"महाभारतम्-01-आदिपर्व-002" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
(लघु) Bot: adding required templates |
आदिपर्व using AWB |
||
पङ्क्तिः १५:
नारतश्रवणफलकथनं।। 4 ।।
<table>
<tr><td>
'''ऋषय ऊचुः। </tr> <tr><td>
समन्तपञ्चकमिति यदुक्तं सूतनन्दन।<BR>एतत्सर्वं यथातत्त्वं श्रोतुमिच्छामहे वयम्।। <td> 1-2-1a<BR>1-2-1b
</tr>
<tr><td>
'''सौतिरुवाच।''' <td> 1-2-2x
</tr>
<tr><td>
शृणुध्वं मम भो विप्रा ब्रुवतश्च कथाः शुभाः।<BR>समन्तपञ्चकाख्यं च श्रोतुमर्हथ सत्तमाः।। <td> 1-2-2a<BR>1-2-2b
</tr>
<tr><td>
त्रेताद्वापरयोः सन्धौ रामः शस्त्रभृतां वरः।<BR>असकृत्पार्थिवं क्षत्रं जघानामर्षचोदितः।। <td> 1-2-3a<BR>1-2-3b
</tr>
<tr><td>
स सर्वं क्षत्रमुत्साद्य स्ववीर्येणानलद्युतिः।<BR>समन्तपञ्चके पञ्च चकार रुधिरह्रदान्।। <td> 1-2-4a<BR>1-2-4b
</tr>
<tr><td>
स तेषु रुधिराम्भःसु ह्रदेषु क्रोधमूर्च्छितः।<BR>पितॄन्संतर्पयामास रुधिरेणेति नः श्रुतम्।। <td> 1-2-5a<BR>1-2-5b
</tr>
<tr><td>
अथर्चीकादयोऽभ्येत्य पितरो राममब्रुवन्।<BR>राम राम महाभाग प्रीताः स्म तव भार्गव।। <td> 1-2-6a<BR>1-2-6b
</tr>
<tr><td>
अनया पितृभक्त्या च विक्रमेण तव प्रभो।<BR>वरं वृणीष्व भद्रं ते यमिच्छसि महाद्युते।। <td> 1-2-7a<BR>1-2-7b
</tr>
<tr><td>
'''राम उवाच।''' <td> 1-2-8x
</tr>
<tr><td>
यदि मे पितरः प्रीता यद्यनुग्राह्यता मयि।<BR>यच्च रोषाभिभूतेन क्षत्रमुत्सादितं मया।। <td> 1-2-8a<BR>1-2-8b
</tr>
<tr><td>
अतश्च पापान्मुच्येऽहमेष मे प्रार्थितो वरः।<BR>ह्रदाश्च तीर्थभूता मे भवेयुर्भुवि विश्रुताः।। <td> 1-2-9a<BR>1-2-9b
</tr>
<tr><td>
एवं भविष्यतीत्येवं पितरस्तमथाब्रुवन्।<BR>तं क्षमस्वेति निषिषिधुस्ततः स विरराम ह।। <td> 1-2-10a<BR>1-2-10b
</tr>
<tr><td>
तेषां समीपे यो देशो ह्रदानां रुधिराम्भसाम्।<BR>समन्तपञ्चकमिति पुण्यं तत्परिकीर्तितम्।। <td> 1-2-11a<BR>1-2-11b
</tr>
<tr><td>
येन लिङ्गेन यो देशो युक्तः समुपलक्ष्यते।<BR>तेनैव नाम्ना तं देशं वाच्यमाहुर्मनीषिणः।। <td> 1-2-12a<BR>1-2-12b
</tr>
<tr><td>
अन्तरे चैव संप्राप्ते कलिद्वापरयोरभूत्।<BR>समन्तपञ्चके युद्धं कुरुपाण्डवसेनयोः।। <td> 1-2-13a<BR>1-2-13b
</tr>
<tr><td>
तस्मिन्परमधर्मिष्ठे देशे भूदोषवर्जिते।<BR>अष्टादश समाजग्मुरक्षौहिण्यो युयुत्सया।। <td> 1-2-14a<BR>1-2-14b
</tr>
<tr><td>
समेत्य तं द्विजास्ताश्च तत्रैव निधं गताः।<BR>एतन्नामाभिनिर्वृत्तं तस्य देशस्य वै द्विजाः।। <td> 1-2-15a<BR>1-2-15b
</tr>
<tr><td>
पुण्यश्च रमणीयश्च स देशो वः प्रकीर्तितः।<BR>तदेतत्कथितं सर्वं मया ब्राह्मणसत्तमाः।।<BR>यथा देशः स विख्यातस्त्रिषु लोकेषु सुव्रताः।। <td> 1-2-16a<BR>1-2-16b<BR>1-2-16c
</tr>
<tr><td>
'''ऋषय ऊचुः।''' <td> 1-2-17x
</tr>
<tr><td>
अक्षौहिण्य इति प्रोक्तं यत्त्वया सूतनन्दन।<BR>एतदिच्छामहे श्रोतुं सर्वमेव यथातथम्।। <td> 1-2-17a<BR>1-2-17b
</tr>
<tr><td>
अक्षौहिण्याः परीमाणं नराश्वरथदन्तिनाम्।<BR>यथावच्चैव नो ब्रूहि सर्वं हि विदितं तव।। <td> 1-2-18a<BR>1-2-18b
</tr>
<tr><td>
'''सौतिरुवाच।''' <td> 1-2-19x
</tr>
<tr><td>
एको रथो गजश्चैको नराः पञ्च पदातयः।<BR>त्रयश्च तुरगास्तज्ज्ञैः पत्तिरित्यभिधीयते।। <td> 1-2-19a<BR>1-2-19b
</tr>
<tr><td>
पत्तिं तु त्रिगुणामेतामाहुः सेनामुखं बुधाः। <BR> त्रीणि सेनामुखान्येको गुल्म इत्यभिधीयते।।<td> 1-2-20a<BR>1-2-20b
</tr>
<tr><td>
त्रयो गुल्मा गणो नाम वाहिनी तु गणास्त्रयः।<BR>स्मृतास्तिस्रस्तु वाहिन्यः पृतनेति विचक्षणैः।। <td> 1-2-21a<BR>1-2-21b
</tr>
<tr><td>
चमूस्तु पृतनास्तिस्रस्तिस्रश्चम्वस्त्वनीकिनी।<BR>अनीकिनीं दशगुणां प्राहुरक्षौहिणीं बुधाः।। <td> 1-2-22a<BR>1-2-22b
</tr>
<tr><td>
अक्षौहिण्याः प्रसंख्याता रथानां द्विजसत्तमाः।<BR>संख्यागणिततत्त्वज्ञैः सहस्राण्येकविंशतिः।। <td> 1-2-23a<BR>1-2-23b
</tr>
<tr><td>
शतान्युपरि चैवाष्टौ तथा भूयश्च सप्ततिः।<BR>गजानां च परीमाणमेतदेव विनिर्दिशेत्।। <td> 1-2-24a<BR>1-2-24b
</tr>
<tr><td>
ज्ञेयं शतसहस्रं तु सहस्राणि नवैव तु।<BR>नराणामपि पञ्चाशच्छतानि त्रीणि चानघाः।। <td> 1-2-25a<BR>1-2-25b
</tr>
<tr><td>
पञ्च षष्टिसहस्राणि तथाश्वानां शतानि च।<BR>दशोत्तराणि षट् प्राहुर्यथावदिह संख्यया।। <td> 1-2-26a<BR>1-2-26b
</tr>
<tr><td>
एतामक्षौहिणीं प्राहुः संख्यातत्त्वदितो जनाः।<BR>यां वः कथितवानस्मि विस्तरेण तपोधनाः।। <td> 1-2-27a<BR>1-2-27b
</tr>
<tr><td>
एतया संख्यया ह्यासन्कुरुपाण्डवसेनयोः।<BR>अक्षौहिण्यो द्विजश्रेष्ठाः पिण्डिताष्टादशैव तु।। <td> 1-2-28a<BR>1-2-28b
</tr>
<tr><td>
समेतास्तत्र वै देशे तत्रैव निधं गताः।<BR>कौरवान्कारणं कृत्वा कालेनाद्भुतकर्मणा।। <td> 1-2-29a<BR>1-2-29b
</tr>
<tr><td>
अहानि युयुधे भीष्मो दशैव परमास्त्रवित्।<BR>अहानि पञ्च द्रोणस्तु ररक्ष कुरुवाहिनीम्।। <td> 1-2-30a<BR>1-2-30b
</tr>
<tr><td>
अहनी युयुधे द्वे तु कर्णः परबलार्दनः।<BR>शल्योऽर्धदिवसं चैव गदायुद्धमतः परम्।। <td> 1-2-31a<BR>1-2-31b
</tr>
<tr><td>
तस्यैव दिवसस्यान्ते द्रौणिहार्दिक्यगौतमाः।<BR>प्रसुप्तं निशि विश्वस्तं जघ्नुर्यौधिष्ठिरं बलम्।। <td> 1-2-32a<BR>1-2-32b
</tr>
<tr><td>
यत्तु शौनक सत्रे ते भारताख्यानमुत्तमम्।<BR>जनमेजयस्य तत्सत्रे व्यासशिष्येण धीमता।। <td> 1-2-33a<BR>1-2-33b
</tr>
<tr><td>
कथितं विस्तरार्थं च यशो वीर्यं महीक्षिताम्।<BR>पौष्यं तत्र च पौलोममास्तीकं चादितः स्मृतम्।। <td> 1-2-34a<BR>1-2-34b
</tr>
<tr><td>
विचित्रार्थपदाख्यानमनेकसमयान्वितम्।<BR>प्रतिपन्नं नरैः प्राज्ञैर्वैराग्यमिव मोक्षिभिः।। <td> 1-2-35a<BR>1-2-35b
</tr>
<tr><td>
आत्मेव वेदितव्येषु प्रियेष्विव हि जीवितम्।<BR>इतिहासः प्रधानार्थः श्रेष्ठः सर्वागमेष्वयम्।। <td> 1-2-36a<BR>1-2-36b
</tr>
<tr><td>
अनाश्रित्येदमाख्यानं कथा भुवि न विद्यते।<BR>आहारमनपाश्रित्य शरीरस्येव धारणम्।। <td> 1-2-37a<BR>1-2-37b
</tr>
<tr><td>
तदेतद्भारतं नाम कविभिस्तूपजीव्यते।<BR>उदयतेप्सुभिर्भृत्यैरभिजात इवेश्वरः।। <td> 1-2-38a<BR>1-2-38b
</tr>
<tr><td>
इतिहासोत्तमे यस्मिन्नर्पिता बुद्धिरुत्तमा।<BR>स्वरव्यञ्जनयोः कृत्स्ना लोकवेदाश्रयेव वाक्।। <td> 1-2-39a<BR>1-2-39b
</tr>
<tr><td>
तस्य प्रज्ञाभिपन्नस्य विचित्रपदपर्वणः।<BR>सूक्ष्मार्थन्याययुक्तस्य वेदार्थैर्भूषितस्य च।। <td> 1-2-40a<BR>1-2-40b
