अमावास्यानिर्वचनं मत्स्यवायुब्रह्माण्डपुराणेषु--
|
"अमा वसेतामृक्षेषु यदा चन्द्रदिवाकरौ । |
अमा सहेत्यर्थः ।
श्रुतौ तु निर्वचनान्तरमुक्तम्--
|
"अमा वै नोऽद्य वसु वसतीतीन्द्रो हि देवानां |
ते च पौर्णमास्यमावास्ये प्रत्येकं द्विविधे अनुमती राका च सिनीवाली कहूश्चेति ।
एतत्स्वरूपं कठशाखायामैतरेयब्राह्मणे च--
|
"या पूर्वा पौर्णमासी साऽनुमतिर्योत्तरा सा राका या |
एतासां लक्षणमुक्तं बृहद्वसिष्ठेन--
|
"राका संपूर्णचन्द्रा स्यात्कलोनाऽनुमतिः स्मृता । |
तत्र कुहूभिन्नानां तिसृणां लघ्वक्षरोच्चारणपरिमितः कालः संधिरित्युच्यते । कुह्वास्त्वक्षरद्वयपरिमितः ।
तथा च हेमाद्रौ भगवतीपुराणम्--
|
"अनुमत्याश्च राकायाः सिनीवाल्याः कुहूं विना । |
लवस्वरूपं माधवीये स्मृत्यन्तरे--
|
"लघ्वक्षरचतुर्भागस्त्रुटिरित्यभिधीयते । |
तथा च लवद्वयं लघ्वक्षरं भवति । लघ्वक्षरोच्चारणपरिमिते काल एकः पर्वणो भागो द्वितीयः प्रतिपदस्तदुभयं मिलितं संधिर्भवति । कुहूप्रतिपदोः संधिस्तु 'कुहू' इत्यक्षरद्वयपरिमितः ।
