"तन्त्रालोकः प्रथममाह्निकम्" इत्यस्य संस्करणे भेदः

स श्रीचुखुलको दिश्यादिष्टं मे गुरुरुत्तमः ॥१२॥<br>

 

 

सन्ति पद्धतयश्चित्राः स्रोतोभेदेषु भूयसा ।<br>

 

श्रीभट्टनाथचरणाब्जयुगात्तथा श्रीभट्टारिकांघ्रियुगलाद्गुरुसन्ततिर्या ।<br>

 

न तदस्तीह यन्न श्री-मालिनीविजयोत्तरे ।<br>

तत्सारं त्रिकशास्त्रं हि तत्सारं मालिनीमतम् ॥१८॥<br>

 

अदृष्ट प्रकटीकुर्मो गुरुनाथाज्ञया वयम् ॥१९॥<br>

 

 

अज्ञानमिति न ज्ञानाभावश्चातिप्रसङ्गतः ।<br>

 

अतो ज्ञेयस्य तत्त्वस्य सामस्त्येनाप्रथात्मकम् ।<br>

तत एव समुच्छेद्यमित्यावृत्त्यानिरूपितम् ॥३०॥<br>

 

न मोक्षो नाम तन्नास्य पृथङ्नामापि गृह्यते ॥३१॥<br>

 

तदुत्तरोत्तरं ज्ञानं तत्तत्संसारशान्तिदम् ॥३२॥<br>

 

इत्थं समासव्यासाभ्यां ज्ञानं मुञ्चति तावतः ॥३३॥<br>

 

अमुक्त एव मुक्तस्तु सर्वावच्छेदवर्जितः ॥३४॥<br>

 

 

संकोचिदृक्क्रियारूपं तत्पशोरविकल्पितम् ।<br>

 

अहमित्थमिदं वेद्मीत्येवमध्यवसायिनी ।<br>

शास्त्रमेव प्रधानं यज्ज्ञेयतत्त्वप्रदर्शकम् ॥४७॥<br>

 

 

देहसद्भावपर्यन्तमात्मभावो यतो धियि ।<br>

 

बौद्धाज्ञाननिवृत्तौ तु विकल्पोन्मूलनाद्ध्रुवम् ।<br>

तस्य देवातिदेवस्य परापेक्षा न विद्यते ॥५९॥<br>

 

अनपेक्षस्य वशिनो देशकालाकृतिक्रमाः ॥६०॥<br>

 

 

विश्वाकृतित्वाच्चिदचित्तद्वैचित्र्यावभासकः ।<br>

 

भुवनं विग्रहो ज्योतिः खं शब्दो मन्त्र एव च ।<br>

 

विश्वाकृतित्वे देवस्य तदेतच्चोपलक्षणम् ।<br>

 

उक्तं च कामिके देवः सर्वाकृतिर्निराकृतिः ।<br>

जलदर्पणवत्तेन सर्वं व्याप्तं चराचरम् ॥६६॥<br>

 

 

तेन स्वातन्त्र्यशक्त्यैव युक्त इत्याञ्जसो विधिः ।<br>

 

न वासौ परमार्थेन न किंचिद्भासनादृते ।<br>

 

स्वशक्त्युद्रेकजनकं तादात्म्याद्वस्तुनो हि य्त् ।<br>

शक्तिस्तदपि देव्येवं भान्त्यप्यन्यस्वरूपिणी ॥७२॥<br>

 

स्वसंविन्मातृमकुरे स्वातन्त्र्याद्भावनादिषु ॥७३॥<br>

 

शक्तिरित्येष वस्त्वेव शक्तितद्वत्क्रमः स्फुटः ॥७४॥<br>

 

श्रीमत्किरणशास्त्रे च तत्प्रश्नोत्तरपूर्वकम् ।<br>

 

अविज्ञाय शिवं दीक्षा कथमित्यत्र चोत्तरम् ।<br>

क्षुधाद्यनुभवो नैव विकल्पो नहि मानसः ॥७६॥<br>

 

विकल्पो वेत्ति तद्वत्तु नादबिन्द्वादिना शिवम् ॥७७॥<br>

 