</tr>
<tr><td>
भारतस्येतिहासस्य श्रूयतां पर्वसंग्रहः।<BR>पर्वानुक्रमणी पूर्वं द्वितीयः पर्वसंग्रहः।। <td> 1-2-41a<BR>1-2-41b
</tr>
<tr><td>
भारतस्येतिहासस्य श्रूयतां पर्वसंग्रहः।<BR>पर्वानुक्रमणी पूर्वं द्वितीयः पर्वसंग्रहः।। <td> 1-2-41a<BR>1-2-41b
</tr>
<tr><td>
पौष्यं पौलोममास्तीकमादिरंशावतारणम्।<BR>ततः संभवपर्वोक्तमद्भुतं रोमहर्षणम्।। <td> 1-2-42a<BR>1-2-42b
</tr>
<tr><td>
दाहो जतुगृहस्यात्र हैडिम्बं पर्व चोच्यते।<BR>ततो बकवधः पर्व पर्व चैत्ररथं ततः।। <td> 1-2-43a<BR>1-2-43b
</tr>
<tr><td>
ततः स्वयंवरो देव्याः पाञ्चाल्याः पर्व चोच्यते।<BR>क्षात्रधर्मेण निर्जित्य ततो वैवाहिकं स्मृतम्।। <td> 1-2-44a<BR>1-2-44b
</tr>
<tr><td>
विदुरागमनं पर्व राज्यलाभस्तथैव च।<BR>अर्जुनस्य वने वासः सुभद्राहरणं ततः।। <td> 1-2-45a<BR>1-2-45b
</tr>
<tr><td>
सुभद्राहरणादूर्ध्वं ज्ञेया हरणहारिका।<BR>ततः खाण्डवदाहाख्यं तत्रैव मयदर्शनम्।। <td> 1-2-46a<BR>1-2-46b
</tr>
<tr><td>
सभापर्व ततः प्रोक्तं मन्त्रपर्व ततः परम्।<BR>जरासन्धवधः पर्व पर्व दिग्विजयं तथा।। <td> 1-2-47a<BR>1-2-47b
</tr>
<tr><td>
पर्व दिग्विजयादूर्ध्वं राजसूयिकमुच्यते।<BR>ततश्चार्घाभिहरणं शिशुपालवधस्ततः।। <td> 1-2-48a<BR>1-2-48b
</tr>
<tr><td>
द्यूतपर्व ततः प्रोक्तमनुद्यूतमः परम्।<BR>तत आरण्यकं पर्व किर्मीरवध एवच।। <td> 1-2-49a<BR>1-2-49b
</tr>
<tr><td>
अर्जुनस्याभिगमनं पर्व ज्ञेयमतः परम्।<BR>ईश्वरार्जुनयोर्युद्धं पर्व कैरातसंज्ञितम्।। <td> 1-2-50a<BR>1-2-50b
</tr>
<tr><td>
इन्द्रलोकाभिगमनं पर्व ज्ञेयमतः परम्।<BR>नलोपाख्यानमपि च धार्मिकं करुणोदयम्।। <td> 1-2-51a<BR>1-2-51b
</tr>
<tr><td>
तीर्थयात्रा ततः पर्व कुरुराजस्य धीमतः।<BR>जटासुरवधः पर्व यक्षयुद्धमतः परम्।। <td> 1-2-52a<BR>1-2-52b
</tr>
<tr><td>
निवातकवचैर्युद्धं पर्व चाजगरं ततः।<BR>मार्कण्डेयसमास्या च पर्वानन्तरमुच्यते।। <td> 1-2-53a<BR>1-2-53b
</tr>
<tr><td>
संवादश्च ततः पर्व द्रौपदीसत्यभामयोः।<BR>घोषयात्रा ततः पर्व ततः प्रायोपवेशनेम्।<BR>मन्त्रस्य निश्चयं चैव मृगस्वप्नोद्भवं ततः।। <td> 1-2-54a<BR>1-2-54b<BR>1-2-54c
</tr>
<tr><td>
व्रीहिद्रौणिकमाख्यानमैन्द्रद्युम्नं तथैव च।<BR>द्रौपदीहरणं पर्व जयद्रथविमोक्षणम्।। <td> 1-2-55a<BR>1-2-55b
</tr>
<tr><td>
रामोपाख्यानमत्रैव पर्व ज्ञेयमतः परम्।<BR>पतिव्रताया माहात्म्यं सावित्र्याश्चैवमद्भुतम्।। <td> 1-2-56a<BR>1-2-56b
</tr>
<tr><td>
कुण्डलाहरणं पर्व ततः परमिहोच्यते।<BR>आरणेयं ततः पर्व वैराटं तदनन्तरम्।।<BR>पाण्डवानां प्रवेशश्च समयस्य च पालनम्।। <td> 1-2-57a<BR>1-2-57b<BR>1-2-57c
</tr>
<tr><td>
कीचकानां वधः पर्व पर्व ग्रोग्रहणं ततः।<BR>अभिमन्योश्च वैराट्याः पर्व वैवाहिकं स्मृतम्।। <td> 1-2-58a<BR>1-2-58b
</tr>
<tr><td>
उद्योगपर्व विज्ञेयमत ऊर्ध्वं महाद्भुतम्।<BR>ततः संजययानाख्यं पर्व ज्ञेयमतः परम्।। <td> 1-2-59a<BR>1-2-59b
</tr>
<tr><td>
प्रजागरं तथा पर्व धृतराष्ट्रस्य चिन्तया।<BR>पर्व सानत्सुजातं वै गुह्यमध्यात्मदर्शनम्।। <td> 1-2-60a<BR>1-2-60b
</tr>
<tr><td>
यानसन्धिस्ततः पर्व भगवद्यानमेव च।<BR>मातलीयमुपाख्यानं चरितं गालवस्य च।। <td> 1-2-61a<BR>1-2-61b
</tr>
<tr><td>
सावित्रं वामदेव्यं च वैन्योपाख्यानमेव च।<BR>जामदग्न्यमुपाख्यानं पर्व षोडशराजकम्।। <td> 1-2-62a<BR>1-2-62b
</tr>
<tr><td>
सभाप्रवेशः कृष्णस्य विदुलापुत्रशासनम्।<BR>उद्योगः सैन्यनिर्याणं विश्वोपाख्यानमेव च।। <td> 1-2-63a<BR>1-2-63b
</tr>
<tr><td>
ज्ञेयं विवादपर्वात्र कर्णस्यापि महात्मनः।<BR>`मन्त्रस्य निश्चयं कृत्वा कार्यस्य समनन्तरम्।। <td> 1-2-64a<BR>1-2-64b
</tr>
<tr><td>
श्वेतस्य वासुदेवेन चित्रं बहुकथाश्रयम्।'<BR>निर्याणं च ततः पर्व कुरुपाण्डवसेनयोः।। <td> 1-2-65a<BR>1-2-65b
</tr>
<tr><td>
रथातिरथसंख्या च पर्वोक्तं तदनन्तरम्।<BR>उलूकदूतागमनं पर्वामर्षविवर्धनम्।। <td> 1-2-66a<BR>1-2-66b
</tr>
<tr><td>
अम्बोपाख्यानमत्रैव पर्व ज्ञेयमतः परम्।।<BR>भीष्माभिषेचनं पर्व ततश्चाद्भुतमुच्यते।। <td> 1-2-67a<BR>1-2-67b
</tr>
<tr><td>
जम्बूखम्डविनिर्माणं पर्वोक्तं तदनन्तरम्।।<BR>भूमिपर्व ततः प्रोक्तं द्वीपविस्तारकीर्तनम्।। <td> 1-2-68a<BR>1-2-68b
</tr>
<tr><td>
`दिव्यं चक्षुर्ददौ यत्र संजयाय महामुनिः।'<BR>पर्वोक्तं भगवद्गीता पर्व भीष्मवधस्ततः।<BR>द्रोणाभिषेचनं पर्व संशप्तकवधस्ततः।। <td> 1-2-69a<BR>1-2-69b<BR>1-2-69c
</tr>
<tr><td>
अभिमन्युवधः पर्व प्रतिज्ञा पर्व चोच्यते।<BR>जयद्रथवधः पर्व घटोत्कचवधस्ततः।। <td> 1-2-70a<BR>1-2-70b
</tr>
<tr><td>
ततो द्रोणवधः पर्व विज्ञेयं लोमहर्षणम्।<BR>मोक्षो नारायणास्त्रस्य पर्वानन्तरमुच्यते।। <td> 1-2-71a<BR>1-2-71b
</tr>
<tr><td>
कर्णपर्व ततो ज्ञेयं शल्यपर्व ततः परम्।<BR>ह्रदप्रवेशनं पर्व गदायुद्धमतः परम्।। <td> 1-2-72a<BR>1-2-72b
</tr>
<tr><td>
सारस्वतं ततः पर्व तीर्थवंशानुकीर्तनम्।<BR>अत ऊर्ध्वं सुबीभत्सं पर्व सौप्तिकमुच्यते।। <td> 1-2-73a<BR>1-2-73b
</tr>
<tr><td>
ऐषीकं पर्व चोद्दिष्टमत ऊर्ध्वं सुदारुणम्।<BR>जलप्रदानिकं पर्व स्त्रीविलापस्ततः परम्।। <td> 1-2-74a<BR>1-2-74b
</tr>
<tr><td>
श्राद्धपर्व ततो ज्ञेयं कुरूणामौर्ध्वदेहिकम्।<BR>चार्वाकनिग्रहः पर्व रक्षसो ब्रह्मरूपिणः।। <td> 1-2-75a<BR>1-2-75b
</tr>
<tr><td>
आभिषेचनिकं पर्व धर्मराजसर्य धीमतः।<BR>प्रविभागो गृहाणां च पर्वोक्तं तदनन्तरम्।। <td> 1-2-76a<BR>1-2-76b
</tr>
<tr><td>
शान्तिपर्व ततो यत्र राजधर्मानुशासनम्।<BR>आपद्धर्मश्च पर्वोक्तं मोक्षधर्मस्ततः परम्।। <td> 1-2-77a<BR>1-2-77b
</tr>
<tr><td>
शुकप्रश्नाभिगमनं ब्रह्मप्रश्नानुशासनम्।<BR>प्रादुर्भावश्च दुर्वासःसंवादश्चैव मायया।। <td> 1-2-78a<BR>1-2-78b
</tr>
<tr><td>
ततः पर्व परिज्ञेयमानुशासनिकं परम्।<BR>स्वर्गारोहणिकं चैव ततो भीष्मस्य धीमतः।। <td> 1-2-79a<BR>1-2-79b
</tr>
<tr><td>
पर्व चाश्रमवासाख्यं पुत्रदर्शनमेव च।<BR>नारदागमनं पर्व ततः परमिहोच्यते।। <td> 1-2-81a<BR>1-2-81b
</tr>
<tr><td>
मौसलं पर्व चोद्दिष्टं ततो घोरं सुदारुणम्।<BR>महाप्रस्थानिकं पर्व स्वर्गारोहणिकं ततः।। <td> 1-2-82a<BR>1-2-82b
</tr>
<tr><td>
हरिवंशस्ततः पर्व पुराणं खिलसंज्ञितम्।<BR>विष्णुपर्व शिशोश्चर्या विष्णोः कंसवधस्तथा।। <td> 1-2-83a<BR>1-2-83b
