ पितृ-क्रिया ।

ग्रहणे निश् िच कुरर्थान राज्ञे पैतृकं छु। –इतेि । स्थरेऽपि, ---* अक्षराते हुयैतृक -इत। ननु साय दक्षेप कर्मकालत्वं त्रिस् गणैते, ५ दिनान्ते ५श्च नाडअस्तु पुण्य? मी अनीभिः ? ये च तथ। पित्र्ये दैवे चैव च समीहि ४-"? ३३ ईमू, चमेन मातिषेद्धत्वात् , संगथाङ्कस्बहूर्तः स्च्छाहं तं न कारयेत् ? २फ़सी नाम सा ये गर्हितः सर्वकर्मसु -इति । राहैिं, पश्च-नाडी-वञ्चनं नेि सिँधै रुद्भिठेि चेत् , कैyि भित्तेनापराह्नसऋभवे गृणबलम्भनुज्ञ-परमात् ६ अतएव ४३, खलतिक्रमे कुर्याद्रात्रेः पूर्वं यथाविधि *--इति ३ त्रयोंषि ; ‘‘ विधिज्ञः श्रद्युपदेः सन्न पत्रत्रियकः राहुँदैन्थ४ कुर्वाणः श्रेयः आनेत्यJतथ. ”–विं न्छ, त्रगर्तेऽखि कथञ्चित् प्रत्यूहश्तदा श्राद्ध के ठों , विं ६ रत्रावपि कर्तुं शक्यते ?त्र, लो र्घहि तावत् प्रातर् । ११ सं A; AR .:२ ४ १२६ } तेलमाधवं कुतः १ मुख्यरुचभाणकालवयोः नेत्रवेशF । मुख्यकालत्वं आतपेधाति मनु,

• • शनैं अङ्गं न कुफ्त राक्षसी कीर्तित हि सा ।

रान्ध्ययोरुभयोश्चैव सूर्यें चैयाचिोदिते ’-इतेि । न चैनं शनि ग्रहण-श्राद्ध भवि प्रतिषिध्येतीति शैलधम् । शातातपेन विशेषितवान्, शनै श्रद्धे न कुर्वीत राहैरयत्र दर्शनात् । सुष्वाद्य-भुहूर्ते च सन्ध्ययोरुभयोस्तथा ह्यति } गणकालस्यमधि व्यास-त्र्यवपद्यां पर्युदस्ते, “ रात्रेः पूर्य नरन्त्र इन सभ्यामुत्तमम् | तस्मादर्ति आश्वस्रम्भवे लेप ५ मोहि !Iई भ्रमः । न तावदात्री सर्वात्मना अबत्र निषे यॐ शन्न, आषस्तथैव एवं भद्र-श्मप्पय्यगम।' न “व तदं श्राएं कुर्याद्धं च भवनसमान «--लि / नंनु. सन्ध्या-समीपे ज३ राम्रो सभा-ग्रशङ्कः ददृक्षु ;

• कदेन निषिद्धः
• उप्रसन्ध्यं न ऊत पितृ-पू कॅथञ्चन ।

स कद पर प्रोक्तः श्रदं तत्र विवर्जयेद् *---इति । मैवम्। लक्ष्यानमीष्मस्य मुधनलम-निषेधाद्र १ गौणक- ऋचे तु पूर्वमभिहितम् । दक्ष मारभ्य रात्रावर्षेि एरैिरुपद्भिः सम्भाषते । नन्वेवमपि रात्री मासिशनुज्ञायते न वारम्भ इति चेत् ? मैवम् । अस्यापि तय समाप्या .एलक्षयत्वात् । आजिक श्रद्धिपथगं भग्रयपथ्याहुषु-स्मर( ' वद्य च भविष्यत्यु- ण-प्रभाक्षवृष्टयः घट्यते,

• तृतेऽहनि पितुर्युस्तु न कुर्याद्दुरा।

Hiतु वरारोहे, खरान्ते मृतेऽङ्गनेि भी गर्ह तस्य महादेवि, पूजां गृहामिं न हरेि;*. -इति ? । गृहप्रक्रणम् । ( १२ } पे;"

• भोजको यस्तं वै अहं न करोते खगधि ।

गतिषेितृध ततै वर्षे यर्षे घृतेऽहनि । स चसि नरकं घोरं तामिी नाम नामतः ”-इतैि। वयन्नाभि,-- पण्डिता मित्र व चु योनि एव वा। मृतदं समातेक्र ।ळः कोटिजन्मज्' -इते ६ मरीचिः, iडत ज्ञानिनो भृशैः स्त्रियो हा बहुचरैः । मृत/हं समरिक्रम्य चण्डालेष्वभिशय्--इति । नन्वेवं सति,

• राग्न्यंश्च कुर्वाणः श्रेष्ठः प्रभोस्यनुत्तमम्Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)इति ।

स्मरण अपरातृबन्नुद्वयेने सथाद्यनेगर्थेन न प्रातः सङ्घा अपि कादौ नञ्जयेयाताम् । न!थं देषः। शिक्ष-धव-धादै प्रातः काव्य लेधिदत्या, अतश्छं तु ने श्राद्धे मछुर्वीत विीतमः । नैमित्तिकेषु आर्द्धश्च न काङ्ग-नियमः स्यूत"---इवि । चलपि सङ्घौ न क्षमेषिद्धतथापि कुबध-तें सुरूषोपक्र अथ गान्धर्वे-मुहूतं च अणपक्षमस्थliभधानं रति अनिष्ट५-ि सैय्यते । उपक्रम-पुंसश्च शिव-राघव-संवाद एव दर्शितम्, “ अह्रदःव्यतिरिक्तस्य प्रक्रमें जुषः स्मृतः। कॅतपाद्यथाऽध्वर्योगसनं कृतपे भवेंस हैं ~-ः । अहं ग्रहभ १ आदिशब्देन ।न्यादिमिभिननुच्चते ! तस्य च निमिसाधीनवत् कुतप न लिथन्तुं “क्यते । इतरस्य तु धरिन्दादेरास्ति कुतष-नयमः। स च मुख्यभऋमें भिद्यमः ३ कदाचित्कार्यवशाद्धस्य सहसा प्रणीयत्वे सति क्रुत पादर्श वीन मालदंडुकगलतधाऽऽनुज्ञायते । कुतस्य मुख्यंच (१२८ १५३ G = । , ' १ अने-अदल-बतायाद्द्वशदस्, ! तत्र, इन-परूषं अविलम राज्ञेऽभिहैि,--

• अवैिश्य भालु स्वच्छाय शंकु’यत्र ते वाते !

'स कः कुतो मम भूतस्य संत -ते । ज्ञा!रदः

• सन्घ्य में आगं, धूमं ॐ मते यदा ।

छ कालः कुतो त्रेयो नदीभूतस्य संज्ञय" इति । अपूरतव४

• सप्तमपरतो यस्तु नवमापूर्वतः स्थितः ?

उभयोशयेि अध्यस्थः कुरुषः स उदाहृतः ” इतेि । स व ऊतये स्ववत्र वायुपुराणे भेदश्यते,c

• द्विधसस्त्रष्टर्भ आहेि सन्दीभयांतिं भक।

ख करूकुसो नाभ द्वेिण तमक्षयम् "--इति ? कुदपपुङ्गतरङ्गोगैन्धवैरोहिणीयोगैणप्रक्रम-काटवं घांग्रेडें छानेन्यायेन सुहूर्त-त्रयं कुतप-शन्देन व्ययजद्द नारदः,~~ मध्येऽहंव्रि-फ़र्र द् भवातिं भाक्षरः । सं कटः कुतपो नाम पितृण द्रुपक्षय ’-इति । कुंतपै प्रान्तस्य सायङ्कादर्वाचीनः सर्वाणेि खुल्योऽनुन्नानन क' ३ तङ्कं मत्स्यपुणे-- ॐ भद्रो मुहूत विख्यात हुँश पञ्च च सर्वदा। तमाम खुलै थः स कालः कुतपाः स्त: ! असे भास्करो वस्थात् सन्र्रभवति द्विधा । तस्मादनन्स-कूट-दस्तन र विशिष्यते । ॐॐ सुहृत8 फैलन्मुद्ग-दृष्टम् । मुहूर्तपञ्चमैः द्वैतंत्खश्च-भइसमिध्यते -१द्धि* । (९ = = - * - ४

• '&a,--३४ तिलमुतः आहः - - # मेधते~~<ते सo tतके 45ः । । प्रीतिपक्षकरम् ।

(१३९ ८५ नन्चथरहस्यान्ति भाओं नेषिद्धः । द्या! म बभ९, चतुर्थे परे मते यः अर्धे कुरुते नरः ! आसुरेन्द्रयेच्छुiडं दत सु नरकं व्रजेद् --इति । मृत्यन्तरेऽपि;~~

• • चतुर्थे अहं पते च श्रदं ऋते डिंभः ।

तदनं राक्षसे भुक्ते निराशः पितरो मतः --इतेि । चेन्नायं दोषः ? इशाक्षरहस्यन्तिभेन पादन्यून-धूदूर्द्धन क्षE { 7ङ्गश्चतुर्थप्रहरो अघातं । अत्र, यद्-आम-श्रेणथै निथों म उपरळ-भाग-कटाक्षेण। मेलां विवक्षां विशीकर्छ ऐमो यज्ञ तरे सपदें निश ! तच्च वचनं (ख़ुदाहृतः । नन्वषराहस्य मुररूपझलित्यं न प्रतिनियतं, शुक्ल पक्षी द्शांसिँचा ( । स्थ|च कर्कण्डेयः,-- शुक्लपक्षे तु पूर्वी अखं कुर्याद्विचक्षणः। कृष्णपक्षेऽपराहें तु सै8िणं तु न लङ्कर्षे '--इनिं ? नैष दोषः । अत्र शुक्ल-कृष्ण-पक्षशब्दयोर्देव-पैश्य-परत्वात् । वनुद्दिश्य फ़िग़भी श्रदं चैव न फुलकामेिनाडुसर्वे थ्सखा चिनप्रसादं जनयपीति चुक्रुशब्देनदभिधीयते । यत्रै पि हिङ क्रियमाणं पृिश्य में लोपे पितृ-मरणदंमल कार्यं जलमतिं ऋणशब्देनाभिधीयते । शुक़स्य देशस्य मैः पक्षः । शुद्धपक्षः, यझ्दै श्राद्धं करंध्यामीती क्रुद्धस्तत्रै अर्थः । एवमित्रं योजनीय झ्वं सयक्षो न गर्यथश्राद्धे अभिचशते ! ' हण भ छ—त् –इत्येकर्हिष्ठ-विपथश्च । धात्ततः प्रीत एवायं यचनस्यास्य , त पूर्वोक्षदं जनजातं निखिलमपि तैयाकुर्भवं । तदेषं पर्वणश्राद्रूप कुः कर्म-फल, फूतपः प्रभहाल:,--इति । भवेतामेतौ कर्मतदुपक्रमकालौ, प्रकृते तु वसर्किदौ कि तपात् पूर्वं विद्या प्रश्न उत्त-विद्धते वीक्षtध देवस्त्रमी इते ? ।

• २०९

कार्य सन्दिश्चैकादशी नभ उठं) धर्भक्षिभिः ३९ उदात् प्राक्षे धूर्तेन व्यान्येकादु यद् ' ? संयुक़दशी भाभ यर्जयेद्धर्भ-वृद्धये । नदियोथीछा मारभ्य यष्टिर्बिकों में सङ्कणं मम याज्या धर्मफलैङ्गमः । पुत्र--प्रह्ययं दृष्टिमुपवाससः । तत्र क्रतुशतं पुण्यं धंयोदश्यान्तु पारणम् ”-इति। यद्यपि पूर्वत्र वेधवाक़ये ‘ सङ्ख घटिकत्रय'-इंदुत्त, अत्र ङ राष्टिश्चैकाद्झवाक्ये ‘ त्रिघटिका इत्युक्त ’ # तथापि नैव ता वैषम्येण विरोधः शंकलीयः ज़ख़- भीवध-याग-परस्व । संदेई समान्य -वेशंथाभ्यां प्रतिबिस्छत्पदोषजिदैक्षद्सँ वैष्णवेन परित्यज्या १ यह यौन-संज्ञश्चतुर्थो वेधस्तस्य त्याज्य धमभूत् सिद्धम् ? मसृणोदयमैथुषि संव त्यज्यते, तदा किङ य6ये सूर्योदययैष इति । वचनें त्यश्र कण्वनोरतं पूर्यनादाहा या नु चतुर्विध-वेध-”हिता शुदैकादशी, सा लिविंध; आधेिः क्येन युत, तद्रहित च। " इति ; आधिक्थश्न त्रिविधम्; ईकॉः दथाध्यंवाद्याधिक्यं, उभयाश्चित्रयश्चेति १ श्रिष्वप्येतेषु गदूष्यरुणोदयमभ्य अद्य शुद्धचैत्रदश परिय७ परे शुरुषासः कर्तव्यः । तत्रैकादश्याश्चिक्ये नारद आह स्थूणैकादशी प्र द्वादश्यां पुंट्रिगामिनी । द्वादश्घ लंघनं कार्यं त्रयोऽयन्तुि पारणम् '-~~त है •8थन्तरेऽग्निः-- पक्षदशी यद धरत पुनरेव सः । पुण्ठं तृतयैक्तं प्रपश्यातु पारणम्"- इति ? ८ ¢ 4 = = = = =

ॐ क्षत्र ,न्तः r° , इयन्ते इषन्तं नहि। सु” सुतई । द्विचक्षिरण । (१९४ 6णुझुस्येऽपि--

• • एकादशी-फल-आख रेल द्वादश्युपोषिताः ।

तुर्ष केतुशतश्शक्तं त्रयॐएन्तु धारणम्'--शृतं । दश् आधिक्ये स्याप्त थाह,--~

• _कादशी या लुप्त परतो द्वादशं भवेत् ।

उपोष्या ददर्श तत्र यदीच्छेत्परमाङ्गति "-इति । भ्याधिक्ये भृशाह, ‘ सम्पूर्णायकी य प्रभातें धूमष का १ तथोपेथ द्वितीया तु परत नादशी द~ि~ 5त । र्होऽपि,

• पूकादशी यत्र प्रभाते पुनरेव सा ।

स्वैश्वखण कार्य परतो वदश ग्रांदे"---इति । `स्थान्तरेऽप.

• एकाशी भवेत्कूण परत देशी यादि ।

एt८ परित्यज्य द्वादशं सङ्गपपयेत’ --इति । उभयधिकदिसयन्नु शुद्धछां न कोऽपि सन्देहोऽस्ति । ते वैष्णव-युतानामेकादशी लिप्ता । % ८ अथ -माद्रीपृथुचसिनान पञ्चशनादिीक्षा हिजोका निर्माते । =

=

८५णय्ययेधस्य वैभवविषऽश्वे व्यथते युदय-वेधः महाचयेिविषयत्वेन परिशिष्यते । अतएवं स्मर्यते,

• अतिवेधा महावेधा ये वैधातिथिषु स्टुः ।

सर्वेऽप्यथवैध चियत्रेधः य्र्योदये मनः' -ति । ( ।

• विनङ्क्ष्यै, -शुदि. वि० पुरः पादः । K • e )

!

एवंश्च सुर्योदयवैश्वमपेक्ष्यैकाद् द्विधा मिद्यते; शुद्ध, विद्ध वसि ? तभ सूद्ध पूर्ववचचारो भेद भवतः एकादश्यार्धक्यं, ३दयधिक्यम्, उभयाधिक्थम्, अस्यार्धधीवि । एवं वेद यामषिं नत्वारो भेद उदीयाः । दम्भकादश्यएधिष्ये इथेरिन ध्योरुपवास-योग्यतमद् बृद्भवसिष्ठः,--

• अम्पूर्णकादशी यत्र प्रभातें एनरेव च ।

लुप्यते द्वादशी वसिंगशुपवासः भवेत् । उपेष्ये हे तिथे त्र विष्णु-भोजन---इतेि ? उभयोरऽिका8ि-भयेन व्यधश्च स्कन्भुणे झर्शित,

• प्रथमेऽहनि सम्पूर्ण व्याप्यरञ्ज-संयुता ।

द्वादश्याञ्च तथः तत, श्यते पुनवेच ॥ पूर्वी का की पैतु यसिभेिचर' तिथिः» " इति । धृतच्च प्रेयीदश्यभावविंषयम् ? वक्ष ठे संसृभ्यन्तरे,-s.

• पुनः प्रभातहर्षे घ६४ यद् भद्येत ।

नेपवासो धिर्दितश्वतुर्थाश्रम-धासिनाम् । विश्वचषश्च तेनैव रतो द्वादशी ल क्षेत्र -इतेि है। ज!!, फुनः प्रभात-समये ६टिक अदा भवेद्र ३ भीपथात्र विहिती चैत्ररथस्थं पतेस्तथा । विधवायाश्च तंत्रैव-परते झादशी न चेत् --दति ? । पुरान्तरंऽपि, --

• एकादशी यदा पूर्णा एमृतः हुनेगेंद ख !

पुण्यं नै८शत्त शतक्तं श्रयदश्यतु पण "--इति । एवमेकाक्षिक्य-पथे गृहित्रयेणैवस्थाऽभिहिता, इद याधिंदों पूर्वेद्युरुषसमाह , ॐ विभो,--इति वि० पुनने पठः । 7 गठपुराणेऽपि,--:रभ्य, जाति -- इत्यन्ते, त कैं० वि” पुनः । ११ द्वितीयदेमकरणम् । ॐ २०३ } ‘न चेदं त्रिडणौ वी परतः स्थिता । उपोष्यैकादशी तत्र यदीचछेत्परमं पदम् । ’- इतेि !

, --

• • शुद्ध यदा सम हीन समीणद्धिकोछ ।

एकादश्यामुपवसेत्र शुद्धां वैष्णवीभाvि -- इति । दृशम-वेध-रहित शुॐकाश यदा पेरेझुरूङ्खदुबै शास्ति अन्य-त्रस! ** ततो न्यूमा के, द्वयोगे षष्ठगोद्दी परेह्रुदयैः मा भ्नाऽधिा व भवति, तत्र सर्वत्र शुदं दग्धा न संविदां वै द्वादशसुषधसेवि । एवञ्च सति, प्रकृते द्वाद स्याधिक्येऽपि एकादशीसमन्यूयोरन्यतरत्र प्रथमैयपोष्येयुक्तं षति ? उभयाञ्चक्रे भरेस्टुश्वासो गरुडपुराणे दर्शिल ३,-.

• वरुपूर्णाकादशी यंत्र प्रभाते पुनरेव स ।

दत्रयैष्य परा पुण्या १९त द्वादशी यदि –इति ? राहणुरोऽपि --

• एकादशी विष्णुम चे दशं पर्वतः स्थिता ?

उष् द्वादशं तत्र यदीच्छेत्थमं पदम् ’- इति । व्रजतS,~~

• नपूर्णेशदर्शः अत्र प्रभाते पुनर्र सा ।

चैषधी खेत् अयोदश्यां घटिकैकयि दृश्यवै । गृहंस्थोऽपं परां कुर्यं पूओं नोपवसेतू बाद के पूर्ण5ध्येकादशं यउ धर्ट्स डे द्विसर्थ यदि '" इति । एवमेकैकाधिचे द्वितथार्थिययेऽपि निर्मीयो दर्शितः । अछूत्रंथा| भैक्थे तु नक्षत सन्देहः। इति शुद्धयाश्चत्वारों सँझ् व्यवस्थितः। Iथ भद्रायश्चत्वारो भेनं व्यथष्यते । तत्राक्षेकदाधिक्ये वैध शुहिंस्योञ्छुचस्था ! इष्टका। तदं |धतR-- +

a = = = = ॐ तिन्द्र अग:प्त,–“ति पृ० श्वस्ते गः । { *९४ } B

• एकादश विंवृद्ध छेडछे कृष्णे विशेषतः ।

उस्रशन्तु यतिः कुर्यात् पूर्वानुपमसेतू छह –इति । न चैaझाक्यं शुद्धाधिक्ये चरितार्थामति शङ्कनंदसू, वादकाः सैम विद्यार्थियेऽपि दक्खनप्रतैर्निवारयिंगन्नक्षत्रत्वात् । द्वादश् ‘अक्षरे परेद्युवास । तदाह ऋषस’,-.

• एकदशी यदा क्रुझ परत लाइ भवेत् ।

उपर्यू झदर्श तंत्र यदीच्छेपरमां गतिम् –हृतं । लु, आर्द यशसीमिश्रवएत बृचभादच क्षयं शतेते यावत् । उभ्याधिषयेपि परशुरुषव्यः तदुक्तं भ्रविभ्यञ्जराणे;~~ एतद दिश7 * युक्त वर्द्धमानं विवर्जये । क्षयसर्ग-स्थिते सोमें कुवीत यशीयुतस् '-इते । धश्यानाधिपे तु नैदाहि सन्देहः कश्चन्नाभावात् । न च सिद्धत्थादति सन्देहः , इति ग्र, अशांतेि कोटचन्द्रे विद्धः अधुपादेयत्वात् । तथा च विष्णुश्दस्य

• शकदश भवेत्क्षी दुशम्या दूषित तिथिः ।

वृषेपी भोपः क्यपक्षी ¢ झुण्यदा। ”-इति। इति सिद्धाभेदा व्यवधपाः । अशुद्धविंददुभयरटेंस लंपीय-संग्रहः। एकदशीक्षयेभयदि त्रुओं परेद्युरूपाशः ३ ईयोरवृद्धौ पूर्वेद्युः । एकादशीमात्र-युद्ध हिंन्यथेवस्था । दशमभए-खुर्दा शुद्धथ सर्वेषी धृवैडूर्वेद्यां परैट्टारीति । तदेवं शश्नार्थं व्यवह्रियते यनि चावन्ति भुर्नि-वचनं विध> यकानि निवेधानि वा, तानि सर्वाणि यथोक्तनीविरोधेन व्यचस्थापनथक्षनि । त्रि ध्यबस्थापन-अफ्रं दर्शयघः। ,

• यांत अधूतयः सभी उद्दोदयाद्भः /

सम्पूर्णा इति विख्यात हौषध-वर्जितः"-३ ॥ १ २ = = 4 ॐ द::ति वि० शुल्ने एछः । द्वितीयादिश्रकरण । { « ); = रेिखासं तु सम्पूर्णात्रं प्रकाशन्तरेणोक्तं गारुडे,~~

• दयात् शक्ष्यदा विश्र, मुहूतं-द्र-संयुता ।

सष्णैकादश ज्ञेया तत्रैवोपवसे ५ी'-इते ! अषिध्यपुराणेऽधि,-

• आदिर्योदयवेलायाः प्राङ्मुहूर्तद्वयान्विदा।

एकदर्श तु सम्पूर्णा द्धिऽन्या रिंकल्पि’-इले { तद्देवधनञ्चमरुणोदयघंधोषजीनैल मह्तद्वेषवत्रिषयम् । इमीदेधनिन्दकाने तु वचनं वैिविधान्क्षुषलक्षन्ते; कानिचिद पद्यानुवादैन , कनिचितदनभुवदेति । अथ विषये.

• अरुणोदयकाले च दशमी यदि `श्यते !

तत्र मैकादशी व्र्वा धर्मोकामार्थेनार्लिभ ’-इतेि । हिंदी, " अरूद्वंद्ध i६डचिंक्रुपयेत् । तस्य पुत्रशतं नेटें तरफतां परिवर्जये"--इते । एतादृशानि सर्वाणि वैष्णव-विषयाणि द्रक्ष्यनेि । अरुणोदय वमन्तरेण ब्रसमीवि!निन्दकानि च कानिचिद् थमन्थुषः चन्ते । तथा । नारई.

• दशम्यनुगता यत्रं तिथिरे भवेत् ।

दत्रापत्यवेनाशश्च परस्य नरकं व्रजेत्’-इति । ह्मवैवरैषि,

• • दशभी-शोषयुक्तां यः करोति विमूढधीः ।

एचशी–कर्ह तस्य न स्यादशवार्षिकम *~~ इति । अर्हस्ये-- ,

• दशमी छोष-संयुक्तासृक्षचैतदर्शी किल ?

संवत्सर-तेनेह नरो धर्मेण सुते "Venkateswaran raman (सम्भाषणम्) ०८:१०, १२ नवम्बर २०१८ (UTC)त की ( २०६ ) Kभावं ईईशनि सधै अरुणोदयधसूर्यपेध-द्वय-सामान्येन प्रवृतत्वद्वैष्ण-पार्थोभयश्वािणेि ! तञ्ज, ’ब्ध-विषयै निरङ्क शानेि प्रवर्तन्ते १ मी"विषये भविष्ये Eधाधिक्यं च सर्वां- पुरुषविपत्रापि द्रष्ठानेि ! दशमीवेङऽश्रौञ्चशानि कानिचिचनाम्युपर्यन्ते । तद्यथा । स्कदुर्ग,

• श्रेयोदश्यां ने छश्येत इदशी यदि किञ्चन ।

पोष्यैकादशे तञ् दशमी-मिश्रितऽपि च' इतेि । स्मृभ्यन्तरेऽपि, --

• टयैकादशी (त्र दि. # भवेद्यदि ।

दशस्या हेि हिंसिंगै५ * एकादशैत्र गॅकृत् इति । असष्ठः --

• डग स्वरूएम/S{ आदि न स्यात्परेऽहनि के ।

दशमिश्रण कार्यं महापातकनाशिनी --ऽति । ११ . ) 4A एकादशी न हरेत = छ। अचेत् । उष्ण आभी-विट्-ऋषिरुद्रुद्धेऽत्र ".--इति { हॅरोलाइपि. -- • अयोदश्यां बहू नष्ट 'दशी धर्टझ्यम् । दशभ्यै कभी दी बिंद्ध क्षेत्रबेण सदा तिःि । –इति । एतादृशानि वाक्यानेि ब्रह्मण्यनुश्थाधिध्ये सर्वचूरु-त्र. याणि, एकाधिक्ये स्म।ङ्गह--विश्वणि द्र ध्यानि, न येतानेि वैष्व विषयाणि । वैष्णव-पचीर्णेषु विद्धोऽथ सुम्नया चटुशुभात् ॥ सम्पूर्वेकादशपूर विषाणि कानिचिदश्नान्युपलभ्यन्ते । तद्यथा । स्कन्दपुराणे , • म्यापि द् िवनैः,-- ते लेॐ पुलके पाठः । से उपॅी दश विद्रा,- श्रीं गु पुतके पाठः । द्वितीयादिप्रकरणम् । { ३०® } , एकादशी भवेत्पूण परते। दशौ यदि। एद ! डेकादशीं त्यक्त्वा द्वादशं समुपोष्येव –इन ! प। ये काछिट्रा-- एझदशं यदा पूर्ण पएते द्वादश भवेत् । उपqहादर्शा तत्र तिथिपूर्चिः प्रशस्यते ?--३त ? डिपुराण,

• पूर्णा भवेथ नन्दा भद्रा चैव निबद्धते ?

चक्षुष्या तु भेद स्कने तिथिवृद्धिः प्रश्न’’--Kत । ईदृशानि * संवर्षेि “sफपिंषत्र!गि 1 दुिन-त्रय-विषयकः नेिचिद्वचनन्धुपलभ्यन्ते । नरद्रः,

• अहं दैव।ङ संतिदेवैतदुकां दिनत्रयम् !