 

बुद्धिभेदास्तथा भावाः संज्ञाः कर्माण्यनेकशः ।<br>

 

कल्मषक्षीणमनसा स्मृतिमात्रनिरोधनात् ।<br>

 

देवो ह्यन्वर्थशास्त्रोक्तैः शब्दैः समुपदिश्यते ।<br>

 

विश्वं बिभर्ति पूरणधारणयोगेन तेन च श्रियते ।<br>

सविमर्शतया रव रूपतश्च संसारभीरुहितकृच्च ॥९६॥<br>

 

प्रकटीभूतं भवभयविमर्शनं शक्तिपाततो येन ॥९७॥<br>

 

क्रीडा सर्वोत्कर्षेणवर्तनेच्छा तथा स्वतन्त्रत्वम् ॥१०१॥<br>

 

निखिलावभासनाच्च द्योतनमस्य स्तुतिर्यतः सकलम् ॥१०२॥<br>

 

बोधात्मकः समस्तक्रियामयो दृक्क्रियागुणश्च गतिः ॥१०३॥<br>

 

सृष्टौ स्थितौ लये तुर्ये तेनैता द्वादशोदिताः ॥१०७॥<br>

 

तेनात्रोपासकाः साक्षात्तत्रैव परिनिष्ठिताः ॥१०८॥<br>

 

तत्स्वातन्त्र्यबलादेव शास्त्रेषु परिभाषितम् ॥१०९॥<br>

 

 

नवात्मा दशदिक्छक्तिरेकादशकलात्मकः ।<br>

द्वादशारमहाचक्रनायको भैरवस्त्विति ॥१११॥<br>

 

विश्वचक्रे महेशानो विश्वशक्तिर्विजृम्भते ॥११२॥<br>

 

 

पुष्टिं कुरु रसेनैनमाप्यायय तरामिति ।<br>

 

अमृतेयमिदं क्षीरमिदं सर्पिर्बलावहम् ।<br>

अवच्छेदानवच्छिद्भ्यां भोगमोक्षार्थिभिर्जनैः ॥१२३॥<br>

 

ये बोधाद्व्यतिरिक्तं हि किंचिद्याज्यतया विदुः ॥१२४॥<br>

 

तेनाविच्छिन्नतामर्शरूपाहन्ताप्रथात्मनः ॥१२५॥<br>

 

अहंबोधस्तु न तथा ते तु संवेद्यरूपताम् ॥१२८॥<br>

 

तदुक्तं न विदुर्मां तु तत्त्वेनातश्चलन्ति ते ॥१२९॥<br>

 

 

याजमानी संविदेव याज्या नान्येति चोदितम् ।<br>

 

 

आवृतानावृतात्मा तु देवादिस्थावरान्तगः ।<br>

अनावरणभागांशे वैचित्र्यं बहुधा स्थितम् ॥१३७॥<br>

 

तथाप्यावृतिनिर्हासतारतम्यात्स लक्ष्यते ॥१३८॥<br>

 

क्रिया सैव च योगः स्यात्तत्त्वानां चिल्लयीकृतौ ॥१५३॥<br>

 

सा देहं देशमक्षांश्चाप्याविशन्ती गतिक्रिया ॥१५४॥<br>

 

 

परमेश्वरशास्त्रे हि न च काणाददृष्टिवत् ।<br>

 

ततश्च दृक्क्रियेच्छाद्या भिन्नाश्चेच्छक्तयस्तथा ।<br>

यतो वहति तेनास्यां चित्रता दृश्यतां किल ॥१६३॥<br>

 

भेदोपभेदवैविध्यान्निःसंख्यत्वमवान्तरात् ॥१६४॥<br>

 

अनेन चैतत्प्रध्वस्तं यत्केचन शशङ्किरे ।<br>

 

मलतच्छक्तिविध्वंसतिरोभूच्युतिमध्यतः ।<br>

 

तदेतत्त्रिविधत्वं हि शास्त्रे श्रीपूर्वनामनि ।<br>

 