</tr>
<tr><td>
भविष्यं पर्व चाप्युक्तं खिलेष्वेवाद्भुतं महत्।<BR>एतत्पर्वशतं पूर्णं व्यासेनोक्तं महात्मना।। <td> 1-2-84a<BR>1-2-84b
</tr>
<tr><td>
यथावत्सूतपुत्रेण रौमहर्षणिना ततः।<BR>उक्तानि नैमिशारण्ये पर्वाण्यष्टादशैव तु।। <td> 1-2-85a<BR>1-2-85b
</tr>
<tr><td>
समासो भारतस्यायमत्रोक्तः पर्वसंग्रहः।<BR>पौष्यं पौलोममास्तीकमादिरंशावतारणम्।। <td> 1-2-86a<BR>1-2-86b
</tr>
<tr><td>
संभवो जतुवेश्माख्यं हिडिम्बबकयोर्वधः।<BR>तथा चैत्ररथं देव्याः पाञ्चाल्याश्च स्वयंवरः।। <td> 1-2-87a<BR>1-2-87b
</tr>
<tr><td>
क्षात्रधर्मेण निर्जित्य ततो वैवाहिकं स्मृतम्।<BR>विदुरागमनं चैव राज्यलाभस्तथैव च।। <td> 1-2-88a<BR>1-2-88b
</tr>
<tr><td>
वनवासोऽर्जुनस्यापि सुभद्राहरणं ततः।<BR>हरणाहरणं चैव दहनं खाण्डवस्य च।। <td> 1-2-89a<BR>1-2-89b
</tr>
<tr><td>
पौलोमे भृगुवंशस्य विस्तारः परिकीर्तितः।<BR>आस्तीके सर्वनागानां गरुडस्य च संभवः।। <td> 1-2-91a<BR>1-2-91b
</tr>
<tr><td>
क्षीरोदमथं चैव जन्मोच्चैःश्रवसस्तथा।<BR>यजतः सर्पसत्रेण राज्ञः पारिक्षितस्य च।। <td> 1-2-92a<BR>1-2-92b
</tr>
<tr><td>
कथेयमभिनिर्वृत्ता भारतानां महात्मनाम्।<BR>विविधाः संभवा राज्ञामुक्ताः संभवपर्वणि।। <td> 1-2-93a<BR>1-2-93b
</tr>
<tr><td>
अन्येषां चैव शूराणामृषेर्द्वैपायनस्य च।<BR>अंशावतरणं चात्र देवानां परिकीर्तितम्।। <td> 1-2-94a<BR>1-2-94b
</tr>
<tr><td>
दैत्यानां दानवानां च यक्षाणां च महौजसाम्।<BR>नागानामथ सर्पाणां गन्धर्वाणां पतत्त्रिणाम्।। <td> 1-2-95a<BR>1-2-95b
</tr>
<tr><td>
अन्येषां चैव भूतानां विविधानां समुद्भवः।<BR>महर्षेराश्रमपदे कण्वस्य च तपस्विनः।। <td> 1-2-96a<BR>1-2-96b
</tr>
<tr><td>
शकुन्तलायां दुष्यन्ताद्भरतश्चापि जज्ञिवान्।<BR>यस्य लोकेषु नाम्नेदं प्रथितं भारतं कुलम्।। <td> 1-2-97a<BR>1-2-97b
</tr>
<tr><td>
वसूनां पुनरुत्पत्तिर्भागीरथ्यां महात्मनाम्।<BR>शन्तनोर्वेश्मनि पुनस्तेषां चारोहणं दिवि।। <td> 1-2-98a<BR>1-2-98b
</tr>
<tr><td>
तेजोंशानां च संपातो भीष्मस्याप्यत्र संभवः।<BR>राज्यान्निवर्तनं तस्य ब्रह्मचर्यव्रते स्थितिः।। <td> 1-2-99a<BR>1-2-99b
</tr>
<tr><td>
प्रतिज्ञापालनं चैव रक्षा चित्राङ्गदस्य च।<BR>हते चित्राङ्गदे चैव रक्षा भ्रातुर्यवीयसः।। <td> 1-2-100a<BR>1-2-100b
</tr>
<tr><td>
विचित्रवीर्यस्य तथा राज्ये संप्रतिपादनम्।<BR>धर्मस्य नृषु संभूतिरणीमाण्डव्यशापजा।। <td> 1-2-101a<BR>1-2-101b
</tr>
<tr><td>
कृष्णद्वैपायनाच्चैव प्रसूतिर्वरदानजा।<BR>धृतराष्ट्रस्य पाण्डोश्च पाण्डवानां च संभवः।। <td> 1-2-102a<BR>1-2-102b
</tr>
<tr><td>
वारणावतयात्रा च मन्त्रो दुर्योधनस्य च।<BR>कूटस्य धार्तराष्ट्रेण प्रेषणं पाण्डवान्प्रति।। <td> 1-2-103a<BR>1-2-103b
</tr>
<tr><td>
हितोपदेशश्च पथि धर्मराजस्य धीमतः।<BR>विदुरेण कृतो यत्र हितार्थं म्लेच्छभाषया।। <td> 1-2-104a<BR>1-2-104b
</tr>
<tr><td>
विदुरस्य च वाक्येन सुरुङ्गोपक्रमक्रिया।<BR>निषाद्याः पञ्चपुत्रायाः सुप्ताया जतुवेश्मनि।। <td> 1-2-105a<BR>1-2-105b
</tr>
<tr><td>
पुरोचनस्य चात्रैव दहनं संप्रकीर्तितम्।<BR>पाण्डवानां वने घोरे हिडिम्बायाश्च दर्शनम्।। <td> 1-2-106a<BR>1-2-106b
</tr>
<tr><td>
तत्रैव च हिडिम्बस्य वधो भीमान्महाबलात्।<BR>घटोत्कचस्य चोत्पत्तिंरत्रैव परिकीर्तिता।। <td> 1-2-107a<BR>1-2-107b
</tr>
<tr><td>
महर्षेर्दर्शनं चैव व्यासस्यामिततेजसः।<BR>तदाज्ञयैकचक्रायां ब्राह्मणस्य निवेशने।। <td> 1-2-108a<BR>1-2-108b
</tr>
<tr><td>
अज्ञातचर्यया वासो यत्र तेषां प्रकीर्तितः।<BR>बकस्य निधनं चैव नागराणां च विस्मयः।। <td> 1-2-109a<BR>1-2-109b
</tr>
<tr><td>
संभवश्चैव कृष्णाया धृष्टद्युम्नस्य चैव ह।<BR>ब्राह्मणात्समुपश्रुत्य व्यासवाक्यप्रचोदिताः।। <td> 1-2-110a<BR>1-2-110b
</tr>
<tr><td>
द्रौपदीं प्रार्थयन्तस्ते स्वयंवरदिदृक्षया।<BR>पञ्चालानभितो जग्मुर्यत्र कौतूहलान्विताः।। <td> 1-2-111a<BR>1-2-111b
</tr>
<tr><td>
अङ्गारपर्णं निर्जित्य गङ्गाकूलेऽर्जुनस्तदा।<BR>सख्यं कृत्वा ततस्तेन तस्मादेव च शुश्रुवे।। <td> 1-2-112a<BR>1-2-112b
</tr>
<tr><td>
तापत्यमथ वासिष्ठमौर्वं चाख्यानमुत्तमम्।<BR>भ्रातृभिः सहितः सर्वैः पञ्चालानभितो ययौ।। <td> 1-2-113a<BR>1-2-113b
</tr>
<tr><td>
पाञ्चालनगरे चापि लक्ष्यं भित्त्वा धनञ्जयः।<BR>द्रौपदीं लब्धवानत्र मध्ये सर्वमहीक्षिताम्।। <td> 1-2-114a<BR>1-2-114b
</tr>
<tr><td>
भीमसेनार्जुनौ यत्र संरब्धान्पृथिवीपतीन्।<BR>शल्यकर्णौ च तरसा जितवन्तौ महामृधे।। <td> 1-2-115a<BR>1-2-115b
</tr>
<tr><td>
दृष्ट्वा तयोश्च तद्वीर्यमप्रमेयममानुषम्।<BR>शङ्कमानौ पाण्डवांस्तान् रामकृष्णौ महामती।। <td> 1-2-116a<BR>1-2-116b
</tr>
<tr><td>
जग्मतुस्तैः समागन्तुं शालां भार्गववेश्मनि।<BR>पञ्चानामेकपत्नीत्वे विमर्शो द्रुपदस्य च।। <td> 1-2-117a<BR>1-2-117b
</tr>
<tr><td>
पञ्चेन्द्राणामुपाख्यानमत्रैवाद्भुतमुच्यते।<BR>द्रौपद्या देवविहीतो विवाहश्चाप्यमानुषः।। <td> 1-2-118a<BR>1-2-118b
</tr>
<tr><td>
क्षत्तुश्च धार्तराष्ट्रेण प्रेषणं पाण्डवान्प्रति।<BR>विदुरस्य च संप्राप्तिर्दर्शनं केशवस्य च।। <td> 1-2-119a<BR>1-2-119b
</tr>
<tr><td>
खाण्डवप्रस्थवासश्च तथा राज्यार्धसर्जनम्।<BR>नारदस्याज्ञया चैव द्रौपद्याः समयक्रिया।। <td> 1-2-120a<BR>1-2-120b
</tr>
<tr><td>
सुन्दोपसुन्दयोस्तद्वदाख्यानं परिकीर्तितम्।<BR>अनन्तरं च द्रौपद्या सहासीनं युधिष्ठिरम्।। <td> 1-2-121a<BR>1-2-121b
</tr>
<tr><td>
अनु प्रविश्य विप्रार्थे फाल्गुनो गृह्य चायुधम्।<BR>मोक्षयित्वा गृहं गत्वा विप्रार्थं कृतनिश्चयः।। <td> 1-2-122a<BR>1-2-122b
</tr>
<tr><td>
समयं पालयन्वीरो वनं यत्र जगाम ह।<BR>पार्थस्य वनवासे च उलूप्या पथि सङ्गमः।। <td> 1-2-123a<BR>1-2-123b
</tr>
<tr><td>
पुण्यतीर्थानुसंयानं बभ्रुवाहनजन्म च।<BR>तत्रैव मोक्षयामास पञ्च सोऽप्सरसः शुभाः।। <td> 1-2-124a<BR>1-2-124b
</tr>
<tr><td>
शापाद्ग्राहत्वमापन्ना ब्राह्मणस्य तपस्विनः।<BR>प्रभासतीर्थे पार्थेन कृष्णस्य च समागमः।। <td> 1-2-125a<BR>1-2-125b
</tr>
<tr><td>
द्वारकायां सुभद्रा च कामयानेन कामिनी।<BR>वासुदेवस्यानुमते प्राप्ता चैव किरीटिना।। <td> 1-2-126a<BR>1-2-126b
</tr>
<tr><td>
गृहीत्वा हरणं प्राप्ते कृष्णे देवकिनन्दने।<BR>अभिमन्योः सुभद्रायां जन्म चोत्तमतेजसः।। <td> 1-2-127a<BR>1-2-127b
