|
किं वा सिञ्चसि बीजपूरकुसुमे लाक्षारसं तत्क्षणा- |
उत्तरकालं तपनकर सम्पर्कमहिम्ना पाकजोऽयपरुणिमा कसुमेष्विति चेन्न ।[१]लाक्षार सानपेक्षपाकमभवत्वे लाक्षारसावसेकवैयर्थ्यात् । तदपेक्षपाक जतायां लाक्षारसस्यातीतत्वेनाऽनुपपत्तेः । परम्परया लाक्षारसमसूतपाकजो विशेष इति चेन्न । विचारासहत्वात् । लाक्षारसस्य वीजपूरतरुमात्रे वा जनकत्वं तद्विशेषे वा ? न तावदाद्यः । तस्य तदूयतिरेकेऽप्युत्पादात् । न द्वितीय: [२] । हश्यस्य तद्विशेषस्था [३]नुपलम्भनिरस्तत्वात्। न हि वजिरायवेपु
न्यायलीलावतीकण्ठाभरणम्
कि न पश्यसि किंवार्थादाक्षिपसीत्यर्थः । एत्रमत्रेऽपीति | लाक्षारसावसे कस्य दूरान्तरितत्वं लाक्षारसाव से कस्याल्पांच अनुपपत्तिबीजत्वमुपदर्शयति किंवेति । कुसुमेषु पाकरक्ततोत्पत्तौ लाक्षारसावसेको निमित्तमात्रमित्याशंकते तत्कालमिति [४] । चिरातीतोऽपि परम्पस्योपकरिष्यतीत्याह परम्परयेति । परम्पराकारणत्वमपि तरुकाण्डादि जननद्वारा वाच्यं तत्र विकल्पयति लाक्षारसस्येति । ननु लाक्षारसा
न्यायलीलावतीप्रकाशः
रत्वापतौ अदृष्टासिद्धिप्रसङ्गात् । चिरकालगलितस्यापि मेलनमित्यभ्युपेत्याह किञ्चेति । लाक्षारसावले कस्याति स्वलगत्ववात् न ततः प्रत्यब्दभाविकुसुमेषु लौहित्यसम्भव इत्यर्थः । परम्परयेति । बीजतदवयवानां नाशेऽपि लाक्षरसाहितात्तन्मूलमरमाणुषु पाकजपरम्पराविशे
न्यायलीलावतीप्रकाशविवृतिः
पाकजपरम्परेति । यद्यपि परमाणुषु साक्षादेव पाक इति परम्परा
