पृष्ठम्:विशिष्टाद्वैतसिद्धिः.djvu/१५८

परन्छ६ः प्रत्यक्षबाधः ४३ तथा हि । प्रत्यक्षदृष्ट वस्तु किमपि परमार्थतो नास्तीति बोधयन्ती खल्व दैतश्रुतिः प्रयक्षगन्यः स्वारमाऽपि नास्तीति बोधयतीति वक्तव्यम् । अतः स्वामनोऽप बधः । न चैवं परमपच्छेदशास्त्रं स्वात्मनोऽपि बध गमयति । अनेनापि हेतुनाऽश्वपच्छेदन्यायप्रवृतिर- नुपपन्ना । अपभ्याय एव केवलः परैरत्राश्रितः | न स्वपच्छेदन्यायः । ननु दृष्टान्तस्थं सर्वं नोपादेयम् । न हि मुखं चन्द्र इवेत्युक्ते चन्द्रवद् काशस्थवं नास्तीति प्रत्यवस्थानं युज्यत इति चेन्न । विशेषसद्भवात् । अपच्छेदश।स्त्रं हि स्वप्रामाण्यनुपघातक वन परवनिमित्तं स्यप्राबल्यं प्राप्तमङ्गीकरोति । प्रपढ़ निषेधशास्त्रं तु तद्वत स्वप्राबल्ये सति प्रपद्द न्तर्गतस्य स्वस्याप्यसत्वप्रसङ्गात् प्रमानियतपूर्ववृत्तित्वरूपप्रमाणव भङ्गभया तन्नाङ्गीकरोति i तदह पूर्वतन्त्रपारदृश्व पार्थसारथिमिश्नः शास्त्रदोपकायां प्रत्यक्षसूत्रे सत्यप प्रत्यक्षविरोधं तदुपमर्देन प्रवर्तमानस्तद्वधेनैवागमोऽर्द्धत- मवगमयतीति चेन्न । प्रवृत्त्यसम्भवात् । प्रत्यहं हि निरपेक्ष शॐ जायमानं । स्वविरुद्धस्यागमिकज्ञानस्य पदपदार्थसन्निध्यपेक्षा योग्यत्वन्यायालोचनसपेक्षतया विलम्बितप्रवृत्तेः प्रवृत्तिमेव निरु णद्धि । किफं शक्यमेव ध्रस्य प्रपञ्चस्यसस्यत्वं बोद्धुम् । बुध्य माने हि श्रुतिरपि प्रपत्रान्तर्गतत्वादसती बोद्धव्या स्यात् । कथं च श्रुत्वैव श्रुतेरसत्वं बुध्येत । असत्वंन हि प्रतयमना न प्रामाणं स्यात् । प्रमाणत्वे त्ववस्थिते सत्तया प्रतीयमानायाः श्रुतेर्न मिथ्यात्वं शक्यं वक्तुम् । न ह्यकस्यैव वस्तुतो युगपदेव सत्स्वमसत्त्वं च समु च्चिय बोद्ध शक्यम् । अन्यतरोपमर्देनैव ह्यान्यतरद् बुद्धमरोहति । ततश्च धृतिरस्तीति चेत् न प्रपञ्चस्याभावः सम्भवति । श्रुतेरपि प्रपञ्चत्वात् । नास्ति चेच्छतिः प्रमाणाभावादेव न प्रपञ्चापलापः सम्भवति ।