समासनपुंसकता २९५
३. इयं भाषान्तरोक्ता विषयग्रहणसरणिर्न मदुपज्ञा ।
४. इदं स्त्रीसभं याति ।
५. सान्द्र।सु तरुच्छायास्वपस्किरन्ते श्वान पाश्रयार्थिनः ।
६. नेत्रश्रवणनासासु नित्यं तैलं निषिञ्चेत् ।
७. गृहिणो हि नित्यमुलूखलमुसलेन व्यवहारः । शास्त्रकाराश्च तं
सूनात्वेन रूपयन्ति ।
८. काकोलूकानां वैरं काकोलूकिकेत्युच्यते तद्धितवृत्त्या ।
९. पिपतिषतीय गृहस्थूणा, श्च्योतति च च्छदिः ।
१०. शशोर्णं शशलोमनीत्यमरः पपाठ । तत्राद्यस्य पदस्य साधुत्वम्-
पपादय ।
३. उपज्ञोपक्रमं तदाद्याचिख्यामायामिति (२।४।२१) नपुंसकत्वे मदु-
पज्ञमित्येव साधु । सत्यपि तदादित्वे उपज्ञोपक्रमयोः प्राथम्ये, यदि
तस्य विवक्षा नास्ति, तदा समासस्य नपुंसकता नेति न दोषः ।
भवति च सतोऽप्यविवक्षा यथाऽनुदरा कन्यका । विनोपदेशमाद्यं
ज्ञानमुपज्ञा ।
४. अशाला चेत्यनेन सभान्तस्य तत्पुरुषस्य नपुंसकतायां ह्रस्वो नपुं-
सके प्रातिपदिकस्येति ह्रस्वत्वे स्त्रीसभमिति निरवद्यम् ।
५. सान्द्रे तरुच्छाये इति वक्तव्यम् । अत्र पूर्वपदार्थस्य बाहुल्यमिति
छाया बाहुल्ये इत्यनेन प्रवर्तितव्यम् । नित्योऽयं विधिः । विभाषा
सेनासुराच्छायाशालानिशानाम् (२।४।२५) इति विकल्पस्य नायं
विषयः ।
६. द्वन्द्वश्च प्रारिणतूर्यसेनाङ्गानाम् इति समाहारद्वन्द्वे स नपुंसकमि-
ति नेत्रश्रवणनासम् इति वक्तव्यम् ।
७. न दधिपय आदीनीति एकवद्भावनिषेधे उलूखलमुसले इति
द्विवचनं प्रयोज्यम् ।
८. येषां च विरोधः शाश्वतिक इत्येकवद्भावे स नपुंसकमिति नपुंस-
कत्वे च काकोलूकस्येत्येव साधु ।
९. गृहस्थूणमित्येव । असमासे तु गृहस्य स्थूणा स्थूणमिति वा स्यात् ।
१०. गृहशशाभ्यां क्लीबे इति लिङ्गानुशासनमेतस्य साधुत्वे मानम् ।
