पृष्ठम्:ब्राह्मस्फुटसिद्धान्तः भागः २.djvu/३५६

त्रिप्रश्नाधिकारः ३३६ सन्दचेतरेएत गोलरथे २ वावाग्नेयीनै झरयोरेव मर शंकसम्भव: नैशन वायव्य: दक्षिणगोले च यत्र भागश्चतुविंशतेरयोनाक्षः सत्रोनगलम्येऽ॥ कदाचिदाग्नेयनैऋत्यो शंसम्भवः कदाचिदेशानीवायवयोः स्त्र क्षण नोन घिकायां यथासंरूपं क्रान्तिज्यामित्यर्थः । दक्षिणगोलस्थे चाग्नेयीनैर्छ त्योरेव तेय कोणशंकूनां प्रदर्शनार्थमिदमार्यात्रयम्। तद्यथेष्टदिनेऽकग्रां कृत्वा तस्य वर्गः कार्यः नोनं त्रिज्या वणव्रषु विशोध्य ततोऽकंकृत्या वेदकृतचंद्रसंख्यया गुणयेत् । एव' कृते यो राशि सपडते तस्यद्य इति संज्ञा । ततोऽकग्रा द्वादशस्वदेशविषुवच्छायां तिसृणामपि यो वधो भवति । तम्यन्य इति संज्ञा । ततः स्वदेशविषुवच्छ।यःकृत्या द्वयगसंयुनया अनया द्वावपि विभजेत् पृथक् पृथक् । तयोः फले तय फुटावाद्यन्यौ कर्मयोग्यौ भवतः। ततस्तस्य कृतिं कृत्वा तया प्राद्यो युतकायंस्तस्मात्सूल तस्य पदसंज्ञा भवति । एवं तावत्कर्मसामान्यं सर्वेषु गणशंकुषु विशेषञ्चात्र पदमपि युतविहीनं यथासंख्यं याम्योत्तरगोलयोः स्थितेऽर्के शकुविदिशो सौम्योत्तरयो भवति । यदा सममंडलैशान्योरंतरग्रहविधिः रवे सम्मंडलं यदुत्तरेणैव यत । तथा पदमन्येन युतं कृन्वंशानीप्रवेशशङ्कुर्भवति । वायव्यप्रवेशेऽपि स एव तुल्यान्ताद् दिनमतशेषया यदा पुनः सममडसाद द क्षणेनाग्नेयोत्तरेनेदयं सममंडलाद् दक्षिणेनैव याति । तदा पदमन्येन विहीन इत्वाग्नौ प्रवेशक्षकुभवति । नैऋते स एव प्राग्वत् यदा च सममंडलादुत्तरेणैव प्रविष्टः प्रागपरयोः सममडल- प्रवेशद्यं कृत्वा प्रस्तमेति तदा सूयं मंदसमेतदुत्तरगोले पदोनयुतान्यः सम मंडल दक्षिणग इति । तत्रेनं यज्ञेशानी सममंडमोक्षितः सममंडल प्रविश्य दक्षिण विदिशे प्रवेश करोति तदैवोक्तत्ररझर्म कुन पदान्याबानोय ततः पदेनान्या युक्त काय स च श भवति । अथ यत्रेशानीमद्युत् मोतरेण वित्रस्वानुदेति तत्राकग्रा वर्गा त्रिज्या वर्गधन्न शुष्यति । तेन तत्र विपरीतशोषनं कुर्वी क्षेवस्य द्वादशवर्गाहतस्य चेति वर्गान्न शुध्यति । तेन तत्र विपरीतसोधनं कृत्वा शेषेति संशा । शेष फर्म प्राग्वत्कृत्वा पादान्यायनीय तत्र एकत्र पदेनोनान्यः : स एवैखानीबाययोः या कॅमॅबत्यत्र पदेन मुक्तोऽन्यस्य कार्यः । स आग्नेयीनंश्योः अर्भवति । अथ यत्राग्नेयमतिक्रम्य दक्षिणेनार्कोदयः तत्रावकबर्गः त्रिज्याः । शुध्यति । यदि नाम तथाग्नेयादिभिर्न प्रयोजनं कणश कोरखंभा बेष सखे देशे कोणतवानयनं निरक्षदेशे पुनः कान्तिमयाबरी क्षेत्रकस्य धूमशविनिगंठ शंसुझावन्खिन्न कोलसूत्रकलोडकस्य द्वितीयोऽपि बाह्रः तावानेवातो भृगवर्नः द्विगुण: जकुमूलभूमध्य तरस्य वर्णं भवति । अत्रशंकुटं भयावर्गे अवतीर्थः afत्रज्यावर्गादपास्य दोषस्य मूलं कोणधनुर्गत: कोख्षङः कोटिः तदा दुः भ्यासःई कvः तस्मदुपपन्नं स्यादियंसनं आमते, तब न जायते अतः कोटषष्ट्य परिषद ठेग गैरार्षिक देवि स्व अंकोवियुववलुपं ॥