अथारोहणमासाद्य वेदि[१]कान्तरमाश्रितः ॥ [२]सुप्तं [३]राक्षसशार्दूलं प्रेक्षते स्म महाकपिः ॥ १३ ॥
शुशुभे राक्षसेन्द्रस्य स्वपतः [४]शयनोत्तमम् ॥ [५]गन्धहस्तिनि संविष्टे यथा प्रस्रवणं महत् ॥ १४ ॥
काञ्चनाङ्गदनद्धौ च ददर्श [६]स महात्मनः ॥ विक्षिप्तौ राक्षसेन्द्रस्य भुजाविन्द्रध्वजोपमौ ॥ १५ ॥
ऐरावतविषाणाग्रै[७]रापीडनकृतव्रणौ ॥ वज्रोल्लिखितपीनांसौ विष्णुचक्रपरिक्षतौ ॥ १६ ॥
पीनौ समसुजातांसौ [८]सङ्गतौ बलसंयुतौ ॥[९]सुलक्षणनखा[१०]ङ्गुष्ठौ स्वङ्गुलीतललक्षितौ ॥ १७ ॥
[११]संहतौ परिघाकारौ वृत्तौ करिकरोपमौ ॥ विक्षिप्तौ शयने शुभ्रे पञ्चशीर्षाविवोरगौ ॥ १८ ॥
शशक्षतजकल्पेन सुशीतेन सुगन्धिना ॥ चन्दनेन परार्ध्येन स्वनुलिप्तौ स्वलंकृतौ ॥ १९ ॥
[१२]उत्तमस्त्रीविमृदितौ गन्धोत्तम[१३]निषेवितौ ॥ यक्षपन्नगगन्धर्वदेवदानवराविणौ ॥ २० ॥
ददर्श स [१४]कपिस्तस्य बाहू शयनसंस्थितौ ॥ मन्दरस्यान्तरे सुप्तौ महाही [१५]रूषिताविव ॥ २१ ॥
ताभ्यां स [१६]परिपूर्णाभ्यां भुजाभ्यां राक्षसेश्वरः ॥ शुशुभेऽचलसंकाशः शृङ्गाभ्यामिव मन्दरः ॥ २२ ॥
चूतपुन्नागसुरभिर्वकुलोत्तमसंयुतः ॥ मृष्टान्नरससंयुक्तः पानगन्धपुरस्सरः ॥ २३ ॥
तस्य [१७]राक्षससिंहस्य निश्चक्राम महामुखात् ॥ शयानस्य विनिश्श्वासः [१८]पूरयन्निव तद्गृहम् ॥ २४ ॥
मुक्तामणिविचित्रेण काञ्चनेन [१९]विराजितम् ॥ मुकुटेनापवृत्तेन कुण्डलोज्ज्वलिताननम् ॥ २५ ॥
रक्तचन्दनदिग्धेन तथा हारेण शोभिना ॥ पीनायतविशालेन वक्षसाभि[२०]विराजितम् ॥ २६ ॥
अथ अपसर्पणानन्तरं । आरोहणं सोपानं । आसाद्य अधिरुह्य । वेदिकान्तरं सोपानपर्वमध्यं ॥ १३ ॥ यस्यगन्धेनान्ये हस्तिनोभीता भवन्ति स गन्धहस्ती । प्रस्रवणं निर्झरं ॥ १४ ॥ निक्षिप्तौ प्रसारितौ ॥ १५ ॥ विष्णुचक्रपरिक्षतौ । विष्णुः उपेन्द्रः ॥ १६ ॥ सङ्गतौ देहानुरूपौ सं...१७ ॥ संहतौ दृढसंधिबन्धौ । विक्षिप्तौ शयने निहि...ञ्चाङ्गुलिमत्तया पञ्चशीर्षावित्युक्तं । एतदन्तस्य ...त्यनेनान्वयः । अत्र द्विभुजत्वैकमुखत्वोक्तिः स्त्रीणां |