अकिंचिच्चिन्तकस्यैव गुरुणा प्रतिबोधतः ।<br>

 

उच्चाररहितं वस्तु चेतसैव विचिन्तयन् ।<br>

 

उच्चारकरणध्यानवर्णस्थानप्रकल्पनैः ।<br>

ज्ञेयं द्विधा च चिन्मात्रं जडं चाद्यं च कल्पितम् ॥१७६॥<br>

 

जडेन यः समावेशः सप्रतिच्छन्दकाकृतिः ॥१७७॥<br>

 

तेनाविकल्पा संवित्तिर्भावनाद्यनपेक्षिणी ॥१७८॥<br>

 

 

सन्तु तादात्म्यमापन्ना न तु तेषामुपायता ।<br>

 

सा सिद्धिर्न विकल्पात्तु वस्त्वपेक्षाविवर्जितात् ।<br>

 

यद्विकल्पानपेक्षत्वसापेक्षत्वे निजात्मनि ।<br>

 

तांस्तान्विशेषांश्चिनुते रत्नानां भूयसामपि ।<br>

 

अव्यापकेभ्यस्तेनेदं भेदेन गणितं किल ।<br>

 

भूतान्यध्यक्षसिद्धानि कार्यहेत्वनुमेयतः ।<br>

 

रुद्रशक्तिसमावेशः पञ्चधा ननु चर्च्यते ।<br>

 

प्रसंगादेतदितिचेत्समाधिः संभवन्नयम् ।<br>

भूतादीनां यथा सात्र न तथा द्वयवर्जिते ॥१९४॥<br>

 

एतावती महादेवी रुद्रशक्तिरनर्गला ॥१९५॥<br>

 

धरादेर्विश्वरूपत्वं पाञ्चदश्यादिभेदतः ॥१९६॥<br>

 

निरंशभावसंबोधस्तथैवात्रापि बुध्यताम् ॥१९७॥<br>

 

अन्यैर्वा शक्तिरूपत्वाद्धर्मैः स्वसमवायिभिः ॥१९८॥<br>

 

उपासते विकल्पौघसंस्काराद्ये श्रुतोत्थितात् ॥१९९॥<br>

 

अथ पत्युरधिष्ठानमित्याद्युक्तं विशेषणैः ॥२०२॥<br>

 

काष्ठा सैव परा सूक्ष्मा सर्वदिक्कामृतात्मिका ॥२०३॥<br>

 

शाम्भवाख्यं समावेशं सुमत्यन्तेनिवासिनः ॥२१३॥<br>

 

सविकल्पतया मायामयमिच्छादि वस्तुतः ॥२१४॥<br>

 

अभिमानेन संकल्पाध्यवसायक्रमेण यः ।<br>

 

पशोर्वै याविकल्पा भूर्दशा सा शाम्भवी परम् ।<br>

नाधोवर्तितया तेन कथितं कथमीदृशम् ॥२२२॥<br>

 

स्वरूपगोपनं कृत्वा स्वप्रकाशः पुनस्तथा ॥२२३॥<br>

 

प्रयात एव तद्रूढिं विना नैव हि किंचन ॥२२६॥<br>

 

कल्पनायाश्च मुख्यत्वमत्रैव किल सूचितम् ॥२२७॥<br>

 

तद्विकल्पक्रमोपात्तनिर्विकल्पप्रमाणता ॥२२८॥<br>

 

भेदाभेदात्मकोपायं भेदोपायं तदाणवम् ॥२३०॥<br>

 

 

क्रिया हि नाम विज्ञानान्नान्यद्वस्तु क्रमात्मताम् ।<br>

मूलं तदुत्तरं मध्यमुत्तरोत्तरमादिमम् ॥२४१॥<br>

 

आनन्दशक्तिविश्रान्तमनुत्तरमिहोच्यते ॥२४२॥<br>

 

अपि दुर्लभसद्भावं श्रीसिद्धातन्त्र उच्यते ॥२४३॥<br>

 

न चैतदप्रसन्नेन शंकरेणेति वाक्यतः ॥२४४॥<br>

 

