|
मनोदूतम् । |
|
समानेतुं पार्थान्विदुरमनुनीयाप्यनुचिते |
अथैतदिति । अनुनीयापीति अपिर्भिन्नक्रमः । अनुचितेऽपि निदेशे यथाकथंचित्प्रवर्ण अनुकूलं चक्रे ।।
|
स गत्वा पार्थानां सदनमवदद्यत्कुमतिना |
स इति । स्पष्टम् ॥
|
विभो क्षत्तः सर्वं तव विदितमेवास्ति जगति |
विभो इति । क्षत्तः हे विदुर । त्वत् त्वत्तः ॥
|
समाहूतश्चाहं कथय न कथं यामि विमृश- |
समाहूत इति । आहूतो न निवर्तेत द्यूतादपि रणादपि इत्युक्तेः । द्यूते कले: कलहस्य कलियुगस्य वा घासः सर्वजन विदित इत्यर्थः ।। किंचास्मिन्कार्ये दैवमेव प्रधानम्, तदधीनश्च जनो न स्वाधीनःमतिरुत्पद्यते तादृग्व्यवसायोऽपि तादृशः। सहायास्तादृश एव यादृशी भवितव्यता ॥ इति वाक्यादिति विदुरः प्रत्याह-
|
तथा पार्थेनोक्तः सदसि विदुरः प्राह मतिमा |
तथेतिः । अशुभकृदिति कार्यस्य विशेषणम् । नियतिदैवम् । “भाग्यं स्त्री नियतिर्विधिः' इत्यमरः-
