कलशेति । कलशाम्बुधिशायिनं क्षीराब्धौ शेषपर्यङ्कशायिनं, पुनस्ततः परबैकुण्ठपदाधिवासिनं, स्वस्थ पुरः पुरतो निजार्भकात्मकं यशोदातनयरूपं त्वां सा
कतिधा न ददर्श ॥ ८ ॥
ननु यशोदा स्वसुतस्यास्ये [१] स्वसुतं ददर्शेन्युक्तं, तस्याप्यास्ये किं भुवनानि विद्यन्ते न वेति शङ्कायामाह्-
|
विकसद्भुवने मुखोदरे ननु भूयोऽपि तथाविधाननः । |
विकसदिति । विकसन्ति भुवनानि यस्मिंस्तद् विकसद्भुवनं प्रकाशितब्रह्माण्डं तस्मिन् मुखोदर आस्ये तथाविधं विकसद्भुवनमाननं यस्य स भवाननया स्फुटं स्पष्टमीक्षितः जगतां प्रपञ्चानामनवस्थामनवसानताम् । अयमर्थः यशोदा स्वसुतस्यास्ये जगत् स्वसुतं च ददर्श । तस्यापि स्वसुतस्यास्ये जगत् स्वसुतं च ददर्श, पुनस्तस्याप्येवं, पुनश्च तस्यापि एवं दर्पणस्थप्रतिबिम्बदर्पणानवस्थाबद् भवान् जगतामनवस्थामातनोदिति ॥ ९ ॥
|
धृततत्त्वधियं तदा क्षणं जननीं तां प्रणयेन मोहयन् । |
धृतेति । तस्यान्तर्भागेऽनेकब्रह्माण्डस्य तद्वहिष्ठवैकुण्ठलोकस्यापि दर्शनात् तद्वहिष्ठायाः प्रकृतेः परं सञ्चिदानन्दाद्वयं ब्रह्मेवेदं योगैश्वर्येण मत्पुत्रभावेनात्मानं प्रदर्श्य मोहयतीति क्षणं धृता तत्त्वधीः सम्यग्ज्ञानं यया तामुपास[२]जन्नङ्कमारुरुक्षन् अनेकब्रह्माण्डदर्पणस्थानीयत्वादद्भुतबाल! ॥ १० ॥
इति विश्वरूपप्रदर्शनवर्णनं षट्चत्वारिंशं दशकम् ।
|
एकदा दधिविमाथकारिणीं मातरं समुपसेदिवान् भवान् । |
एकदेति । दध्नो विमाथो विमथनं तत् करोतीति तथा । समुपसेदिवान् समीपं प्राप्तवान् । अङ्कमेत्यारुह्य निवारयन् दधिविमथनमिति शेषः ॥ १ ॥