</tr>
<tr><td>
द्रौपद्यास्तनयानां च संभवोऽनुप्रकीर्तितः।<BR>विहारार्थं च गतयोः कृष्णयोर्यमुनामनु।। <td> 1-2-128a<BR>1-2-128b
</tr>
<tr><td>
संप्राप्तिश्चक्रधनुषोः खाण्डवस्य च दाहनम्।<BR>मयस्य मोक्षो ज्वलनाद्भुजङ्गस्य च मोक्षणम्।। <td> 1-2-129a<BR>1-2-129b
</tr>
<tr><td>
महर्षेर्मन्दपालस्य शार्ङ्ग्या तनयसंभवः।<BR>इत्येतदादिपर्वोक्तं प्रथमं बहु विस्तरम्।। <td> 1-2-130a<BR>1-2-130b
</tr>
<tr><td>
अध्यायानां शते द्वे तु संख्याते परमर्षिणा।<BR>सप्तविंशतिरध्याया व्यासेनोत्तमतेजसा।। <td> 1-2-131a<BR>1-2-131b
</tr>
<tr><td>
अष्टौ श्लोकसहस्राणि अष्टौ श्लोकशतानि च।<BR>श्लोकाश्च चतुराशीतिर्मुनिनोक्ता महात्मना।। <td> 1-2-132a<BR>1-2-132b
</tr>
<tr><td>
द्वितीयं तु सभापर्व बहुवृत्तान्तमुच्यते।<BR>सभाक्रिया पाण्डवानां किङ्कराणां च दर्शनम्। <td> 1-2-133a<BR>1-2-133b
</tr>
<tr><td>
लोकपालसभाख्यानं नारदाद्देवदर्शिनः।<BR>राजसूयस्य चारम्भो जरासन्धवधस्तथा।। <td> 1-2-134a<BR>1-2-134b
</tr>
<tr><td>
गिरिव्रजे निरुद्धानां राज्ञां कृष्णेन मोक्षणम्।<BR>तथा दिग्विजयोऽत्रैव पाम्डवानां प्रकीर्तितः।। <td> 1-2-135a<BR>1-2-135b
</tr>
<tr><td>
राज्ञामागमनं चैव सार्हणानां महक्रतौ।<BR>राजसूयेऽर्घसंवादे शिशुपालवधस्तथा।। <td> 1-2-136a<BR>1-2-136b
</tr>
<tr><td>
यज्ञे विभूतिं तां दृष्ट्वा दुःखामर्षान्वितस्य च।<BR>दुर्योधनस्यावहासो भीमेन च सभातले।। <td> 1-2-137a<BR>1-2-137b
</tr>
<tr><td>
यत्रास्य मन्युरुद्भूतो येन द्यूतमकारयत्।<BR>यत्र धर्मसुतं द्यूते शकुनिः कितवोऽजयत्।। <td> 1-2-138a<BR>1-2-138b
</tr>
<tr><td>
यत्र द्यूतार्णवे मग्नां द्रौपदीं नौरिवार्णवात्।<BR>धृतराष्ट्रो महाप्राज्ञः स्नुषां परमदुःखिताम्।। <td> 1-2-139a<BR>1-2-139b
</tr>
<tr><td>
तारयामास तांस्तीर्णाञ्ज्ञात्वा दुर्योधनो नृपः।<BR>पुनरेव ततो द्यूते समाह्वयत पाण्डवान्।। <td> 1-2-140a<BR>1-2-140b
</tr>
<tr><td>
जित्वा स वनवासाय प्रेषयामास तांस्ततः।<BR>एतत्सर्वं सभापर्व समाख्यातं महात्मना।। <td> 1-2-141a<BR>1-2-141b
</tr>
<tr><td>
अध्यायाः सप्ततिर्ज्ञेयास्तथा चाष्टौ प्रसंख्यया।<BR>श्लोकानां द्वे सहस्रे तु पञ्च श्लोकशतानि च।। <td> 1-2-142a<BR>1-2-142b
</tr>
<tr><td>
श्लोकाश्चैकादश ज्ञेयाः पर्वण्यस्मिन्द्विजोत्तमाः।<BR>अतः परं तृतीयं तु ज्ञेयमारण्यकं महत्।। <td> 1-2-143a<BR>1-2-143b
</tr>
<tr><td>
वनवासं प्रयातेषु पाण्डवेषु महात्मसु।<BR>पौरानुगमनं चैव धर्मपुत्रस्य धीमतः।। <td> 1-2-144a<BR>1-2-144b
</tr>
<tr><td>
अन्नौषधीनां च कृते पाण्डवेन महात्मना।<BR>द्विजानां भरणार्थं च कृतमाराधनं रवेः।। <td> 1-2-145a<BR>1-2-145b
</tr>
<tr><td>
धौम्योपदेशात्तिग्मांशुप्रसादादन्नसंभः।<BR>हितं च ब्रुवतः क्षत्तुः परित्यागोऽम्बिकासुतात्।। <td> 1-2-146a<BR>1-2-146b
</tr>
<tr><td>
त्यक्तस्य पाण्डुपुत्राणां समीपगमनं तथा।<BR>पुनरागमनं चैव धृतराष्ट्रस्य शासनात्।। <td> 1-2-147a<BR>1-2-147b
</tr>
<tr><td>
कर्णप्रोत्साहनाच्चैव धार्तराष्ट्रस्य दुर्मतेः।<BR>वनस्थान्पाण्डवान्हन्तुं मन्त्रो दुर्योधनस्यच।। <td> 1-2-148a<BR>1-2-148b
</tr>
<tr><td>
तं दुष्टभावं विज्ञाय व्यासस्यागमनं द्रुतम्।<BR>निर्याणप्रतिषेधश्च सुरभ्याख्यानमेव च।। <td> 1-2-149a<BR>1-2-149b
</tr>
<tr><td>
मैत्रेयागमनं चात्र राज्ञश्चैवानुशासनम्।<BR>शापोत्सर्गश्च तेनैव राज्ञो दुर्योधनस्य च।। <td> 1-2-150a<BR>1-2-150b
</tr>
<tr><td>
किर्मीरस्य वधश्चात्र भीमसेनेन संयुगे।<BR>वृष्णीनामागमश्चात्र पाञ्चालानां च सर्वशः।। <td> 1-2-151a<BR>1-2-151b
</tr>
<tr><td>
श्रुत्वा शकुनिना द्यूते निकृत्या निर्जितांश्च तान्।<BR>क्रुद्धस्यानुप्रशमनं हरेश्चैव किरीटिना।। <td> 1-2-152a<BR>1-2-152b
</tr>
<tr><td>
परिदेवनं च पाञ्चाल्या वासुदेवस्य सन्निधौ।<BR>आश्वासनं च कृष्णेन दुःखार्तायाः प्रकीर्तितम्।। <td> 1-2-153a<BR>1-2-153b
</tr>
<tr><td>
तथा सौभवधाख्यानमत्रैवोक्तं महर्षिणा।<BR>सुभद्रायाः सपुत्रायाः कृष्णेन द्वारकां पुरीम्।। <td> 1-2-154a<BR>1-2-154b
</tr>
<tr><td>
नयनं द्रौपदेयानां धृष्टद्युम्नेन चैव ह।<BR>प्रवेशः पाण्डवेयानां रम्ये द्वैतवने ततः।। <td> 1-2-155a<BR>1-2-155b
</tr>
<tr><td>
धर्मराजस्य चात्रैव संवादः कृष्णया सह।<BR>संवादश्च तथा राज्ञा भीमस्यापि प्रकीर्तितः।। <td> 1-2-156a<BR>1-2-156b
</tr>
<tr><td>
समीपं पाण्डुपुत्राणां व्यासस्यागमनं तथा।<BR>प्रतिश्रुत्याथ विद्याया दानं राज्ञो महर्षिणा।। <td> 1-2-157a<BR>1-2-157b
</tr>
<tr><td>
गमनं काम्यके चापि व्यासे प्रतिगते ततः।<BR>अस्त्रहेतोर्विवासश्च पार्थस्यामिततेजसः।। <td> 1-2-158a<BR>1-2-158b
</tr>
<tr><td>
महादेवेन युद्धं च किरातवपुषा सह।<BR>दर्शनं लोकपालानामस्त्रप्राप्तिस्तथैव च।। <td> 1-2-159a<BR>1-2-159b
</tr>
<tr><td>
महेन्द्रलोकगमनमस्त्रार्थे च किरीटिनः।<BR>यत्र चिन्ता समुत्पन्ना धृतराष्ट्रस्य भूयसी।। <td> 1-2-160a<BR>1-2-160b
</tr>
<tr><td>
दर्शनं बृहदश्वस्य महर्षेर्भावितात्मनः।<BR>युधिष्ठिरस्य चार्तस्य व्यसने परिदेवनम्।। <td> 1-2-161a<BR>1-2-161b
</tr>
<tr><td>
नलोपाख्यानमत्रैव धर्मिष्ठं करुणोदयम्।<BR>दमयन्त्याः स्थितिर्यत्र नलस्य चरितं तथा।। <td> 1-2-162a<BR>1-2-162b
</tr>
<tr><td>
तथाक्षहृदयप्राप्तिस्तस्मादेव महर्षितः।<BR>लोमशस्यागमस्तत्र स्वर्गात्पाण्डुसुतान्प्रति।। <td> 1-2-163a<BR>1-2-163b
</tr>
<tr><td>
वनवासगतानां च पाण्डवानां महात्मनाम्।<BR>स्वर्गे प्रवृत्तिराख्याता लोमशेनार्जुनस्य वै।। <td> 1-2-164a<BR>1-2-164b
</tr>
<tr><td>
संदेशादर्जुनस्यात्र तीर्थाभिगमनक्रिया।<BR>तीर्थानां च फलप्राप्तिः पुण्यत्वं चापि कीर्तितम्।। <td> 1-2-165a<BR>1-2-165b
</tr>
<tr><td>
पुलस्त्यतीर्थयात्रा च नारदेन महर्षिणा।<BR>तीर्थयात्रा च तत्रैव पाण्डवानां महात्मनां।। <td> 1-2-166a<BR>1-2-166b
</tr>
<tr><td>
तथा यज्ञविभूतिश्च गयस्यात्र प्रकीर्तिता।। <td> 1-2-167a
</tr>
<tr><td>
आगस्त्यमपि चाख्यानं यत्र वातापिभक्षणम्।<BR>लोपामुद्राभिपमनमपत्यार्थमृषेस्तथा।। <td> 1-2-168a<BR>1-2-168b
</tr>
<tr><td>
ऋश्यशृङ्गस्य चरितं कौमारब्रह्मचारिणः।<BR>जामदग्न्यस्य रामस्य चरितं भूरितेजसः।। <td> 1-2-169a<BR>1-2-169b
</tr>
<tr><td>