तत्र क्रौशनं पुण्यं /(% भवेत्"--ऽसि ? भघुवंशप,

• हॅर्गैकदृशं। यत्र सन्निहितो ह्रीः ।

तसेवयंवसेत्काभं न विष्णुतप्रः--ऽइति । अत्रान्तधैर्दशमी-दादयोर्मध्ये कदशीवेतादृशं निश्चयं यः प्राप्नोति, तदा परलो झाडूशी-वृदिवृद्धिश्रद्युम्यै रक्षति । अत्र ग्रह्वृद्धिस्तदा योक्तं दिनत्रसृष्थम् ! तद्भुतं कन्यै पुराणं,

• दिनत्रधधृते द्वे पश्य दशमी हुन ।

पांच सदा पुण्या पररात्रे त्रयोदशी"--इति : द्वादशा-वृद्धे, * एक यं ऋण "--इबलेन व्य इंधनेन परेद्युरुपवस इतं पूर्वमेव निर्णीतम् । यदा वश्चन्तयोरें

• - 2, ( = = = = = = ते «r£शानि’-ति सू•qदतके षष्टः । • थिश्चे,-इति वि• थुप्रै पाठः। ॐ द्वादत्र पारणं,--दति ३ि० पृतने ग: । = एकाशीत्येतत् पिंगत्रयं, इति सु• पुस्त ५/४: । ॐ पुrएन्तरे,–शते वि० पुरः परः । १ ४४८) छम६व• ३० काझीत्रयोदश्य मेंऐ हैrध्येता(हक़ , तदा नर स्थ्य ,--

• एकादशी। इदं च शशिशेखें त्रयोदशी ।

तन्न शूद्रे दुष्यं यदश्य छ पारणम् । शुक्रदशैः इदशी च त्रैिरेके चरमोदशी ६ पृिश। नभ सा प्रोक्ता ब्रह्महत्या ध्यपोहति-हैते । तदेतद्वैष्णव-३५ी यतिविषयं वj द्रध्न्यश्च 1 गृहस्थे इ गई हि । तथा च कूर्मपुराणे,-

• एकादशी आदी च शतेथे प्रचदशी ।

उपधसं न कुर्वींद झन्नघ्नन्वतः '*cहै } पझयोऽपि यदर्शी दृष्टी च त्रिशूषे अघोद । उपइक्षुद् ईदहोरायै नपथं तनुतथिभिः"--इदं ९ चङ इत्य८ङ्गणालिख,

• अबिहूनि निषिदैश्च न लक्ष्यन्ते दिननेि छु ।

सुझ्नैः पञ्चभिर्विद्ध अर्घपैकदश तिलिः । हदउँसिइत्यन्यानि दिनाथुषसैर्युधः । भूर्देवा म कन्नडप ईश्वत्रैदश्यष्टमी !! एकादशशु ऊदल कीथ इदRः यदि---इलि { यअ, निषेधो ऽति-वैिषष्ठः, बिधिर्यंहस्थपिषयः । वेधयाहुल्येन स माभूदितैि पद्धभिक्षुहूर्तेरित्युक्तम् । तदेवे, लावतंबधर्- अ-प्रकारो धृत्यदितः ) अलथ इत्यस्य मंदबुद्धेि ‘चुं शक्तोत्थेवे । इत्युपक्ष्म-तिथिर्निरूपे ! M P = - - - ! मु•पुतश्च । . * ह नेिछेि: -दते वैि५ शुल्कं पयः । B द्वितीयदेमंकरम् । ( २०९ } अथा।‘मी. ह्या १ <8®5!०: -- सह नएदछ,---

• अञ्जलादिको मर्यो भृशति-क्षयः ।

क्षुले ये मानवं मंह्रिादेकादश्यां च प्रपणे –इति । घनेऽपि. --

• अश्मश्रितं भओं ह्यशीति-फ्यून-।

एकादश्व!षुपत्र पक्षयोरुभयोरि --औष्टि १ इस्थ ॐ शुक्लैकादश्यामैश्च नित्यर्थः । तैश्च य इमैथुराये--

• इयाँ ने खुबीर पक्षयोरुभयोरपि ।

यानप्रस्थ यतिने छोटे सदा गृही ४-दति ।

िश्रीपे

• एकः न भुञ्जीत पक्षयोरुभयोरें ।

श्रीचरी च नारी थे अलमेव से भूर्ल "-इसी । न विधवा सुषः स १ ज-धर्मयात् । पलिमत्यारषदसँ |येथीति यिंvoz# --

• षतौ भवति य नारों पर समाचरेत्।

आयुष्यं इरते भीरकं घेही गति ?”-हेत : १

• नति णां पृथक्यज्ञो न बनें शत्रुपणम् ।

यह शुश्रूषते यञ्च तेन स्वं ममते **--~इति । के।ङ५ १ : ‘‘ भारी धवनङ्क्षता भ३ (त्र सुखेन वा। निष्फलन्तु भवेत्तस्य यत्, कति दत्तादिफ "~• इति { X =

६ भा!ि सर्वे मु% शुक । मी०४५णे--ऽति विश्वसारूत्र: 1Eः । ७ २ १० ) आर्दशवं संशब्दादलङ्करगन्ध-पुऽ-धृषज्ञानमुपसंह के ख४१ न्मः =40

• पुष्पालकाश्वखराणि गृधधूपानुलेपनम् –इति }

पत्युनुमा हु भनी बताँदैआधिकारिणीं भवति 1 तदा नज़यान;

• भार्या पथुर्भतेनैवै व्रतादीनाचरेत् स इतेि ।

ॐ(मंयथैव। कृष्णैकादश्यामुपवारनिषेध-पः । तथा च कूर्मपुराणे,

• संतश्री कृष्णपक्षे डं रविशदिने तथ;

एकादश्यां ल कृषींत उपचानञ्च पारणम् ’--शतं । त्रीतिमा * देश्येऽहनि संक्रन्याभिसतैकदक्षु च । दंपतीपते कृते श्राद्धे पुत्रं नोपनतंतू झी -इतेि ? अ५ , पुढीत विशेषणं पूर्वातों दृष-दंशेषप्रदर्शनार्थम् । तथा । यद्यपुणे, —

• संक्रान्ययुसन पर्णेन युधिधुिर ।

एकादश्शश्च वृष्णय ज्येष्ठः पुत्रं विनश्यति ~~'लं । नारदर्प ॐ इन्दुझार्कसंकेन्टियोरेकादश्यां सितेतरै । उघसं न कुर्वीत यदीच्छेद सन्तीति श्रु{ –-इत ! अत्र, क्रान्थदशीषवस लिमेध’ प्रकाषिलिहि कत्र : १ तथा या भागनः--- एकादशेषुइSL एड्-िसंक्रमणं तथा। चन्झट्टैपएरे च न कुर्यात् अत्रदान् गृही ॥ तत्प्रयुक्तोपवासस्य निषेधोऽयमुदाहृतः । प्रयुज्यन्तरयुक्त न विधिर्न निषधभट्ट ”-लि ? ६ २ तञ्जानिमित्स्य–इत्यधिके द•g giff.। दैिवीयदेप्रकरणम् ( २१९ ११ t भनि, हैरिसोपवास्रस्य निषेधोऽयमुदाहृतः । नानुषङ्कृतं श्रश्नो यतो नित्यमुपोषण ---इति । अयमर्घः। एकाइश्त्रषवास्य निश्वचा संक्रान्त्याज्ञपवा हे च काधमा कास्यपवासनिषेधे न निधीषसनिषेधः यतीति संवादिनिर्मनीषयाः संवर्तेनोक्तः अभावस्था द्वादशी च संकार्तिश्च विशेषतः । एत: अशस्तिथयो भlशुवरस्तथैव च । अत्र न ज है? देवनाञ्च पूजन, १ उषयस्तथा दानमेकैकं पावनं स्मृतम् ’-इति । गृहस्थ फुलायमेव नेियोऽवस्रमयुक्तम् । त्रैश्वितिक- यप पणी व ४७P!णमपि मया तत्र, नैमित्रिः सुन्न दतं;

• • शयन-कोश्चिनी-मध्ये आ कृष्णैकादश भयेत् ।

सैवोपध्यं गृहस्थेन नारीं / कन्दम --इतेि हैं यह स्कन्दपुराणे. पितृणां गतिमन्थिच्छ कृष्णाय सङपोरेa -इतै १ म,

• मनुशरण संयुक्त कृष्ण संक्रान्ति-ता ।

पांदी सदीऽया खट्टसंपरी तिथिः --इति ? पुणेऽपि-- एकदुर्थाध्तु शून्यमुपेऽत्र रेिधिवन्नरः । पुत्रनाञ्च . सायुज्यं च १ गर्छछति * ---इति ? अये पुत्रद्वतो गृहस्क्ष्योपवा निषिद्धः। तथ् पित्रगहरे “ एकादश्यां दिनक्षये उपवासं करोति यः । तस्थ पुत्रा विनश्यन्ति ग्रयां पिण्हतो ही बथा’-=F । समूछ,~-: हैि ३ि० उतने IIष्टः । ॐ प्रमथुराणे,—इति उ० पुरतः पटः । उहै,--: तिर घुस्की 48:6 }, 5A ६ १ ) कल्पार्थवे ८ 3! मरस्यसुराण, -*दिनश्नेऽश्नसंक्रान्तौ ग्रहणं चन्द्रमूर्धभोः | उपयार्ड्स में कुर्वीत चुत्रपत्रसमन्वितः –‘इति । दुर्लक्ष घझयु(,

• नैं तिथ्यन्ताघेरे ऋस्मिन् स स्यादिमझ -- १

वचिनशपिं,---

• एकस्मिन् सायमै शङ्कि तिथीनम्तिर्यं धंदा ।।

तदा दिनक्षयः प्रोक्तं कः तत्र सर्वकं उम् --: ऽकिं । अलगौंपमासस्यतिरिक्तं-दोन ट्-िशून्ये द्रधुन्यं, उपवासम् नद्या: ईदृशं विपथं ॐि कर्त्तव्क्षत्रिणीय आधुपुणे ऋश्रत

• उपसे निर्मिी तु भयं किॐ प्ररुपर्येव ।

न हुदहुप्रयासेन धर्मस-लं लभे ६ न ॐ हविष्पान्नभनोंदनं में कलन्तिाः क्षीरमथाङ चाऊ ! उत्पञ्चगव्यं यदि यदि वायुः प्रशस्तमत्रचतुरङ *-इति ? उपवाससश्चैस्तु एकभन्नभि छुटुंद 1 तथा च स्मृतः

• अगसे मक्तानामशर्तरूध्वंजी !

एकभतादिकं धार्थभह कौयनी श्रुतिः'~दान । भक्रुद्धेयपुराणेझ --- एकभक्तेन हुतेन तथैधाविव । । बुधवासेन दानेन न निर्हादसको भवे'--इन । एकभक्तेन मक्लेन क्षीणवृतुिरः क्षिपेत् । लातिक्रमेत् प्रदशन्तु उसनतेन स्त्र --इति । स माऊँ४:ऽगि,- -: तं नि९ प्रतते हैं । द्रुतगरदिपक्ररणम् । { र १३ ) KB{sपि,

• एकभक्तेन नक्तेन वनवृद्धlठरः क्षिपेत् ।

दये मूलं फर्नु यापि न निद्रांचेकी भनेत्"--इति ! भविष्यपुणे--- ‘ काश्याघ्रपदञ्जनक्तं दष्टि समाचरेत्"-शते । निःकार्ययोश्चास्तु प्रतिनिधिभिर्युतं चारयेयुः। तथा च भीष्णुमुहूस्थै. ॐ अग्नये भीष ऋतं च समुपस्थिते । आचेह भैषी वा छत्रं च विनयन्चित’--तते । डॅसिः

• भययं पटुर्नतं कुल्लघीयश्च मतिनैः ।

भ४कं परत|भ्यं व्रतभंग त जयते’ इति । स्त्र ; शुभं या त्रिदेवोपेॐ श्रीन भ्रातरं तथा । उष्प्रभाव एषसं आह्मणं विनियोजयेत् –इतेि । अन्यथा, . भ्रातरं आगे शिष्यं पुत्रे ' हा सिंनियचश्रे ! तद्भावे ’पवासं कारयेत् मह्णादिभैः--। इदं १ हैड्रत्युतोऽपि ,

• बिंदू-मातृ-षति-ग-घू-गुइर्दभृङआम्' * ।

थegऍनुपषित्व? स्वयश्च फलभक्षयेत्"--इबे ६ (कनः,

• चिकूफलभ्रातृ-धुर्वर्थं च विशेषतः।

उपवासं प्रकुर्वाणः पुण्यं शतगुणं लभेद् it दक्षिणा मात्र दातव्या ४४४५ ईहित च सा । । वरी च पतिंझाडूिॐय एवषमुधि ॥ 3A A ॐ गुणैशभुजान्--इह त्रिः पर्ने १४: । ७ ईल, ३ ५:| :4; } ६ ३ १४ ) कालपाश्चर्ये -> युगयं शताॐ अहुर्मुनयः पारदर्शिनः। उपवासफलं तस्याः पतिः आसीसंथम का राज्यस्य क्षत्रियायै छ एकादश्यामुपोषितः । क्षुधाः क्षत्रियस्याउँ , फर्र घनोति निश्चित ! इपितामढ़ीनुद्दिश्य एका टुङ्खानुशयने ! छूत्रे तु तस्फळे विंशहे. सुमफ़े फRIध्यु: १ न दशा पुण्यं अनयत्र न संशः ? यमुद्दिश्य कृतं भोऽपि सम्पूर्ण फलमाप्नुयात्.”-हैं (नै । युषान्तर राऽयथान्यार्घषायै ५५दश्यामुपोथिः । फुले।श्चः क्षत्रियस्थाई फएँ शामोतं निरांश्च *--झाले.} प्रतिनिधी च कश्चव धिरः ,--

• काभ्रे प्रतिनिधिओरिसा नित्यं नैमित्तिकं य सः।

काम्येऽषुषऊर्द्ध्वं केंबिE, मतोनीथं छः -- इति । अयमर्थः। नित्यं नैमिनिरुद्ध प्रतिनिधितऽयुपक्रम कारयेत् । यह स्वभ7वें परीक्ष्य थमेवोपक्रम्य 3झॉव ! अक्षा ! अर्थे उपक्रमदृमें शतिभिर्बलाऽपि सन्१९न्चेत् । अशफाकणे शयाश्चिनं स्मथैते, --

• अथञ्च चतुर्दश्यां दिवा भुक्त्वैन्दवश्चरेत् ।

एकादश्यां दिवा रात्रौ नक्तं चैव तु पर्नेगि".-भृति ।

• थन्तर,

ॐ अॐ पर्वमं राज्ञे चतुर्थेऽयष्टमी दिवा । कद्रश्चामड्रोजनं भुक्वा यणं चरेत् | -

• श्चुन्नतं,दि विल के पाऊः। ' ॐ .B.,इने मुः पुग्नी ः
• पुरोध: क्षत्रियः इति विश्व पुस्तके प्रष्ठः $ संतानहीऐश्य, इति

नि• पुछते प5ः । ऐ तें तु ले,--इeि ३ि० पृदो घटः । °| पूर्णश्रे ,--: सार, द, -त्यन्तं गावि स पुरु। द्विनयात्रिणम् । ( २९ १९ ॥ अथ काझण्वसङ्गमः । --- - ॥ लत्रञ्जR: ॐ रायमात्रगोरसैः रथं प्रातश्च मध्यमे । उपवन-फलं प्रेप्सुर्जह्याद्रू-घनुध्यम् १---57 ?

• दशमेकलक्तस्तु गांसू-मैथुन-जत ।

एकादशरुपवसे ५मोरुभयोशषि = देवतारास्य तुष्यन्ति आभिः तस्य सिद्धयहि --इते । बृहस्पतिर,

• दिवा निद्रां पशश्च गुनशंसन-मैथुने ।

ददं कांस्यानियन्तैः उदयभश्च वर्जयेद् - ~ति ?

• कांस्यं सरो मखरांश्च चणकान् कोएदूषकाने

शाकं मधु पराभवं यजेथुषश्र्स खिशम्-इति। स्त्रयस्तरे,

• शाकं मांसं मसूरांश्च पुनर्भजन-मैथुने ।

दूत्यम्बुपानश्च शम्यां वंशवरुपीक्ष ”--इतीि ।

• • अस्मान् सद्भाव तुर्स्यतसिकादलम्।

आपलक्याः फलं वाऽपि धरणे आIऽथ द्वचाति । असकृलछनद्ध दिवा व पञ्च मैथुनम्। धूळचर्वणं अर्स बर्नये लतवासरे’-इति । सेश्व * टपसे तथा श्राद्धे न खादेन्तधावन । दन्तमां काष्ठसँभोणो हन्ति _सप्त कुलानि है --“इति । १ फेरआफ न्यप्रभेदः सूद कड़िनः । ( २३६ ) ल/वं & दन्तथने फायश्चिर्स विष्णुर्हस्थे,

• • अपार-वयसे देवी! वन्धाननं ।

गावश्शुः शवसंपूरुभश्छु शश्य विशुध्यति ’’--इत १ शीत-~~पrपाखण्डिनेतिसुंभापशमनृताीक्षाएँ कश्यपBादिषु वर्जयेत् --इति । कूपुराणे,--

• आहिर्गामार्थज ौि पतितश्च रजधाम् ।

न स्पृशेन्नाभिभाषेत नेसेंस व्रतसँगै -इते। घेणुरहस्ये, स्टूपलेनमवादि वदने धारिकश्चन । अत्रस्य वर्जयेत् सर्वं शासनयामिक्षण । गत्रयी विरोधी तांबूझबुर्केपनश्च । प्रतस्थे चं—ये सर्प यथान्यद् भिरकृत ”-इतेि । त्रमण्डपुराणंऽपि;

• कथं भसे बुरां है खोमै थेितकशचषम् ।

यचHतुं अवरुद्ध दिवास्वप्नं सुषांऽजन ! देखांपिटं भसुरांश्च दशैतानि यैष्णवः। द्वादश्य वर्जयेलियं सर्वपापैः प्रमुच्प्रते "->{त ६ । एकश्श्यां श्री छंदऽपि न तथे । इह झधायनः,-- उपवावे यश्च नित्यः अङ्क नैमिचिॐ भद्येत् सर्पवांसं तदु । कुशंभाय पिपृसेविल ~~न ! त. अपित्रोः श्नः प्रते भवेदैकादौ यदा । अभ्यर्थं पितृदेशंशप्तजनेत पितृसेविं नश्--इति + नु वैजनस्- श्राद्धं कृत्वा तु यो विभ न पिटु-सेवित । . हविर्ह न शून्ति कन्य— चिंतनथा "-हृते ' « खण्ड ,–इति कp ऐ० पुकयोः पाठः । १ इनपुर,-.इति वि० पुस्तकें • ४: + ; -रूमाद्रि, सूति,-वन्तं दाखिर ५० पुस्तके । छतौयादिमक्षरणः। ( ३९४ } तदेकाश-यसिऍक्तनबिषधम् । आश्रणेनानेि भोजनकरें अशुद्धशति, तस्य भजन-क्षारौषं विधानात् । =

=

• थमिह दैतृष्ठा-क्षमः ।

==>r. == १ प्रथमं द्वाभ्यां इकभक्तं यूयISनन्तई इन्दवनं कुर्यात् । तथा च स्मथुने,

• दशम्यामेकभुश्रुत्वा ह्यांपैद दक्षधावन =इति ।

दनन्तरं दशम्यां रात्रौ नियम-अ87 कुर्यात् । तदुक्तं ब्रह्मवैवरै:

• प्राओं हारिदिने समक्षत्रिया निसर्च निशि ।

→स्थायुपवासस्य अङ्कश्यत क्षणी त्रन्नश् ”-इति । नियमं नरदयै अयचे. थोल्बणाः सूर्ये वैविध्वनिभनिषेवैिः। अवभी-तप-शथः प्रिया-सङ्धैवर्जितः .३« { । ततः सरुआफैझया बाह्याभ्यन्तरचुद्धिं पिदध्यात् । वप्रः Kस्तु ** शीमन्तोषधत्तं २ध विंष्णुर्भगवनशेषम् ! शुश्तश्रवङ् मंत्र छ पादन् हृदि सन्निविष्टः । अन्तःशुद् िबहूि छुद्धि शुद्ध धर्ममयोऽच्युतः । स करोतु, समैत छचेरेभ सर्वदा । बाह्वोषधताननम बैलांश्च भगझानजः। शमन्नयवनन्त।यो वितुश्चेतसि संस्थितः इति । घ्नन्तरे प्रातः सङ्कल्पं कुर्यात् । तदुक याहूपुरी,

• श्रीदुघरै पर्छ तापूर्णसुझ्नुः ।

उपधवन्तु ऐीमा यद। यायैकं धारयेत् *--इङि । } १ २१८) भव - दुर ताम्रपत्र के संकल्पमाह विष्णु,

• कंद' निरहारः स्थित्वह समरे’म }

रौक्ष्यामि पुण्डरीकाक्ष, शरणं ने भनच्युत । इत्युक्षार्थं ततो सिद्धच पुष्पाञ्जलिमथार्पयेद् " इति : अनन्तरं नृप!ोंरातङ्गतुं पिवें । तद्दल कास्पायन, अश्वानरेण मन्त्रेण त्रेिर्जतैनाभिजप्तम्। उपवा फटनेसुः प्रिवेंशपत्रगतकल् ’-इति । विउँदक्षुषमासे रात्री संकल्पः वा यं नारदीये

• विद्पधने सकटं विनश्यप क्षमासनिः।

रात्र समपूजयेu निष्ठं संपर्क सञ्चरे , "---ते } मध्यरात्रदुषी दशमीयुक्त चेदेशी, तस्य अध्यानस्स्परं संकर्षः। तथा च धृतिः ,-- दशम्याः सृञ्जयेण तुभ्नराश्चत् परेण तु । वर्जयंवरो रामान् प्रयत्नः सदा ः --दतं । यदश्य देवस्योपरि युद्धमण्डपं आर्येत् । तदुक्तं ब्रह्मधुराणे,~~

• • एकादश्यां उभे + ए निराहारः समाहृितः ।

नानापुष्पैर्मुनिश्रेष्ठ, विचित्रं पुपमण्डपम् ।। मु4 आवरणं पाई गई पंचिंशि --इति । तस्मिन्मण्डपे हेबभर्थयत् । तदुक्तं ब्रह्माषे--

• एकदश्यां शूॐ ५ॐ निराहा४४ भाहितः ।

स्रात्वा समीविधानेन सपवा जतेन्द्रियः । दुष्पूज्यं विधिवद्वीर्ये ऽद्य सुमहि । मुकुंपैगंधैस्तथा धूपैर्दीपेनैवेत्रकै पुरैः ०. उपचरैर्यधिधैर्जपहोमैः प्रदक्षिणैः । स्तोत्रैर्नानाविधैर्रव्यैषधायैर्मनोहरें । 4

• तद्-~ति वैि उसे पद्धः । ॐ सवै,--इति वि० पुस्तकें गठः ।

, द्वितीयादप्ररब्रम् । ( ११९ } दखत् प्रणिपातैश्च जयशब्दैस्तथोत्तमैः । एवं सपूज्य विधिवन्नौ इत्था अजागरम् । याऽलं विष्णोः परं स्थानं रुरो नास्त्यत्र संशयः –३तं ; श्यां कर्त्तव्यमाह कात्यायनः, आतः स्त्र। “ पूज्न च'समर्पयेत् । अनंतिमैरान्धस्य जलेनमेंस केशव । प्रादु-कुङ नथ* -धुर्दूि-मद इव । मन्त्रं जपिव हरये निदधोषणं अंतौ । झाश्च एम् कुर्याद वर्जवित्व ह्यपोहीनू-इति । धूतकादौ तु दालार्चन-रहितस् उष्य समानं कुर्यते । तदुक्तं पुराण, --

• काप्यपयासे प्रश्नान् वसर खून-खूa¥ }

तत्र काम्यव्रतं कुर्याद् दार्चनविवर्जितश्--इति ! धुरा, ससर्ज च नर [व श्रस्य गलस ड्रेस् . । एकादश्यां न भुञ्जीत व्रत बँधै ल ङ्कतें ॥ भूतकं म' धृीत एकादश्यां सदा नरः ६ दाइयान्नु संभश्रीयद् ज्ञात्वा विष्णु एव च '--इति। अत्र प्रत्यकं देखाउँनदिकं तकाओ कुर्यात् : तद्रुतं ५धुनी Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)

• सूनझन्तेि । अस्य पूजयिच जनार्दन ।

दनं इव । टिफनेन व्रतस्य लक्षश्रुतें ५--"इति । षो रजोदर्शनेऽपि न असत्य णः, किन्तु वेद्यार्चनादि-हिती दाविधोषयामद्धे कथं । तत्राह पैौलस्त्यः, एकादश्यां न ४ीत शीर दृढं रजस्वः *--३३ ! ।

• प्रसीद तल्लो समथ-प्रति वर्ग » दि• पुल ः | ९२४ )

ॐःळवं- ५फ़्रांप सम्प्रवृत्तैपि जाति न त्य।” वत्रतम् इतेि } । सत्यव्रतोऽपि, --

• प्राध--नषसां नारीण यदा भवेत् ।

– तत्रापि ब्रहस्य स्यादुपरोधः इदाचन '-इते । शुद्धथनन्तरं यैवार्चनदिकं कुर्णात् । तथा च धृतिः

• स्त्रया भर्तुश्चतुर्थेऽह्नि सुद्धा स्यात्परिचणे !

पुत्रोऽहनि शुद्ध स्यात् दैवे धिये च कम–ि~ति । नित्योपचासप्रकारो विप्रस्येऽभिहेितुः,

• अथ नित्योपयसी चेत् सरथं प्रतिभुजिक्रियाम् ।

वर्जयेन्मतिमभ् विप्र सस्पते हरिवासरे इति । त्रमवैवसँकि,-~ इति विज्ञाय कुर्वीतवक्षसेक्यावनत । विशेषनियमास्तेऽहोरात्रं क्षुति-। निगृहीतेन्द्रिय' श्र-क्षवथ ईष्णु-तप ! उपर्युक (मुच्यते नात्र संशयः~~धृतिं । शौ सय दिचक्षनचेरेव ! तथा च यथानः - संक्तिांस्तु टुनः कुर्यायिनैं धार्सिीषध-इर्ति । ग्रव झायां श्रधcनक्षत्रं भरेंद्र दैकादशषि परित्यज्य प्रादश्यामेवोथवर्ल ३ तथाच नारदीले, क्लो वा यदिं व! कृ७ग हा श्रवणान्विता । दयेवोपाखश्च त्रोदथान् एण”---इतेि । तया, * @कादश्चघवेयांक्षप्ते श्रपणे क्षेत्र । उपोज्था ] आदी शुद्ध सर्वपापक्षयावह’-इतैि ? ++ 9A

. ॐ निःसंयो,–इति सु” यूक्रे neः । द्वितीयादिभरण ? (२२५ ; = १६ यदा श्रयोदश्यां द्वादश्याः कलायड्युये सम्भवति, तद दाइकल एवं पारणं कर्तुं । तदुक्तं नारदीयं---

• अवंब# $यदपां वाथश्च कलहए ।

द्वादश द्वादशीर्हन्दूि त्रयोदश्यासु पारण् ।i कलछौं त्रयं यषिं ददृशी ने सन्निक्रमे । पारणं मरणे नृणां तिथिस्तात्कलिी स्ट्-इति । स द्रश्यतिक्रमेऽपि माईक्ष दोषः, ‘सा तिर्थः सङ्ग्लभं य”-इति बबलेन संक्षाभिधाभदिति थे। मैष : शक यस्य ज्ञानादिविषयत्वt . । वङ्गदहेषे, “|ग-दान-अक्षरदिष्ठी- संयमिधानात् / थाने दु न सtख्यभजनं अप्र→ते, ‘ यश7 = ‘लिी स्स्कृत। --३lत भूचना हा-थक् पारणं, तं तमः प्रागेव सर्वाः क्रियाः र्तव्यः । तदुक्तं नारये अर्पयामं विप्रेन्द्रं, भरुदये क्षनार्चन-→ियः कालो -युतः । तसFIतं कारण। विप्रः प्रत्यूचे ज्ञानमयं । पितृ-पण-युढे स्यपं दृष्ट्वा च इञ् । महानि-की इस हॅबित नृप। करोति धर्महरौ भवते ’ इरस्या' -- इति । fझडपुराणेऽपि. -- ०८ ग्रश्च स्या द्वादश स्यादप्रक्षयं शुक्रे डैम ३ घभधाझिकर्या तत्र स्पषंv*---इति । क्रन्दुशणेऽ;ि"

• यह भवेदतवल्थ द्वादश धारणदिने !