संशयः कुत्रचिद्रूपे निश्चिते सति नान्यथा ॥२४७॥<br>

 

 

किं त्वनुन्मुद्रिताकारं वस्त्वेवाभिदधात्ययम् ॥२४९॥<br>

 

भूयःस्थधर्मजातेषु निश्चयोत्पाद एव हि ॥२५०॥<br>

 

 

स्वयमेवं विबोधश्च तथा प्रश्नोत्तरात्मकः ।<br>

 

बोधो हि बोधरूपत्वादन्तर्नानाकृतीः स्थिताः /

परीक्षणं तथाध्यक्षे विकल्पानां परम्परा ॥२६३॥<br>

 

लक्ष्यं व्याप्त्यादिविज्ञानजालं त्वत्र परीक्षणम् ॥२६४॥<br>

 

इति वा लक्षणं शेषः परीक्षोपमितौ भवेत् ॥२६५॥<br>

 

 

यथोक्तं रत्नमालायां सर्वः परकलात्मकः ।<br>

 

भिन्नयोः प्रष्टृतद्वक्त्रोश्चैकात्म्यं यत्स उच्यते ।<br>

विज्ञानभिद्गतोपायः परोपायस्तृतीयकः ॥२७८॥<br>

 

 

कलाद्यध्वाध्वोपयोगः शक्तिपाततिरोहिती ।<br>

 

प्रमेयप्रक्रिया सूक्ष्मा दीक्षा सद्यःसमुत्क्रमः ।<br>

 

अन्त्येष्टिः श्राद्धक्लृप्तिश्च शेषवृत्तिनिरूपणम् ।<br>

सप्तत्रिंशत्सु संपूर्णबोधो यद्भैरवो भवेत् ॥२८५॥<br>

 

 

विज्ञानभित्प्रकरणे भर्वस्योद्देशनं क्रमात् ।<br>

 

संविच्चक्रोदयो मन्त्रवीर्य जप्यादि वास्तवम् ।<br>

 

बुद्धिध्यानं प्राणतत्त्वसमुच्चारश्चिदात्मता ।<br>

 

शिष्यौचित्यपरीक्षादौ स्थानभित्स्थानकल्पनम् ।<br>

 

द्रव्ययोग्यत्वमर्चा च बहिर्द्वारार्चनं क्रमात् ।<br>

भेदो योजनिकादेश्च षोडशे स्यादिहाह्निके ॥३०९॥<br>

 

अध्वभेदस्तथेत्येवं कथितं पौत्रिके विधौ ॥३१०॥<br>

 

इति संक्षिप्तदीक्षाख्ये स्यादष्टादश आह्निके ॥३११॥<br>

 

ब्रह्मविद्याविधिश्चैवमुक्तं सद्यःसमुत्क्रमे ॥३१२॥<br>

 

इत्येतद्वाच्यसर्वस्वं स्याद्विंशतितमाह्निके ॥३१३॥<br>

 

 

अधिकार्यथ संस्कारस्तत्प्रयोजनमित्यदः ।<br>

 

प्रयोजनं भोगमोक्षदानेनात्र विधिः स्फुटः ।<br>

व्याख्याविधिः श्रुतविधिर्गुरुपूजाविधिस्त्वियत् ॥३२२॥<br>

 

अधिकार्यात्मनो भेदः सिद्धपत्नीकुलक्रमः ॥३२३॥<br>

 

द्वात्रिंशतत्त्वादीशाख्यात्प्रभृति प्रस्फुटो यतः ॥३२७॥<br>

 

मुख्यत्वेन च वेद्यत्वादधिकारान्तरक्रमः ॥३२८॥<br>

 

 

भावव्रात हठाज्जनस्य हृदयान्याक्रम्य यन्नर्तयन् भङ्गीभिर्विविधाभिरात्महृदयं प्रच्छाद्य संक्रीडसे ।<br>

 

इह गलितमलाः परावरज्ञाः शिवसद्भावमया अधिक्रियन्ते ।<br>

गुरवः प्रविचारणे यतस्तद्विफला द्वेषकलंकहानियाच्ञा ॥३३३॥<br>