कार्तवीर्यवधो यत्र हैहयानां च वर्ण्यते।<BR>प्रभासतीर्थे पाण्डूनां वृष्णिभिश्च समागमः।। <td> 1-2-170a<BR>1-2-170b
</tr>
<tr><td>
सौकन्यमपि चाख्यानं च्यवनो यत्र भार्गवः।<BR>शर्यातियज्ञे नासत्यौ कृतवान्सोमपीथिनौ।। <td> 1-2-171a<BR>1-2-171b
</tr>
<tr><td>
ताभ्यां च यत्र स मुनिर्यौवनं प्रतिपादितः।<BR>मान्धातुश्चाप्युपाख्यानं राज्ञोऽत्रैवप्रकीर्तितं।। <td> 1-2-172a<BR>1-2-172b
</tr>
<tr><td>
जन्तूपाख्यानमत्रैव यत्र पुत्रेण सोमकः।<BR>पुत्रार्थमयजद्राजा लेभे पुत्रशतं च सः।। <td> 1-2-173a<BR>1-2-173b
</tr>
<tr><td>
ततः श्येनकपोतीयमुपाख्यानमनुत्तमम्।<BR>इन्द्राग्नी यत्र धर्मश्चाप्यजिज्ञासञ्शिबिं नृपम्।। <td> 1-2-174a<BR>1-2-174b
</tr>
<tr><td>
अष्टावक्रीयमत्रैव विवादो यत्र बन्दिना।<BR>अष्टावक्रस्य विप्रर्षेर्जनकस्याध्वरेऽभवत्।। <td> 1-2-175a<BR>1-2-175b
</tr>
<tr><td>
नैयायिकानां मुख्येन वरुणस्यात्मजेन च।<BR>पराजितो यत्र बन्दी विवादेन महात्मना।। <td> 1-2-176a<BR>1-2-176b
</tr>
<tr><td>
विजित्य सागरं प्राप्तं पितरं लब्धवानृषिः।<BR>यवक्रीतस्य चाख्यानं रैभ्यस्य च महात्मनः।<BR>गन्धमादनयात्रा च वासो नारायणाश्रमे।। <td> 1-2-177a<BR>1-2-177b<BR>1-2-177c
</tr>
<tr><td>
नियुक्तो भीमसेनश्च द्रौपद्या गन्धमादने।<BR>व्रजन्पथि महाबाहुर्दृष्टवान्पवनात्मजम्।। <td> 1-2-178a<BR>1-2-178b
</tr>
<tr><td>
कदलीषण्डमध्यस्थं हनूमन्तं महाबलम्।<BR>यत्र मन्दारपुष्पार्थे नलिनीं तामधर्षयत्।। <td> 1-2-179a<BR>1-2-179b
</tr>
<tr><td>
यत्रास्य युद्धमभवत्सुमहद्राक्षसैः सह।<BR>यक्षैश्चैव महावीर्यैर्मणिमत्प्रमुखैस्तथा।। <td> 1-2-180a<BR>1-2-180b
</tr>
<tr><td>
जटासुरस्य च वधो राक्षसस्य वृकोदरात्।<BR>वृषपर्वणो राजर्षेस्ततोऽभिगमनं स्मृतम्।। <td> 1-2-181a<BR>1-2-181b
</tr>
<tr><td>
आर्ष्टिषेणाश्रमे चैषां गमनं वास एव च।<BR>प्रोत्साहनं च पाञ्चाल्या भीमस्यात्र महात्मनः।। <td> 1-2-182a<BR>1-2-182b
</tr>
<tr><td>
कैलासारोहणं प्रोक्तं यत्र यक्षैर्बलोत्कटैः।<BR>युद्धमासीन्महाघोरं मणिमत्प्रमुखैः सह।। <td> 1-2-183a<BR>1-2-183b
</tr>
<tr><td>
समागमश्च पाण्डूनां यत्र वैश्रवणेन च।<BR>समागमश्चार्जुनस्य तत्रैव भ्रातृभिः सह।। <td> 1-2-184a<BR>1-2-184b
</tr>
<tr><td>
अवाप्य दिव्यान्यस्त्राणि गुर्वर्थं सव्यसाचिना।<BR>निवातकवचैर्युद्धं हिरण्यपुरवासिभिः।। <td> 1-2-185a<BR>1-2-185b
</tr>
<tr><td>
निवातकवचैर्घोरैर्दानवैः सुरशत्रुभिः।<BR>पौलोमैः कालकेयैश्च यत्र युद्धं किरीटिनः।। <td> 1-2-186a<BR>1-2-186b
</tr>
<tr><td>
वधश्चैषां समाख्यातो राज्ञस्तेनैव धीमता।<BR>अस्त्रसंदर्शनारम्भो धर्मराजस्य सन्निधौ।। <td> 1-2-187a<BR>1-2-187b
</tr>
<tr><td>
पार्थस्य प्रतिषेधश्छ नारदेन सुरर्षिणा।<BR>अवरोहणं पुनश्चैव पाण्डूनां गन्धमादनात्।। <td> 1-2-188a<BR>1-2-188b
</tr>
<tr><td>
भीमस्य ग्रहणं चात्र पर्वताभोगवर्ष्मणा।<BR>भुजगेन्द्रेण बलिना तस्मिन्सुगहने वने।। <td> 1-2-189a<BR>1-2-189b
</tr>
<tr><td>
अमोक्षयद्यत्र चैनं प्रश्नानुक्त्वा युधिष्ठिरः।<BR>काम्यकागमनं चैव पुनस्तेषां महात्मनाम्।। <td> 1-2-190a<BR>1-2-190b
</tr>
<tr><td>
तत्रस्थांश्च पुनर्द्रष्टुं पाण्डवान्परुषर्षभान्।<BR>वासुदेवस्यागमनमत्रैव परिकीर्तितम्।। <td> 1-2-191a<BR>1-2-191b
</tr>
<tr><td>
मार्कण्डेयसमास्यायामुपाख्यानानि सर्वशः।<BR>पृथोर्वैन्यस्य यत्रोक्तमाख्यानं परमर्षिणा।। <td> 1-2-192a<BR>1-2-192b
</tr>
<tr><td>
संवादश्च सरस्वत्यास्तार्क्ष्यर्षेः सुमहात्मनः।<BR>मत्स्योपाख्यानमत्रैव प्रोच्यते तदनन्तरम्।। <td> 1-2-193a<BR>1-2-193b
</tr>
<tr><td>
मार्कण्डेयसमास्या च पुराणं परिकीर्त्यते।<BR>ऐन्द्रद्युम्नामुपाख्यानं तथैवाङ्गिरसं स्मृतम्।। <td> 1-2-194a<BR>1-2-194b
</tr>
<tr><td>
पतिव्रतायाश्चाख्यानं तथैवाङ्गिरसं स्मृतम्।<BR>द्रौपद्याः कीर्तितश्चात्र संवादः सत्यभामया।। <td> 1-2-195a<BR>1-2-195b
</tr>
<tr><td>
पुनर्द्वैतवनं चैव पाण्डवाः समुपागताः।<BR>घोषयात्रा च गन्धर्वैर्यत्र बद्धः सुयोधनः।। <td> 1-2-196a<BR>1-2-196b
</tr>
<tr><td>
ह्रियमाणस्तु मन्दात्मा मोक्षितोऽसौ किरीटिना।<BR>धर्मराजस्य चात्रैव मृगस्वप्ननिदर्शनात्।। <td> 1-2-197a<BR>1-2-197b
</tr>
<tr><td>
काम्यके काननश्रेष्ठे पुनर्गमनमुच्यते।<BR>व्रीहिद्रौणिकमाख्यानमत्रैव बहुविस्तरम्।। <td> 1-2-198a<BR>1-2-198b
</tr>
<tr><td>
दुर्वाससोऽप्युपाख्यानमत्रैव परिकीर्तितम्।<BR>जयद्रथेनापहारो द्रौपद्याश्चाश्रमान्तरात्।। <td> 1-2-199a<BR>1-2-199b
</tr>
<tr><td>
यत्रैनमन्वयाद्भीमो वायुवेगसमो जवे।<BR>चक्रे चैनं पञ्चशिखं यत्र भीमो महाबलः।। <td> 1-2-200a<BR>1-2-200b
</tr>
<tr><td>
रामायणमुपाख्यानमत्रैव बहुविस्तरम्।<BR>यत्र रामेण विक्रम्य निहतो रावणो युधि।। <td> 1-2-201a<BR>1-2-201b
</tr>
<tr><td>
सावित्र्याश्चाप्युपाख्यानमत्रैव परिकीर्तितम्।<BR>कर्णस्य परिमोक्षोऽत्र कुण्डलाभ्यां पुरंदरात्।। <td> 1-2-202a<BR>1-2-202b
</tr>
<tr><td>
यत्रास्य शक्तिं तुष्टोऽसावदादेकवधाय च।<BR>आरणेयमुपाख्यानं यत्र धर्मोऽन्वशात्सुतम्।। <td> 1-2-203a<BR>1-2-203b
</tr>
<tr><td>
जग्मुर्लब्धवरा यत्र पाण्डवाः पश्चिमां दिशम्।<BR>एतदारण्यकं पर्व तृतीयं परिकीर्तितम्।। <td> 1-2-204a<BR>1-2-204b
</tr>
<tr><td>
अत्राध्यायशते द्वे तु संख्यया परिकीर्तिते।<BR>एकोनसप्ततिश्चैव तथाऽध्यायाः प्रकीर्तिताः।। <td> 1-2-205a<BR>1-2-205b
</tr>
<tr><td>
एकादश सहस्राणि श्लोकानां षट् शतानि च।<BR>चतुःषष्टिस्तथा श्लोकाः पर्वण्यस्मिन्प्रकीर्तिताः।। <td> 1-2-206a<BR>1-2-206b
</tr>
<tr><td>
अतः परं निबोधेदं वैराटं पर्व विस्तरम्।<BR>विराटनगरे गत्वा श्मशाने विपुलां शमीम्।। <td> 1-2-207a<BR>1-2-207b
</tr>
<tr><td>
दृष्ट्वा संनिदधुस्तत्र पाण्डवा ह्यायुधान्युत।<BR>यत्र प्रविश्य नगरं छद्मना न्यवसंस्तु ते।। <td> 1-2-208a<BR>1-2-208b
</tr>
<tr><td>
पाञ्चालीं प्रार्थयानस्य कामोपहतचेतसः।<BR>दुष्टात्मनो वधो यत्र कीचकस्य वृकोदरात्।। <td> 1-2-209a<BR>1-2-209b
</tr>
<tr><td>
पाण्डवान्वेषणार्थं च राज्ञो दुर्योधनस्य च।<BR>चाराः प्रस्थापिताश्चात्र निपुणाः सर्वतोदिशं।। <td> 1-2-210a<BR>1-2-210b
</tr>
<tr><td>
न च प्रवृत्तिस्तैर्लब्धा पाण्डवानां महात्मनाम्।<BR>गोग्रहश्च विराटस्य त्रिगर्तैः प्रथमं कृतः।। <td> 1-2-211a<BR>1-2-211b
</tr>
<tr><td>