उषःकाले यं ययव एतमा अङ्कितं तदा«झते । न शस्रभके अदिः पार्थं सूर्यो। तर काययनः,-- अं न ॐ ५कोदयम्,-प्ररुदधिं ति' षीतक्ष। +=

• २२२ }

शाश्वं

• • सन्ध्य59दिकं भयंत्रेियं पश्यन्तु निशितः।

अत्रैस्तु पारयित्वाऽथ नैथिकान्तं भुजिर्भवते"--इते । देवोऽपि,

• सङ्कटे क्षिसे अपने प्राश्व प्रयेक्षयम् ।

जद्रस् पाषं कुर्घात् चुडैलें न इषकृत "--* इते } । यदा कळयऽर्षि झदशी नास्ति, तद् यवोदश्यमपि पारौ कुर्यात् । तदुक्तं नारदीये

• चैवोद्दान्तु शुद्धघी पणं पृथिवः फलम् ।

तयज्ञाधिकं व5पि नरः प्रमोत्यर्थम् –तेिं । पृभिश्च नैवेद्य-कुट्ठी-मिश्रितं कुर्यात् । तदुक्तं स्कन्दपुराणे,

• ज्या चैवोपवसन्तु योऽश्नतेि इ३र्श-दिने ।

नैधेयं तुझी-हत्याकोटविनाशनम्, "---इते ।। ११ अथैइर्दशी-महिमा ? --~ छू= = तत्र असेिश्वर,

• पुकादशी-तgठेन वह्निना पातकेन्धनम् ।

भस्मतां याति राजेंद्र, अषं जन्-शतोद्भयम् ॥ नेदृशं पावनं किलिनराणां भुवि विद्यते । यादृशं ५लामा दिनं पतिहानि-हम् । तयथईनि देहेऽस्तितिहन्ति मनुजाधिंध । यावन्नोपवसेजः पन”-दिनं शुभम् । अश्वमेध-सहस्राणे वजपुंय-भूतानि च । एकायुधासस्य कंट्ठां नार्हन्ति शोकशम् ि एफइन्द्रियैः पापं व्रतं भवति प्रभो ? एकादश्युपयर्सन तसॐ त्रियं अजेत् ॥ द्वितीयादिप्रकरण । X ३ ३३ एकादशीसमं किंचि षष्-वं न विद्यते । स्वर्ग-अक्ष-अफ त्वेषा /-युतं-प्रदायिनी ।। भुक्त्र-प्रद ह्यY शरीशरौग्घ-दायिनी । न गङ्गा दी गया धूप, ने काशी में चू थुप्रश्न है न चापि कौश्यं क्षेत्रं न ख * नः च दैविका । अमुन दश च तृया भूप, सृविशत् । अनघतेन राजेन्द्र, प्राप्यते वैष्णवं पदट्। चिन्तामणिघम दोष •थबधि निखैः समा । साइटए-५दपश्रेय देवरथपमा ” तथा "~-इति । अस्यामेकाश्यां धान्युपवास-प्रतिनिधिरूपापि एकभक्त-नक्त यान्छितर्दीनि $ तेषां प्रतिपडुकन्यायेनोपवासनिवावसुश्चन म. १ आमि तु स्वतन्त्रार्धैकभक्त-तक्तानितेषां धूयॉ-न्ययेन यध्यहृद्व्यय-तिधिग्रहण-प्राप्त दशमीविद्या प्रतिषिद्धयों दद कल्पे, ---

• • चूर्णं बिछ दिमार्तेन नन्दं पूर्णाझथि त्यजेत् ।

बीछेदसं-सन् नियमेषु च र्जुषि । भांगांपतश्च नव नैकभर्तग्रथितम् । मदाय पूर्णविज्ञानं कुर्यादैश्वर्यु-मोहितः । एकादशी युन! माना छ।दश्या संशुषे गते । नक्ते ग्रचिते नित्यमेकभक्ते तथ15भघ ! नने व Nथांचवं तातनैकभर्मयाहरेत् । दंश-हितं दैतRHॐ हरिवासरे "-३ । दिनद्धेन सार्द्ध-सङ्ग-सुकृतैरित्यर्थः । एतदेयाभिनेत्थ ‘‘ दियश्- अw दैव--१ट्टी वैि० गुन है मng: १ 7 गरत्रि.--~~भृतेि स्० !.५ याg: '

1. सत५ष:भप्तव तैर्ले।।fr, --:इति वि० ५४मार्क I: । ॐ चन्द्रः

नहुने,--द्धि सु• रा के 18ः । ४ ५२* } व उद्भाभिनय ’–“इत्युदाहरु ( तथा:-- | f* सर्दी-न-सुह्डैस्तु केशवं अधने व्रत *-इंति' थ ? इन स्त्रयैर्वै व्र त्रिश्यन्नरजन्मध्याह्नादिष्ठतिी/लखा ! इयेकादशी-नगरे । 1A अथ ४६ निर्मीयते । = स ' च क्षुरसादि-शस्त्रैः पूर्वं-विद्ध। ब्रह्म । स्कन्दपुरक्षेदपि,

• दंशं च प्रकर्तव्या एक्दैश्च सुत विभो ।

सद कार्यं च चिझहिर्दिक्ष्श्वभॐ सेनवैः "--इव । -विद्धां प्रतिषेधति लुइसिँश्चः-->

• द्वितीय पथुश्री वेंटॅफी में मुंशदछ ।

चतुर्दशी चपखाओं हन्युः पूयी तिथी –इति । नन्धेदं सस्येहदश्यगदान द्यायुषदानवेद्युभयसेवीदिने इति । सर्प, लुथापि बभधस्यथोन्यं विबभाव।सहैर् एव भषष्पते ममतस इतभस्माश्च प्रेतान्तरमनुष्ठातुमशकट्झ,

• अन्नमार्क ह्ते में नै हुर्बाहूaाहर

इति शास्त्रम् । मैवम् . दे हि शत्रसेक-व्रतस्य मध्ये प्रत- शेषसे निर्मातेअछूतं तु बत-दग्रपे संकेचपक्रम इति झ. मनुष्ठानं भविष्यूतिपयैवं खइतिखें, संपूर्णलिथ त्यक" दीद्राक्षुषधासै हे नैस्तर्येण बाह्यतः । तत्र आरमन्सरेण४ अर्थीपवाससमाप्तम दितीशेष-ग:म न संभवतीति चेत्र = मैवंश, आर्द्रः शरणं कृत्वा द्वितीयपक्षस्य प्रश्नमथितुं शक्य- मात्र तादृशसु प्राणप्रक्षिप्त ।तशत्ररूक्ष वात् पूर्वोपवासं परिभापयति, अनशतरूत्यैनशेषदासं न सैद्युति । एवच यात्मकत्वं दर्शपूर्णमरुस-यकरणे यजमानx A' अ५त -~इति Eित पुस्तकेइटः । द्वितीयदिमक*m i ( २३ ११ £ ऐणे धृ* । ‘ बदलतीसंड्र स्याद्यदनी यात्

• स्य परानभिमन्येत योऽश्नानि तद्भव शितं नैशनज्ञितं न

क् में भयदि नास्.रुः अनभिमन्थते --इते । तस्म !ङलक- चैनपथश्रम-निर्वाहः तत्र पूर्वं-तिथिक्षधारभू । प्रकृतेः वशंड्रिक्षयोर्दैवतैशादुदक्पारणमन्तरेणापि न कश्चिद्दोषः । य' ॐ रमयन,

• • एकादशीमुपोष्यैव आदर्श सयुपश्यै ।

न तर्भ' विधि-लोपः स्यादुभयोर्दथतं वः --इसि ? "पासअश्वशक्तौ येवलद्वदिक्षुषकारेभयः फलं सिद्धयते । न त एवंपेशी f झुक्त्वा द्वादश संक्षुपोषयेत् । बपवKभं पुण्यं सर्वं प्रश्नेयसंशयम् "--इतेि हैं। दिन्छु करौवाखो गण्डैरेन सिँहः,

• ह्रदंषक्षुपत्रसेन द्वािरा धं भूप, खर्रशः । ।

चलङ्गत्वमतुलं सम्प्रालेयञ्छां श्रियम् - इति । इति दर्शभिर्णयः । ११ अ अशी लिहूँथते । - -

-- व छूट छा-शूक्ष-भेदेन व्यतृष्ठते ? तत्र हि-त्रयोदशे २४ ग्रा । तदुक्तं ब्रह्मैव, अयोदशी-प्रकwध्य क्षा-सहिता सुनें है भूस-न कर्तब्य दः पूण कदाचन । वङ्क बजौथरया मुनिश्रेष्ठ, सर्बिन्द्रहभुरभक्षु ४ ---इसे ? == • • • • • • • • • = 4 = एकभकाख्दछ,-दतेि मुः स्त्र {!}: } २ न ५ नड्रमर्द्ध , १५ & २३६ माधवे ऽ ऽ = यद्यप्यत्र शुक्लभभ३:न्य रंस्त्र, तथापि कृष्णत्रयोदश्यः परं व्रिद्धयः + श्वचालैिकवर्ड्स क्रिस्तावः क्षुद्धपक्षविषयॐ परिशि" ७क्षते सायङ्कालत्रिमुहूर्तमत्रव्यापित्येन पूर्वविद्धां प्रकाशं अतिद्र ३वधिहीनंबर्सेपोक्षित--तै दध्यक्ष. । सङ्क्तं स्कन्दपुराणे:-- त्रयोदशी प्रकर्तव्या या भवेदपराह्निकी "--इति । सृष्टत्रय्यः एरविद्धवमुत्तं निगमे— अहंयती अमावास्या कृष्णपक्षे त्रयंदी i एताः परश्चुतः पूष्यः परः पूगैर्थास्तथा ५६-इति । युलु वचन,

• हुधा पक्ष वेधशमीय श्रवोशी ।

चतुर्दश योषमासे हथुः पूर्वोत्तरे तिथे "-इति ? अच्छुकपक्षपिप्युटु । यदा तु सृष्णपक्षे षड-विद्धा में लभ्यते, स पूर्व-iथेष्ट अत्र ! तथेह सिंधु’,

• • एफसी तृतीया च यी चैव त्रयोदशी ।

पूर्वनिदि सँख्या यदि न पापेऽहनि --धृदि } । श्रनङ्गत्रयोदश स पूर्वविं । तदाह संघर्तः,--

• कृष्णाष्टमी क्रुह्युषा सचि वंदपैतृर्वं ।

अनङ्गत्रयोदशी रम्भा उपोष्यः पूर्व-संयुताः --इतं । अनङ्गत्रदश भविष्यपुराणे दार्शत । “ भा“पी”इम” घौ इत्युपक्रम्य नतं दिधाथ,

• अनील कुरा वै तेननङ्गत्रयोदशी

इडुपसंहारात्। नन्वमले पचेइस्थेनेल शुझ्पक्ष एव तदृतं हिंत, डाक च, अयोदश प्रकर्तव्या इदती साहित;~~ १३ ० १2

1. पथिद्धताः-इतेि त्रि० एस्के पाठः । f आतेपद इययीशह. --

६टिं •ि मुझे आठः द्वितीषदेशहरण । ( १५५ इथनेन नआन्धशाखैर्देवनलत्रयोदश्या!? पूर्वं-वह्वं प्राप्त । हैं, तदेवानेन वै शेषश्त्रेण बिशषीन्यिते । ३तिं संयोडशनियोः अथ चतुर्दशे नियते ।

---

:||2||

१ ११

९ 99 अत्रापि शुक्ल-कृष्ण-पक्ष-भेदेभ ब्यबस्था भवति । तत्र, युण्५ शस्त्रैण चतुर्दशी एए—विद्ध झiह्या । तथा ह्यग्नोऽग्,ि--

• शुहा चतुर्दशी श्राझा एरविद्धा स व्रते --“इति ।

पूर्वविद्धाभतिषेध उतरविद्विधिश्चेत्युभयं भविष्यपुणे पञ्च ----

• सुदा कथं त्रयोदेय न तें चुक्ता चतुर्दशी ।

पौर्णमासीज्जुता सा यष्टुKइया च पूर्णिमॐ ---इति ६ नारीसेsपि, दशी १ी शुक्लपक्षे चतुर्दशी ! पूर्वविद्धा न कर्तव्या कर्तव्य यस्संधुता –इति हैं अलु भाद्भदआह्वयतु ईश्यासनन्सचेंलं भयिं सोचरेऽभिर्हिसम्, तभ धूविद्धः पर-र्दाि वा सध्याह्न-वासिन गार्नेति केचिदाहुः ? ङ्गिञ्च तत्र प्रमाणवेनोदाहरन्ति,

• सध्यादें औऽयहूँ।यां समुन्नई सरेिलटे १

ददर्श च छ भी छDहै यशस चतुर्दूरथमचंश्चन्द्रे अस्य देवे पृथक पृथक् छ –इति ? अन्न, मध्याने ज्यपेळाथ! :-इत्यनेन भर्दछद्र कर्मवसथ्री प्रतीयते । अत्रतश्चापिन तिथिमीह्यः । नैतरम् । यथा विभाट दक्ष-जैसे, " --इति कर्म-लवेन सञ्चाङ्ग ५जङ्घ मध्याह्न विहितः, मात्र तथा विधिशति । उदाहृतङ झिमर्थवदगतवान्न ९ १ २२०) माधवे- A स्वातन्त्र्येण कस्याश्चिदर्थव , किनु सनेि ममाषान्तरे तस्योप्य भवतेि हैं न व(त्र प्रभाणान्तरे प्रभः ? अव न् मध्याह्नः कर्मकाः । तथा सतेि दैवे चौदधिरे ग्रा --इति मन्त्रश्न युम(त्रदुिभिश्श्चदवर्षिी ग्रा ! स च तिर् धैर्द्धिसुन्नति षः कल्पः, दनुकूलँधनुरूपः । ये च सति भिक्षाचरोऽर्नुहृहीतो भवति । कुत्रश्रणवश्य शुक्लपक्षे अर्षेि रात्रं-येगिौ ग्रले । तथा च बौधायन, मध श्रावणमासस्य शु.चा तू चंबद्दशं ? ता राशिव्यापिनी अVा परा ह्यग्वि"--|$ । पर मासान्तरवर्तिनी शुद्धृषतुर्दशी । कृष्णयजुर्वी तू पूर्व- विडेंच ग्रा। तथा चषस्तम्घः,--~~ कृष्णपक्षेऽष्टमी चैव धृष्णपक्षे ५८i ? र्म-तु कर्तव्या परबिंद्रा में कईंचि ”-~इति { अपराह्न-रुवगिरे हु शुक्लचतुर्दश्य पूर्वनिंद्ध झाला । तथा , .---

• चतुर्दश च वर्ततया मयों युवा। विभो ।

अभ भक्तर्मदायादं, भवेद्य। आपराङ्की !i दर्श-वेळ ’ न कर्तव्य राक-वि अदाचन-इत १ । अन्न, मम मतैरितीश्वरोक्तलिंगाञ्छिव--विषयमे द् यम् । तयं नन्तरेषु चतुर्दशी निर्यात अथ शिवरात्रि-अंत नीयते ।

= = ===

तत्रैदांश्चन्वते । यिमयं शिवराश्शिब्दं स्5%;, किं वा क्षीरकः, १व्र । लाक्षणिकःअथ च योगरूढः ? IFः । किं दायित मक्षम् १ ढं,-इति । कुतः ? तिर्थविशेषे शिंभिक्षार्बद्धं रूपेणः अरत् । तथा च नारघण्डे . हिमघटुिपकरणम् । {१२९ ) A१ मात्रमासस्य शेषे च धथमा झर्झनस्य च। ऽग्रे चतुर्हश्च न ठे चित्ररात्रेः अनंत इंतें ! कामके. -- आघमासेऽखिले. मॅ दिने था चतुर्दशं ? तद्भर्निः चिदशत्रिः सर्वयुघशुभावह--इते । यद्यप्यध, शैिघस्थ इनिः शिष्टात्रिरथवार्थः प्रतीयते, तथापि योग हेर्छळवलेगेल ने आई। बस्त्रवधक दिशङ्खचूनेस्थते ) अश्वस्य कर्णः,--इथघथयःथे-अतीत यषिं समुपैष्य रूया चुक्षुर्दशेत्रु-शनि-भूत्रंशत् । नलैं. काकतपरीक्षा-प्रमानेऽयं विचारः, यद्ययं शिवरात्रि- अश्रद रूढः शृदि द | लैौगिकःउभश्चाऽनुष्टमे घिरेषयामद हैं । मैच 1 अस्तथेच मद्दन्धियः‘गिकत्वे शिध-गंषन्धि-क्षत-क्षाएँ ॐ यस्य यस्य रुद्रलङ्घीयते, रा सर्वो शैिशवरात्रिः स्यात् । माघसप्तदि-वद्ध इदानीyघछणे । रूहि-हु मेघस सञ्चिक्षणत्वात् तद्विशिष्टश्था एफ़या एव तिथेः शिवरात्रेित्य । अतः मैं यस वरः । तत्र, अनयाथैनं रूढिमेंछद्भिरामहे नस्य ; न्थायस्थ जग्राहकों की भवतः, ४५ीनस्य पादसेवि पळूहों विकुरुत । न हीन इति यणेन प्रकृ नदिं कव, । शीघ्र-बी-हेतुतो रूढेरहवें विकृतचि । उदङ्घ्थत झदवं रz| झ| कुत-कर्मणः इति ! अयमर्थः ? उयव्रिरे भृझते ! * तिस्र एव सद्स्यस्संदे इदशाहीनश्च यस्य सर्वार्थाय --ऽतिं । अझ } * = वर्हते,-> शंति मह्न -विन-ज्योतिश्चसः । तस्य प्राचीनेषु दिने असेवनृध्या हंस उसञ्छेदवान्’ः । रात्रिं ७ी मेधाय पुनरहीन-ब्दवाच्यस्य क्षीणो द्वादशोपसदो विधीयन्ते । ६ ३ १० ) चलनअवे- तत्र संशयः । किमीिइन्दशोऽअथ द्विनवडून--भूते सङ्गशब्दचये अर्हतं स्योमेिं लैि{वंशते, आहोस्फिीन-शब्J> | वि तनिलये द्विशत्रदखुट्थते ? इति । तर्भमिदं ( चैटयते,--अहीनशब्दो भौशिको ब्यो व? इति। तत्र,न हीनः,-~ इति व्युत्पन्तलीढं मतिभानथनिक एघवम्। तथैश्च प्रकृताद् पपन्नः । आङ्प्रधानस्य सर्वस्य साक्षाचश्शब्दैश्वोचदश्चेन' हीलिमभवत् , विकृत हु विशेष एव वाचवू दैरुपदित्रयते, ररर्घमनिर्देश/भाष्यने ! अतः, पक्तिसचल ट्टितेहीं ग्यम्। एबश्च सनेि, अहीनशब्दश्च ज्योंहीसे मद्युतिसम्भव । अरणनुग्रहाच तत्रैव आदशस्मै निविशते न च पूर्ववाक्य-विहि तेन त्रिवेंन वधः शूझीयः, वायय: सभन-मलयेर हि यचयांहूंकल्पोपजैः ? तस्मात् , ज्योतिष्टोम एष द्वादश-धिरिति तप्ते घूमः तेऽतिरूने ह्रि]आदाविंदं दशत्वं विधीयते । कुतः ? अहँ भध्दश्य औत-प्रयोग-साहुल्येन तत्रैव इयम् ? रूझि शीघ्र बुद्धि-हेतुवैत योगाद्धरुचसी । योगे श्वययवार्थे प्रप्रमतो निधि अश्वयथूदाचार्यो निश्चेतव्यः, --इति वैिलम्भः । न चात्र प्रकरखाने बैरोधः शङ्कनीकर, अलीयन वाक्येन प्रकरणस्य बधितवान् । (स्म , सूची अब भञ्ज्योतिष्टोमाकृष्य विकृतञ्च श/ - प्रदिषु निवेशनीय५-इनेि । अत्र च या दोहीन-शब्तथा शिवरात्रि-शब्दोऽपि ,-- (हे अषभः पक्षः : अपर अह्न चोरेक एवञ्च शिवशचि-शब्दुः। ॐः ? शिम-लंबन्ध्युपजीव्य् सळण्डस्य प्रवृञ्जय ! तथा च अनुराधj. ‘‘ मात्रस्य धृष्णपक्षे या तिथियभन्दै ! शिक्षाधिस्तु । ख्यात/ सर्व-थानिघून : द्वितीयार्धप्रकर्मा ३ ( २३१ तस्य यः सम|ख्यात शिवरात्रि, शिवप्रिया । तस्यां सर्वेषु लिङ्गषु सदा संतमेते हरः । यानि कानि च छिद्मनि चराप्ति स्थूलशणि ये । वेणु संक्रमते देवि, तस्यां रात्रै तो हरः । शिवरात्रीत ऐक्त तेन " ला हेर-बढ़अ '.-इंसि । धरस्यें,

• तत्प्रभृत्येव देवर्षे, मध-झुड़ा-थलर्दछु !

शियराशिः सगळियह मिश्रे धुर-हृष्टः *.--तिः ! अवन्तिखण्डं,-- सघ-फाल्नथेमध्ये असता या चतुर्दशी । शिवरास्तुि सा ख्याता सर्व-पापनियू इन ’.--"नि ७ तस्राव, शिव-संबन्धिनी रयिः शिवरात्रिः, इति यैगिकोऽर्थः पशणीं-ययेन अनघः । तस्य न ;) gय संग्राहक्षेत्र संस्कार-जाति-योगैश्च कं घृते भक्षणीशिते । संस्कारं सार्वभौमत्तज्जातिर्जनीतः । सन्दर्भयुतो नाके में त्रिः कंट्रय h; / यौगिकः रस-क्तिात् क्षुप्तिव्यकरणे स्थिता । अयमर्थः। दर्शपूर्णमासांशतया भूयते -फेक्षासदथ अति---इ"तं ! औत्र संशयः, किमर्थं प्रोक्षणी-शकषसिमणEत दक्षाङ्क्षक संस्करं लूते. किं ? जळवन्द-जाते विज्ञेय, या वत् प्रोक्ष्यन्ते पात्राण्यर्पिः-इति ,यंग दल, संस्कारं सूते; इति तावत्प्राप्तम् । ॐ ? सर्षभौमत्वात् । सर्वेषु हि संस्कार बृ वधाद्भयार्दिप्रदेशेषु प्रोक्षशब्दः श्नथते, --~नरासदुवे भर्तुरुपदश् , -इते मैथु-वाच्ये अयोगः। श्रेष्ठशीशस। ६ दतिं”. -इति विधि-। एवमभिमन्त्रणादि-वायवयुदाह ऋणानि । तस्म, संस्का तूने, --इंकः घञ्जनं ब्रूते ११ D १ ४ ९३४) तलमाधवे P इति पक्षान्तरम् । लोके हेि जल-क्रीअछं, ** शोद विदा ः 'L-चुकौ प्रयोग दृश्यते । तत्र, न सांघसंस्कारं कृते, श्राद्ध पश्न उपपद्यते अन्योन्याश्रयत्र नार्यं जातं घृतं,~ इति द्वीितीयः च उदकन्नौ प्रोक्ष-श्यञ्श्रुतेर्यश्चरे धुमकूप्तयेनाः कल्पनीयव-प्रसङ्गात् । च योगेऽपि क्तः ऐनीय शेनैत्र लक्षणd i ध्यकाणे हैिं " इझ संत्री ”-इव कर्णे यु-प्रत्ययेन श्ब्दी व्यूस्पादितः । सः स्रुति . चन अनेन, -इवि वेगेन धनम्नधनमृ६ज्ञादिकं सूची श्री ।। सम्पद्यते ? प्रकृते ङ नीशश्नवस्त्रअन?नां सेच |बहवचनस्य शोभृश-ब्दस्य ईपूम्रवसन्तत्यैन प्र द्वा-बहुवचनान्तः शुद्धो लिंजपुट्टद्यते । ननु अर्हाधिकरणे रूढ़े आवशदी, श्रोष्यनिलर शस्य प्रमुच्यते, झुनः परस्पर-विरोधः ! “वटु । खर किं झट्वेिंशभभहति–इति [ न च भोणी-श्वेदे दें धृद्ध-यवX? आयुषङितर्फtत् । अत्रेझ- दक्षु न वृद्धेर्युगदित-इति चेत् न, व्याकरणे ४ व! ? “ अह्नः खः दंत -३ऽनेन वररुचेनं वशतिं रॉबंद्रा द-प्रत्ययमुषसं तस्येदृशं क्रुव ऊतु व्युदितऽहीन-शध्द । ननु . धूर्ते सति घट्-भृषी-प्रभात-घञ्प प्रसज्येत. य शब्दे यगं परिहीन आँमता ग्याकरणसूप बरे सभं कृत, नेयं वृक्षः । पूर्वं पक्षिणेऽभिमते समास-झ वर्र्यक्षरानश्याश्चिमात् । न च, नड्-समासोऽपि वध पुषदेतःइति शङ्कनीथश्च, न्यू समक्ष-यकरे सति ते व । तः -–त्यविहीनश्चदशत-शत्रः मध्योदात्तो ह्ययं शब्द आम्नाय! तस्मात्, क्षद्वये थोंग-स ११ ७ ॥ ह्रिथादिकरणम् । ( २३३ समाप्तरूप-वेगे पूर्वपक्ष्यभिमतं निर|त्य श्रीत-हिं: झन्ति समझता p तामेलू ठं प्रकटयितुं चलचित्र दर्सिी डैनम् अतः सस्परि भकृद्धि-प्रत्ययविक्षत्रं निरूवं ने शङ्कितुं अक्षरे ‘यथा गगे-जास्ती इस्परि ग्रं-व्दयौणादिकञ्चश्रेष्ठ" गमे— . इति प्रकृति-प्रत्ययविक्षगं कृत्य गच्छन्नति गौरिति व्युत्पत्ते

तद्दत्रप्यवगत्य . ! मझण-छब्दै है न लङछ!

५च।अ चिन भूवं यतचे बंहितमस्ति. किं तर्हि, सर्व-ध6 Nधारणेनावयवर्चटुPदकेन -अत्ययेन व्युत्पादितत्वात यौगेिक एघारौ भक्षणी-शब्द । ४Rd.१८णी-छब्दवछयरत्रिः शब्दे यौगिकः--इति द्विधः पक्षः । अन्ये तु पुनर्जन्यते { आश्चरं चिदत्रि-कूदR, लिथि . कर लेन देन ततिथे क़ियसणस्य हेत(वैशंचय दध्य्मा श्यस्यात्र । अतएवैनगंधितथाष्टम्-- शिक्षराचे-दत्तं नाम सर्दी-IV-प्रणशमश्र । पाण्ड-मङ्गुiां भुक्षि-मुक्तिप्रदूषकम् । अर्दशधयध्दं सुनत यत्र तुर्द्धनी । सियवेन कुर्वत् शिधशचि-त्रतं व्रती । शिवशक्षि-व्रतं यथै पन्ड्-िमहानिशि १ {ओवरात्रिं बलं दें, प्थेि शिंद-निथ । निर्मितं कुरु मे दैव, भग्नामहे धर "–इति ? तरीयसंहितायडू-- २१ठूत्र४ अत्र साधुकुGI-शः । शिंथए।त्रि-व्रतं प्र छुपनगरी तथा ".--इति ? यज्ञपुराणे, असम्राक्षोभं अदि युक्ता चतुर्दशी । तेथबैत्र शुदत !शवात्रि-व्रतं व्रती - न १ R & २३४) कलFधने । स्कन्दपुरा,

• शिवद्-िदॐ देय, झथयः संहृष्टर -इतीि।

न च, कल-वचस्यं शुक्दैत्र २४मभइष्ट्रपति न काल-बाधकाभाषास्व-पौर्णमासी-शूद7ध ग्र-चयःप्रयं रिष्टयवत्कालसंबन्धिन्यरूपसंत ’ अश्वं श्रूयते, -

• य एषी विद्वान् पैर्णम8 बजने छ एवं विंद्वनमबाधां यजते "--

इति । खानेध्याधि सर्वत्र थेि वाचकैः शब्दैतसंशुन्धनं अत विरोप लश्यन्ते । पुराणे,-- जन्मgष्मी नैव कृश कटुञ्च ऐतं पञ्च पञ्च "--३४ी । ऽघशन्नोऽपि,---

• एकादशीं ॐ ॐभद हेिं दादश् षट् । ”-इतेि !

