पृष्ठम्:वेदान्तकल्पतरुः.pdf/१३६

एतत् पृष्ठम् अपरिष्कृतम् अस्ति
९४
वेदान्तकल्पतरौ [त्र्प्र. १ पा. १ सू ४ त्र्प्रधि.४
 

अचैके वदन्ति । अदृष्टप्रवणादेरवगत्युपायता कृतश्रवणादीनामपि केषां चिदिह साक्षात्काराऽसमुन्मेषात् तात्कालिकश्श्रवणादिविथुरवामदेवा देरप्यपरोक्तज्ञानसमुदयाच्च जन्मान्तरकृत्तस्य च विधिमन्तरेण साथनभावा नवकल्पनात् । श्रवणादिविध्यनभ्यपगमे च तद्विध्युररीकारप्रवृत्तप्रयमसूचत ढ़ाष्यकदर्थनादयुक्तस्तदनभ्युपगम इति । तच न तावदनुष्ठितसाथानस्येह फलादशेनं तद्विधिव्याप्तम् अनवरतं वैशेषिकाद्यसच्छास्त्रग्राविणामप्यपटुम तीनां केषां वित्तच्छास्त्रार्थानवबेधदर्शने ऽपि तच्छ्वणविध्यभावात् । नापि ४ भषे धनमुपाज्ये भुवि निखन्य प्रमौतस्येह जन्मनि तदादाय भागान भुञ्जानस्यापि प्राग्मवीयथनेपार्जनायाः संप्रतिनफलार्थमविहिताया अपि हेतुभावेपलम्भात् । प्रथमसूचं तु शास्त्रीयविषयफलनिरूपकं न विधिविचार परमिति । किं च ।

प्राधान्यं प्रवणादेर्न भवतामपि संमत्तम ।
गुणकर्मत्वमचैव भाष्यकृद्भिर्निजुङ्गवे ॥
यदि ह्यवगतं ब्रह्मान्यच विनियुज्येतेत्यादिनेति ।

११७ । ८ इत्युक्तमधस्तादिति । गान्धर्वशास्त्राभ्यासवटपूर्वानपेक्षया सा तात्कारहेतुतेत्तेत्यर्थः । गुणकर्म द्युपयेच्यमाणशेये यथा ऽवधातादि उप युक्तशेषे वा यया कृत्प्रयेोजनप्रयाजशेषाज्यस्य हविषु चारणं प्रयाजशेषेण हवष्यभिचारयेदिति विहितम् । तदिहात्मन उपयुक्तोपयेोदयमाणत्वाभावान्न तद्विषयं मननादि गुणकर्मत्याह तद्पातिं । न च प्रवणादिसंस्कृतस्यात्मन साक्षात्कारजन्मन्यस्तूपयेोग इति प्रवणादिगुणकर्मत्वसिद्धिः अपूर्वापयेगिन एव गुणकर्मत्वाद् दृष्ट तु साक्षात्कारे ऽपूर्वभावेन तदयेोगादिति । ननु बाह्यक्रियाविधि: प्रयमकाण्डे गते मानसज्ञानविथिविचाराय पृथगारम्भ इति शङ्कायाहार्थेमारभ्यमाणं चेति भाष्यम् । अहं ब्रह्मास्मीति वाक्यस्य तदर्यस्य चेत्सरप्रमाणावसानत्वमयुक्त नित्यनिवृत्तिप्रसङ्गादित्याशङ्क ज्ञानपर इतिशब्द 9, । १९ इत्याह इतिकरणेनेति । विधीनामद्वैतज्ञानविरोध्यं दर्शयति विधये


ऐहिक्रश्रवणादीति २ यु. या ।

  • श्रवणे ऽपीति २ पुः पाः ।