यत्रास्य युद्धं सुमहत्तैरासील्लोमहर्षणम्।<BR>ह्रियमाणश्च यत्रासौ भीमसेनेन मोक्षितः।। <td> 1-2-212a<BR>1-2-212b
</tr>
<tr><td>
गोधनं च विराटस्य मोक्षितं यत्र पाण्डवैः।<BR>अनन्तरं च कुरुभिस्तस्य गोग्रहणं कृतम्।। <td> 1-2-213a<BR>1-2-213b
</tr>
<tr><td>
समस्ता यत्र पार्थेन निर्जिताः कुरवो युधि।<BR>प्रत्याहृतं गोधनं च विक्रमेण किरीटिना।। <td> 1-2-214a<BR>1-2-214b
</tr>
<tr><td>
विराटेनोत्तरा दत्ता स्नुषा यत्र किरीटिनः।<BR>अभिमन्युं समुद्दिश्य सौभद्रमरिघातिनम्।। <td> 1-2-215a<BR>1-2-215b
</tr>
<tr><td>
चतुर्थमेतद्विपुलं वैराटं पर्व वर्णितम्।<BR>अत्रापि परिसंख्याता अध्यायाः परमर्षिणा।। <td> 1-2-216a<BR>1-2-216b
</tr>
<tr><td>
सप्तषष्टिरथो पूर्णाः श्लोकानामपि मे शृणु।<BR>श्लोकानां द्वे सहस्रे तु श्लोकाः पञ्चाशदेव तु।। <td> 1-2-217a<BR>1-2-217b
</tr>
<tr><td>
उक्तानि वेदविदुषा पर्वण्यस्मिन्महर्षिणा।<BR>उद्योगपर्व विज्ञेयं पञ्चमं शृण्वतः परम्।। <td> 1-2-218a<BR>1-2-218b
</tr>
<tr><td>
उपप्लाव्ये निविष्टेषु पाण्डवेषु जिगीषया।<BR>दुर्योधनोऽर्जुनश्चैव वासुदेवमुपस्थितौ।। <td> 1-2-219a<BR>1-2-219b
</tr>
<tr><td>
साहाय्यमस्मिन्समरे भवान्नौ कर्तुमर्हति।<BR>इत्युक्ते वचने कृष्णो यत्रोवाच महामतिः।। <td> 1-2-220a<BR>1-2-220b
</tr>
<tr><td>
अयुध्यमानमात्मानं मन्त्रिणं पुरुषर्षभौ।<BR>अक्षौहिणीं वा सैन्यस्य कस्य किं वा ददाम्यहम्।। <td> 1-2-221a<BR>1-2-221b
</tr>
<tr><td>
वव्रे दुर्योधनः सैन्यं मन्दात्मा यत्र दुर्मतिः।<BR>अयुध्यभानं सचिवं वव्रे कृष्मं धनंजयः।। <td> 1-2-222a<BR>1-2-222b
</tr>
<tr><td>
मद्रराजं व राजानमायान्तं पाण्डवान्प्रति।<BR>उपहारैर्वञ्चायत्वा वर्त्मन्येव सुयोधनः।। <td> 1-2-223a<BR>1-2-223b
</tr>
<tr><td>
वरदं तं वरं वव्रे साहाय्यं क्रियतां मम।<BR>शल्यस्तस्मै प्रतिश्रुत्य जगामोद्दिश्य पाण्डवान्।। <td> 1-2-224a<BR>1-2-224b
</tr>
<tr><td>
शान्तिपूर्वं चाकथयद्यत्रेन्द्रविजयं नृपः।<BR>पुरोहितप्रेषणं च पाण्डवैः कौरवान्प्रति।। <td> 1-2-225a<BR>1-2-225b
</tr>
<tr><td>
वैचित्रवीर्यस्य वचः समादाय पुरोधसः।<BR>तथेन्द्रविजयं चापि यानं चैव पुरोधसः।। <td> 1-2-226a<BR>1-2-226b
</tr>
<tr><td>
संजयं प्रेषयामास शमार्थी पाण्डवान्प्रति।<BR>यत्र दूतं महाराजो धृतराष्ट्रः प्रतापवान्।। <td> 1-2-227a<BR>1-2-227b
</tr>
<tr><td>
श्रुत्वा च पाण्डवान्यत्र वासुदेवपुरोगमान्।<BR>प्रजागरः संप्रजज्ञे धृतराष्ट्रस्य चिन्तया।। <td> 1-2-228a<BR>1-2-228b
</tr>
<tr><td>
विदुरो यत्र वाक्यानि विचित्राणि हितानि च।<BR>श्रावयामास राजानं धृतराष्ट्रं मनीषिणम्।। <td> 1-2-229a<BR>1-2-229b
</tr>
<tr><td>
तथा सनत्सुजातेन यत्राध्यात्ममनुत्तमम्।<BR>मनस्तापान्वितो राजा श्रावितः शोकलालसः।। <td> 1-2-230a<BR>1-2-230b
</tr>
<tr><td>
प्रभाते राजसमितौ संजयो यत्र वा विभो।<BR>ऐकात्म्यं वासुदेवस्य प्रोक्तवानर्जुनस्य च।। <td> 1-2-231a<BR>1-2-231b
</tr>
<tr><td>
यत्र कृष्णो दयापन्नः सन्धिमिच्छन्महामतिः।<BR>स्वयमागाच्छणं कर्तुं नगरं नागसाह्वयम्।। <td> 1-2-232a<BR>1-2-232b
</tr>
<tr><td>
प्रत्याख्यानं च कृष्णस्य राज्ञा दुर्योधनेन वै।<BR>शमार्थे याचमानस्य पक्षयोरुभयोर्हितम्।। <td> 1-2-233a<BR>1-2-233b
</tr>
<tr><td>
दम्भोद्भवस्य चाख्यानमत्रैव परिकीर्तितम्।<BR>वरान्वेषणमत्रैव मातलेश्च महात्मनः।। <td> 1-2-234a<BR>1-2-234b
</tr>
<tr><td>
महर्षेश्चापि चरितं कथितं गालवस्य वै।<BR>विदुलायाश्च पुत्रस्य प्रोक्तं चाप्यनुशासनम्।। <td> 1-2-235a<BR>1-2-235b
</tr>
<tr><td>
कर्णदुर्योधनादीनां दुष्टं विज्ञाय मन्त्रितम्।<BR>योगेश्वरत्पं कृष्णेन यत्र राज्ञां प्रदर्शितम्।। <td> 1-2-236a<BR>1-2-236b
</tr>
<tr><td>
रथमारोप्य कृष्णेन यत्र कर्णोऽनुमन्त्रितः।<BR>उपायपूर्वं शौटीर्यात्प्रत्याख्यातश्च तेन सः।। <td> 1-2-237a<BR>1-2-237b
</tr>
<tr><td>
आगम्य हास्तिनपुरादुपप्लाव्यमरिंदमः।<BR>पाण्डवानां यथावृत्तं सर्वमाख्यातवान्हरिः।। <td> 1-2-238a<BR>1-2-238b
</tr>
<tr><td>
ते तस्य वचनं श्रुत्वा मन्त्रयित्वा च यद्धितम्।<BR>साङ्ग्रामिकं ततः सर्वं सञ्जं चक्रुः परंतपाः।। <td> 1-2-239a<BR>1-2-239b
</tr>
<tr><td>
ततो युद्धाय निर्याता नराश्वरथदन्तिनः।<BR>नगराद्धास्तिनपुराद्वलसंख्यानमेवच।। <td> 1-2-240a<BR>1-2-240b
</tr>
<tr><td>
यत्र राज्ञा ह्युलूकस्य प्रेषणं पाम्डवान्प्रति।<BR>श्वोभाविनि महायुद्धे दौत्येन कृतवान्प्रभुः।। <td> 1-2-241a<BR>1-2-241b
</tr>
<tr><td>
रथातिरथसंख्यानमम्बोपाख्यानमेव च।<BR>एतत्सुबहुवृत्तान्तं पञ्चमं पर्व भारते।। <td> 1-2-242a<BR>1-2-242b
</tr>
<tr><td>
उद्योगपर्व निर्दिष्टं सन्धिविग्रहमिश्रितम्।<BR>अध्यायानां शतं प्रोक्तं षडशीतिर्महर्षिणा।। <td> 1-2-243a<BR>1-2-243b
</tr>
<tr><td>
श्लोकानां षट् सहस्राणि तावन्त्येव शतानि च।<BR>श्लोकाश्च नवतिः प्रोक्तास्तथैवाष्टौ महात्मना।। <td> 1-2-244a<BR>1-2-244b
</tr>
<tr><td>
व्यासेनोदारमतिना पर्वण्यस्मिंस्तपोधनाः।<BR>अतः परं विचित्रार्थं भीष्मपर्व प्रचक्षते।। <td> 1-2-245a<BR>1-2-245b
</tr>
<tr><td>
जम्बूखण्डविनिर्माणं यत्रोक्तं संजयेन ह।<BR>यत्र यौधिष्ठिरं सैन्यं विषादमगमत्परम्।। <td> 1-2-246a<BR>1-2-246b
</tr>
<tr><td>
यत्र युद्धमभूद्धोरं दसाहानि सुदारुणम्।<BR>कश्मलं यत्र पार्थस्य वासुदेवो महामतिः।। <td> 1-2-247a<BR>1-2-247b
</tr>
<tr><td>
मोहजं नाशयामास हेतुभिर्मोक्षदर्शिभिः।<BR>समीक्ष्यादोक्षजः क्षिप्रं युधिष्ठिरहिते रतः।। <td> 1-2-248a<BR>1-2-248b
</tr>
<tr><td>
रथादाप्लुत्य वेगेन स्वयं कृष्ण उदारधीः।<BR>प्रतोदपाणिराधावद्भीष्मं हन्तुं व्यपेतभीः।। <td> 1-2-249a<BR>1-2-249b
</tr>
<tr><td>
वाक्यप्रतोदाभिहतो यत्र कृष्णेन पाण्डवः।<BR>गाण्डीवधन्वा समरे सर्वशस्त्रभृतां वरः।। <td> 1-2-250a<BR>1-2-250b
</tr>
<tr><td>
शिखण्डिनं पुरस्कृत्य यत्र पार्थो महाधनुः।<BR>विनिघ्नन्निशितैर्बाणै रथाद्भीष्ममपातयत्।। <td> 1-2-251a<BR>1-2-251b
</tr>
<tr><td>
शरतल्पगतश्चैव भीष्मो यत्र बभूव ह।<BR>षष्ठमेतत्समाख्यातं भारते पर्व विस्तृतम्।। <td> 1-2-252a<BR>1-2-252b
</tr>
<tr><td>
अध्यायानां शतं प्रोक्तं तथा सप्तदशापरे।<BR>पञ्च श्लोकसहस्राणि संख्ययाष्टौ शतानि च।। <td> 1-2-253a<BR>1-2-253b
</tr>
<tr><td>
श्लोकाश्च चतुराशीतिरस्मिन्पर्वणि कीर्तिताः।<BR>व्यासेन वेदविदुषा संख्याता भीष्मपर्वणि।। <td> 1-2-254a<BR>1-2-254b