एवमन्यत्राप्युदाहार्यं । नभन , ८क्षणिंकोऽयं शिशास्त्र बचद्-३ते वृक्षाः ५: ! जय सिद्धगं भूः । ग्रूइ एशयं छिबराञ्चि-यः ? योगे द्वितथि-पोपन्यासेन , रूढ़िव प्रश्नएस्सेन | *वैश् स्वीकरे सत्वन्छ -विषयं शास्त्रं, (दनुIड़क उडहृद् न्य आध्यै । न ध, गैौकिये सम्नि शि-प्रतीतेश्च दंषोधनादिः तयन्शरेष्ठ दिवशत्रित्वं प्रसज्येत--इति ध्य , क्षतिग्रस्र स्य रूढया नियरण । यथा , पङ्कज-शब्दे ‘ पर्छ|लय, इति चौरं स्वीकृत क्षेत्रार्दितिप्रसङ्ग उद्वि-स्सी नरेण निवास्यैते. तद्दश्नापि. योमरूढतयां न कोऽप्तंश्रङ्ग । भ व मुळ्ये समभवतं च्क्षण58श्रवणसुचितम् । अथेच्येत, लक्षणया अभावे क्त-विययतुं न ६–इतेि । तन्नः बहुङ्गिीरे ग्रोनेनैव सः १ शिस्ष भैया राभिर्ध स्मिन् व्रतेऽञ्जयेन चिह्नित लघ्नतं चिंधरथाख्यसूः तस्मात् ” दिलीग्रादिप्रकम् । ( २३ नेिमैन्ध-यावेन शोरूः शिवरात्रि-शब्दुः हैं तस्य च न्याय संलाइ श्लोकं,

• • नैर्भश्च ग्रौगे भरूड़ो य योगभखमा ।

ॐौगिकेऽचिरआग्नौ नियतेत्रोंगलद्वि-भाव । अस्यायमर्थः । इष्टका-वचने शै. -‘(नसंयमश्च द्यन्ति *--इति । तत्र संशयः, किमयं निर्भयहद चैौ। गिकः , वैि च योगरूढः ? इति ? निःशेषेण मयते, -इर्ति योगस्थ भतीच्माभवत् भली-न्यायेन यौगिक, --इतेि पूर्वः पक्षः । अ लवी विंचैते चिर-निर्मथितेऽचिरर्निरॉथतश्च। उनै पहलपोख निरीश्च तस्याभ्यर्चा कधी धारणाथ योऽभिी मॅथ्यते, सोऽविनिमैथिलः। तेनेष्टकः पठ्यते, तस्यैः अग्रभ न्नत्याव ! तथा १ , मथुनस्याग्नेद्वितय-धर्पेऽप्यचिर निर्मथक्भी निधढं डेिरश्रथधीष्ट। यथा या याः, ५ ज्ञानं धृत ---इत्षष्ठ नवनीतजन्धव-पेंग चिरविरयोरुभयः साधयेऽपेि भूतन एव शैते नवनीत-शब्दो लोके प्रारंद्रिय- वते ? तस्यश्राम्ययराज्य तथा च क्षतेि, मतीयमानस्य यनैर्हवइ निज रूडस्वीकार गोगटोऽयं निर्भयः इतो दत्त३ । अनेनैव न्यूरॉन वित्रेन्-देsपि योमरूढिरेrश्रीयतें । त, शिवस्य रात्रः शिवरात्रिः,--इति तत्पुरुष-समासेन योगेल अची अ' शब्दं ख़ड़या मध-कृष्ण-चतुर्दशीस् तालविशेषे लिभते उशनस्यव्रते;~~इति लहुर्बर्हिसरासेन प्रवृत्तः ८वें । रायास्मन् या-व्रतविशेषे लियश्नुते । तञ्च शिवरचि-स्रमेक्षाङ्गु-यन्तीत्रात् घन-पृथुश्में न्यायेन नित्यं कथं चथुत्रवधम् । तत्र, जोधपत्यमरप्रस्व च/यशत-वर्णान•शद्गतांय तक लक्ष्य स्कन्दपुराणे षट्हे 29 ३ ६ ३६ ) कळम: . पलएस्त नास्ति शिवरात्रीः श्रम् । ते पूज्यते अत्रयेशं रुद्धे त्रिभुवनेश्वरम् । अंबुर्जुनम्न-मझने भ्रमते मन्न संशयः–इति ? औचि प्रश्न पड़े. --- पंध यौं मदेपे, नरों में पतिव्रत ! विरात्रि # ६थं झमें भक्त्या प्रसूत्रमेत् "इति । प्रियश्-िशब्दं च तथैव,---

• न-इन-ऍश्य यः शिवं शंसितव्रतः १

सुयः पूजयेन्नित्यं स लभेद्दक्षिसं 'हम् "--है ! अप्रैनं यदि व! सृष्येत् क्षीथते बिंझवलपिं । सैद्ध-मन्द-यू औी विन्ध्य स्य च । हन्येत वX. निश्चलं हैिं क्ष---इति व ! -(*-ऽयदवगम्य लश्च स्कन्दंऋणं शिंघॐ पूजयित्वा यो चागतिं च चक्षुर्दशति । मातुः पयोधररसं न षिले व कचम ॥ यदीच्छेञ्छितं भोग दिवि दैव-अपरगना । आतईधी कृत्य। अनतिं परमं ५५ ।। मर्स शुक्तस्ततो देवि, शिवरात्रिभुयोध यमयं दिव्यें अक्ष्ये शिंह्-शशन । धसाधुक्षमः मह्यभवन् ४ थ्य ल वाचन --इति । काम्य्बलश्चैश्शनहितायां वर्ष-सल पट्श्वहे,~~

• श्लभंतहत ऊर्जा प्रतिधरपुरं व्रती ।

द्वादशाब्दमेतस्यखतुर्विंशाब्दिकन्तु या । सधैर् मनन्नमति प्रेत्य चेह च मलयः”-इति ।

= =

=

=

=A ० ० ० रांत दिए-इन नि० एतदें 'ट । अदीश्रॅक्षण ' भेगक विधि दैरेि नमः, -- नेि५ इनके ५१४: । ॐयं—इःि लि० पुरूने 'मा।& 2 मुहुर् अशपते~—अंतेि वि० लाने |: । द्वितीयमझ & २३४ निगकाम्य-करस्थ प्रतस्थ सूर्याधिकारिकचमौशनसौक्षीत चक्षुःश्शू.

• शिवरात्रि-त्रदं नाम सर्वपापप्रणाशः ।

अंचिण्डाल-श्लष्य अक्तिमुक्ति-प्रदायकम् - ": { अधिा'नियमः स्कन्दपुराने झीिल अवमाने तु शृङ्खला या झन्डै चर्दशी । Eा च पुथा तिथिईग्र सर्पपातकनाशिनी १! अर्हा सत्यमक्रोधां ॐह्मचर् ’ यो ] *मामः । न्तामा क्रोध-हीनश्च तपस्वी ह्यनरूपक । तस्मै देयमिदं दि, गुरुपदानुग्रो यदि । अन्यथा यो दक्षदं स तदा नरकं व्रजेल '=ईते । उक्ताधिकारिणोऽनुक्रे दातवः त्रिविध; उपयल जरा पूजा च । तद्धर्जा मगरफ़्रांडे, "उपवासप्रभवेन घटयि च नगरात् । शिवराय तस्य लिङ्गस्यापि च पूजया । बभ्रयन् लभते भोगा शिवसायुज्यमथा---इति । सद्मन्नण्डेल, स्त्रयश्च लिङ्गमात्रै समय|तः सज।गः । अजानन्नपि निष्पात्रं निष्दो गणताङ्गदः "---इति । अत्रेदं विन्यते किभेदा उपचास्8-जागर-शूज़ ब्रतस्य स्वरूपं यज्ञेष विकटद्युम्ने, उत मुञ्चन्तं की ,-“इत । तन्न, डिक लग्रन् ,-"झतं तावदप्राप्त । कुतः ? एफैश्यैवेतरनेिफेइतध? विधानात् । तथा हि, स्कन्दपूरणे केलोव विधिः पठ्यते, --

• अवांपैडत-नेतो च हैि शिवरात्रिसुपोथयेत् ?

सर्वान् कामानवाप्तं शिवेन सह मोदते ~~इति ? १ सयस) ,-इतीि »ि पृतके जा. । ; स्वश्च। ~~इति हैि। । को > झयः । आवपेत प,नि मु० पुस्तकैः ३:5ः । 2 १ : ८ } (ङार्थ व-जागरणं पडद्यते. — कश्चिःशुण्थपेिक्षेपेण व्रत-दोनोपं यः पुमान् । जागरं कुरुते क्षत्र स सृद्-४मत व्रजेद"--अति । । क्रिया-पू ——ते,-- यः पूजश्रति भामतैक-फलतां व्रजेत्--इहै । सन . र पावसाळ्थद्वयोऽपि विकल्यसे । अडि, शरदण्ड (सृञ्चन्न-विधिस्तीक्षुच्यतेहिं. भयेकं वा के वा यथेप्शत्रुघ्थत्।, --इतेि शानं ब्रूमः । बेधानरविंद्यो- न्यून सञ्चाथ रखlत्रानुषेयः सस्य च न्यस्य संग्राम | भीषहः , श्लएस्तेऽत्र श्रम-श्चयेत् , सयुदग्र 'घ निधती द्विविंशद्भिः । वकल्पः, -इअि चेन्मैवं समृदयप्रशस्तिः । अवघ्थानुयदैन गर्योतधूपधात्ततः”--धृतिं । अर्थः । छन्दशनयते. * ॐथानरभुपास्त्रे’---इति आदित्यवर्क्षगझशिंदुकपृथिम-रूपैः षड्रकिरणैर्मेरुमेत- बमको विंशपुरुषो वैश्वानरस्त्रकटुचयः । तत्र रंशयः, एँल्लोकाद्यवयव यवयवी घ परवेकं विध्येतेषस्थः, यैव नियमेन्दति प. ~~इतेि (! ४तः १ दिविधया भिजे ज़्छ

• १ आनशालसन्यश्चन्द्रदाम्नजनयुडिलोद्दालक-नभभिः

भिः ऋषीण बैंडूकादयः षडयायाः प्रत्ययस् सघृतक्यम-भर्खु झण्णप्रयागं भयंकर विधयो नियमश्च रूसहिंता उपलभ्यते । पुनश्चान्ते १ के महर्षिभ्योऽश्वपतो राजा समुदायोपस्तिमवोचत । अत्र धि-ठेल यथैच्छं विकर्षःइते भते इमः, ॐ सत्य,--५तं चैि८ पुस्त्क्षे पदैः । द्वितीयादिशबरथम् । { २ ३९ } प्रभुदाय धनत्र निर्नमेनेषशतिध्यः ! कुतः १ प्रशस्तचव } अक्षक्षस्तियन्ब्दयुधानुङ्ग-रूपत्वेनाभ्युपपद्यन्ते। तस्माद्, समुदएयोपायः——ांते रात्रतः । स्वनेन म्यागेन अsखुपच राशीनां प्रयाणां ¥दयस्यैष त्रतरूपत्वम्। ननु, कबिडुव१ादि-श्रये विध६ घनः पक्षान्तर. पैणपयर-ट्ठयांतिीतं वयं पठ्यते,

• अश्रु शिवशनेिं ख -जागरणैर्नयेद’-इति ।

नभं थी । अश्वैत्यमकल्पोपदेश-विषयत्वोपपतेः । अझ असे चिकृतन त्रयस एफरमङ्गfङ्गमत्र बोधयन्प्रमाणाभ चनेचाक्षुषस्यागपत्प्रत्येकं काल-बॅन्ध-मंथनात् फलन्संबन्धा चईश्वभधाव्यं इष्टयम् ? अस्यैवोपोद्दी ठिङ्गभधीयते । कुछ कस्य भद्राश्च जन्म प्राप्तवतीं भुवंशश वह संवादे पठ्यते, -- तृष्णपक्षे चतुर्दश्यां न किञ्चिन्मृगसाप्तवान् । अण्वपि मामनर्थे + छंध सम्पीडितोऽचक्षत्र ॐ ॥ इंखुपञ्जथ ‘धज्ञ’कोटचा देहान्ते विंयत्रा मानद । एतितानि महाराज, शस्भोः शिरसि भूतॐ ॥ तथैव तस्यै राजेन्द्र, धर्मीराङ्गसन्द्रितः। राझिर्थ स्थितो । व्याधः स्तहड्डिsख नैं । { प्रभाते धेिमले जाते दृष्ट्वा तत्रैव अकरम्। विख्य-पत्रैर्नरश्रेष्ठ, कन्द-मूलैश्च पारितः –इते । ! अतमिळ बोलीथिं निर्णेतुं इयें बिंदीने १ ित्रेतान्तं- जुलाओTथ्युदयास्तमय-वैध औदत्यः, ॐि वा भीषवेधः, अहो भस्ञ्चत् त्रिंशीथ-वेध :-इति । तत्र, पॅवेंडुङ्गद्वे त्रयेदःवंशः } 9

• प्रसुतवत,’--इति मु” चुकाने पाठः । ॐ फधिनः२, न्दति न ५ पुस्तके

q€1 में गरलं--इति श्रु-पुस्तॐ प्रः : * नार्नािामिपः,-इति ॐ५ धुस्त 'गः ।

• ९४० )

परंथ्रस्तम ये दर्श-वेधः , उद्यानसश्च-धो छ, यो व्रत। भद्रेषु नवरत्, “रस्य च कल्याद्रलीयस्या । रैब सामान्यविशेषण वैलीयरत्नद । सभाभ्यरूपी हृदयास्तभय-मेध रुषं-तिथिषु सर्व-ग्रहेषु समन्प्रवर्तमानात् ॐ, विशेषरूप प्रदो निशीथवेध, कृष्णचतुर्दशी- लक्षणे तिथि-वैशेथे शिवरात्र्यन्न चत-विशेषमुपजीवय मवृत्तत्वात् । एतदेवाभिनेय ईशानस्संहिताय भुईम्,--

• उदयेऽवतः कश्चिद् वश्चिदस्मयेऽन्विनः

बहिभिस्तिघ्य बस्मान् वर्जयित्वा महान्भिदम् ति । आर्मस्तु मते प्रदत-वैशो वसृक्षुराणं “,-

• श्योपुश्यरुदमे द्र्यं बलङ्ध्वेव नडिषु ।

भूतविद्धा तु या तत्र शिवरात्रित्रये चरेत् ”-र्तित १ संदृश्यतरेऽपेि, —

• प्रदेश-छापिनी शा/ शिंयत्रिचतुर्दशी ?

राणं जागरणं यस्मात्तस्म!त्त समुप('~ इति । ११ - - - ८ क8,* ? बादियास्तमये काले अस्ति चे चतुर्दश् । सद्रात्रिः शिवरात्रेिः श्यते स भवेद्रुमोतमा - ~~इति । (नशथि-गृधो नवीयसंहितायां दर्शितः ॐ अर्द्ध-५४युत अत्र भाइ-भ्रूणबहुत्रैशी । शियरात्रेि-श्रद्धे सत्र सोऽन्वमेध-पलं दृषे ~- j । (त्थFतरे|, भवेऽ त्रयोदश्यां भूत-व्यश्न गद्दाफाश । त्रिरात्रे-व्रतं तत्र कुर्लागरणं ? --इतेि । + ॐ शमादय”-इति " गुप्त ती पटः । द्वितीयद्रथम्। { २४१ A = बॅनसहंतभू-- ‘‘ आघरुणाचल्दै:ादिदेवो महानिश्चि। शिवाङ्गलग्रदूत कोटि-सूगै-सम-प्रभः । तत्काल-श्रद्या शिक्षशशि-श्रते तिकिः । अरषधीर्वे युक्ता यत्र चतुर्दशी । शक्तिथाचैव कुर्वीत शिवरात्रिव्रतं व्रती । अर्द्ध अश्रुधोर्दू आदि यत्र चतुर्दशी । नॅय (जो व्रतं उपोद्धृ&श्चयं-निशं । ब्ध(घर्दनं यस्यान्तु लभ्यते सा चर्दशी । तस्यामेंमें नतं कथं मत्प्रस्रार्थिभिर्भ ॐः। यूर्वेद्यु परेछु महनिशीि चैतु ॥ व्याप्त स दृश्यते ग्रस्थां तस्यां कुर्याद्द्वनं नरः। ङ्गिात्रैर्भाव-काले = व्याप्त नहीं चतुर्देश है तमधन्विना भूत सा कर्घ अतिभिः सदा १ गर प्रियकरी लैपट साघ-झ्णचतुर्दशी । मनिन्वित य तु तत्र कुर्यादिदं ब्रह्मन’–कृति । एवं आते, शूद्रेश्चख या पयेयुरेवं' बा र प्रयोनिशीथेभष. यावस्तत्र व्रतसंचरणीयम् । धैर्बकुचयवर्ती स्कंदधुराणे ठ्यत;

• {ोदशी यश्च देवि, द्भिश्चक्-िप्रमाणतः ।

जागरे शिबिराद्भः यानिशी पूर्ण चतुर्दशी”–ति ? इनसुक्रिस्तमथः । परेद्युश्चेश्य्-ट्याको कामिके पठ्यते,

• निआदये चतुर्दश्यां पूर्वो श्लाघ्या परा शुभा'~~इति ।

दिन-द्वयेऽप्युभयथाहि व सम्भाव्यते, आमय-शूद्रेभ- । दिन-द्वयेऽभ्युअर्टयाट्झावोऽपेि न सरूपध्यते, याम-द्वय

• नईशत्रःऽथर्व--इति तु पूस्तकें पाइः ।। '६ थु–पीतं वि० पुरतने

1. ः + य9-दति नु मुने छ ।

१६ ६ ९४५ } सधवं -- झषस्याभवाव। कैस्मिन् दिने एकैकतपत जु कथमिति चेत् उच्यते । स चैवं प्रसज्यते घूर्वेद्युनिशीथयातः पटुः प्रद्र व्याप्तिः,--इतीि । स:-dवातेर्दिन-द्वये सम्लत्वेऽपि जययोशस्य भशस्ववाइ एशे-योगस्य विदितमत्र पुंवैधैरेवोप्यासः । जब४ योग-आशस्थं वानेकवचनैशष्टशद्वनम्यते तथा च स्कन्दष्ट गूठवते.

• ऊष्माष्टमी स्कन्दषष्ठी शिवरात्रि-चतुर्दश ।

एH पूर्व-घृतः कार्यार्तिध्यन्तं पर्णं भवेत् । जन्माष्टमी रोहिं च शियरत्रिस्तथैइव । पूर्व-खिदैव कर्तव्या तिथि-रसे च पारणम् ! श्रावली नवमी : दुर्योधर्मी च यः पूर्वविद्धा तु तत्र चापरात्रिमंडून".--इति । अयनों शिवरात्रिश्न कार्य भद्र-*वन्थेि"-इति च । गखण्डै. ~~

• भाव-फार्मयोपॅथे ऑसित था चतुर्दश।

अनब्रेन सभायुक्ता कर्रव्य स सदा तिथिः ”-इति । c = = | 4 =

• अर्जुन पुरस्ताचेया-यमो ब्रह्म वेद ।

पूर्वविद्धेय कर्तव्य शिवरात्रिः दोिषनियैः –हति । अद्वैदनं,-.

• रुद्र-जतेषु सर्वेषु कर्त्तव्य सम्मुखी वैियेः ।

अन्येनु व्रतपोष्ट एर-चुक्रुपदत् 'इसे । दश-योग-निन्दा च स्यन्दिभृशपे चैत;

• संहतामपि पापानां इश्च वै लिपिः क्षु।।

न दृष्टा कुन पुंसां कुङ्क-शुक्तां तिथिं श्रियम् '--इश } अन्यान्यपि यीशनि कानिचिद्दर्श-योगनिर्देबदनानि तत्र उद्दे स्पर्धन्ते, तानि सर्वाण्यस्मिन्षियं योजनीयानि ? चहा पूर्वेद्युर्नेि झिंतीथदमकरणम् । ( ९४३ है। शश्वद्ध्वं प्रवृत्ता चतुर्दशी परेद्युः क्षयवश/देशंश्चिदर्वारैव संप्राप्ता, तपूर्वेद्युः शवे-निशीथव्ययैरुभयोरप्यंभूयारे श्रदोषघ्यायैकस्याः रद्वच्च पविद्रीय ग्राह्य न श्रुतदेवाभिप्रेक्ष्य र्भयत , - ग्धसिते भूतदिनं कदाचि दुपैति ' योगं यदि पञ्च । जP-प्रयुक्त न + जी कुंड ॐछवश्य . प्रयच्छेयस्य’---इते । यदा यैः मषी प्रवृत्त। चतुर्दशी पटुः क्षयोदश। प्रदोषार्वागेव सप्त, तङ् परेषुट्यप्ति-दाभावात् पूर्वंत्रिंश थटटुतैः श्रद्धय-थेशश्च पृथै ठूखोपवासः। अश्रावं विवेक सम्पन्नः । दिन-द्वये निशीथव्याप्त तथ्यार्थी च प्रदूषय्यनिलयामिक + सथा, दिन-ग्रेऽपि प्रदीप-शक्षा ज्ञदव्यतौ च निक्षथव्यसिनेयक्षमि । यस्मिन् दिने पूछे. यातौ जयाथ नियाभकः--इति ! अष् शिवरात्रिअस्थद्रात्र-साध्यत्वेनाहनं राज्ञे च जन् शरणे सतिं अहर्वेधमुपेक्ष्य मुद्दोष-निशीअपरेखे कुतः श(त्रण क्षपतः”-इति चेत् ; राजेंद्र प्रधामपदिति शूभः तत्-प्र!थाल्यै शपतेः स्कन्दपुराण षट्सं. --~

• • नितं भ्रमति भूतानि शक्तयः शूलधतः ।

अतस्तस्थां अथेश्य सरूयन्त-पूजनं ऑबै ~~। इतुिं स त्रयोदश्वानितिं व्यधरणं सप्तम्यैः । तथा चायभः इत्पद्यते, त्रयोदशी-नेशीथे सयां चक्रुश्च विद्यमानायां शिव- ज’ इभ- इति ६ गगएखण्डेऽपि- €6 सघमासस्य कृय चद्द्रश्च सुरेश्वर । अहं वस्थासि भृगुंखें रात्रै नैवै दिवा की थी। में १४ } कामधदै • . लङ्गं च समस्तेषु येषु स्थानेषु श्रे ! संक्रमिष्याम्यसन्दिग्धं वर्षापापविद्युद्वये । गौ स् हेि में पूजां यः करिष्यति मानवः। मन्त्रैरेतैः सुरश्रेष्ठविषापः स भविष्यति”-इति। ख "श्च शिवशविदेशी विद्या भवति; एकतिथीसंह, तिथिक्षयार्भिततिथयामका च. --इतेि । तत्र सूर्यदयः मरभ्य सीता पदिोक्यपर्यन्तै कतियामिव । स। वेश्व-दोष अFIत प्रशस्त । तिथि-छग्रामदेवश्च वधः भवति ; जरा-योमेल. दर्शोशेन च । तत्र * योग-इङ्गमेकैकस्मिन् रिंषये प्रशस्त । न ध विषय त्रिषुः पूर्घमेवदत्तः । तिथि-त्रयामकर्वे त्वतिप्रशंसश्च। एतदेवर्भिन्नत्य गुणं एठ्यते,-- अयोदशकटाऽप्यैका मध्ये चैव चतुर्दश। अन्नं वैख सिनशिी स्थुिइयां बिँधभर्थयेत् –इतेि । तथा त्रिस्पृशी प्रशस्ता, तथा वा-दोषेपः योभविशेषेण दुः अयस्! भवति । तथा च कन्दपुराणे वध्यते – भय-कृष्ण-चतुर्दश्यां शङ्गि-श्रद्धा अमेत्। भौमो बाऽथ भवेदोंब, कर्तव्यं व्रतमुत्तमम् । शिंत्र-यधस्य य वै सर्वेह्तरम्। विरात्रि-त्रतत्रैतद्भवेद्भुतमसमए "-इति । नङ, द पूर्चविंदायामुपवासस्तदा परेद्युः किन्निते पार भवतेि किं वा तिथिमर्थं ? शास्त्रन्तु प्रभ-इयेंचि समम । तच्च, न्निध्यन्त-पूरणवचनानिं शूर्पमुदाहृतनं ; तिचिं-Rध्य-एषि -वच सु स्कन्दपुराण दल, उपोषणं चक्षुर्दश्य चतुर्थेऽणन्तु पणम् । तैः सुकृतधर्मैश्च ह्यते य5थध न वा । 2 •• = ==

• तन्-यु की स gने ५; } द्वितीयदेप्रकरणम् ।

६ २४९ ३ आला स्वयं चतुर्वेकैः पञ्चचक्रेएतथाऽश्वहम् । शिक्ष्ये सिक्थे फलं तस्य शॐ २ी पछु । अशोदर-मध्ये तु यानि तीर्थानि सन्ति = } थितानि भवन्तीह भूत्रयाँ पणे ते । तिनमैश्च सर्वासावुषशास-त्रादिषु । यिन् क्षरणं ङयद्विन? शिव-चतुर्दशं ”५--इति । आद्यम् ! बलि हेि द्विविधं शुद्धम्, तथा च द्विविधस्य ह्रस्य प्रतिपत्प्रफरयोक्तंन्यायेन मन्त्रस्थ थेष्टव्य? । च यम घदर्शीङ चdः साध्यते, तदा तिङ्न्ते पारण १ रुद॥ चतुर्दशी घाममधमनिहामते, त चढ्र्दशी-मध्ये पूर्वार्क र कुछ । इति चतुर्दशी-नर्णयः । अथ षष्ठ४ी निषीयते स द्विविज्ञ; पौर्णम६माझा च। , पौत्रैमास्यां पर विरुद्धानि षीध्ययुपद्श्यन्ते । तत्र, प-?या भ्रह्मत्वं ५३५ क्षत.

• • भूगलवर्ट्स ने जंतव्य कर्तव्य प्रतिपद्यतE {

पैर्णमासी त्रतारमें दुजैः फलकाङ्गिभिः ?”-इतेि * { नेिऽथध्वंतरे,"--> ८ एकादश्यष्टमी षष्ठी भीमासी चतुर्दशी । अभावाम् ऋतीया च टेपोंष्णः श्रु पांन्वतः'-इति६ पपुणें,

• • चूखेविद्ध{ तु कर्तव्य सप्तमी तिनैः ।

=

=

== ==

• £ पुगे घ्य यः '–इत्णादि, “ इति '--ए-मैं भरेित जुन पुkतके । ४ ४६ }.

लमाधe

B८ 7णमास्यः मपाल, पर। श्च निंघमझता है –प्रीतिं द अ-विंद्वनिघः पूर्वविद-विधिश्च अह्मपु.--

• षट्चेश्यमाधाय पूर्वविद्धा तथाऽष्टमी ।

पूर्णिमा पर-पश् िच नपोष्यग्नyि५श्चक्षु"--इति । पूर्वविंद्वा-ग्रनदछ भृग्मवाक्ये ॐ चक्रुर्दया च पूर्ण५ :': इत ? एवं परस्प-रोषं सुटि च त्यकथा, या मधेश्च दत * पूर्-बहू ने ट्या अमावस्य च चूर्णमI F वर्जयित्वा मुनिश्रेष्ठ, ताभित्री-व्रतमुप"--ईमें ? साविकी राज-न्ग, तय। चीर्णं दतं मंत्री । हे अच्छित्तरपुरणं दर्शितम् , कथयामि कुछ-हृgां हिने। वर्जुनं एवम् यथा थणं चक्रे पूर्व विश्वा अकल्यञ्च’-इति । एतच्च फ़र्णमास्याममावस्यायां च हृितम् । तस्मिन् क्षेत्रे पूर्वं विह्य षट्स, नतान्त पूर्वषिद्ध न कर्तव्या, वैि के सु ५-डै. कर्तव्यैति परस्पर विंशस्य शास्त्र-ङ्यस्य ईयर यदा। चतुर्दश्यष्टादशन्तर्हि भवति, तदा श्वावित्रस्तमपि स्फ पनि त्याज्यम्

• भूतोऽष्टदशनाडीभिर्गुष्यञ्चशान्दिथिम्-इति स्नैः

थोड़ी पैसाली-, स एचमघथयप्रभृवगन्तब्धः तत्रा वे-लतं पूौं-दिने अतः त्रत्वरण्युत्तरदिने अथ ब्यबस्थाय वैहाविवों-थयनं पूर्वमुदाहृतः स्कन्द ग5ऐ,= &# नवदा झिनवी न तु तत्र अतश्चरेत्। वर्जयित्वा दु (विशी-व्रतं नु शिखिवाहने --ते हैं D" 3 भी हिंद9नके उत्रनलिहूँ, नौघं तिथि५कविश्रमन्त' इति । तत्र

• भौमाप्त गर्नुपाल --- ' नृत्यच पदः । ङ्गिीतादिप्रतण !

( ३४.

• ?