कामनीयत्वाय ॥ १८-१९ ॥ यक्षादीन् रावयितुं शीलमनयोरस्तीति तथा ॥ २० ॥ ददर्शेति पुनरभिधानं विशेषणान्तरविवक्षया ॥ २१ ॥ परिपूर्णाभ्यां दीर्घवृत्ताभ्यामित्यर्थः ॥ २२ ॥ निश्वासस्य चूतादिसुरभित्वं तदधिवासितरसावल्यादिमधुसेवनात् । मृष्टान्नरससंयुक्तः षड्रसपदार्थगन्धयुक्तः । पानगन्धपुरस्सरः पीयत इति पानं मधु तद्गन्धयुक्तः ॥ २३-२४॥ अपवृत्तेन स्थानात्किंचिच्चलितेन ॥ २५-२६ ॥ |
...वर्यध्वंसहेतुकोद्वेगविशिष्टःसन्नपासर्पत् । एतेनहनुमतोदयालुत्वातिशयःसूचितः ॥ १२ ॥ रामानु० आरोहणमासाद्यवे...न्तरमाश्रितः सोपानमार्गेणान्यवेदिकामारूढइत्यर्थ ॥ १३ ॥ स० गन्धहस्तिनिसंविष्टं गन्धहस्तिनामत्तगजेननित...ष्टंअध्यारूढं प्रस्रवणंगिरिमिवस्थितं ॥ १४ ॥ कृतव्रणौ कृतव्रणकिणौ । वज्रचक्रयोरप्यसाध्यमृत्युरितिभावः ॥ स० ...चक्रपरिक्षतौ विष्णोरुपेन्द्रस्ययञ्चक्रंसैन्ंयदेवगणस्तेनपरिक्षतौ विविधायुधजालेनपरिक्षतौ । तेनसुदर्शनस्यामोघत्वमक्षुण्णं । ...सैन्यरथाङ्गयोः' इति विश्वः । भगवच्चक्रादन्यदिदंवा ॥ १६ ॥ शि० रुषितौ कुद्धौ । ति० ददर्श अत्यादरेणददर्श । ...पुनरुक्तिः । महाही महासर्पौ ॥ अत्रद्विभुजत्वकथनाद्युद्धादिकालएवविंशतिभुजत्वंदशशीर्षत्वंचेतिबोध्यं ॥ २१ ॥ ती० भु...यामितिद्विभुजत्वं महामुखादितिवक्ष्यमाणमेकमुखत्वंचरावणस्यकामरूपत्वात्संगच्छते ॥ २२ ॥ ति० बकुलोत्तमसंयुतः ...बकुलगन्धयुतः । अयंपुरुषविशेषश्वासघर्मइतिकतकः । पानंमधु । राक्षसत्वादेववामाचारेणपूजाकरणान्मधुपानं ॥ २३ ॥ ... विराजतामुकुटेन । उपलक्षितमितिशेषः । शोभिनाहारेण शोभनहारवता वक्षसा उपलक्षितमितिशेषः ॥ २५-२६ ॥
वा. रा. १५५
- ↑ च. वेदिकांपरमांश्रितः.
- ↑ ङ. झ. ञ. ट. क्षीबं.
- ↑ ख. च. छ. ज. राक्षसराजानं.
- ↑ ङ. झ. ञ. ट. ...नंशुभं.
- ↑ ङ. झ. ञ. ट. हस्तिनिसंविष्टं.
- ↑ च. छ. ज. सुमहात्मनः. क. घ. समहाकपिः.
- ↑ क. ग. घ. रापीडित. च. ... ज. रुत्पीडन.
- ↑ क. ग. घ. संहतौ.
- ↑ ग. सलक्षण.
- ↑ क. ङ.---ट. स्वङ्गुलीयकलक्षितौ.
- ↑ ङ. झ. ट. संवृतौ.
- ↑ घ. संहतौपरिघाकारौ उत्तमस्त्रीविमर्दितौ । समौचविपुलौशुद्धौ गन्धोत्तमनिषेवितौ.
- ↑ ग. विभूषितौ.
- ↑ ग. च. ... ज. स्तत्र.
- ↑ ट. रुषिताविव.
- ↑ ङ. झ. ट. पूर्णाभ्यामुभाभ्यां.
- ↑ ङ.---ट. राक्षसराजस्य.
- ↑ क. पूरयामास.
- ↑ क. ख. घ. ङ. झ. ञ. ट. विराजता.
- ↑ ङ. झ. ञ. ट. विराजता.