</tr>
<tr><td>
द्रोणपर्व ततश्चित्रं बहुवृत्तान्तमुच्यते।<BR>सैनापत्येऽभिषिक्तोऽथ यत्राचार्यः प्रतापवान्।। <td> 1-2-255a<BR>1-2-255b
</tr>
<tr><td>
दुर्योधनस्य प्रीत्यर्थं प्रतिजज्ञे महास्त्रवित्।<BR>ग्रहणं धर्मराजस्य पाण्डुपुत्रस्य धीमतः।। <td> 1-2-256a<BR>1-2-256b
</tr>
<tr><td>
यत्र संशप्तकाः पार्थमपनिन्यू रणाजिरात्।<BR>भगदत्तो महाराजो यत्र शक्रसमो युधि।। <td> 1-2-257a<BR>1-2-257b
</tr>
<tr><td>
सुप्रतीकेन नागेन स हि शान्तः किरीटिना।<BR>यत्राभिमन्युं बहवो जघ्नुरेकं महारथाः।। <td> 1-2-258a<BR>1-2-258b
</tr>
<tr><td>
जयद्रथमुखा बालं शूरमप्राप्तयौवनम्।<BR>हतेऽभिमन्यौ क्रुद्धेन यत्र पार्थेन संयुगे।। <td> 1-2-259a<BR>1-2-259b
</tr>
<tr><td>
अक्षौहिणीः सप्त हत्वा हतो राजा जयद्रथः।<BR>यत्र भीमो महाबाहुः सात्यकिश्च महारथः।। <td> 1-2-260a<BR>1-2-260b
</tr>
<tr><td>
अन्वेषणार्थं पार्थस्य युधिष्ठिरनृपाज्ञया।<BR>प्रविष्टौ भारतीं सेनामप्रधृष्यां सुरैरपि।। <td> 1-2-261a<BR>1-2-261b
</tr>
<tr><td>
संशप्तकावशेषं च कृतं निःशेषमाहवे।<BR>संशप्तकानां वीराणां कोट्यो नव महात्मनाम्।। <td> 1-2-262a<BR>1-2-262b
</tr>
<tr><td>
किरीटिनाभिनिष्क्रम्य प्रापिता यमसादनम्।<BR>धृतराष्ट्रस्य पुत्राश्च तथा पाषाणयोधिनः।। <td> 1-2-263a<BR>1-2-263b
</tr>
<tr><td>
नारायणाश्च गोपालाः समरे चित्रयोधिनः।<BR>अलम्बुषः श्रुतायुश्च जलसन्धश्च वीर्यवान्।। <td> 1-2-264a<BR>1-2-264b
</tr>
<tr><td>
सौमदत्तिर्विराटश्च द्रुपदश्च महारथः।<BR>घटोत्कचादयश्चान्ये निहता द्रोणपर्वणि।। <td> 1-2-265a<BR>1-2-265b
</tr>
<tr><td>
अश्वत्थामापि चात्रैव द्रोणे युधि निपातिते।<BR>अस्त्रं प्रादुश्चकारोग्रं नारायणममर्षितः।। <td> 1-2-266a<BR>1-2-266b
</tr>
<tr><td>
आग्नेयं कीर्त्यते यत्र रुद्रमाहात्म्यमुत्तमम्।<BR>व्यासस्य चाप्यागमनं माहात्म्यं कृष्णपार्थयोः।। <td> 1-2-267a<BR>1-2-267b
</tr>
<tr><td>
सप्तमं भारते पर्व महदेतदुदाहृतम्।<BR>यत्र ते पृथिवीपालाः प्रायशो निधनं गताः।। <td> 1-2-268a<BR>1-2-268b
</tr>
<tr><td>
द्रोणपर्वणि ये शऊरा निर्दिष्टाः पुरुषर्षभाः।<BR>अत्राध्यायशतं प्रोक्तं तथाध्यायाश्च सप्ततिः।। <td> 1-2-269a<BR>1-2-269b
</tr>
<tr><td>
अष्टौ श्लोकसहस्राणि तथा नव शतानि च।<BR>श्लोका नव तथैवात्र संख्यातास्तत्त्वदर्शिना।। <td> 1-2-270a<BR>1-2-270b
</tr>
<tr><td>
पाराशर्येण मुनिनां संचिन्त्य द्रोणपर्वणि।<BR>अतः परं कर्णपर्व प्रोच्यते परमाद्भुतम्।। <td> 1-2-271a<BR>1-2-271b
</tr>
<tr><td>
सारथ्ये विनियोगश्च मद्रराजस्य धीमतः।<BR>आख्यातं यत्र पौरामं त्रिपुरस्य निपातनम्।। <td> 1-2-272a<BR>1-2-272b
</tr>
<tr><td>
प्रयाणे परुषश्चात्र संवादः कर्णशल्ययोः।<BR>हंसकाकीयमाख्यानं तत्रैवाक्षेपसंहितम्।। <td> 1-2-273a<BR>1-2-273b
</tr>
<tr><td>
वधः पाण्ड्यस्य च तथा अश्वत्थाम्ना महात्मना।<BR>दण्डसेनस्य च ततो दण्डस्य च वधस्तथा।। <td> 1-2-274a<BR>1-2-274b
</tr>
<tr><td>
द्वैरथे यत्र कर्णेन धर्मराजो युधिष्टिरः।<BR>संशयं गमितो युद्धे मिषतां सर्वधन्विनाम्।। <td> 1-2-275a<BR>1-2-275b
</tr>
<tr><td>
अन्योन्यं प्रति च क्रोधो युधिष्ठिरकिरीटिनोः।<BR>यत्रैवानुनयः प्रोक्तो माधवेनार्जुनस्य हि।। <td> 1-2-276a<BR>1-2-276b
</tr>
<tr><td>
प्रतिज्ञापूर्वकं चापि वक्षो दुःशासनस्य च।<BR>भित्त्वा वृकोदरो रक्तं पीतवान्यत्र संयुगे।। <td> 1-2-277a<BR>1-2-277b
</tr>
<tr><td>
द्वैरथे यत्र पार्थेन हतः कर्णो महारथः।<BR>अष्टमं पर्व निर्दिष्टमेतद्भारतचिन्तकैः।। <td> 1-2-278a<BR>1-2-278b
</tr>
<tr><td>
एकोनसप्ततिः प्रोक्ता अध्यायाः कर्णपर्वणि।<BR>चत्वार्येव सहस्राणि नव श्लोकशतानि च।। <td> 1-2-279a<BR>1-2-279b
</tr>
<tr><td>
चतुःषष्टिस्तथा श्लोकाः पर्वण्यस्मिन्प्रकीर्तिताः।<BR>अतः परं विचित्रार्थं शल्यपर्व प्रकीर्तितम्।। <td> 1-2-280a<BR>1-2-280b
</tr>
<tr><td>
हतप्रवीरे सैन्ये तु नेता मद्रेश्वरोऽभवत्।<BR>यत्र कौमारमाख्यानमभिषेकस्य कर्म च।। <td> 1-2-281a<BR>1-2-281b
</tr>
<tr><td>
वृत्तानि चाथ युद्धानि कीर्त्यन्ते यत्र भागशः।<BR>विनाशः कुरुमुख्यानां शल्यपर्वणि कीर्त्यते।। <td> 1-2-282a<BR>1-2-282b
</tr>
<tr><td>
शल्यस्य निधनं चात्र धर्मराजान्महात्मनः।<BR>शकुनेश्च वधोऽत्रैव सहदेवेन संयुगे।। <td> 1-2-283a<BR>1-2-283b
</tr>
<tr><td>
सैन्ये च हतभूयिष्ठे किंचिच्छिष्टे सुयोधनः।<BR>ह्रदं प्रविश्य यत्रासौ संस्तभ्यापोव्यवस्थितः।। <td> 1-2-284a<BR>1-2-284b
</tr>
<tr><td>
प्रवृत्तिस्तत्र चाख्याता यत्र भीमस्य लुब्धकैः।<BR>क्षेपयुक्तैर्वचोभिश्च धर्मराजस्य धीमतः।। <td> 1-2-285a<BR>1-2-285b
</tr>
<tr><td>
ह्रदात्समुत्थितो यत्र धार्तराष्ट्रोऽत्यमर्षणः।<BR>भीमेन गदया युद्धं यत्रासौ कृतवान्सह।। <td> 1-2-286a<BR>1-2-286b
</tr>
<tr><td>
समवाये च युद्धस्य रामस्यागमनं स्मृतम्।<BR>सरस्वत्याश्च तीर्थानां पुण्यता परिकीर्तिता।। <td> 1-2-287a<BR>1-2-287b
</tr>
<tr><td>
गदायुद्धं च तुमुलमत्रैव परिकीर्तितम्।<BR>दुर्योधनस्य राज्ञोऽथ यत्र भीमेन संयुगे।। <td> 1-2-288a<BR>1-2-288b
</tr>
<tr><td>
ऊरू भग्नौ प्रसह्याजौ गदया भीमवेगया।<BR>नवमं पर्व निर्दिष्टमेतदद्भुतमर्थवत्।। <td> 1-2-289a<BR>1-2-289b
</tr>
<tr><td>
एकोनपष्टिरध्यायाः पर्वण्यत्र प्रकीर्तिताः।<BR>संख्याता बहुवृत्तान्ताः श्लोकसंख्याऽत्र कथ्यते।। <td> 1-2-290a<BR>1-2-290b
</tr>
<tr><td>
त्रीणि श्लोकसहस्राणि द्वे शते विंशतिस्तथा।<BR>मुनिना संप्रणीतानि कौरवाणां यशोभृता।। <td> 1-2-291a<BR>1-2-291b
</tr>
<tr><td>
अतः परं प्रवक्ष्यामि सौप्तिकं पर्व दारुणम्।<BR>भग्नोरुं यत्र राजानं दुर्योधनममर्षणम्।। <td> 1-2-292a<BR>1-2-292b
</tr>
<tr><td>
अपयातेषु पार्थेषु त्रयस्तेऽभ्याययू रथाः।<BR>कृतवर्मा कृपो द्रौणिः सायाह्ने रुधिरोक्षितम्।। <td> 1-2-293a<BR>1-2-293b
</tr>
<tr><td>
समेत्य ददृशुर्भूमौ पतितं रणमूर्धनि।<BR>प्रतिजज्ञे दृढक्रोधो द्रौणिर्यत्र महारथः।। <td> 1-2-294a<BR>1-2-294b
</tr>
<tr><td>
अहत्वा सर्वपाञ्चालान्धृष्टद्युम्नपुरोगमान्।<BR>पाण्डवांश्च सहामात्यान्न विमोक्ष्यामि दंशनं।। <td> 1-2-295a<BR>1-2-295b
</tr>
<tr><td>
यत्रैवमुक्त्वा राजानमपक्रम्य त्रयो रथाः।<BR>सूर्यास्तमनवेलायामासेदुस्ते महद्वनम्।। <td> 1-2-296a<BR>1-2-296b
</tr>
<tr><td>