एवं च क्षति, चुpश विीब्रत तैयतिरिक्तेषु लूतेषु दर्भ सय ६ प्रबृता अर्पि, नामविज्ञ! तु या ! षष्ठं सप्तम्यः च युतS¢भी 1 दशम्यैकाद् विंद भद्रश्य संर्दश ॥ भू-विद्धscथमाधास्था म अझ अनिं-पुंगवैः। उतचविधैस्तकञ्यः काटकी श्रुतिः-- इत । इथुश्रोऽयं. ~~ ४चष्टमी तथ! दर्शः क्षुधापने योदश । एताः पर-युतः सर्वाः परई पूर्वेण संसृताः"---हैं।ते ? चटु नारीपुणे, ~

• दर्श थे पौषमसश्च तुिः समरं दिनम् ।

पूर्व-विद्धमर्जुनो नस् तेिषणे ’’--इति [ - रविपुत्रत-विषयं श्राद्ध-धिगं में । अभदास्यायामे ऍऍमथक्षयिं श्राद्धे दिर्हितम् । तथा च पितामहः,-- ६ अझzथा-व्यतीपास-पौर्णीमास्यतासु । विद्वत्र श्राद्धमकुर्वाणः अयञ्चीग्रते हि इ: *:^'इति । मावरय-श्रद्रस्य च भाणन्ननुष्ठमश्वर(९ष नेत्रे-पं. कुत्थस्य आरम्भ-छन्नित्ये लयं प्रतिप्रणे अत्याब्दिक लिएँथे प्रपञ्चितम् । तथा क्षति, अहस्य त्रैकालत्या पूर्वेद्यु रैवे व पंरंध्रुवं षISपराह्नतयापिन्चमावास्या ग्रीव=था । तत्रापश यषेिभ्यः पूर्वं-तिथीनतामह हार्हतः-

• अश्यो सन्थागतः सभी खूण/सांसेच दृश्यते ।

अपराहें छ, या तस्यां पिyडानां कर्षं ध्रुव--इति ? यॐ क©जामेदोक्तए --

• भूतविद्धमभावास्य महाज्ञानतोऽपि वा ।

श्राद्ध-तर्गरिए ये कुर्युस्तेषामायुः अहीयते --इस १ ८ a ( ३४८ मम-- ११ ८१ तदपराह्न--विषयं द्रष्टव्यम् । अपह्त्याए। अंतर-तथेग्नह्यतमह रीत

• अपराह्नः पितणान्तु य5शङ्काययिनी ।

श ग्राह्या पितृ-करौषं तु - धूस्ताञ्श्राचेनी ५–सैत ३ उभयत्रापर-थ्यापित्वं वेधा भिद्यते, एकोन, फॉस्यैन चेति ? एकदेश-प्राप्तिश्च द्वेधा भिद्यते; जैपघेण, आस्ट्रेन चेति तत्र,वैषम्र्येणै-कदेशव्यौ महारथेन निर्णेतव्यम् । तथा च स्मृतC

• अपराह्न-कुथ-वथा:िन्यमावाभ्या या अखेत् ?

तमल्पमभट्टसभ्यां निर्गुणः पैितृ-कर्मणि --इते । महस्यैव प्रोस्पर्मिथः। स च विंबराघव-संवादे षष्टमभिहितः,ः अल्पाऽपशी जघ/ऽमाॐ ग्राह्या रस्रायधिका भवेद्”–इते । सम्यैर्वैकदेश-खयर्जुझार्गेण निर्णयः। सप्रेमभय त्रैकदेशव्याप्तिश्च सतिथि-द्वैधृद्धि-क्षय-सप्टेंटॅश भिश्ते तया है । पूर्वेच्छंभळस्थ द्वितीय-घटिकामरूप पैशुर/हस्य थञ्च घटिकापर्यंन्तं यदा तिथिर्धर्तते, तद। पूर्वोपशइस्प अंतर्टिक द्वैितयाप्राद्रस्य चक्ष-बाटिकां विहाय शिष्टासु पञ्चसु धीमानव रथेनैकदेश-धfतभयांति । तिथिअ सल, धटिका-चढ़ष्ट्येन वसे । यदा च पूर्वापरानस्य चरमचंटिंघमुचापराहस्य च प्रथम-घटिंकायन्तिथिर्नर्तते, तदऽपि सायेनैकदेशव्याधिर्भवतेि । घटिक-चतुष्टयेन तदा तिथिः क्षीयते । यथा पूर्वाषाढूर्य. चरम घटिका-श्रये द्वितीयाषगुहस्य च -सर्पिका-श्वे तिथितते, तदा सम्येनैकदेशध्यासितद्यथा। तिथिस्तु न तद्रेते नर्षेि क्षीयते किन्तु सदैव । ईदृशे विंषये ई-दर्षन्यायनिर्णय । तत्र खदिक्षं सर्वतिथीसफरण्येन आवृत्तवादमदःस्थ।यमपि प्रवर्द्धते तया, अमावास्यायामेंय में शिंपण शिंराघव-संवादे स व दांत.

• लाया रु.--ऽति वि० पुरुदके छः । } अगsआसमर्पि,-वि विर

धुस्तके प्रायः । “नायक !

• २४९ )

११ जन्म ॐ अमावास्य तु या हैिं स्पाराङ्ग-द्वधेऽपि ॥ ३ अरे भूखं, पर इौ, सास्येऽषि थ परा स्मृता । "-~ इतैि । यन्तरेऽपि,

• तिथि-क्षयै सिनीबी लि-िहृद्धौ कुहूर्भतः ।

सम्वेऽपिः च कुह्नीया! वेद--चेद्भिः --इउँने | चतुर्दशी मिश्र सिलवी, मनिहन्मिश्रां कुहू तथ था सः

• €z-पन्ध्र सिनीवाली लघु-चन्द्र कुहूमीत? -इति ।

आस्येनभयत्राह्न-म्यतापे निशृिङ्गित्वात जुह्रेय आझा ! | दिन-द्वयेऽपराह्न न स्पृशति तद् अयनीकभेदेन अरु द्रष्टुंठ् । तझले जायाः, अपहृदयव्यापी यदि दृशंस्तिभैिः क्षत्रे । बाहिंतप्तेः भिनींवली निरन्षु कूर्मता इति । अ-क्षुद्र जी-द्यौरस्यै अहम् । तदुइ भन्न ,--

• सियठी झीजैः कार्यं साग्निकैः पितृ-कर्मणि ।

तमिः क्षुद्भः कुह्न कार्यं तथा भिकॅहॅीः -इतं ई । खुर्द झा व्यवस्थिते सतेि, यानि बहुविधानेि दाधयान्नेि, ने सर्वाणि प्रेक्ष्यमावास्या-भेदेभ्यन्वतमविषयत्वेन यथायोगं मघानि । तथाहि । नऊ, यत्रैवबून आहुः ८५ मध्याह्नापरतो यत्र चक्षुर्दश्यदुर्धर्चते ! सिगौदा तु सा ज़ेम पितृकाएँ हु निष्फला --इति ? वृहं पतिरहि,-- अध्यादझ या क्ष:स्था परस्. सुमधीते । भूत-विद्धा तु सा ज्ञेय न पृञ्चदशी उद्दे –तै ! अश,४ध्याद्रदूर्ध्वमपशङ्गमनिलय पश्भयस्य प्रेक्षतैसे,-- व्याख्येयम् । तदेतद्यन-द्रवं पञ्जयाश्रा-ऽथ यजf• । यज्ञ श्रायनवचन् : ( २८१ } छ+धंदे है ११ “ ण्डिन्य—थैकं श्रद्धं क्षीणे रजनेि इस्यते । शतस्य तृतीचेंऽशे नतिसन्ध्या-समीपतः –३ ते ।। पिंजडानां पिण्डषियऽङ्गभूINनामोच पश्चदाह्रियतें क्रियते,-- इतेि पिण्डान्बहूर्थी अश्माकाशगं, त्वत् #णों जनन्दं मसँ व्य। ‘यक्षश्स्य भृतीयंऽशे ' नेवहूमीपतः स! यद्- सहितोऽभिधीथी 1 : नतिसन्ध्यक्षरीपतः '--इति सप्रश् प्रतिषेधे सत्यथ।द् अर्भकालवने यशिष्यते । तथा च, कर्छ, आळव्यापिनी तिथिम्नहोत् । तत्रेन्दुझरस्थ चतुर्दश्यष्टमें प्रहरे प्रारम्भः, अप्रचारधाराः लभे प्रहरे सभाक्ष। तदेतद्यै कथन हैं, अष्टपैलू धतुर्दश्याः क्षीणं भवति । अन्भ्रमः । अमावास्य5ष्टांशे च धुन? किलअर्ध१ *--इति । तु जाबलिनॉय प्रतिपत्स्वप्यमावास्यां पूर्वाह्नभेरुर्नेि यदि । भूत-झिन्डैथ सभी कार्या ऽिथे कर्मणि स्रर्वज्ञ’-६ते । ज,ी पूर्वाह्न-व्यापेिली'-बृद् िविशेष-कथनादपर/हु-5यापर्व नाभ्यसैगरी । ताद्दशी या >िविधा; पूर्वेद्युरपराह्न-त्रापि तद्रहिता च। आङ्षने सर्वैरपि धूनांबँदैव ऋषी १ द्वितीयपक्षे साग्निकैरेव (। कार्या । यत्र रौतेलक्तम्-- वृहं चंदवस्य अपरं ने चंद्य च । प्रतंयद्यपि हतव्यं आर्द्र श्राद्धविदो विदुः ” ३त । साद्दिवस-दर्प्यपराह्नस्यामित्यभावे सति निशक्किटिपथम् ? में हारीतेनरा भूविडIऽप्यम्भस्य प्रतेिषनिश्चिताऽपि वा । ड़िये कर्मणि बिन्निगृह्य ऊषकाठिी --इति ? ग्रदंष्टि-टिंग । एकडिस्छ कुस-अर्तिषत्प्रकरणे अश्वसू । अझ । प्रतेिषमिश्राव जप्यपराक्रुश्यईषिरथाश्वधे निरं १ 93 द्वितीयादिप्रकरणम् । १ २६१ } लेखं हेयबङ्गला ? गाचे ए-डैयातेरङक्षस्पनेनाभिधीयते । अधराद्याः पार्वणे सुरूपकर्षः, छुत-उपांतरनुयषः तय च, मुरूयसम्भवेऽनुक्क्यपस्योपदेथश्चाग्निरनेिकैः अत्रिषनिश्चित ग्र हीतुं शक्यते । भूत-बैद्धयन्तु, आँतपछिकत्वं सखरःद्वितीय मरैसिद्धम् । तथा सातिं, सुरूयानुकर्षयोरुभयोरर्षि इवाङ्तस्य प्रारभकायद्याच्च भावयन्ति-प्रकरणेंतदेयलाईमाहुः वकर्मोपक्रमोपीहरे ’भनिर्मुर्शिता भक्षतिं तदक्ष घन्तं नोपन्च स्यते यथा, कुतव्यईपी भूत्रैर्बहादेव, तथा प्रतिपद <xकिं श्रुतएऽयोपादेया भवतेिं । तत्र रौशन अf --

• टेिकैकाऽप्यमक्षस्य प्रतिषत्रु न क्षन् ।

भूतविदैव स ब्रह्मा बैचे चित्रे च ’ऑणि’--इति । गदयः अर्जेऽपि कर्दी-उर-संचम्झिन यापि न स्वादि ॐः । तदेतद्वचनं पूर्वेद्युरेवाह्वत्र्यासौ दुष्टम् । अस्मिन्नेव निष्ठं आयाएग्रह

• प्रतिपथमवास्य पूर्वाह्नभाएं यदि ।

भूत-विदैव सा शचा पॅिउथे कर्मेणि सर्वदा "--३) । यत्र ह्रीसवचनम्,

• कन्था-प्रकरमीने तुळयां मिथुने तथा ।

भूतविद्धेन सर्वं पूर्" अयते यतः "-इतेि १ त्तEत-! तो ची प्रवाहि:, ह्वायां मिथुने पीने कथायां मकरेऽपूप । भूत-वैिद् व्रते श्रद्धा वे अतिपद्युता -स्त । इतं पञ्चदशीनिः = - - - - - - वरनामे,--वहस् ८५ पुHने पाठः । टहलन/संदर्भ>, Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)त भू- उररूढे गठः १ १५ १ ) कलधवे ४थेटिक्छ नेथने । ४४८- न चेद्धेः प्रतिपादि कर्तकतया पूर्व-प्रकरण त्रे कुक्षऽषं भाति हृित६--इति शङ्नयम् । पर्वचक्षुर्थाशस्यापि प्रतिपद इवेंट्-िक्रल म। पर्यगतेगडचिरपेक्षधश्च । अतः, पर्च-नर्णधनहरः स्थ निर्णयस्यावसरः,---इतीदानीं लिींतें । अत्रेदविन्यते । पर्व-प्रतिपदैः सन्धिरष्टकालः, किं वा, सन्धेर्भे चै ? इति { तदर्थं प्रथमे सन्धि-वरू” निरूपणीय । तसिङ्गमश्च पूर्व ओम । अतः, पूर्व में निरूयते ? षषं च द्विविधंपर मास्यवस्था छते ! ननु, अतिपमण धर्दग्रस्तानतिथीनां अल-कृष्णपक्षये स्ति नस-श्वः, पञ्चम्यास्तु रिंभणंऽये नम-भेदः --इ चेत् । तयोर्विशेषविशवज्ञापश्येति ब्रूयः प्रथमद्वितीयादीन चन्द्रकानां मध्ये त्सरुयश कला वर्हते, तत्सङ्करका सुट्टप तिथिः स्रवंह्रियते भृष्णपक्षेऽपिं क्षीप्रमाणास्तव यक्षः मात्र बलर्थि-व्यय8} १ ले न्यायेनान्यतिथेशम पक्ष-छ प“दत्येष ज्वह!ः । त’, छात्र पञ्चदश्यां चन्द्रमण्डलै १ अटभिः सर्वात्मना पूर्धने । क्षेत्रं मण्ढ-रिद्भिः पूर्णिमेत्य नम्न ज्ञष्यते । तदुक्तं ज७पुनरुधनुराणयोः

• ®सटी म्यतिक्रान्ते दिव यू परस्परम् ।

धन्ध्रादुिषौ परते ल पूर्णत्वात्मा स्मृता--ऽते ! पर फ़्रें। भगः परालः, सूर्यास्तमयकालः-इत्थ५१ : तः यचा5दयः पूष-मण्ड@ई समतलेत, ततरंदा चक्र सम्पूर्ण-मण्डल" सङ्देर्तात दृष्टान्त-दुष्टन्तिक-भावं विवक्षित उभयादिवन्द्योरुपन्यासः । ग्रष, छल--वित्रक्ष पूर्णिमाशब्दः प्रयुज्यते थे, सातपूर्णात्ययिंयस्रया पूर्णगालीझच् मथुख्यते । तद्युक्तं भजिष्यत, १ न. (दृशश्रदंप्रकशम् । १ २९३

• पैौर्णमासी महाराजसमय हथिता तिथिः ।

पूर्ण भासो भवेद्यस्माऍऍमसी रहतः स्मृत ”-इस्ते । पूर्णिमा5Aादापयेर्दिकल्पेन आन्त आस-बस्तमे दी तम् ! अमात्रास्पेयनेन नन्न बहवोऽर्थः कथ्यन्ते । प्रथमश ब्दरूथ चत्वाथः समासः, कन्या, भुटुंबमिः, चन्मु-कल चैत्र ६ वटुशब्दस्य च '। इन्द्रश्चन्द्र पितृवशेषः विघसश्चेति । तत्र, इलाइवाचिनमण शब्दांसेन्द्रवचनं वसुशब्दं श्रद्युम्नस्य निर्वचनमेई प्रवर्द्धते च भो वसुरस्यनियमावास्योत्तिं । बयमर्थः । वृत्रवधनन्तरं प्रोपेतेततमग सन्तु८ र्देवः प्रस्थमवोचन्त । अत्रऽस्माभिः सहृक्षमिन्द्रो निवसतीति । अतः इतस्य ठिंनघमावस्यात्बमात? स्रोऽभमः छतपथ-वद् देशः चूर्णमास-प्रकरणे धूर्त ।‘‘ ते दे अङ्गुवल् अम् वै नॉइझ बह्वं तेि यः प्रलाश-इति । वैरिरंधनह्मणेऽपि विधथुममें यथुः क्षुग्रते । * इन्द्रो वृत्रं हैद्रा षरं परावमगच्छदराकभिई मन्यमानतन्देवः प्रैषमैच्छन्'--इदारभ्य पठ्यते । * सोs मावस्यां प्रत्यागच्छत्रं देया अभिसमप्रच्छन्नसा वै नव वझर्षे शतद्र हूि दैशन बघू तटमाचारपत्र (स्पच'-इति ऐरं पशयतम् अत्यन्तमूर्देशावित्यर्थः ! इथपराधं द्रोअटें पक्ष, वसुशब्दश्चन्द्रवथी, तदाऽर्यमाशब्दश्य चेच्छं संहशाः मेघोरहृदय्ये नियंत्र्य । पश्यैौपधीभिः सह चन् समय शत्रnर्घत्यमावास्था । अयमर्थः सशपथ-अह्णे केंद्र है। * एष { समो भुज देवानामन्नं यचम्पाः ? यत्रैव घृतां रात्रिं न दुरस्कार पञ्चदशे तद् ियोंकमागच्छतेि । स ३) पञ्चषधीरनुभावित स वै दैवतं वस्वी ठेषां तधर्देश थरां राशिभिट्। वसति तस्म दनाय नाभ –इति । तथा, दूहरण्यंतेऽपि, चन्द्रं भकृ पश्यतै ? ‘‘ स्रऽमयस्थां र्निमेतथा घोडश्य कला सर्गोभि आणख़ुदनूरुविश्य ततः प्रातर्लथते"--इतेि । = ९ १ ५५४ )

• vमाधवं

। अमा-घनु-शब्द यश्च कन्य-पितृ-, तदुनीपेरं निर्वक्त व्य ) अमां बभूउँछ दश्यां रात्राविभवायजमाइव्दहमे धेघ काचिंत्यन्य वश्यां शनैौ वञ्नमनं क्षतरं बने 1 फ़ द फ्ति धर्म-दोषवः सन् तां कन्यां नैच्छत् । सोऽचनेहरुः पद्मपु {!}ऽनशन्त्व्यः । अभ-चक्षुछब्दो य सूत्रैरश्लिलेखाचिनै, तदा तदनु लरेण दिंचने स्कन्दे नागरंखण्डे पञ्ज्ञओं, -

• असा भाभ र राष्ट्रिः सङ्ख-प्रमुखः स्पृष्टः ।

यः कैतेजसा सूर्यः मक्तवैरोचदीपः । तस्मिन् वदति सेभेन्द्धमाचार्य ततः स्पृता---ऽसि । जैह्माण्डपुराणेऽपि ,--

• अशा नाम रखे रश्चिन्द्रद्रोहे मतिर्पिता ।

यक्ष्मामै बसेतस्थसभघ(स्या ततः स्मृता --इति । अम-वसृ-शब्दसः इभाषे--यस्त्विमाश्रित्य अन्य आणुभट्ट्पुराणेषु निर्मोचने झुसमू, -- ॐ असा वसेत।ङ्क्षे तु यक्ष चञ्चद्विरौ । एषा प्रलंबून रात्रिरमवस्थ वतः स्मृते। "-हतं । अशब्दैरय चैन्द्र-मेदा-याचिवं स्कान्देदीत, अम? 'योडशू-भागेन देव, प्रोक्तं सहक→ ~~इति । तां फलमुपजीव्य निर्वचनं भगवतपुराने दर्शितम्, इलाजशेथे निष्कान्तः प्रविष्ट झय्ऊ0€लभ । यमाय विद्महे यWITदमाखात्र सRः स्ट –शनि । अभयपा-द-दीध्रशब्देऽपि द्विधा त्रिभुच्यते । चूर्याचन्द्रमसौ परपट्टी ‘ पृश्यतेऽनेति वर्शः श्रुतं मय- ऋण +; न :५ २-३ ” सि० पुदकं भ४: । •• मझुपुग गयोः,–शनेि वि० धृत६ पाठः । २ २ दैवीयादिश्रवसू । ( २५ } 99

• अक्षय ताममाघश्च पश्यतः सुसमागते ।

अन्यन्यै चन्द्र-सच्यं तौ यद् द्र्श. अयं * -- इति १ ने इंद्धते चद्रोऽत्रेति द्वीर्यं निर्वचनम् । यदि तलीगईं शृ इति वक्तव्घं, ४थापे विपरीF-लदमया दर्शः,-३छुच्यते । तद्वद्दृश्यैरुक्त ’’ शूरे कातरशूल्ट्रय --इते । चन्द्रः दशैत्रश्च शतपथयान पूर्वमुदहृतम् । “ - यथैष एत ऐात्रं न पुरस्तानपश्चाद् दर्जे –इति हैं अग्रेशीने कारणं भृश्य- चन्द्रभरत्च तस्मिन् सन्निर्थेमद्वत्ता -सन्निकर्षः। सति शरैण चाद्रतेजोऽभिभूयते । अदथ्य, पैप्सरस्योभयन्त तमु षये अश्यनभिभूतशचन्द्रमश्डलै संपूर्ण दृश्यते । तावेती सन्निकर्ष-प्रकर्षो गोभिड आहे, –“ परो ङिप्रझर्पः यः सूर्या 'चन्द्रमसः स फ्रॉमस, ५ ९ राज्ञिन्नीः ८|ऽभवदप-- स्ति । देखें घयभिधयः पञ्चदश्याः धूर्णिमादिनामनिखैर्नेल स्वभाव-फ़ार्पितो भवति । ते च चूर्णीमाधवाये प्रथैकं वर्जं द्विविधे। तच्च पुराणे शिंतम्, - ‘ रक्ष घनमतिी एंगेमी द्विशा न । सिनीवाली कुहूश्चैवमासाभर द्वैिव तु *-केशि ! एतस्राँ चढ्प स्थ कढिक-शास्त्र दिरुषी धूयते । या यूआं पौर्णमासी स5भर्तयैव सा । । छ। यूवोऽमलाप ला सिनीवली गुंतला | कुहूः”-इति १ इवस्त्रिोऽम्-ि राझा स्वनुमतश्रय पैर्णभासी-ढ्यं विभुः । राका संपूर्णाध्यक् [ स्यात् कळेनाऽनुiते मेता हैं। पर्णया दिव-दृढ इतूिन्बहुमतः वृन २ानि -दृॐ भुनक्ष्तरिम संव (केति कीर्तिता *-। दीि ८-भेदाङ्मुखया, याताभतुमन्यन्ते पितरो अतैः सह । तस्माद्धुपर्नािम पूर्णिमा प्रथम स्€ता । ९ २५६ कालःर्षे . यथर्ष राजते चास्यां पौर्णामाश्यां निशाकरः ५ रङ्गवैः चन्द्रस्य राज्ञेति दययो ङिदुः ~‘इति । b4A A

• ॐष्टचन्द्रमाक्षाय रोनीवाली अचने ।

एतसैन फुटुमाऊँनष्ट चन्द्र महर्षीयः -- इति । रुदेवश्चचः अर्ध-भेद नहीं । वे कुटू-ध्यविरिक्त त्राणां चैनां लक्षणेचार-परिमितः श्रेष्ठः सन्धिरित्युच्यते अझरबझर्दथ-परिमितः छः । तदेतदु# भगवg/णे-" अनुभयश्च राक्षसाः श्रियोऽस्याः हूँ चिन। qत स चियः कछः कुहूमात्र हुँह स्तृत्। Venkateswaran raman (सम्भाषणम्) इति जैध लव-धरूने स्यन्दरे शतम् । –

• लच्याभर-चतुओगस्थंटियिभिधीयते ।

उदि-यं खलः भर निषेपमन्यु इयम् ”-इति । एवञ्च स्रत, त्रुटिशदभिधेयक । चतुष्टयं लय-दछ ॐ लक्ष-समें अषति । तस्मिन् क्षय-पर्मितं काले एक भूर्लो भाः : द्वितीयः गर्भिषदः | नटुभयं मिलित्वा सन्धिर्भवति कु-क्षतिपः सन्धुिः धूर्धद्विगुणः । अक्ष-सूप-परिमित स्थाश् अन्य—यहापडNथः सा चा(सुभातेिरेंस बिली कझ१४ १ ए। १ि४ ल! ; । 3 । |ात किसी !” : )→श्रतं । रह जाएँ-शिंश न्नं अभय (। कुंहः भव । उ * पर्यु-दग्धेः कार्यं च। विंविधः स्मृतः इति एवं तथे जंतेि ते थोऽर्थं प्र |तो विश्झनघ भश्चिरे ट्कािलः-“ इचि तापक्षls। ” सर्वं यजेत ~~ इत श्रुतेः मैवम् । सन्धेः सूक्ष्मगतत्र यथानुष्ठनातु ‘चैः ? का ताहैिं गृहे गैतिः -यक्षभ, --इति श्रुRः ! बथ गङ्गायां घोषः, द्वितीयायिकरणम् । ( १६® • इत्यत्र गङ्गशब्दः माहेऽनुपणमस्तप्तमीपें तरं कलयति, तथा सन्धिशब्छऽपि पार्थि-श्वरं रूक्षतु । अत एव भुरथन्तरम् । समिभितो यत्रैत –इति श्री बौधायनोऽपि; ‘ सुक्ष्मत्वम् दधि-काळस्य सन्धैर्विप्रय उच्यते । समर्थ थिय् आहुः घूर्वेण ।सरे द इति । अत्र, पूर्वापर-शब्दश्य रुन्धेः ।नं पर्व देनं एराचीन अति दिनभिधीयते । तत्र, पूर्वस्मिन् पर्ध-दने या-प्रारम्भः, उत्तस्मिन् प्रतिपदं यशसमाप्तिः । अन्धाधानमिक्ष्मीः समुदन्भनिनरेिंद्रद्द व एस्तरणलेल्यबसदिः प्रयोगः .प्रारम्भः । स धूयेंझुनुष्ठेयः । तथा च वेयि-ब्राह्मे श्रयते । “ पूर्वेद्युरिध्मा वई : रोति . यज्ञमैथुरभ्य यqचलतेि ~~इतेि ? शतपक्ष- लपोऽपि * ऐर्वघ्नं ह्वाति उ चरमझीजातेि ‘इति । तत्राग्नि-शृह्गै आमाध्वर्येण आङ्घन-गार्हपत्य-दक्षिणानेिषु, “ ममाझे चर्च '--इत्यादिङ्गिभिः समिदाधान-लक्षणेऽन्धते लेणे पार्श्वचर्तना यज्ञममेने ‘‘ अर्को गृध्रासे, - इत्यादीनां अन्धायां पठन 1 सदियै पनेि क्रियते । अतिपद्दिने * कर्म, बभ्भेदेवेभ्यः -इत्यादिभिरध्वर्युर्हस्तप्रक्षालन-तण्डुलनिर्वापपुरो- ख)प्रदानादिलक्षणं प्रर्योगं करोति ? तदिदं यस : एतदेश भिनेंथ गोभिल याह,--* पक्षास्ता उपवरतः पंक्षादयोऽभिध gथा –’इति ? यत्रेष्वशब्दैन3उपस्तरणादिविवक्षितः । हास्मन् क्रियमाणे यजमानसमीपें देवदाभां निवासात् । तदैननै तिीय-ब्रह्म दर्शतम् ‘‘उग़स्मिन्न भ्यो यखमणे दैवत बसति य एवं विज्ञाननिष्ठपरऋणाते “ “इति । दधदानमादभिधेयस्क पूर्वाह्ने कर्तव्यस्यान्वाधान:३: वीण चतुरैशधत शङत्रोंऽश सेद्धिः कालः न तु चतुर्भाशः । रय हु पर्छ-पदिपुङ्खयूथ जिहितः कालः । न तु प्रति- यदश्चतुर्थाः वदेतदाह हूँगाक्षिः-- १७ ( ३७८ } लभावे • ८ हीनंशान्नैषधस्वरथं यश् चङो विभुः । अर्धशत्रुज़ेदग्रौ नगे च द: -पिः '-इदं ३ । तमेनं यज्ञशालं यज्ञपात्रंश्चाह, --

• एओइयाः थः पादः पश्चादेः अथमात्रपः ।

कारः पावण-रागे स्पथाचे तू ये विद्यते’-इतेि । वृद्ध२Iतातप,

• पट्टीणो यश्चतुर्शन आश्चर्याः प्रतेिपदह्यः ।

चागफालः स विज्ञेय४ भातरुक्तो मनपर्भः’--न ॥ यत्र, ॐ प्रातर् ”-दूते विशेषणान् सूर्योदयस्योषर ग्रुहूर्त ज्ञेयं शुभ-काळ इत्युक्तं भवtखे । प्रतिपदश्चतुर्थाशं निषेधति थॉर्न ,

• ने यूट्ठ्यं चतुर्थाशी यौः मानपदः क्वचित्।

रक्षते द्धिय्म्परौ श्रुतिरेषा सनातनी "--वस्तिं । सदेवं पर्दण्घ्रन्वधानादिकं प्रतिदि चेधिरिति सन्धिपार्श्वयोः शाऽभेरिसमा व्यवस्थिते यदा पर्व-अतिपदाक्षुषमारभ्य पूर्ण तिथी भवतः, तद ने सन्देह एव । या तु खण्ड-, तदा तु निर्णयोऽभिधीध्वे । तत्र शोभियः;

• अपने यद सन्धि ए^-तिपदंर्भबत १

तद्झर्लंग इष्येत पत्रं परेऽहनि । पर्व-प्रतिष ऽणवर्णीनाथादि । तस्मिन्नहनि यद्यत्रयं पूर्वेद्युस्तदुपक्रमः ? आवर्जुनंपः सनेयदे लभिएकसः । पछुरिधिरथेष घर्ष-प्रय वनेकशः ”--"ति । अवर्तन अह्नो मश्भागः । अक्षिषि, पूर्वार्धे दाथ अङ्ग्रहे यदि पर्व असाध्यते ।

• उपोष्य तत्र घूर्वेद्युस्तदइयों ३गते । इदमणस् !

