बृहद्यात्रायां वराहः ।
अतीव ह्रेषन्ति किरन्ति बालान् निद्रारता वा प्रवदन्ति यात्राम् ।
रोमत्यजो दीनखरस्वराश्च पांशून् ग्रसन्तश्च भयाय दृष्टाः ॥
सुन्दरकाण्डे रावणवधनिमित्तम् ।
"दीना अश्वाः प्रह्रेषन्ति न च ग्रासाभिनन्दिनः"[१] ।
भीष्मपर्वणि कुरुक्षयनिमित्तम् ।
"ध्यायन्तः प्रकिरन्तश्च व्याला वेपथुसंयुताः ।
दीनास्तुरङ्गमाः सर्वे........."[२] ॥
भागवते कृष्णोत्क्रान्तिनिमित्तम् ।
"वाहाश्च पुरुषव्याघ्र लक्ष्यन्ते वदतो मम"[३] ।
अथ पुच्छप्रकरणम् । तत्र शालिहोत्रः ।
दक्षिणेन तु मार्गेण बालान् प्रकिरते यदा ।
बलिनोऽभ्यन्तराद्धीमान् बाह्यानां च पराभवम् ॥
वामार्धेन प्रकीर्यन्ते बाला अश्वस्य नित्यशः ।
प्रवासं तत्र जानीयाच्छीघ्रं चैव निवर्त्तनम् ॥
सर्वतः प्रकिरन्तश्च यदा बालानभीक्ष्णशः ।
चिरं प्रवासं जानीयात् कार्यस्य साधनं तथा ॥
चक्रवद्यत्र बालानि प्रकिरन्ति तुरङ्गमाः ।
अन्त्यत्र बलीयांसो मध्यानां च पराजयः ॥
वाह्यमाने तु विशेषः ।
बालार्धं दक्षिणं यत्र वाह्यतां विप्रकीर्यते ।
हयानां च जयं प्राहुर्बहुश्रियं च निर्दिशेत् ॥
अथ बालाः प्रकीर्यन्तं स्नानमात्रस्य वाजिनः ।
अश्वारोहाः सहायैस्तु अध्वानं तु प्रपेदिरे ।