तमतिलय प्रमाणाभावो विषय 'उच्यते ? न हि तयोर्निरुषाख्यस्य कश्चिद्विशेषः ।
अथ मतम्-
अग्रहेऽसद्वहभ्रान्तिरभावब्यवहङ्गमः ॥ ४७ ॥ |
नैव स्तां ‘नास्ति ’ इति बुद्धिव्यवहारौ । कथामिमौ सर्वजनानां प्रतीतान पहयेते ? उच्यते—भ्रमोऽयं सदुद्यभावे तद्विपर्ययपरिच्छेद इति ; तथा सड़यवहाराभावे तद्विपर्ययव्यवहारभ्रमः, यथालोकदर्शनाभावे ‘ तमः पश्यामि |
इति विभ्रमः ; न हि तमो नाम किंचिद् दृश्यमस्ति । नैतत् सारम्_ ;
इत्थं भवेत् सुषुप्तवौ त्रैलोक्याभावदृग्भ्रमः ॥ ४८ ॥ |
यदि खल्वदर्शने विर्ययदर्शनभ्रमो भवति सुषुम्नाद्यबस्थासु विश्वभावदर्श नश्रमः ’ स्यात् आलोकादर्शनभ्रमबत् । न च किंचिदपरिच्छिन्दतो बिंभ्रमः; तथा हि-- आरोपस्य विषयं पुरोवर्ति वस्तु आरोषणीयं च रजतं ज्ञाने नानाप्नुवन् न रजतभ्रमवान् भवति ; अन्यथा अप्रतिपत्तेःस्मृतिः, सामान्य प्रतिपात्तिर्वा ! न च बुद्धयभावो ज्ञानस्य विषयो न व्यवहाराभावःनार भावऽद्धिर्नाभावव्यवहारः ;विशेषणस्याभावस्य ज्ञानाविषयत्वात् ।
- त्रोभयोर्विषयारोपणीययोरग्रहणे न मिथ्याज्ञानमिति ।
अभ्युपगम्य प्रमाणयोग्यतां सतां दोषाभाव उच्यते-
1 उच्येत-A |
2 विभ्रमः-A |
3 विषयज्ञाना-- |