४ ३५९ ) अपराथ सौ ग्रड पवं समागते । उपोष्य तस्मिन्नहनि श्वोभूते घथइष्यते "-तेि । श् यचक्षु मध्याह्नदेशब्दा यैगिकाःन दु पञ्चधा विभागः आश्रित्य अवृतः j तथा सीते' बने मध्यं लक्ष्यम्नः—इति व्यु तेरावर्युर्न मध्झ -शब्देनाभिधीयते । अतqव, गोभलेॉबर्तन शा-दः प्रष्टः ? शक्षाितपेनापि मघमशब्दः प्रयुक्त १९,

• पूर्वोतें मध्ग्रमे चापि यदि पर्व सूयार्कवे ?

तदवाप्तः पूऍऋ१दयंग इष्यते "--इति । अह्न पूषों भागः पूर्वाहः। अह्नोऽधरो यागोऽपराः । अतस्ताभ्यां शब्दाभ्यागाबंधंनात् पूर्वोत्तरभागसंभंधीयेते । वर्जसनेयिवान्नू विशेष-मीहं आफ्याथ-संश्रद्धतर , ‘‘ अध्यन्दिनात् पदईनीह यस्मिन् प्राझि पर्पषः तन्धिरियं तृतीया । स सर्विज्ञ पर्ने छिमया तथlनुषेष्याSय रेखुरै;ि".--इति | आर्तादूर्यमस्त्रसवदर्भाग्य. सन्धिर्भवति, तदाहुःसध तेथिः श्याम । रानी खधिश्चैत्र सा तिथिर्वीितीया में भी अपेक्ष्य पूर्णी समिती पतिस्थिरीया अद्यते । तस्धां तृतीयायां तौ पर्वकालस्यावत् सो खर्मेित्युच्यते। तारखान्तरेण येन्नमीदृशं विषयें पूर्वेद्युन्वनादि किं सन्धितियाबिंडि १ वाज नेविन च समिधतिथवन्यथानमुत्तरतिबिंष्टिः ३ एवं सतिं, जसनेयिनां न एि सनिश्चद्विान् वंड्रेन्योधनकिमपि } त्रे विशेषः । आवर्त्तते सतः बुरा थक व सांन्धिभेदासेतदा यजशिनश्-च्यांत १ळनां पर्व चतुर्थी इद्धिः प्रभवे । तश विशुश्माहं गाश्चैः--~ नेसिषयमाविgथ यदि चेषं समाप्यते । पुनः प्रणय-निद्रः कर्तव्या शशखेितमैः ” इतेि । ९ ५१० !RN घेणञ्जूषssः प्रतिपन्नथेऽज्ञ‘ याग-फाल्त्वेन विहितः । तत्र, पर्व-यंतुरस्र किंवा लहृतः । प्रतिपदैशन डिंपय उद् ह्रयते । उषःकर्के सथ, प्रतिपदः प्रथक्षों, या-काळिः ) निशीथे सन्धौ, द्वितीयेंऽशः ? रात्रिश्ने इन्फे, तृतीयांशः । ननु, अनेन पापेभरद्वे संन्धी प्रतिपच्चतुर्थाय प्ररोग " कालस्यं शासति । तच्च शतीि(, “ न यट्खार्य चतुर्थेऽशै५--ऋत श्रुते अतदशं विषये गर्भ एव छुप्येत,--इति चैa" ५ मैन । शुद्धतासमैन प्रतिप्रसवtत्रंशत् सचिथ्थपरतें स्थाश्रमं प्रश्न परेऽहनि । कुर्मीणः प्रतिपदागे चतुर्थेऽपि न दुष्यतेि --इति। पर्धे सांडूं प्रतिषेधो निॉर्पयूट् स्यादिति चेत् मेघम् । संस्कार लटिंचे चरितार्थत्वात् । तत्र विषयं दर्शयति कात्यायनः न्धि संगमदूर्वं प्राज्ञः वेवर्सन द्वे । सह सेर्णमासी विशेष सधएकाछ-द्धिं तिथेः -इले १ भीर्यार्थासंग्रह (प,

• अन्नहितिऽक्षरणेष्वासः

पूर्छतं व® पश्य । अवार्रन प्रलयादि पढे-न्धिः रास् ॐ घनः क्रियते समस्तः 3त । । आस्फst । ॐ गंभयामन्याधानपारैतरणीतेषस सथो व स्फालायां सथं क्रियते – शंगे । जयदर्शनयोर्म पैर्णमास-अतिपदैः सन्धौ स्रातेि, शृङ्गव्हतैर्धेचकैः सन्धिइना पूर्वेद्युभ्याधानादिकं मासम् । तच्च सर्कलवक्ष्यैः सर्भिध-द कृष्ण ! ननु, ईट्टशे सिंपथे सन्धि-दिनापने थम क्रुधन्वसु ! त शत्पपराह्नसन्धिध्वमन्वधानचाणकोर्दिन’द भविष्यति ॐ तदै, पुतिं सू० ४तः १rः । 29 A 1 ईग़ाषिकारणम् । ( २६१) अस्ति चार हृष्टन्तः, इजिसमेधिनमीदृशे विषयेऽन्वाधानकों सति कस्यायुध्नत् ि। मैवम् । अन्वय-व्यतिरेक-रूपाभ्यां विद्धि सैयेश्यमभिः शाश निवर्सला । तत्र, सच'कालविश्वयो: न्ययाः । प्रतिपच्चतुर्थाशि-अधेि व्यतिक्रमः । एषेत्र सति अतिषेधभयं सचकःङ ऑपात i असद्व मात्र थिमाहं ६ शJE]HA,S द्वितीया बिंदूओं ने प्रतिषश5शनिकी । अन्धानं चतुर्दश्यां पश्सः सोम-दर्शका --दृतिं ! संऽयं विशेष भावछ।पस्तम्वविषयः । किं तु बृथथन फताहुश्चाय-सिषसः ! अतएव वैश्ययन, द्वितीया त्रि-गुडूषं चैन् हिपश्चाऽऽपद्भिः । अन्नं चक्रुद१ परतः सम-दर्शनम् । चतुर्दशी चतुर्थोभ असावाशा न दृश्यते । श्वो ऽल्पचेदयश्च तत्रैव कारणें ॥ चतुर्दशी च शस्पृणं द्वीिया ध्यकाणी। स्रुतिश्चिरमय स्युहूते ध्यादिक नेिय! -इति । एते वैचाभक्षसीः । आह्नि चतृषभं सम्पूर्णा, अस्तम् दधगमावश्या नद्या में त|त इlशरीहि-ज्यातलाव|च्ह्रद्धयस्व नाय वा पूयसरीया यद्यपि निधिसभाद्वै स भजते,तभ्रापि अतिपदि लिथािय सशं चंन्द्य दृश्यमानत्वद्दर्शनं चेदीपिका प्रतिश्रुतधाम्नमलाखायामंदिः, त्रपामरस्योपेतायां धनुर्दश्यै अङ्न्याधानादिकं कर्लनयम,-ति। ऐतंदेशमैनेष सूयतंरं,-- आदिचेऽतेि चन्द्रः प्रतीच्यापुदियदि । प्रतिश्रुतिपासिः स्यात् पञ्चदश्यां यजेतद्-कर्पति । दवासिषि- इस्वी भिर्ने एकं पुस्त¢दने विधेः । oर्च हुते तदिन पआइड़ेि हि तद्भवेंद्र"- इति । २ भदा,--इतैि " शुक्रे पाटः । & २६२१ रुमझुवं । अश्यायमर्थः । य सम्पूर्ण-चतुर्थश्चगवचरेणामद्भाः बुद्धं कृत्वाऽन्वश्वादिकं कृत्वा हृदिर्निह्यं करोति कृते तदि श्रुपदं पूर्वस्यान्दिशि चंद्रमा उति, तदा न बर्र-कर्म अनिल त । दर्शकाख्भ्यामाप्तच किंतु काटधराधं नेिमिसीह्य हो देवता अपनीय दशदिणुशिवन्यस्यदि-दैवतान्तराण्युद्दि होबेिः-भौंप वि$ । तदेततैतिीयब्रह्मणे श्रेय थे, थस्थ है निं रुतं पुरश्चन्द्रमा श्रद्युदैति तण्डुलान् विभजेऽ ये संघ स्युस्तामग्नये दात्रे पुरोडाशमञ्चकपाईं कुनै स्थविष्ठास्तालिन् अदात्रे दर्धयतुं ये ओह्श्विस्तारविष्णवे शिपिविंशाश्च हे च' ते १ सोऽयं दृष्टान्तः। हेंचिषि निरुतें सातेि तत ऊर्थं पूर्वेस शल्य इतेि स्रुतिं दुर्घ-का-विधेयंत्रैपुण्यमुक्तरीत्या व्यवस्थिळे तदैव वैश्रुण्वं होमदिनैं पश्चिमदिवि चन्दथे अवति---इति । दैव बदायन-मतमुए इदते श्रुतिः । तस्मिन्नहनि झुरस्ता श्री झोप न दृश्यते तदहर्यजेत"--तेि । अधमर्थः । सेि बारूषां पुरस्त।वसृ-दर्शनं भवति हेित-युक्ताश्च प्रतिपदः “न्द्र दृश्यतेतलयोर्मध्य-वर्तिन्यां कुख द्वियिं िचन्द्र-द नास्ति, अतस्तत्रेन्डिने यष्टव्यः--इति । चन्द्रदर्शनोपेत शुभंतqदैि यगढ़वने प्रायश्चित्तमाह कवर्धनः यज्ञीयेऽiी सीमदीद्रघ्ण्ट्स दोरी दृते । तंत्र व्याहृतिभिनेंथ दुष्टं श्राङ्कित थे–इनं ।

• चंद्रदीन-हित्यमेवाभिप्रेत्य चौध7यक्ष-ऋारैिकासु पठ्यते,-

और प्रतिदादिभस्तु नाउँछ सप्ताह में यत्र —धर्हि तस्य । श्रीशु नडॐ दिनस्य युद्धेः कल्पेऽथ वृद्ध व भवेद्वितीय "-" इति । अमर्थः । अत्रास्-विधः संबन्धिनांघु नाडी क्षीए सतg तस्मिन्दिने अत्तभयम् पूर्वं प्रतिपत्-संदन्४िन्धु नः . 4, 6A बेितीयादिप्रकरणम् । ( २६३ ; सप्ताष्ट व घदि भनान्त, त तडिनमिश्नरी शोधम् । सोऽधमेकः सक्षः । अमवास्या-प्रतिपढी घडू बर्द्धते, तइ हेयः कर्ष भवेतः अमाझस्थायामन्वय सोभदर्शन-हिधतिंपद्दिने या कर्तव्यः, --इति । सृञ्जयन्तभूषि, ‘‘ अर्योगस्तमसाद् यत्र द्वितीया तु प्रदृश्यते । तत्र यागं न कुर्वीत बपेयस्तु भइंE--इन । । बौधायन भततुरिंणमन्यधनधदर्श-श्राद्धभेपि चलp|भाव- स्वपेतायां चतुर्दईयों कॐ षण् ? तथा च श्रीधानेनोक्तम्,

• यदा चतुर्युगीयभन्तुर्जयम्बुपूयेव !

अमावास्या भीमणा तदैव अहम(चरेत् ॥ चतुर्दश्म्नां चक्रेयसे 4 सत्र न दृश्यते । धोभूते प्रतिपदं वश भूते कथादिकी क्रिश्च --हृते ? चतुर्थे बसे आमवस्थां सम्पूर्णा न दृश्यते, किंन्यधसानें खस्पा, स च पशदिने क्षीयते, तदर्ल चतुर्दश्यां अदमचरेत् । ननु, चन्द्र-दर्शनोपेतायां प्रतिपाहि *ष्टि: सुमलता। त थ ये शतपथआक्षणम्।‘‘यथदः पश्चाचन्द्रमा थभ्युदेति तद्हर्यजन्निम हैं।कलघुदेति -इति । तैसिीपत्रक्षीणमपि।‘एषा वै सुम नानमेऽियंभसिँ अनमानं पश्चन्द्रमा अभ्युदेयीमिनेवमै लोंढे संगृछिर्भधेरै –इति । अयमर्थः । येयमधुिश्चन्भ्र-दर्शनोपेते • मेिं क्रियते, तेवसिष्ठः पुमनःशब्दयाच्या, ताशीमिष्टं कृतवन्तं ग्रं यजमानमभिलक्ष्य तस्मिन्नेव दैनं पश्वश्चन्द्रमा उदेति, तस्मै राज गन।थास्मिन्के समृदिर्भवतीतेि । चाहन् । तदेतच् छुति- बौधाय-स्तनुसा--विषच । एतयभिमेव मतं थचतुर्थांशे बाण उदाहृतः। न्ध, बौधयन्-टग्रनिरिक्तानामपि चन्द्र-दर्शन-योग्यं विनीय युतं गानिषदिनमिष्टौ निर्विद्धम्। तथा ध स्मृतिः ४. २६४) हैं

पर्येणsश चतुर्थे तु क?र्दा नेड्दैिनौत्तमैः । द्वितीय-सहितं यश्मrn aषयन्पादयनः ~~ इति । तदेतदावर्जुन-तपूर्वेलयोः सन्धि सति द्र्धव्यम् । अपर- तद्विसन्धिखु पर्छचतुर्थेऽङ्गत्वात् । तदेचे अजुनरूपण इथे कलों निरूपितः । चिक्षुस्सूकालं निरूप्यते । तन्न यायनः, आवर्जुन यदि पर्देशन्धिः यः तु सस्मिन् प्रकृतिं निश्चयः । तत्रैश्च यागः परतो यदि स्यात् तस्मिन् विद्याः प्रकृतेः परेद्युः "--इति । आदर्जने तत् पुरा व पर्वसन्धौ तपिन सन्धि-दिने प्रथम + प्रकृतैियर् ध्वा पश्चाद्देवतिसंधुन्धे यान लॅव्यः (वर्तनए स्वः सन्धिः, तद केबल-विकृत-गः सन्धिदं , प्रकृतिया स्तु कॅदिमापेरेझ्नुछेष इधः। आवर्तनततः पूर्वकाले, ५ आले व सन्धिरित्येषु त्रिष्वपि गनेषु सप्तधदिन एंव विकृतेऽशनम्। प्रकृतीस्तु पूर्वोक्तरीत्या सुदिने प्रेझनुष्ठानं व्यवतिष्ठते ! इष्ठन सर्वासां दर्शपूर्णमासी प्रकृतिः ।‘‘ ऐन्द्राग्नभेदशकपालं निर्वपेत् अजातशः--यद्यः कार्ड|न्तर-बिंदाः 'काम्येष्टयो वैिकुतः ? 'त, ‘ प्रसिदद्रिवः इऍध्या '--इति न्यायेन विकृतनासर्षेि सन्धेन पथुः कदाचिइJष्ठाई आतं, तदेतदुदाहृमें वचनेन नियुतं । ई-फिकृति-“साथः षयांवंहति-सोमवंध्यायं द्रष्टव्यः । पशूनां समीपमग्नीषोमीयः पशुः प्रकृतेः 1*च।यो चैत्रमारभेत भूहिम-इत्यादयः ]।तर-पलिताः कामचएशपे विकून तयः ! मागानां सर्वेषामनिोमः मतःi ऽथोऽधसिरा दथः वैिकृतयः त्रिविधामामिष्टि-पशुसमविद्युतीन पहुँच

→ ये|चेंडूतनैः ,-इति सु पु¥के गTSः । । में भञ्जनं, -: िनक्ष • geने द्वितीयदिनहरण। ( २६५ ) A AN कालः । देतदपरश्च अह । “ यदीष्टद्य धर्वेि पशुना याहू समेण यजेत, सोऽमावास्यायांॐ प्रमाणे व शृजेत"--इति .। अनधि गृधेमव प्रतिषधि कालिङ्गिप्रिाप्तौ भद्रयावृत्तये पुन्ः कालं विंधीते । तस्माद्वितीलां चैव रुः,--इति स्थितम् । यं , प्रश्रुनेत्रंथक्नालालान्तरं वचि स्पर्धेते, षोडशेऽaभ्यभटैर्विध्याः पञ्चदशेऽहनि । चतुर्थं जघल्येछि प्राप्त सप्तशेऽहनि –इति । अयसः ! पूर्वं प्रतेऽहिनसभ्य जयनाथममि प्रतिीद्दिने शोडशं भवति । तत्रेष्टिर्भातमा । ततः पूर्वोस्मि भृशे दिने मध्यम ! सः पूर्वस्मिन् चतुर्दशेऽश्वनि अन्या । तट्टी काछ-त्रयं विहित ! उत्तमला घोडशदिनादृर्श्ववर्तिनि सप्तदशं दिने प्रसिद्धिा ३ यहरू । तयोसम-मध्यम-पक्षी शाखायें । तिथीन द्विक्षयाभावे सत्युत्तमः पक्षः प्राप्नोति । एकस्मिन् दिने iणं सks मध्य वै मनोति । जघन्यपक्षस्तु स शास्ीथ४ । दिन-द्वय क्षणाभावाते अतो जखम्घशब्दो निषेधविधक्षयप्रचुक्कर, न तु पक्षान्त्रविदछ+। नकुं. शिथुिवृद्धविंडैः संक्षयशी तिथिः कदाचिद्भवति, ,

• • पाषा झदलहतेि ’इति प्रतिषेध आये थेषः 1 अ५-

लिटि-भद्र फडशदिने अभवाया बशयष्टिका सदशदिने wwपवर्द्धते, तर्न भनिषचतुर्थाश्रयेटिं-आलम-भ्रान्त्यनुषानं संक्तं वचनेन निंबाळूने ! तच न्याय्यं, पूयॉर्क-सन्ध्युपेत-देने ‘य इटैः कर्मत्वेन पिणींचाद्र। यदा तु, भय युद्धम् अङआदिने अग विश्व सम्पूर्णा सप्तदशे दिने प्रतिपत् सम्पूर्णा तदा ल प्रतिषेध्यते : १ यशEEअश्वम्,--इत. लिंक ७.ले EIठः। * त त्रीपादविक्षया,- इति २ि पुरुते नरः । + $(स्यऽनुष्टनिग्रहप्तान् . उगनेन शिववैते, इति १ि० पृदालीि पा5ः ।। ३ १ ४rथे

वौघनेने श्रादा-सप्तदश दिनचरन्यथानं प्रतिषेध्यते

यत्रैश्चसी में यज्ञमथाित् त्रयोदशग्र। भवेव सप्तदंशं वाऽप्रर्षे तस्मअनेन वर्जयेत् ’ इत । में, थजनीङ प्रतिद्विमुमां पञ्चदशदिनमपवसथश्च मुख्यः तिथि-क्षये चतुर्दशदिनभ. ये-धृद्धौ घोडशदिनम् । इति श्रणुदश-सप्तदछन! प्रदरेिव नफरत, तत्कथं मतिति-- -ईत चेन्न । पूर्वं तद्धेयमभ्रमुतप्रतिषेधो नियनुवादोSस्तु । स्वमसत-प्रतिषेधरूपो नश्यानुवाद्वेदे, न पृथिव्यां नत r दिव्यतेिथेतपूः"--इति ई पूर्वमा वर्षप्रतिपदोः सन्धिमूष- (यआनेटक़ायौ व्यावसाबित । तत्र, तिछि-घ-वृद्धेः विषये निश्चिद्विशेषवाह झरन; ~~ पुsभटिंक|स्थूलस्तथैवार्थाधिकश्च यः। तईष्या पूर्वस्मिद हास वृक्ष प्रकल्पयेत्’--ति ? भशप, * तिथेः परस्य धर्टकास्तु याः स्यु ठूलNथ चाउँकास्तु तासाम् ¥ । अई धिश्चोच्द्ध तथा प्रशोऽथै हृतं । वृद्धौ प्रथमे दिने तत् ”-इति । वेंटुरुभाशस्य पञ्चदशदिका माङः तेषषेि त/मतं, न। स्थतत्वमेवोपजीव्य सन्धिर्वनेः । यद्ध प्रतिपदः स धरिः क्षे, दि घटिका--ऋक्षोऽमावास्यायां योनीः । तस्मिन् ते द्वादशघटिकाSसवाय भवति ? तदुssवर्छनत् पूर्वं सन्धिः चते । अनेनैव यथैन धर्टि-मय-शूद्रौ योजिताचमाष्टादश Sमवास्या भयादि । यथा रात्रावर्तनाद्ध्यै सन्धिर्भवति ; । ॐ + सन्धि विज्ञाय तदूदुतरेणून्याधानेत्री अनुपातव्यं । ३तJटेनई अ८rएज्ञि विलपुरकै .jः। ॐ सर्दी,-३ ते • प्रसये पयः । ' अहीनकरणं । ( ३.४७ } ननु, इर्पि-कार्यद्ग-फालेऽपत्र निर्णेतव्यः { पर्व-प्रतिपत् सन्ध्युपजीतेन प्रभृचमत् ! धा च वृद्धआर्यः ॐ पूर्णमा-प्रतिपत्-सन्थौ शङ’ सम्पूर्ण-प्रण्डलम् । असते चन्द्रभीश्च दर्शमनिषदन्तरे *~ इति । लदासः

• यावन् |छ पर्वणः स्यादान की प्रतिषादिः ।

रवीन्दु-ग्रहणेऽनेहा ओं श्रुण्य मिश्रणाद्भवेत् --इति अनेहा काय ? चाहम्। यद्यप्यस्ति संन्युपजीवनं, स्थापि निर्णेतव्यांशस्थ तिथि-श्रेषयस्यभयदस्मिन् प्रकरणे । तदीयम्। कसंश्रयविशेषस्तूपरेिलन-अकरणे निरूपयिष्यते । इति माधवीये कालनिर्णये द्वितीयादैतिथनम्- यालयं चैऋऊँ प्रकरण में --- - अथ 'श्रीमं श्रीडैक्का(वें अवकरण। --ex»Sx• - - भृतीयध्दतुर्थाभ्यां प्रकुरnथं प्रतिपाद्य(१ पञ्चदश्यन्ताः सर्वा स्थिो । अथ प्रकीर्णकल्पे पश्चभमर्शणे नक्षत्र-योगा खः वळविचेषु कर्तव्यत्रिंथाल संक्षेपेण निरूधन्ते अत्रपि तिथिपत्रं सम्पूर्ण-नक्षत्रे मन्देहःभाषा खडमझर्ने निर्णय वक्ष्यते । क्षु च । निर्णाग्रो दर्शित विष्णुध्यंतरें, उपपेतव्यं नक्षत्रं यस्मिन्नस्तमाद्रविः। युज्यते यश्च स राम, निशीथे शशिना सह’-इति ! ५ dmy-दतेि ३९ पैतडै ५५ । नक्षत्रयोविः --इद मु०मुख्ने Iठः } & १६८} काढून(वुमें अत्रास्समययो निशश्यगधीते योष-इयं प्रयोजनम् । अश्रु अश्वयोगो मुख्य ५, निशीथयोऽनुकसः । योग-द्वये युद्धे सस्यानमतिप्रज्ञस्त। ग्रा तु पूर्वेद्युः क्षेत्रले निशीथथोदः परेद्युः केवलेऽतमययोः, सदा सुव्यवस्पथानुसारेव परेणैवोष व।स। तथ7 प्रति, भ्रातः सङ्गधनक्ष-द्वेऽपि लक्ष्य निशीथे शक्षिण युज्यते, इहि ज्योतिश्शास्त्रलिङ्गस् शशि योगस्य विवक्षितत्वात् नम्रसमाभभिधीध:--इर्घवन्ह- भूग़ , दैनद्वयेऽस्तमधभोगाभावे निशोथयौगंभ हुँचेंडुच याप्तः । तैएव सुसङ्कः -- संपादैरप्रदद्याइ तू भनेत्रं प्राप्यते तिथं । तन्नक्षत्र-व्रतं कुवते पाणं भवेत्’-इति । तत्र तिष्ठष्विवैभनक्तमंश्याह्न-व्यसन्निभ्यां नि र्णयः । किन्तीपचासनत्र एव तनुभयैः कर्तृतंत्रता तदुक्तं कूपुरा

• तत्र चोष्यसेद्वसुं क्षतिशीथश्च अवेत् ।

उपवसे यह स्तद् िनरैकभक्तयः .--हेत : यनु विऑलरे,

• स तिथिस्तच्च नक्षॐ यस्यामभ्युदितो रविः { ।

वथा कर्माणि कुर्वीत इसचूली न कारणम्"--इति । संदुभव।स-यतिiित्रता-विषयम् । सृष्टि बौधायनवचनम् हा तिथेस्तच्च नक्षत्रे यस्थमभ्युदितो रविः । वर्छफलः पक्षस्य हैंने वरसमर्थ प्रति”-इति ? तन्पितृ-आर्यविकचम्! यद्दपि मार्कण्डेयेनोक्तg,-- वत्रक्षमहेशयसलस्तमितो रविः। यस्मिन्नर्देति सविता तक्षशठं भवेद्दिन '--इति ४ तस्यायुप्रयैः । वैिविधे नक्षत्र-संबन्धी कलयबिंबोधः, अहोरात्रो

" दिन । तत्रेदितं कर्मापि द्विविधभ, बहोराङ्ध्यन्दनं -शाध्यश्च ।

उपवासैकमछदिकमद्भाध्यम् । यद्यपि, विकुिड्फल निष्ठपार्थं अफॉणमर्हणम् । { ३६१ भोजनमेकभक्तादि धरूपै, तथा तस्मिन्नहोरात्रे भोजनान्तरस्यैक- भदनियम-पातैितया योजनतर परिसरा-सहितचैः भोज अस्यैकभक्तद्अन्नपदादहशष्टसाध्यवमप्यविरुद्धम् ३ दिनमा ध्यानं तु दानश्रत-भ्राष्ट्रनेि, तेषभ४न्येव विज्ञानात् । तथाप सौ नाक्षत्रोऽदशत्र ग्रहीतव्यः। व्रतदौ सु नाक्षत्रं दिनं प्री तदघम् । अहोरात्रश्च नक्षत्रयं, सूर्यास्तमयकाले नक्षत्र-वराहया सम्पद्यते । हिनस् तु भक्षप्रस्त्रं, सूर्योदये नक्षत्र सम्भ व|ते, --इत्ते । यद्यपि, ‘ यसैिमयदेति सयिता' ,यत्र ध्यं दय-शैलं नक्षत्रसंयभङ्गं प्रतीयसे, न तु अरिंमाण-नेि श्रेयः: दया दूि-मुहूर्तेन्परिंमाणम् तिथू* «।तदेयलुसन्धेयम् नङ, दाल-व्रतयाद्धेऽपि क्षप्रदिन-स्वीकारे श्रतलक्षमात्र- -नक्षत्रेऽर्षि आर्द्र प्रसर्पयेत् । मैव अथराख श्रद्च्फळ त्वेन तआतेरपैकिंतत्य ! तथा च दृतेः नक्षत्रे खण्डिते येन प्राप्तः कालस्तु जज्ञेयः । भक्षत्रकार्यनैव तिथि-करी तथैम ६ --इतेि । न चनेनैव न्याधेनैकभक्ते शध्वान्व्यर्पि-नक्षत्रं अऋग्नि िशङ्क नीयम् । ९थासजश्नश्रस्यैवैकभक्ते अतंषदोक्तत्वात् । यद्यपि स्पृह चनम्, तैथीनामन्तम आधारितथि-कर्म पूजितः । ऋक्षाणां पूर्वं-आगस्तु ऋी-कर्मसु पूजितः ”-इति । संत्र, तिष्यन्तस्य पूज्ययं दान-मद-त्रिषयम्। जक्ष-पूर्वभ ज्यत्थं उपवस्त्रादि -लैंपथम् ' ः उपादादिव्यतिरिक्ते हे देंखे ऋषीण नक्षत्रधारयन्त्य्भागपूज्यसे द्रष्टव्यं । नक्षत्र-ये थेषु ऋवरूथस्य »िङ्गस्य,

• श्रवणं तु यत्कर्म पुराणहसंयुतम् ।

संवत्सर-कृतध्यायस्तत्क्षपतैव नयति ॥

• तिथिषु -इति तिर ५.३ पन्नः ।

• • • =

• २७०)

