|
अविरोधिसुखे बुद्धि: स्वानन्दे च गमागमौ । |
स्वस्वरूपानुसन्धानस्याविरोधिसुखे विरोधाभावयति अप्रयत्नसाध्यत्वेन बहिर्मुखत्वाहेतौ सुखे स्वानन्दे च बुद्धिरितस्ततः काकाक्षिवद्गमागमौ कुर्वन्ती आस्ते । स्वस्वरूपानन्दस्य सात्विकसुखानन्दस्याविरोधित्वं राजसतामससुखस्य विरोधित्वं चात्राभिहितं भवति ॥ १२८॥
दृष्टान्तं विवृणोति एकेति ।
|
एकैव दृष्टिः काकस्य वामदक्षिणनेत्रयोः । |
स्पष्टः पूर्वार्धः । प्रकृते योजयति, एवमिति । एवमानन्दद्वयेऽपि स्वानन्दे तदविरोधिनि भोजनाद्यानन्दे च तत्त्वविदो मतिर्यात्यायात्येव । गमनागमने करोति ॥ १२९॥
दार्ष्टान्तिकमेव स्पष्टयति, भुंजान इति ।
|
भुंजानो विषयानंदं ब्रह्मानंदं च तत्त्ववित् । |
लौकिकवैदिकौ लौकिकः स्वानन्दाविरोधी विषयानन्दः, वैदिक औपनिषदो ब्रह्मानन्दरस्तावुभौ भुंजानोऽनुसंदधानस्तत्वविद्विभाषाभिज्ञवदुभावानन्दौ विद्यादवगच्छेत् ॥ १३० ॥
ननु दुःखानुभर्वाभिलाषाभावेऽप्यनिवार्यतया तदनुभवसमये उद्वेगो जायेतेत्युद्वेगसमये कथं स्वस्वरूपानन्दोऽनुभूयते? तदनुभवप्रतिबन्धकस्योद्वेगस्य तदानीं सत्त्वादित्याशम्क्य तदुद्वेगो न जायत इत्याह, दुःखेति ।
|
दुःखप्राप्तौ न चोद्वेगो यथापूर्वम् यतो द्विदृक् । |
