मनुरपि--
|
"महान्त्यपि समृद्धानि गोजाविधनधान्यतः । |
हीनक्रियं विहितक्रियाविरहितम् । इदमुपलक्षणं निषिद्धवर्जनस्य । निष्पुरुषं पुंस्प्रसवरहितम् । निश्छन्दो वेदाध्ययनरहितम् । रोमशं प्ररूढरोमसर्वाङ्गम् । अर्शसमित्यादिपदैस्तत्तद्रोगवन्ति कुलान्युच्यन्ते ।
स्मृत्यन्तरे--
|
"कुविवाहैः क्रियालोपैर्वेदानध्ययनेन च । |
दारसंग्रहफलभूतसंततौ दोषानुवृत्तिपरिहारायैषा कुलपरीक्षा । "कुलानुरूपाः प्रजाः संभवन्ति" इति हारीतवचनात् ।
इति कुलपरीक्षा ।
अथ कन्यालक्षणानि ।
तत्राऽऽपस्त[१]म्बबौधायनौ--
|
"बन्धुशीललक्षणसंपन्नामरोगामुपयच्छेत" इति । |
अत्र संपन्नामिति प्रत्येकमभिसंबध्यते । बन्धुसंपन्ना प्रशस्ताभिजना । शीलसंपन्नाऽऽस्तिक्यादिगुणान्विता । लक्षणसंपन्ना गूढगुल्फत्वादिलक्षणयुक्ता । अरोगा क्षयापस्मारकुष्ठाद्यचिकित्स्यरोगरहिता । एतादृशीं कन्यामुपयच्छेतोद्वहेदिति सुदर्शनेन व्याख्यातम् ।
प्रयोगपारिजाते शौनकोऽपि--
|
"लब्धाभ्यनुज्ञो गुरुतो द्विजो लक्षणसंयुताम् । |
- ↑ क. ख. स्तम्बः--ब ।