[#Jधवं 1 धानेश्व-संयुतं कुर्वोच्चगे कर्म यदमेव । तत् सफलं दिशङकरण-संज्ञकम् ।। " इति निषिद्धत्वात् । योगधे तु कस्यचिछिद्य पूर्वेद्युर्निर्थप्तात्र व्याप्त प्रथसुच अश्मसादकालादिव्यूतिभ्रह्मा । पदे धोः पूञ्चित्रिंशथमाऊँ थप्द्यात्’ तदा पशुहूनि ५णं प्रभृथात् : राज्ञे Vस्य निषिद्धत्वात् । अतऽहन्वैध व्यतीपल-डुबाउछी पूर्वेद्युर्दे चमे सायंकाळादिर्योगं प्रसन्नकं सूचयति । तस्मदिग्भाद्भि योगः उपवासादैौ पूर्वधिज्ञ ग्रहीतe" , दाल-व्रतघोरुदयव्यापी श्राद्धः, अद्भस्य तु काल-यापी,इति निर्णीतमुग्रम् । बव-शठयर्दि-करणानशन्तिपर्छ-परिमतयैव भिद्रुथव्याधि त्यासन्देहो नास्ति । तस्मादुदयेऽस्तमये वा यभिदिने करण- सहवः, तस्मिन्नेव दिने तस्मव्रणम् । यदा तु सायंसन्ध्यामा परस्य परैडूरुदयाभागेच करणं समाप्यते, तत्र कषामिति चेत् १ वळा, अग्न-करणक्लन्यायेन रुर्भद्य कणेषु निवचः ,--छूते इमः ३ अद्र-णे च निपुंगों भयिनी भट्र|-व्रते पठ्यते,-- ॐ यस्मिन्दिने भवेद्भन्ना भित्रहनं सप्त। छपवासस्य श्रियमङ्कनारी भरौणिं वा । यदि शठं सर्वेदिष्टिरैकभी दिश-दथे । , तेनोपवासः स्यादिति पौराणिक विधि में प्रहस्योपरि यदु स्थविद्धिः हर- श्रय ५ उषसंस्तदा कर्थ एकभक्तान्तसम्यथ —इते । उथादप आवड्स्नमयं विरि-पाच नःस्थुषते सन्र्देहः । यदा तु दर्भाने किटिर्नास्ति तस्थुरिं प्रह्व-त्रयं बिर्हिर्भवति, तदा झुनदिनध्यामेर्भद्राया अभावेऽपि एदेश-उपाप्तेः सह।दृश्यन्न ] ऽनुष्ठेयः।‘ अन्थया—इयनेनैकदेश-षष्यभs वियश्रितः । ( = = =

= = = =

• 9ट्-इनेि कुल ४० पुलकै पछः । अकर्गमकरणम् !
• १९७१

तस्मिञ् पत्रे समनन्तरातीतऊँचनादिह्येऽप्येकभक्तं कार्यम् । यस्तु भद्रावतं संकल्पाऽहंशप्रभुपतुिं न शकुंथात्, ऊसी भद्र युक्त-घटिकासु भोजनपरित्यजेत् ! भद्ररहित-काले मुक्त्वाऽपि उपधासन्न ईयते । तथा ह भविष्यत्तरे पठ्यते,

• फातः सम्पूज्य तमेव श्रवणं च स्वशक्तितः |

तनं भुनीत राजेन्, यावदन्ना न जायते । अथवाऽन्तेऽर्प भद्रागः कामतो वाग्यतः शुचिः । न किञ्चिद्भये प्रझ यावदनं प्रवर्तते –इनं । अह्रथमभाते ग्रन् भग्न-ग्रऐश तदालभेदेशे द्-योगिन दिनस्य तर्हत्य!दशक्तस्य भद्रा-अवेशात् प्रागैब भोजने भने रास्य श्रुतेन पूर्वंङीयशङ्ग-रहितेऽपि कालं पूजादिकं न क्रियते । हु द्या अन्ते , तदा कर्म-काल-व्यापति-शास्त्राद्द्रोपेत स्थाल एव पूजादिकं कर्तव्यम् ? पक्षद्वेषेि भद्रा-युक्त-घटिव * किञ्चिद्रक्षयेत्, तावतैव भदोषक्षसः पूर्यते । भवादिकरणेषु कस्यप - विज्ञेधस्य शत्रुणझुक्तत्वात् भङ्गायां ऑस्य न्यायस्यातिक्रमे कारभाराचथमेध निर्णयंप्रकारः सर्वोऽर्षेि योजनीयः। अ च, तिथिनक्षत्र-योग-रणनां; Iङ्गान्तार्लिन नार्यं कृत्वा तदन्तभपती शास्त्रीयकमपयोगी वरः कुत्त उप- हितः, इति शैकनीयम् । अहोरात्र-परिमितत्वेन वासरे सन्देहः भावा। सदयं नक्षत्र-योग-ऊरणानि निणर्द्धतनि । अथ संक्रान्तिर्भिणीयते । •४ मेषादिबू बादशराशिषु क्रमेषु सञ्चरन्नः श्घ्र्यस्य पूर्वेगद्राक्षा टुक्र:श संक्रमणं प्रवेशः संक्रान्तिः ? अतस्तताक्षि-नाल

• १७R )

ॐळमध४– स संक्रान्सिडैपविंश्यते शशधश्चामी, सेध-यूषा-मिथु-- कन्था-तुला-बुध-अनुद्रकुभमानआमकः । तेऽ इद चयी घिकानि भवन्ति तत्रैकैकस्मिद्नेि क्रमेण -स्थिर-रूि भावश्च राशयः। तथाच, चंडें निकुंडं मध्ये ये मध्यमा वृ झिट्टवृश्चिक--नामकाः स्थिराशयश्चत्वारः, तेषां विंधणी मिति¥ आम स्मृति प्रसिद्ध ये त्वसमा -नन्या मननामक हिंस्त्रभाषा कोश्यन्ते षडशीतसुख-संज्ञकः । त्रे प्रथमे गेष-कर्कट-भू-मकल्पयत्य(धीराश्यः, तेंडु तुठे विशु-एंज्ञकं । ॐटमराधयन-संक्ष, १ इदं तत् सर्भ भास४५ आईं. ‘‘अयने ६ विडुये है उनलः पङतयः। चतुङ्ग विभुएथश्च संक्रास्थो द्वादश स्मृताः । झषु कर्मसंन्सी के दुरदक्षिणायने । विघ्यै तु तुलमेघ -भध्यै ततोऽप्राः ॥ कन्यायां मिथुने मीने धनुष्पं चेतः । षडशीतिसुखाः प्रोक्ताः षडशीतिगुणाः फलैः । घूर्व-वृश्चिकसिंधु कुम्भे चैत्र २धेरैनैतः । एसइविष्णुपदं नाम विषुवाधिकं फ़्रै–इति । विखुवाभ्यामसुनाभ्यां च युक्तं त्रि-चतुष्कं ई गोल इयं थते । सत्र, -वैश्रुत्रस्य यर्कeख्यायनस्य च मध्ये । ग्रद्भर्ज्ञकं वृषभः पङशति-लॅक्षी मिथुनॐ तिष्ठतेि । तथा, यद्गायनस्य कुरूनविंध्रुवस्य च मध्ये सिं-कवी त्रु यसे ये वृद्धिश्चक्षुधी। ऽवमन्यदप्युदहस्र्युस १ गछोट्या

• रिक्षे विश्वपदं पछलतिषु दिक्षुभे तुला लेणें ।

विषुवन्तु” इङ्गिणमयनं सौम्यं सुमे सुप्रै”---इतेि

न विष्णुपग--इति (व ०9ती पात्रः । शून--:त्यन्यन्न पाठः । 6 iी इल त्रिn gछे भाठः । प्रकीर्णक्रमक्षरम् । ( ३७३ अशदश्च्यो शशिं । थर।” स्थिते सूर्यें सांतं विष्णुपदं अनाते ! द्विधभावराशं सुरर्षे स्थिते सति पङfतसुखं भधति | तृट्-मेघ-द्वये सच्चें स्थितेनासि विपुत्रं भवति । तुयें कईढके ऽक्षिण यनस् | भृगे मकरे सौख्यं सोमादिशून/फ्यनुचरायणम् । तथैतैः। सँसारैः शशयोश्चद्विीये । ताक्षि-सै गंभचंद्राशि-सैंक्रान्चीना मर्थं तान्येव नमानि । क्षासु च संक्रान्ति हीमज्ञानादिकमन्वय- ढयतिरेकाभ्यां शतत , संक्रान्तं यानि दत्तानि हेर्ध-कट्याने दुभिः । वामेिं मिर्च ददात्थकैः धुनॐनि जन्मनि । रवि-संक्रमणे ५७oी की लग्नाद्यदि मानवः । सप्तजन्मसु योगी स्याद् दुःख-भगीह जयते" -इति ! आनदान इंड्विङ्संन्तिकार्ल ङस्थङ्कल्पपासंसशादनु ५ एदव्यः i तद्वै देवः,

• संक्रान्ति-समय सूझने दैत्रः पिशितेक्षणैः ।

तगाद्यभश्चै, शिन्नाड्यः पवित्रिता'~~इति । देश्यवधानात्यन्तसलिख्योः पूर्वंतर-राश्येमध्ये झुर्थः पूर्वेशी पर्यद यवता कलिलेशेनोत्तरराशिं प्रविशतेि, स छेशो योग-दृष्टि विचा मांस-दृgथा दुर्घदपः । अतोऽलुबाने मुख्य- सँdन्ति कालसम्भवात् संक्रान्ति-संन्धुिलौ पूर्वोत्तर श्री. सध्यै ? सैक्रान्तेः पूर्वोत्तरयोः कालयोरैकैकधर्मात्रंशद्धटिः पुष्यः इति सामान्येनोक्तम् । तत्र विशेषमाहं बृद्धबंलिङ,--

• अतीतानुगतं पुण्ये हे पदङ्गिणयनं ।

त्रिंशद्दीष्टके नखों सफ विंशतिः स्मृत”--इति । उद्ग्रनम्तीतं सत्कुण्ठं भवति, दक्षिणायनभनभतं युज्यस् ? वैदियिन तव स्पर्शक्रियते । केदख्याझ क्षणानाम् मार्वनक्षत्रंशद्धरिः पुण्याः | [ सफरव्यादुत्थणाद्यैफीन त्रिंशतिकटिकाः पुत्राः । वृक्षति,--- A 4A १२७४ ) ११

• • बायने त्रित्रिः पूबों मरे विंशतिः परः ।

वर्तमाने झनैषं नाट्यस्तूभृतो दृश -इत ? न चात्र त्रिशङ्कटिका-यावदिंना मिथ्ययचनेन विरोधः अङ्कनीय सामान्प्रयस्याभ्यनुज्ञ-प्रस्वः । विशेषध्वमक्ते झटिका संके एव प्रशुद्ध,

• १ यः सन्निहित ड़ियस्तस्ता’ ४५०तमाः हृतः”

इतेि दैवलोक्तकात् । वेदना निमित्तेन सन्निहि-घटिः धनुgनाम्नमयं त्रिंशद्धतिः पश्मवधित्वेन’जुजुषन्ते । च औतिषु सतोऽपि दीर्घमवधमाह सुंदसे,~~ ॐ पडरौष्ठप्रताय षड्लक्स्थं नाडिकाः –इधि है पेप्टपद्यां भृशतक्रतो र , ४७थायां विष्टुपयाची प्र ¥ पश्चाषं षडश "--इझि संक्रान्तौन पूछंती पुण्या निती। तभीश्च संक्रान्र कदाचिदद्रिं भवन्ति कदाचिद्वै भवान्त । तत्रेदानुप्रानक्षेत्र धृद्धांश्च. अह्नि संक्रमणं पुण्यमहः कृतं प्रकीर्तितम् । नं। रंक्रमणे भानिर्दनी काम-क्षनियोः । अर्द्धरात्रधर्तास्मि मध्याह्नोपरि क्रिया । जर्यं संक्रमणं खोर्मध्यास्महरद्वयम्। पू चेर्धरात्रे तु यद् संभ्रमते रविः । प्रभुर्देनह्यं पुण्यं भुव मधे-कर्कट्टी "---(त ? अलिं यदा संक्रान्तिर्भति, तदा चेन्नाहः पुण्पई, संभण पूर्वोचरदिनोर्बयाः एB निधता यवनंती ननदायिकं प्रतिषिध्यते । एवं सत्युद्यामन्तरभामिनि । यने पूर्वभागे प्राशयं आधिोत्तरभागेऽत्रुघ्नं भवति । अस् प्राचीनक्षण-भाधिन्युतरायणे चोतरभागप्रार्थं परिमृज्य 9 ॐ ञ्णिमिरे, इहि कं ह 'फे भ| : । अकबर्णम् । { !g? } आगेऽनुज्ञातम् । उत्त-भग-शस्पं मध्यढाउँसंक्रमण लक्ष्यम् । हेयोपादेयर्थाः पूर्वोत्तरभायू । तत्राहरंथ खम्भुवत् अनेनैव पापेन कर्कटेऽपि मध्यःकार्नेि दुर्घभाषाशास्त्री भवति ? अभयप्रबन-क्षयिषु पञ्चशतिक्षुर्गुण्डुनरश्रम भश्चयं परित्यज्य मकरन्यायेन पूर्वंशप्रशस्त्ई विधातञ् । उदयनस्तभक्षयिश्च तेषु पचनान्तरायंरोधेनोतर्भाग एवमुशन" रम्भातईरूढे पूर्वभ-श्र(शस्यं न धियते । ध्भयभागशश यपेतेषु विषुवद्विष्णुपदेषु मध्याह्नभाञ्चिङ यूईत्रचरन खेल याSसुम्नातव्यम् ? उदयमन्त्ररभविषु तेषु, पूर्वभाग-नाशस्त्यै बध्यते । अस्तमयसलेच तेषु इतरभासप्रशशंप झाध्यते-इति क्षयं । एतद्यनानुश यस्य संक्रमणध यस्मिन् भागेऽनुपर्ने तस्मिन्नेव काले व्यंहिता नडनः , ईस्नेहिताःgvयतः, अत्यन्तसन्निहिताः पुण्यतमा ॐष्टद्याः { यद.रानै भानोः संक्रमणं भवति, तत्र तस्था तत्र पूर्वस्य चतव व दिनस्य(द्रं प्रह्र ये सदन-नियैः युpवं । कुत्र पूर्व दनं कुत्र थरदिनमिह व्रियतय नद्भयम् अर्धरात्रहित बचनेन व्यवस्थाप्यते । रात्रेर्दैमीरात्र, द्विनयपदैरस्य यमयष्टिका तृती यपदस्य मथश्रघटिकेपर्स बर्टन युक्तः कालः । तस्मादथैरा आदष्ट संक्रमधे सति पूर्वेट्टिनमध्याह्नणैषीतने आइरहने हृियो। काय्य । अर्धरात्रादूर्घ रमणे सतिं उत्तरञ्जनादुद्धाद्वै प्रह्रदयं पु®qम् । पूर्णोऽर्धरात्रे घटिकाद्वये संक्रन्दी पूर्वेसरदिनद्वयं कृत्स्नं पुण्यम् । तद्युक्तं भविष्यतोऽपि,--

• संक्रमबद्ध निशीने स्यान् पद्यम पूर्वपश्चिमाः ?

सैनि-कार्या विजयस्तत्र ऊर्ध्व नार्सिकञ्चरेत् ”-इति ? अनेनैं व्यधस्व। अर्जुनें यश पडतः भूयति, तदानीमेत धनत्रेण धूर्बादरात्रिश्स्य पुण्यः। यद्यथैच्छिक लिख्षुः

• पञ्चक्षतः -:से ५ऽन् । ( २७६ ॥

काढमधर्मेन् . भ्रमति, तथयुत्तरदिने घटिघटिका-प्रतिक्षातिरेकवचन भुग्नह-4ाभारतत्रैवानुष्ठातव्यम् । विध्योर्चिष्णुर्देझ् च माविक बचनं न मिथामकम्, तस्य वचनस्य पूर्वोचरभागयोः सामान्येन अझ्य-प्रतिभावफt । प्रकृताववतुं इवॉलनेि सायचेन विधते। तस्मात् पूर्वस्मिन् तस्पिन या चेच्छयाऽनुलानामितैि विक्रमते ! अदनयोः मइरं दृश्यते । यनव्यतिरिक्त दशसु संन्तियु मध्यरात्र(दूकें प्रघूत्तस् धृष्टानमेल्यत्र न कोऽयिं सन्देहः १ जडैरात्र पूर्वं भसृता। छ दशञ्च मध्ये षडशतंनृपतिर्विज्ञान क्षण धृवदनेऽनुष्ठान मिश्रापि नास्ति सन्देहः । षडशीत्यां तु प्रकृतधचनेन पूर्वेद्युला ध्रामं प्राप्तम्, षष्टिघटिक-प्रशस्थ-शासिंपदकप्रातिरिखक्षवर्धनः पटु प्रश्नोत् । अतः सन्ये सति पूर्वेक्षुरसुश्वानसेनि निर्णयं द्रव्यः । कुतः ? विष्णुपयां धनुलनुयुञ्जन्मङ्गॐ वै यदा ? पृच&गतं शुभं भोनोः संक्रमणं मयैः पूर्वोक्ते पञ्च नडस्ट् पुष्पाः प्रोक्तं मनीविभिः । अपशदं तु पलैक ने स्मार्ते च कर्मणि --इति । स्कृतेः ! यदा राजै पूर्बमानगदं विष्णुपदी-संक्रA" अये, नद! ऍर्वेद्युरपरा पञ्च नाडः पुण्याः उत्तरभाग- *ने सः संक्रमणे परेद्युः पूयतें एथ नाडयः पुण्याः ? न चैवं सति अङ्ग्रहः पुष्पदविरोधः -- इति व|यम् । प्रश्नलाडिका-युय ॐचस्प विवक्षितवाई ? अत्र अहरदय-योदयं पुण्यमानमित्रम् तस्मिन्नेव चिथये देवपुराणं पञ्यते, ५७ यसम्पूर्णाऽर्द्धरात्रे तु उद्येऽस्तमयेऽपि च । आमॐ भास्करे पुण्यमश्रीरैंबले ! - + * += १ २ । २६ ः सैन्ध४-. ८५ ५!ः । A प्रकीर्षासनकरणम्। { €9 } शुद्धरेत्रे वसञ्पूर्ण दिय। पुष्यसनागमम् । श्वयूथं उपधेयमातईत पदेऽहैन --*लि ! अश्न भशब्देंन सूर्यश्च दिशमुपलभ्यते यद्वा, मस्क.

• के सूर्ये रूढः ॐि धं यकिः, भासं अनेनेति युत्थ-

। तथा च, सूर् इव दिनेऽपि आकशब्द सुळ्यः । तस्यार्षे ऑसं अत्यधिकधइरषत् । भास्करे दिने विंद्यमाने”ः ग्रझचतु ऽयं, तस्याङ्गं प्रहछ । आदिश्यस्थस्यपतित्र आगमिंसूची अथाचीन दो शfत १ ॐदयः अतमयआर्चसः का ऐनद्याउदहारलसंघकालौ संधिरुपत्नषु प्रोक्ताय रसने विद्याभ्यां पृथङ्, -१छे । भेदास्त्रस्यापि सूर्यसङलांशयं दृश्यत? द्विान्(२Iतनं, --पपरें । सर्वेऽपि न शी तथन्तः ) स च राग्निदैश्च झिते अश्वमर्हथर्टिकट्सबर्दमक एको भागसम्भ धूवाँ झे भागी .त्वत्र, पूर्धभागः, अभ्शूऍऍशवे, Venkateswaran raman (सम्भाषणम्)धन बिश्यते तस्मिन्न. यह संक्रान्तिस्त्री स्रस्तमये अभ्यसनं अझ्टेंदिनयोहैर्दा तपुष्य। अपूॐ शर्ट्स, इयनेनार्ड त्रदनहरभवं सञ्भि चित्रक्षितः । पूर्वोक्षरपन्निशरदऋधक स्याः धदिक्षय। अर्द्धरात्रीश्च धृषतृप्रसादसम्पूःतत्रग्रन्भक्ष स्मन् घट्न्यैः प्रभाते थ। हाज़िरलदल दिवे अयासी दिनहुँ पुण्य । अभार्यां दिीचलोके प्रपद्यते । दिन नक्षधूर्णर्देशने पूर्ध्वभागे यद संक्रवर्यं भवते, स यं पि दिवा संक्रमणमनाभते, तथापि तश्य वियद्रस्थं ड्रूराद् भृषं, यदा सरुपूगवै श्रुष्टिकाइयभके निचीf(थे संमङ भंसदनीं पृथुत्तयेदमयैः पुnघर्ष क्षेत्रम् । अतर्क्तेि एवमे संक्र–सौ परेऽहमि पूर्वार्ट्स पुण्य । देवलेऽपि; --

• आखलसंझनैं रुण्यं ३ल(8. फायः ।

न्नौं संक्रमणे भानोर्विपुत्रत्याने दिने –तेि । =

= =

ॐ मने आग:गं,--शैरि वैिः सुतेकै पाठः । ३ २८९) प!झों कल्पन; ग्रीषादन ¢दशैव समायत । तासु ब्रवीत् कैका । तनिं च न्युमाने नक्षत्र् पन्दुदिभेनमभिर्जवट्यों वैिशेरोपजीवने प्रवृतनि । तद्यथा नृपेषु नक्षत्रेषु आरक्झा संक्र तिर्मेन्द्र ! एदं झुडुनेडिनक्षत्रेषु पाण्ड संहिः क्रमेण मन्दाकिनीध्यांयादिनभभारभमtत । रौहैि"युसरत्रये वतेि इवा ध्यानं नक्षत्राणि ध्रुवाणि । रेबीवित्रा-ऽनुश-भृगशीर्षाणि चत्वनि मृदूनिं । हस्तश्विनीgयशोभेजेन्नक्षत्राणि चयाई क्षमः । भरणी पुर्घ-प्रगे मया चेयतानि श्रोआणि ! श्रवण-पुनर्वसु-शत- भिषङ्-धनिष्ठ-स्वास्य ख्यातेि या घराणे । आश्लेषा-शूलाद् वमन यशसरे ऋणं । कुत्तेका बैशाख-विन्यख्यानि भिक्षणं । सेयं सप्तधा नक्षत्रध्यवस्था व्योतिर्मन्थे शुहूर्तत्रि न षडंग, मिश्च स्थिरयश्च दाक्ष्णं चक्रेवच मृदु क्षरण काही सत भेदः प्रकीर्तितः । ध्राझिल धार्मेि तथाऽभिज” द्यूनि पुण्ये गमनं विधूयणे । हिर्गमधिपसुतरात्रयं ध्रुवल्यमेतद् ितथाज्ञानामतः । झुनझभरण्या सह बिँकांयं सधा त|स्त्रमिदं भ-पञ्चन । भुजङ्गमें नैर्नमैश्रमाद् अवन्ति तक्ष्णानेि हेि तानि चेद् । व्रणं पञ्च अधणं धुनवैस् जठंचमी भासयआनिलं तथा। मृदूनि पै|धनं सुवर्धकीश्वरं तथाऽनूराधा कृतरश्मि-दैवतम् । ch लंगर्छन.सृतम्,-हसि पूछे 'शब्ः १ ५ C प्रकीर्णकुंभकरणम् १ ५८१ हैं झुनझुनर्जेत सह दिंदैव- मुशति सशाक्षशर्मिन् -- १ योक्तनक्षत्रनिषेपीवनेन अटूडैन्ददिः 'asनाभि ॐएदेशंदिरांझतौ क्रमेण द्विचतुरयाद-खप्तविंध संख्या नाव सुषाः,"-*इति यदुक्तं, तत्र नति सन्देहः, -यस्मिन्नर्थे परु- अथेन्दः युक्तः ! भन्दाय मयसमं वदेयं ज्ण्यं, अन्दाकिन्यां घटिकाँचढ़gय, ध्य/यां पञ्चकम्, वौरस लग्नकम्, महदमश्क, (क्षस्य नवक, मिश्रित(घाँ द्देशः । मैषज्ञन्ताद्युदाहृतः कोऽयं प्रकारो वृषभेदिकादशसु र्सन्ति - मनुसन्धेयः । देकीपुणभहूणान् प्रयीनग्नन्थे -संक्रन्धि ! पुण्यः पुत्रों नतप्तमन्काले “वीपुराणोने इचतुरित्य! ईषकः शृण्वनिशय-!दको विशेषे द्रष्टव्यः नितंधु सृप्ता न्यादीनां पुण्यकालेषु यत्क्षयं स्नानञ्चनादिकं, रत् सर्वमेव शातातप-कभहृनए३ ऑह्मषु।"इपि, ‘‘ ”ि इत्रोर्नथेस्तथा विषुवसंधेयः । चञ्जायग्रहणयोर्यतीपातेषु पर्दछ । अहएओशेषतः ननमयं दानं लथा जंक्षभ। यः रति अज्ञात तग स्वरूपञ्च त्रन् !! अश्ने विडुवे चैव चल-चूर्ण-गृहें पा। कृषधसः सुन्नतः अयं प्रमुच्यते हृतं १ वशिष्ठपि ४ उपोऽबैथ हु संहतौ स्नातो योऽभ्यर्चये रक्षिभ । शतः श्योपचारेण स कामी फलमते ॥ अयने विद्वे चै इन्द्रसूर्यो-ग्रहे तथा। श्रिञ्चभोति-वः चैषांपैः प्रमुख४ ते ६ स्नात्वा यः पूजयेशं राधेन कामान्मश्रुते । सनपेष्य रवैयरानद नात्वा ] संमें । अभश्चर्तुयुधे सोऽक्षुःखं सुसम्रद्रे "--इति । ( ३२ ) कम-- N जातRपर्भ , ' थयलादौ सदा देयं ५वर्षे नित्यं गृहे ब यहूँ । षडशीसिसूखे चैव गर्छ वै चन्द्रेषुछपेंग इति । उक्तस्थ स्त्रनादिकर्तव्यस्त्र क्रान्तिविशेषधूमजंक्षय का दन यशेषमह शंततः कुर्वच सदाऽयनं मध्ये विष्णुथ विंधुIहैं । पढ शीथमन्भारो ननादविंधमादृतः इति । गलवोऽ ;

• मध्ये विधुति ज्ञानं वैष्णुर्दे दक्षिणाधने घाद।

डशीतिमुखेऽतीतें तयेंगने व भूरिश्नेल–इति। अयनादिषु यत्र यातुः कलिः पूर्वं निगींतस्तत्र जायन्ते कीलं त्रेधा विभज्य मध्ये विद्युतद्यवमन्तव्यम् । तस्मिन्नर्के ध्यादभागे द्विति।लां नाडीनां पूर्वोदाहृत-श्रुण्प्रतम द्रष्टव्यम् ! सकान्तिङ फूलमा भरद्वाजः ॐ एभ्यां तु य|दं यद्दे वयुव-दैत्रे ! दृश्यते खगस्यासस्याहो नैव दृश्यते –इति । बृद्धबंसिष्ठः,

• अपने कॅटिचूर्ये सद्धे धषुवे फलम् ।

फुडऽपि सहत्रं च फलं विष्णुपदेषु च iते । यैषाद्रिीनान्तयो यस्मिन्दिने भवन्हि नगर्तिनपूर्वेभ्यो घुझ६ शदिनेभ्यः प्राचीने दिने सेथुनं वृषायनमित्येवं तत्तनाशङ्कितगङ्गं भवति । तस्मिन्नयने फ़नटेषु पुण्त्रकर्माद् जवलिः

• संतिषु यथाकाल्येऽप्यथने तथा ।

अयंने शितेः पूर्वो मकरे चैितेः परः ”इतेि । सकरव्यतिरेकादशसंम्लिसंबन्धिखु अयनेषु तप्तः संक्रनन्तिवव पुण्योंऽवगन्ना । संकलनैतन्ति-संघन्धिनि प्रकीर्णकप्रकरणम् १ ( २८३). बने रोक्नन्तिवैलक्ष्यप्यसू. । तद्यथा । मकराचमें प्राचीना छिंशति |टिः , मनर-तु {थाय त्रिंशतिवर्कािः राः । न केवलमादिश्चैव संक्रआयाने पुण्यकटुःकिं नु संधै भयं प्रह्ण नक्षत्र-विसंमे शृण्वतें नवहै । तद्भुक्तं. यनशtत्रे :--

• नक्षत्रयोदय रवि-संश्ने स्यु

श्ख रस्तदास--नाड्यः । पृथास्तथैकदंघ्रिपलैरें- गव लड सुनिभि शुमोल की (ड्यश्चतस्रः सभयाः द्धश्च बुधस्य तिस्रः एलविश्व-धुः ।

