भवार्थाः । म्लेच्छाचार्याः-म्लेच्छप्रभवः । अन्तरशब्दः प्रदेशवाची । प्राच्यादिशैलान्तवासिन इत्यनेन मूलभृतकश्रेणिसुहृद्द्विषदाटविकमितिषड्विधबलोपास्यत्वं सार्वभौमचिह्नमुक्तम् ॥ २६ ॥
तेषां मध्ये स राजर्षिर्मरुतामिव वासवः ।
प्रासादस्थो [१]रथगतं ददर्शायान्तमात्मजम् ॥ २७ ॥
गन्धर्वराजप्रतिमं लोके विख्यातपौरुषम् ।
दीर्घबाहुं महासत्त्वं मत्तमातङ्गगामिनम् ॥ २८ ॥
गन्धर्वराजप्रतिमं-यथोक्तदर्शनप्रयोजकदिव्यरूपवत्त्वे ॥ २८ ॥
[२]चन्द्रकान्ताननं राममतीव प्रियदर्शनम् ।
रूपौदार्यगुणैः पुंसां दृष्टिचित्तापहारिणम् ॥ २९ ॥
चन्द्रवत्कान्तं-कमनीयमाननं यस्य स तथा । अत एव-अतीव-प्रियदर्शनं । गुणैरिति । कर्मत इति शेषः ॥ २९ ॥
[३]धर्माभितप्ताः पर्जन्यं ह्रादयन्तमिव प्रजाः ।
न ततर्प समायान्तं पश्यमानो नराधिपः ॥ ३० ॥
धर्माभितप्ता इति । अवृष्टिखिन्ना इति यावत् ॥ ३० ॥
[४]अवतार्य सुमन्त्रस्तं राघवं स्यन्दनोत्तमात् |
पितुः समीपं गच्छन्तं प्राञ्जलिः पृष्ठतोऽन्वगात् ॥ ३१ ॥
- ↑ दशरथः-ङ.
- ↑ चन्द्राननमित्युक्तेऽपि आह्लादकत्वादिसिद्धेर्निरतिशयाह्लादकत्वं द्योतयितुं कान्तशब्दः । चन्द्रात् कान्ताननमिति विग्रहः । .........पुंसां-कठिनचित्तानामपि,किमुत स्त्रीणामिति भावः ।
यद्वा पुंशब्देन स्त्रीपुंसाधारणमात्ममात्रमुच्यते-गो. - ↑ द्वितीयान्तमिदं प्रजाविशेषणम् ।
- ↑ अवतारणं हस्तप्रदानादिना- गो.
