ख्यशक्तिकुण्डलिन्याः स्वरूपाभेदात्मकबिन्दुस्वरूपधारणा-अनुत्तरपद एव संक्रमात् स्वरूप एव विश्राम्यति, एकाक्षरसंवित् किल स्वरूपत एव देशकालकलनोपादानादिनैरपेक्ष्येणैव प्रागुक्तपूर्णतत्त्वता३नयेन झगिति विसर्गभूमौ धावति,
१ यथोक्तं देवीस्तुतौ श्रीपञ्चस्तव्यां प्रथमे स्तवे
'या मात्रा त्रपुसीलतातनुलसत्तन्तूस्थितिस्पर्धिनी । |
इति । अयमत्र भावः - मात्रेत्यनुस्वानरूपा कुण्डलिन्यपि विसतन्त्वाभाध्येयेति, तथैव चानवधानतायां विश्वजननेति, शक्तिपातानुविद्धेन तु ज्ञातस्वरूपा मोक्षदेत्याह ज्ञात्वेत्थमिति, तथा मात्रा सूक्ष्मतमानुत्तररूपा कौलिकीशक्तियोगात् प्रसरन्ती हकाराख्येति, अथ वा तामधिष्ठाय शक्तिः कुण्डलिनी विश्वजननव्यापारबद्धोद्यमेति मन्महे ।
२ एका चासावक्षरा चासौ संविदित्येकाक्षरसंवित् कर्मधारय इति पुंवद्भावः, किलेत्यविप्रतिपत्तौ, व्यक्तिप्रतिषेधे जात्यनुगम इति न्यायेन देशकालकलनापि तन्मय्येवेति, एका सर्वव्यापीत्यर्थः ।
३ यदुक्तं पूर्णतत्वेति, पूर्णत्वं हि एतदेव - यद्देशकालादियोगित्वम् । यदुक्तं
'न तैर्जातं तत्स्वरूपं ये त्वेवं मन्वते बुधाः । |
इति । तथा च हरिणा
पं०१ ग. पु० स्वरूपद्वारेणेति पाठः । पं०४ ग० पु. कलनोपधानेति पाठः ।