• दिशतत्र धर्टिकाः पल रि

रुद्ध सफ़ेद खुशोभनः । भाडय; ग्रैफ, धरिं अ:ि भलाषि नैव शनैश्चरस्थः’ । आश्रन्सभमें चाप-होय-घ्नं छुचुन्नमतं सुरेन्द्धभ'--: ! अयमर्थः ऑदिवस्य राशिनेत्रगमने अनेकै चरेतश्च योद्ध सुघटी घुमाया: । तथा, चन्द्रस्यापि वैदिकै पढने नये- दशाव पन्नश्च धृष्टकाः । एवं मङ्गलस्य घाटिकाः प्रलमै कश झुण्यकालः। तथा, बुधस्य तिस्रो घटिकादश भनि श्रुण्य झ!m? } भृहपतेरपि स चतस्रो वटिकाः सप्त पुराने युएल । शुक्रस्य चतस्रों घधिकाः पलपेतल धुण्यफलः शनैश्चरश्न हुँचशी–. तिघटिकाः पछले सप्त पुण्यक्ष । स्कन्दे नागरखड़े. • • • • • • G = - - - अर्थंगथः ५सह्क्त गुरो: लक्ष ज्ञानें । दि::गः पलप्त श्रुतः नयनमङिlश्च पाः,--इतीि nि + ते T3: । = = ८ १८४ } लमध्ये ‘‘एतन्मे ते मनः क्षीरः काळाः कतिपूर्वः । चैतेषु विद्यते पिनोः सवनय-संज्ञिताः । अश्रद्धयाऽपि यद्दत्तं छुपात्रेभ्योऽपि नवैः । अफाटेऽसेि हिं तत्र सर्वं सस्थभक्षयतां व्रजेत्"-। हैंत इति संक्रान्तिनिर्णयः अथ अह्णं निर्मीयते । राऊ बुद्धगणैः

• धूमॅग-प्रति-सी बहुः सम्पूगै-‘डलम् ।

ग्रसते चन्द्रगश्च द्रौgEतरं --इति । । भत्र पर्वणोऽन्तभागः स्पर्श-आढः प्रतिपद अभद्र भागों मोक्ष काल बहुते बह्मसिद्धान्ते; यत्र क्वळ १धेणोऽन्ते तावत् प्रतिपादिभिः । तुर्यादुश्ह्णजेंझ स पुण्यं धिश्राद्भवेत्’-‘इति । अंहुनेह राहुग्रहण-ः । तत्र कर्तध्यमह सँझ्वछं,--- ॐ गङ्गातोये ये तु सम्ग्राते द्वन्द्वः कनेकी बैर्दश। गर्च कीर्टिमनेन सम्यग्ज्ञेन यत्फलम् ।। गङ्गlने त्फलं स्याद्राहु-प्रस्थं निश्चक्रे । दियाके पुनस्तत्र दशसह्यमुदाहृतम् ~~इति । अस्य श्लोकयस्य अथर्द्धमपेक्षितपद्ध्यरेण योजनी घ। तद्यथा । इंन्फ्रें;णे सस्पते सति गङ्गातोयेऽवगाहे॥ ‘कोटिगोदानप्तमं भवति, खेर्नुहणे ततो दुइगुणं फछम् / अयमेवार्थं अएरिसनेमाऊँत्रयेण पीतः । ध्यासोऽपि के विन्यतेऽनिटे,—इति कि पुद; Eठः । ‘नWत्तरे–इति वि० ५दॐ पृष्टः । प्रकीर्णकमकरणम् । { २८९ इन्दोर्लक्षgणं पुत्रं धैर्दछी सतः। गङ्गातोये तु सुमारे इथे ओोटी घेर्दश । दां कोटि-प्रदान की वफ़लँ लभते नरः । तत्फलं जझी-स्नने राकु-ग्रस्ते निश्चय कोरे ! देशक तू नातस्य देशसदृशगुहृतम्। चन्द्र-ग्रहे चैव योऽवगाहेत जाहम् । स शतः सर्वतीर्थर् किमर्थमटते महीम् । -इति । । शृङ्गा-व्यतिरीक्-प्रहानी-कोचे छल्गुणः ’झालगुणध । गङ्गातोये वौघम् । ब्रह्मपुराणेऽपि, तिस्रो नो भर्हपुvयः वेणी गोद च जह्नवी। ओं ह्रीशद्धित्रप्राप्ता गङ्ग इतेि व कलशः –इतेि हैं . हैरिटीशश्न हरीशी । आफै; £द, के शिश्! अङ्क्षि कॐ अ. बम् । ह्रीशयोराॐि , तस्मात् ; हरे पादैश्वरस्य शिरसश्च या भूमिंप्रता गळुः । यश्च जाङ्करें तादृशी, स तु वेणी-गरोदे, (हेि छत्रिणो गच्छन्तीतेि सूर्येन जाह्नव्या सह क्रिjर्दथ्योस्तये। ष' गवायमविरुद्ध । य, जाह्नवी जरुक्षेत्र केनज़ी भिन्चैन ब्रह्मगिरिं-युगिश्चैर्ऋतभिन्न क्षेत्र तयोरपि मुख्यमेव गङ्गात्पम् ५. तासु गङ्गास्र लनं मुख्यम् । दुर्भभवे नश्वन्तरेऽ गया । त्य् अह्R त. ~

• गङ्गाश्नानं भकुवत ग्रहणे चन्द्रसूर्योयोः ।

महानदीङ बाSस्य स्नानं कुर्थावैधि-इते । महानत्रों श्रद्मपुराणे दर्शिताः

• {ोदवरी भीमरथी सुङ्गभद्रा च वेणिका ।

वापी पयो विन्ध्यस्य दक्षिणं तु प्रकीर्तािः । भागीरथी दर्भद च यङन व सुरश्ती । वंशो व चेलना च पिंध्नस्यसरहस्हथ॥ --इति f । →ससरु,-- कुe **ः : : . (AI तद् तॐ 3 ' ,-.{ १८६ ) f १६ महानसम्’ जलाशयवह नैट्स ,

• सी-डू-डागोषु २ि-यसबणेषु च ।

नद्यां नदं दैव-स्ते सरसीपुळाम्बुले । खष्णोइकेल बं नयाग्रहणे चन्द्रसूर्यचः –-इति । एतत्समभप्रेत्याह ध्यक्षः,-- भी स रञ्ज-हमें तोयं इव व्यास-नुमा झािः * । र रै भू-समं दानं ब्रह्मणे चन्द्रसूयर्थाः"--३ हैि 3 । द$u{J-विट्चर्य वा अह,~ अदिस्य किरणैः शृतं पुनः पूतञ्च यद्भगा । अतो ऽ।ऽय/ः ‘नय ग्रहणेऽसृष्णवारिणा ' *~ते । गङ्गलपरघोषोदझांस्वेदु उचशतकेयानुकल्पावसुक्तम् । एवैश्श्रेियोघोदt६० समुद्रान्तेषु उन्नरोत्तरस्य प्रशस्तः ६ छङग्रः,-- शीतमुष्णोद्भgयदाक्ष्यं परोकात् । भूमिष्ठमुद्रात्पुण्यं ततः प्रस्रवणोदक् ।। दंतोऽपि सरसं धुण्डं ततः पुण्यं नदी-नक्रम १ तीर्थ-यं ततः पुण्ठं सट्टानञ्चद् वनम् ।। ततनते। गङ्गाम् पुण्यं पुण्यरतम्यु~~३ ६ मासविशेषेण नदीविशेषो दैत्रीषुराणेऽभिहित,~~

• आनंके ग्रह्णं श्रेष्ठं गङ्ग-थg-संगमे ।

भनें कु चद्दरों ओोन वेदिकायां महामुने । पेपे तु नर्मदा पुण्या सांघे सन्निहित शुभ{+। फरनें उग/ पुष्घा चैत्रे ५० सरस्वती । दैत्रे तु महापुष्प वन्फ्रभासरिद्दश । ज्येष्ठे = आंशिकी पुण्या आडे तभीपिका नदी ।

• * २०ओं ह्रानी है, • त्रिः पुस्ने गT: 1 + लिट्टिका कुरु,--:

२० तः ५:ट: 4A A अक्षरम् । १ २८७ } ११ . D? १ श्रवणे सिन्धुन्ताला तु संथा भाई आश्डकी । आधिले सरयूः श्रेष्ठा तथा पुण्या तु नर्मद --धृति। ग्रह-वशेने नई-यशेषतथैवभिर्हितः,

• गोदावरी महतु चन्द्रे राहुमन्विते ।

मय्ये च राहुण प्रश्तं तमोभूते मङ्/सुने { नर्मद-लोध-स्रंसभं कृतकृत्यो भवन्ति हि .~~इवि । मानवभरदिष्वपि पुण्ड्राह्व हुत्वा शक्रतुफी दृश्च5नञ्चमी फलम् * | स्पृष्ट्र भाषेध-५०ी तु पीव ऑफोटैर्भर्ता | ऑव वलिमखं पुण्यं प्राप्नुयाचितः ! रत्रीि-चन्द्रोपरा च अयनं चोत्तरे तथा--चूर्ति । दीप्तदिनंघमाङ--- अंग बनवले पृष्ठं प्रथमः पुष् तथा । कुरुक्षेत्रं महापुण्यं राहुग्रस्ते दिवंस"-"क्षति । गृहाण श्रवं सिंहृतं त्रेिङ्गधरणे , व्यनमांत क्षणो यथा चन्द्र पुं-प्रहृत्-क्षणः । गघछय तू ग्णि दमम्"--हेि ? महेन्री ,

• ईंधेमाथि कबई श्री वै राङ्दी

अकुणिस्तु नास्तिक्यात् पके भीख सदिति" इति । ऽषणेऽपि, ~~

• धे-आंद्रे द झाथै विधिवदाचरेत् ।

तेनैध सका थूथ् दस वैश्रस्थ नैं छे ”-इति । न गति, ति रो० ५नके भ६ः * श्रअभः:प-०५ • मुनयः १। 5ः । t :ाभर्ता शै. -- * क्रि पुन१३। ३४८ लब्धंवं -- • भैक्षुपि--

• र!छु-दौ-दत्तं हैिं श्राद्धमाचद्रतारकम् ।

गुणधरसर्वकामीये पितृणामुपतिष्टते --इति । हरौ राक्षसप (नदेनैं नेमेधः । तथा च शततः,

• स्त्रदं दानं तपः श्राद्धमनन्तं राहुदर्शने ।

आसुरी शत्रेषु नस्ल! परिवर्जयेच --इति । । रेवळ.

• अथा ननश्च दाब सूर्यस्य ग्रहणं दिवा ।

सौमस्यापिं तथा शौं 'लानं दानं विधीयते '-इति । . भ¥ ¢9,

• सखियतु कीत्र्यं प्रणे इन्द्र-है

बPधवानश्न सरणे नारी स्यादतोऽन्यत्र । यानि चैव इनि शस्यन्ते ग्रहणक्षद्दिष्ट "--इति । बा-पणे फलतिशयमाह न्यासः ‘‘ वि-ग्रहः धैर्यधरे सोमे सोल-झस्तथ। 3 चूडामणिरिति ख्यातस्तदनन्तै-फळे भयेत् ¥ ? ॥ थरेष्यन्थेषु यत्पुण्यं प्रहणे चन्द्रसूर्यैः । तRथं कोव्हिणितं ग्रासे चूडामदं स्मृतम् ”-इति । नांदg|स्यादियद्रहणस्यापि श्राद्धकल्ल्याह सार्कण्डैथ, वैिशिष्ट्रह्मणे भाते कुरेंदुअहणे दिवे । अन्नं-प्रहृ-पद्ध®ि Iॐ कुसथोच्छूने --इति { । अत्र श्राद्धे नैन, किं तु क्षेमदेना । तदाह्र चौधायनः,--

• अन्न। निंजाभवं प्रवासे पुत्र-जन्मनि ।

हेभ-श्ररई. सग्रहे च कुर्याच्छूद्रः सदैव हैि "--इति ।

---

---

१ तेन ततःa!-- E. वि० २. ८ः । अर्ककरम् । { २४९ } ११ [ * दशै र्घंग्रहे पित्रोः प्रथ्याब्दिक अघसंघहे । अनेनास्य कुर्याद्धेन शऽऽनेन वgनः। '--|ते * } तातपोऽर्थि, ‘ आश्वलग्नौ तोये च चन्द्र--श्रदं तथा। अमश्री हिजो दुश्चाच्छूद्रो सदैव हैि + ':-इति ! शंचिनोऽह्नि अशो तारा| केद। तथा स धूद्भवसिष्ठः, सूतके झूतके वैमं न दोष -दर्शने । 'विदैव भवैछुद्धिर्योअन्क्षुतिर्न दृश्नुते इति । इथं च शृद्धिः सर्व-श्री-कर्णविपथाः, अविशेषोते हैं एन्न’ भनेत्य हृष्लपद हू,---

• स्मार्त्तकर्णी-परित्याग रतेरन्यत्र मूके । ,

नैते कर्मणि तत्कालै मातः शुद्धिमवाप्नुयाद---इEि । बहु ग्रह्णनिरेऽसौ, तत्त्रनेन नेिवर्यम् । तदुक्कं । इयु, ५ आश्चर्यं जायते नृण अङ्गं बृन्द-शूर्पणैः । । हु-दयः न श्नानामै कल्पते नरः" इति । इज़ेिशन्सतेऽपि-- वैश्वमेघ यगाँव सूतकं राहुदर्शने । लाख कर्माणि कुर्भात तमन्नं विवर्जये"--इति । ३णरावन्तयः क्षाने इंडुि भृत्त

• श्रयमले झेलले ग्रस्ते भे। यिनै !

मुदयभाने भंवेदनं सुते दानं मिथ?थते~~त । मदनवदेवार्चनमये काल-देय-मध्ये घ्र्यम् १ लड्डी ३५ =

=

=

= =

=

=

=

लंबवत, ॐ श्र द ह्य ग्रन्थो गुण . आमश्रद्धे [ ,--भृति ’ यो गति gah। # भूगी लेनद्धमथाईमें भीn,-->ी जेि पुरा पृष्टः । ४ ४९६ ९४ ३ तळ्माधर्षे = ॐ ज्ञानं स्था$पछ।हैिं। मध्ये होमः सुरार्चनम्*~~प्रति । तत्काले क्ष!भविकं न कुर्यात् । तद्भुक्त शिखरझर्छ,--:

• श्रुत्यैन्डु-ग्रहणं याषन तावङ्क्षपदिकम् १

न स्वयेन्न च भुनत शास्त्र भुञ्जीत मुक्तशः--शृतं । मोक्षानन्धुरभाषि धनानं तस्मै शुद्ध्यर्थंला हसबैलं विषम् । तदाहु बृथ्व(सः,

• सर्वेषामेव त्रयन मूलकं शङदर्शने

स्वैःसु भवेत्र स्नानं चूतकान्नञ्च यजेयेव "--वैि । अणकाले तः पूर्व या व ततकने, सच्छं पक्षदर्भि न भुञ्जीत । आदिमवलेपु यद्यद्विहितं, तस्य फैलातिश्च उक्तं ब्रह्मपुर (रों,--- ॐ टपस लक्षणूणं अहो उद्भ-सर्षेयोः । नुषं कोटिं मध्ये मुक्तिकाले त्वनन्तक' - इति । अश्न म्हणे भद्दामं तनुपर्छ अर्जेन्व ! तदुत महभरते--- अयने विषुवे चैव अह्णे ऽद्रसूर्ययोः । पञ्चभूaण (वैशाली में भूय(इक्षिणg "--इति । |र्भलक्षणम! याज्ञवल्य, भ विव! काळ्या सय वर्षे थामेता । यत्र धूलुग्मेि घोरे तद्धि पात्रं प्रवर्ततेशं ”--इति । चैत्रे मूल्यानुरूपाक्षा३ अंधायनः, --

• श्रीश्रियेऽश्रोत्रियों वाऽपि धनं यापत्रमेव वा ।

विभङ्घोषिं व विश्रों अ कनमर्हति’ इति । - ।

• lश्रमः ,--वैदीि >ि पु#'B ।

= १ - १=

१ अते, " x&५ n जू" शी निश्थानं हैं: । शासनं हिल के सूतमुच्यते । *--४फ़लf®णम् । २ सिंड्रो दHग्रणवः । स च श:«pगमनं xीति च तु आंतर्मुहुः। तद्वरा। ५ १ीनान्मैवीध aटॅनियमद्भिः । अंतति ॥५०jशी व श्रेय झणझपः ! *–ी • * गर्भाधानादसंशयैर्युक्त नयEराः । नापअभते नासो सँ-फेयो ग्रामणय्यः ।। ०युक्षणी छ जो . प्रकीर्णकप्रकरणम् । { २९ १ ) अत्र भूमिबङ्गवाद-षषेि देयने ! तपृक्तं हुrशरः--

• भूमिंसः सुवर्ण व वन्द्ये वः यवीप्सितः ।

सर्व अक्षरे देथलोभनः श्रेय इच्छत "---इति । प्रतिग्रहरू-भेनेन’ अन्तारभ्यं दर्दूोक्त ,-- सप्तमश्रणं दतै झिमुद्रं सदrrश्रुवे । श्रों ये चूतसाहसं पात्रं वनिन्यमश्रुप"--इति । अह्नि सुरर्घग्रहणं रात्रैौ चन्द्रग्रहमिति है प्रसिद्धिः खायेज सीना, तादृशे प्रgणं यद्वक्तव्यं सदृशम् । यज्ञ का विष्णुसूत्र साश्रमाणं खातिशास्त्रमात्र-प्रसिद्धे अहणं, तथ् हालादिकं न भूलें घदू । तद्भक्तं विषपे ;

• सू-प्र थ । नौ दिवा चन्द्रहरतथा।

तत्र स्नानं न कुबत तशद नछ न क्वचित् –इति ? प्ररससमये जाबलिरह,

• इंफ्रान्ते पुण्पकालस्तु महशोभग्रतः ।

वन्द्रभ्र्योपरागे च आमर्शनगंच ~वति । प्रस्तस्याप्त इनपर्यंन्तं दर्शनगोचतात. पुण्यफलो भवति । 'अहणं धनयवयमाह महु- “चन्द्र-छू रथं-प्रहे नाथदात्तां विमुक्तयः । अभुक्तयोरस्तमयॐ स्नात्वा परेऽहनि "~~इति ? अहे शहरों में स्पर्शमय सोनपर्यंत ग्रहणकाल ? तस्मिन्नाले न भुञ्जीत, किं तु राहुणा चन्द्रसूर्ययोर्मुक्तय सुतोः परूषा धृीत । यदा तु ग्रस्तमयस्तक्षः परेद्युर्विज्ञानी की इ। भुञ्जीत । न केवलं ग्रह्णकाले भोजनभावः, किं तु श्रद्धा गपि ६ तद्द् व्यासः, नाट्यग्रहैं।पूर्वमहं रसायं शश-प्रहन् । अहं’ च तथनायऽतीव्राष्ट्रिभुक्तयः । K १९६१ ) ह्याथवे ११ शुक्ते शशिनैि ते यद्धि में स्न्भद्दनं । अयुक्तयेस्तराधेश्याझ्झा (हानेिते --इतिः यूकल-भोजन दोषेधे विीक्षमझ बूटेबसिष्ठः--~

• श्रद्द भयेदिन्दोः शथमदर्थयामः ।

ॐीतवर्तनात्पूर्वं पश्चिमे प्रथमादधः ॥ रत्वावर्तेनादूर्वं अर्वागेव निशीथतः। चतुर्थे भहरे वेत्स्थाचतुर्धप्रद्दधः --"इति । रागैौ प्रथमयामादूर्वं चन्द्र-प्रहणनेत्र् , आदीनान्सप्तात्पूर्वं भुञ्जत; रत्रि-पश्चिमघने तु त्रि-अर्थमादर्वाग्भुत ? अह्न स्तुतोऽपहरे द्रविग्रहस्य पूर्वदिनस्यार्दूरश्चाप्रभुञ्जीत । यद्वा aोगहरे रनैि-ग्रहणोद्भवैश्वदुष्टग्रहादथ भूतेत्यर्थः । नेिथे मध्यर/मः। शशि-ग्रहणे याभ-त्रयेण व्यवधानमपेक्षित, सुरै- अहणे थांबतुझ्दैन’ तEघर्थः । तथा च वृद्धगेततः, भ्रष्टयेद्दे नीरार्ध यात्री-फूटथ । इन्द्रग्रहे च यथागांस्त्रीन्ख्वृद्धतृवंश ~~इतेि। भलवृद्धासुर-भणे सय ,-- सायाने ग्रहणं वैरस्यादुपशङ्गं न भोजन में अपरा न मध्यमे मध्थाने न तु साङ्ग्यै । सुचीत अळूचे चेत्स्यानं पू भुलिंग(चरेत् ’- इति । समर्थस्य तु भोजने भश्चितयुतं कात्यायनेन,->

• • चन्द्रसूनं भुषा आजापर्यंत शुद्धथातें !

तस्मिन्नेव दिने भुक्त्वा त्रिरात्रेणैः शुद्धअति --। इतेि बिऊहे चम-त्रयस्यापवादभावं शूद्रवसिष्ठः,-- अतीट्ये विधोः पूर्वं महभंजनमाचरे’- ने ही अस्ताङसमये विशेषम्/ह ,--अकमकरणम् । ( २३३ /

• अश्वैवास्तमलङ धेन्यू टु यदि ।

परेद्युरुद्दी नावशुश्रुवद्रेतः * - त् ि। जूदार्थोsपि, ‘‘(काळे युद्द मफ़ेसटे शशि-करौ । तदहनैष जुनीत रामावपि कश्चन ’-इति । वेणुमेंतरेऽपि , ॐ थातुं न शक्यं -फूच्र्च-चु । आंत या ऍ , श्री में स्नानं कृत्यं सः 'एश्न' ’- -इति । नड़, मेधाश्चन्द्रले चाझ्यं दर्शनं ॐ प्रभ्भवतीति चे ५ न, दर्शनशब्ठेन शास्त्रीय|सस्य विवक्षितवान् । आइ वृद्धशैलम:,

• चन्द्रसूर्यप्रदं अत्रस्मन्नहनेि पूर्वतः

राईमुक्ति वैिज्ञ(त्र ला क्रुत भोजनम् ”-इतेि । एवं तहैपश्चात्प्राहि आNख--सभ्यता, तदैत्र भोजनं शराज्येत ! तन्न । “ परेद्येऽवहत् ’ “ अहोरात्रे न भोलपम् ’-इति वदलद्वयेन प्रसक्ते यङ् ," " अइ चन्द्र-प्रहस्ता, निधात्पशैते भवत् । भलक्ष्टुं तातं, पूर्वोक्तं नराद्धे कश्चन - इति । य', पूर्वं निशीथाद्धदं यथा चन्द्रश्च वै भवे । तद्व.द्धा दे कर्तवथै भजनं शिखिइन ”-इति । तदिदं धाम-त्रया(प्राग्रभू । राष्ट्रप्रेहे तु यासांखान्’-इति वैषस्य बृहगैनमेषाभिधानात् । पाष-क्षय-कर्म ग्रहण-ह्निनुष शै. ताहु दक्षः, -- वायने विषुवे चैव अह्णे चन्द्रयैः अहोरात्रोषितः हननहे सर्वेषणैः प्रयुज्यते –-इति । उं तु नोपवसेत् । तद्दृ माटुं ,

• शैः क्षुद्री लाऽग्रतः--इति रिंभलके च।eः |

१ 5 १ २९४ } चंभेचे --

• • संकींन्यामुपयश्च कृष्णैकाद्व-वासरें ।

चक्षु--ग्रहे चैव न कुर्यात्क्षुधवान् हृ '"- --इति। तस्य तषिदं ख्षश्चक्रे जनकाछः स्टूट्यन्तरे दशैत

• • qयले सङ्गsीछरदं सङ्गाधः ।

भध्याते परतऽश्नीय नीती येर्बहे "~~इति । शशः यंतेऽथ शदः --इति सृतं, । अस्तस्तमये तु पुत्रोऽयुध्स एव । “ अहोरात्रं में माँ ध्यए".--इति भजन-प्रतिषेधाद् / ° । दृढं श्रीमाधवीये कछुनेगेन प्रह्ण-नैर्णाद! समें श्रद्यः । । ०८Set - S - - - - - ---

---

• ! --इHE; पुं -- । शन्त नई स् ि५

५१के । ¢ अत्र &विशRII:-- Fचन्द्रमEछ बैं. ये. दि हैं। संफायै च न ओझ, IFali$9® :श्रीः । भृङ्ग :सिंगे भुः : हि न यन्भना3 ३ । ज्ञाना अॅड्स् स्ततिक्षयेतयोः । « मवgण ध्रुवंमहे यज्ञ आम तू ज्ञातयः । प्रक्षयौस्तं गतवथItत’ परमे ॥ । ४४फ ५/Eः वि० &8#३ ४:13 ८:ASC भुश्लक लिने हेिका भृशाविधं श्रीवष्णस लक्ष्मीर्वेिक्षसेश्वर' छपाषा कल्यण्-मुंबई. 85,Sic

22

1. महामहोपाध्य'श्रीमदभूतगNथविवेचन

ॐ सैंथर्ससुझ्छ३ = • ३ पुस्तक चैत्र आ)ि याहू अहं ‘में जो जो भृश्य है & किये जाते हैं उनका चिंता छैन क्रिया है. पहले चैत्र- ३ कूल अभंत बस्नथानिर्णय, अतिपथेचीपूजा, चैौहिता- ३ ३ ला, रामनवमी, मॅथलसे ज्यू एम तथा आंत्र हैं

• नृतथा, थेयरों द्वारा, थापrढ़१५: अकृत्प, भाग " ,

{ गलमी, रक्षाबंधन, झर्लपूजा, जआIg, JरईसीएआyM ( कुशटट्लहरिनालिका, भाद्रपदशुक्चतुर्यो, अर्धषष्थ, ४ , नुगध्य, अनंतत्रत, अगरथौंदन, शत्रदिहश्राद्ध, ॐ महालक्ष्मीपूजन, जीवष्टलिपीगाथ, आइकल, " । वंइ, चंडीगढ, सप्तर्मभिषेप , महाष्टमीनिर्णय : $ हे थपशार्जितापूणा, छत्रमिअझ्दशर्मा, असीरुहूण, जी, ॐ । विघ्थापि, आसिधिचा, अभाधादिङ्काय, ध्रु K भ्रम, दीपदान, यमद्वितीय, चित्रश्नपूज़, एकदशी- हे नर्णय, विसर, मवान्नभक्षण, , कैशिकीनन, ४ गणेशबहुर्थी, श्रीपंचमी, भीष्मामी, सीवोत्पति, शिव & रात्रि, नत्रत, गोंधेददर्श, होलिका आदि सब 3 ॐ कूर्चाका वर्शन किया है, फिर ग्रह्णविंगर तथा संक्षेपसे $ , राय आलिङ्गभी बन किया है, फिर सफ़विधान, ॐ विधो\खोर्भ सय प्रकर्यै अशी आदिका वर्णन विधिज्ञे हैं झिया, वृषोत्सर्गादिद्वा२, संस्था, तीर्थश्राद्ध, ग्याषिछि, { । ‘धूळल आदि कतिपयू धियों का वर्णन भली भांति है

1. दिया हैं. यह ग्रन्ध्र संस्कृत है. कीमत १३ आना,

ॐ$«x®s८४८४ <भe50,2388,ः देउडुचिरुञ्चिद् A = ह्वर्थेषु । भादेवीचेरर्चित ईमें. वेदके छः उंमॅसेसे सर्वोचम अं नेत्रसंज्ञक श्यतेहे हे पक्षी है. लिसकी प्राचीन ऋषियोंने सिद्धांत (गणितग्रंथ ) । संहिता ( मुहूर्त आदि} केरा ( जातकं तनिक आदि हैं ॐ फलादेश. } न’ न. स्वॉमेिं शॐह (फ़या, इसके विना ॐ कोई गुंत भूभातें भी सिद्ध नहीं होताछोटेसेमी चेष्टा की | वैदिक कारें यों न हो अरसके लॅिये मुहूर्त की आवश्यकता है

1. होती ही हैं और इसी कारणसें सुकृतीविषयके अन्थर्भ =

. अनेक छप चुके हैं पस्नु पह मुहूर्तदीपक छोटल ग्रन्थ

• श्रीमद्वद्देवमने कोषकाके लिये स्रग्धरा ( शार्दूलु-3

श्रीचिंडित आदैि छन्दमें बहुतही उत्तम बनाओ हैं, इसमें हैं, ॐ * हवइखकीय सभी सुहृतं दर्शाये गये हैं. इभी महादैय है कवीने विस्तृत टीकाओं की है. यह अन्थ छीट हैं परंतु ॐ चक्रे १ अथै सम देता है. अमित ४ अना फुस्तक बिनेक ठिकाना अङ्कयिष्ङ् श्रीकृष्णं।प्त, ‘रुधेिश्वर ' छाना, ५ अर्थ-मुंबई. ४