न्यायलीलावतीप्रकाशः
र्विनियोगे फले विशेषाभावात् । न हि परकीयस्वत्वास्पदान्नभक्षणे न बुभुक्षा प्रशाम्यति । मैवम् । शब्द एव हि स्वत्वे मानम् । तथा हि या क्रिया क्रयप्रतिग्रहादिः स्वत्वहेतुत्वेन धर्मशास्त्रेण बोध्यते तत एव तदुपाते धने स्वत्वमुत्पद्यते । चौर्थ्यादितु न तथेति म तदुपात्ते स्वत्वम् । अत एव स्वत्वे सत्यपि यथेष्टविनियोगनिषेधोऽपि शाब्द एव यथा-
|
"विभक्ता वाऽविभक्ता वा दायादाः स्थावरे समाः । |
इत्यनेन सुतानामसम्मतौ दानविक्रयादिनिषेधः स्मर्य्यते ।
|
यथा वा- |
न्यायलीलावतीप्रकाशविवृतिः
अत एवेति । यत एव स्वत्वं शाब्दमत एव तद्वलेन स्वत्वे सत्यपि क्कचिद्विनियोगविशेषनिषेधोऽपि शाब्द इति भावः । स्थावराहत इति । एतच्च पतिदत्तमात्रविषयम् । अन्यथा
|
“सौदायिके सदा स्त्रीणां स्वातन्त्र्यं परिकीर्तितम् । |
इत्यनेन विरोधापत्तेः । यद्व्यतिरेकेणेति । अत्रासम्भवनिश्चयोऽभावापादनं यदीदं न क्रियेत यथेष्टं न विनियुज्येतेत्यादिरूपम् । विनियोगोपायविषयत्वं चौरगृहीतेऽपीति शास्त्राविरुद्धत्वमुपायविशेषणम् । तावमात्रं च क्रीत्वा विक्रीते ऽपि गतमतीतेऽपि क्रये तद्विषयतायाः स्वयमुग्गमादिति यद्व्यतिरेकेणेत्यादि । न च तत्र क्रीतत्वव्यतिरेक प्रयुक्तो बेनियोगाभावनिश्चयः किनाम विक्रीतत्वप्रयुक्तः [४] । ननु विषयत्वं विशेषणमुपलक्षणं वा आद्ये क्रियाया आशुविनाशित्वेन उत्तरका
