|
|
सा सरस्वती शोषाख्यनदस्य तीरे विपस्य विष्णुमित्रसंज्ञकस्य कन्याऽजनि
तां विशिनाष्टि । सर्वानर्थान्वेत्तीति सर्वार्थवित्सा चासैौ सर्वेर्गुणैरुपपन्ना युक्ता च भित्रं
वा पदं यस्याः पुनर्विद्या ऋग्यजुःसामाथर्वसंज्ञाश्चत्वारो वेदाः शिक्षा कल्पो व्याकरणं
छन्दो ज्योतिषं निरुक्तिरिति षडङ्गानि मीमांसा धर्मशास्त्रं न्यायः पुराणमिति चतुर्दश
सहजाः सहोत्पन्ना बभूवुर्यस्माच्छिरोगतं शिरसि स्थितं परिहर्तु के समर्था न केऽपि
दुर्वासआदय इत्यर्थः । उपजातिवृत्तम् ॥ १५ ॥ [ शिरोगतं शिरोरुह्जातम् ।
परिहतुं त्यक्तम् । क इशाः शक्तिमन्तो भवन्तीति योजना । अयं भावः । यथा शि
रोरुहादिकं शरीरस्यावयवजातं सहजमेव तथा तस्याः सर्वविद्याद्युपलक्षितयावच्छब्द
ब्रह्मरुपमङ्गजातं स्वभावसिद्धमेवेति । अर्थान्तरन्यासोऽलंकारस्तद्वनिवा पूर्णोपमा च ।
तदुक्त कुवलयानन्दमूल ।
|
|
सर्वाणि सांख्यपातञ्जलवैशेषिकन्यायमीमांसावेदान्ताख्यानि शास्राणि व्याकरणादीनि
षडङ्गन्यूगादीन्वैदान्काव्यनाटकादीन्परमन्यच सर्वे वेति किं बहुनाऽत्र जगति तन्ना.
स्ति यद्वाला सरस्वती न जानाति यस्मादेवं तस्मात्सा बालाऽत्र लोके जनानामाश्च
यश्रयभूताऽभूत् । इन्द्रवत्रा वृत्तम् ॥ १६ ॥[परं च मन्वादिभिः प्रणीतं यावत्स्मृत्यु
पस्मृत्यादिरूपं धर्मशास्त्रं तथा श्रीबादरायणादिभिः प्रणीतमष्टादशमहापुराणोपपुराण
जातमपि सर्व सा बाला वेत्तीत्यन्वयः । एवं च ।
|
पुराणन्यायमीमांसाधर्मशास्त्राङ्गमिश्रिताः । |
१ ख. ग. घ. 'त्र ञ"।