न्यग्रोधस्याथ महतो यत्राधस्ताद्व्यवस्थिताः।<BR>ततः काकान्बहून्रात्रौ दृष्ट्वोलूकेन हिंसितान्।। <td> 1-2-297a<BR>1-2-297b
</tr>
<tr><td>
द्रौणिः क्रोधसमाविष्टः पितुर्वधमनुस्मरन्।<BR>पाञ्चालानां प्रसुप्तानां वधं प्रति मनो दधे।। <td> 1-2-298a<BR>1-2-298b
</tr>
<tr><td>
गत्वा च शिबिरद्वारि दुर्दर्शं तत्र राक्षसम्।<BR>घोररूपमपश्यत्स दिवामावृत्य धिष्ठिरम्।। <td> 1-2-299a<BR>1-2-299b
</tr>
<tr><td>
तेन व्याघातमस्त्राणां क्रियमाणमवेक्ष्य च।<BR>द्रौणिर्यत्र विरूपाक्षं रुद्रमाराध्य सत्वरः।। <td> 1-2-300a<BR>1-2-300b
</tr>
<tr><td>
प्रसुप्तान्निशि विश्वस्तान्धृष्टद्युम्नपुरोगमान्।<BR>पाञ्चालान्सपरीवारान्द्रौपदेयांश्च सर्वशः।। <td> 1-2-301a<BR>1-2-301b
</tr>
<tr><td>
कृतवर्मणा च सहितः कृपेण च निजघ्निवान्।<BR>यत्रामुच्यन्त ते पार्थाः पञ्च कृष्णबलाश्रयात्।। <td> 1-2-302a<BR>1-2-302b
</tr>
<tr><td>
सात्यकिश्च महेष्वासः शेषाश्च निधनं गताः।<BR>पाञ्चालानां प्रसुप्तानां यत्र द्रोणसुताद्वधः।। <td> 1-2-303a<BR>1-2-303b
</tr>
<tr><td>
धृष्टद्युम्नस्य सूतेन पाण्डवेषु निवेदितः।<BR>द्रौपदी पुत्रशोकार्ता पितृभ्रातृवधार्दिता।। <td> 1-2-304a<BR>1-2-304b
</tr>
<tr><td>
कृतानशनसंकल्पा यत्र भर्तृनुपाविशत्।<BR>द्रौपदीवचनाद्यत्र भीमो भीमपराक्रमः।। <td> 1-2-305a<BR>1-2-305b
</tr>
<tr><td>
प्रियं तस्याश्चिकीर्षन्वै गदामादाय वीर्यवान्।<BR>अन्वधावत्सुसंक्रुद्धो भारद्वाजं गुरोः सुतम्।। <td> 1-2-306a<BR>1-2-306b
</tr>
<tr><td>
भीमसेनभयाद्यत्र दैवेनाभिप्रचोदितः।<BR>अपाण्डवायेति रुषा द्रौणिरस्त्रमवासडदत्।। <td> 1-2-307a<BR>1-2-307b
</tr>
<tr><td>
मैवमित्यब्रवीत्कृष्णः शमयंस्तस्य तद्वचः।<BR>यत्रास्त्रमस्त्रेण च तच्छमयामास फाल्गुनः।। <td> 1-2-308a<BR>1-2-308b
</tr>
<tr><td>
द्रौणेश्च द्रोहबुद्धित्वं वीक्ष्य पापात्मनस्तदा।<BR>द्रौणिद्वैपायनादीनां शापाश्चान्योन्यकारिताः।। <td> 1-2-309a<BR>1-2-309b
</tr>
<tr><td>
मणिं तथा समादाय द्रोणपुत्रान्महारथात्।<BR>पाण्डवाः प्रददुर्हृष्टा द्रौपद्यै जितकाशिनः।। <td> 1-2-310a<BR>1-2-310b
</tr>
<tr><td>
एतद्वै दशमं पर्व सौप्तिकं समुदाहृतम्।<BR>अष्टादशास्मिन्नद्यायाः पर्वम्युक्ता महात्मना।। <td> 1-2-311a<BR>1-2-311b
</tr>
<tr><td>
श्लोकानां कथितान्यत्र शतान्यष्टौ प्रसंख्यया।<BR>श्लोकाश्च सप्ततिः प्रोक्ता मुनिना ब्रह्मवादिना।। <td> 1-2-312a<BR>1-2-312b
</tr>
<tr><td>
सौप्तिकैषीकसंबन्धे पर्वण्युत्तमतेजसी।<BR>अत ऊर्ध्वमिदं प्राहुः स्त्रीपर्व करुणोदयम्।। <td> 1-2-313a<BR>1-2-313b
</tr>
<tr><td>
पुत्रशोकाभिसंतप्तः प्रज्ञाचक्षुर्नराधिपः।<BR>कृष्णोपनीतां यत्रासावायसीं प्रतिमां दृढां।। <td> 1-2-314a<BR>1-2-314b
</tr>
<tr><td>
भीमसेनद्रोहबुद्धिर्धृतराष्ट्रो बभञ्जह।<BR>तथा शोकाभितप्तस्य धृतराष्ट्रस्य धीमतः।। <td> 1-2-315a<BR>1-2-315b
</tr>
<tr><td>
संसारदहनं बुद्ध्या हेतुभिर्मोक्षदर्शनैः।<BR>विदुरेण च यत्रास्य राज्ञ आश्वासनं कृतम्।। <td> 1-2-316a<BR>1-2-316b
</tr>
<tr><td>
धृतराष्ट्रस्य चात्रैव कौरवायोधनं तथा।<BR>सान्तःपुरस्य गमनं शोकार्तस्य प्रकीर्तितम्।। <td> 1-2-317a<BR>1-2-317b
</tr>
<tr><td>
विलापो वीरपत्नीनां यत्रातिकरुणः स्मृतः।<BR>क्रोधावेशः प्रमोहश्च गान्धारीधृतराष्ट्रयोः।। <td> 1-2-318a<BR>1-2-318b
</tr>
<tr><td>
यत्र तान्क्षत्रियाः शूरान्सङ्ग्रामेष्वनिवर्तिनः।<BR>पुत्रान्भ्रातृन्पितॄंश्चैव ददृशुर्निहतान्रणे।। <td> 1-2-319a<BR>1-2-319b
</tr>
<tr><td>
पुत्रपौत्रवधार्तायास्तथात्रैव प्रकीर्तिता।<BR>गान्धार्याश्चापि कृष्णेन क्रोधोपशमनक्रिया।। <td> 1-2-320a<BR>1-2-320b
</tr>
<tr><td>
यत्र राजा महाप्राज्ञः सर्वधर्मभृतां वरः।<BR>राज्ञांतानि शरीराणि दाहयामास शास्त्रतः।। <td> 1-2-321a<BR>1-2-321b
</tr>
<tr><td>
तोयकर्मणि चारब्धे राज्ञामुदकदानिके।<BR>गूढोत्पन्नस्य चाख्यानं कर्णस्य पृथयात्मनः।। <td> 1-2-322a<BR>1-2-322b
</tr>
<tr><td>
सुतस्यैतदिह प्रोक्तं व्यासेन परमर्षिणा।<BR>एतदेकादशं पर्व शोकवैक्लव्यकारणम्।। <td> 1-2-323a<BR>1-2-323b
</tr>
<tr><td>
प्रणीतं सज्जनमनोवैक्लव्याश्रुप्रवर्तकम्।<BR>सप्तविंशतिरध्यायाः पर्वण्यस्मिन्प्रकीर्तिताः।। <td> 1-2-324a<BR>1-2-324b
</tr>
<tr><td>
श्लोकसप्तशती चापि पञ्चसप्ततिसंयुता।<BR>संख्यया भारताख्यानमुक्तं व्यासेन धीमता।। <td> 1-2-325a<BR>1-2-325b
</tr>
<tr><td>
अतः परं शान्तिपर्व द्वादशं बुद्धिवर्धनम्।<BR>यत्र निर्वेदमापन्नो धर्मराजो युधिष्ठिरः।। <td> 1-2-326a<BR>1-2-326b
</tr>
<tr><td>
घातयित्वा पितॄन्भ्रातॄन्पुत्रान्संबन्धिमातुलान्।<BR>शान्तिपर्वणि धर्माश्च व्याख्याताःशारतल्पिकाः।। <td> 1-2-327a<BR>1-2-327b
</tr>
<tr><td>
राजभिर्वेदितव्यास्ते सम्यग्ज्ञानबुभुत्सुभिः।<BR>आपद्धर्माश्च तत्रैव कालहेतुप्रदर्शिनः।। <td> 1-2-328a<BR>1-2-328b
</tr>
<tr><td>
यान्बुद्ध्वा पुरुषः सम्यक्सर्वज्ञत्वमवाप्नुयात्।<BR>मोक्षधर्माश्च कथिता विचित्रा बहुविस्तराः।। <td> 1-2-329a<BR>1-2-329b
</tr>
<tr><td>
द्वादशं पर्व निर्दिष्टमेतत्प्राज्ञजनप्रियम्।<BR>अत्र पर्वणि विज्ञेयमध्यायानां शतत्रयम्।। <td> 1-2-330a
</tr>
<tr><td>
विंशच्चैव तथाध्याया नव चैव तपोधाः।<BR>चतुर्दशसहस्राणि तथा सप्तशतानि च।। <td> 1-2-331a<BR>1-2-331b
</tr>
<tr><td>
सप्तश्लोकास्तथैवात्र पञ्चविंशतिसंख्यया।<BR>अत ऊर्ध्वं च विज्ञेयमनुशासनमुत्तमम्।। <td> 1-2-332a<BR>1-2-332b
</tr>
<tr><td>
यत्र प्रकृतिमापन्नः श्रुत्वा धर्मविनिश्चयम्।<BR>भीष्माद्भागीरथीपुत्रात्कुरुराजो युधिष्ठिरः।। <td> 1-2-333a<BR>1-2-333b
</tr>
<tr><td>
व्यवहारोऽत्र कार्त्स्न्येन धर्मार्थीयः प्रकीर्तितः।<BR>विविधानां च दानानां फलयोगाः प्रकीर्तिताः।। <td> 1-2-334a<BR>1-2-334b
</tr>
<tr><td>
तथा पात्रविशेषाश्च दानानां च परो विधिः।<BR>आचारविधियोगश्च सत्यस्य च परा गतिः।। <td> 1-2-335a<BR>1-2-335b
</tr>
<tr><td>
महाभाग्यं गवां चैव ब्राह्मणानां तथैव च।<BR>रहस्यं चैव धर्माणां देशकालोपसंहितम्।। <td> 1-2-336a<BR>1-2-336b
</tr>
<tr><td>
एतत्सुबहुवृत्तान्तमुत्तमं चानुशासनम्।<BR>भीष्मस्यात्रैव संप्राप्तिः स्वर्गस्य परिकीर्तिता।। <td> 1-2-337a<BR>1-2-337b
</tr>
<tr><td>
एतत्त्रयोदशं पर्व धर्मनिश्चयकारकम्।<BR>अध्यायानां शतं त्वत्र षट्चत्वारिंशदेव तु।। <td> 1-2-338a<BR>1-2-338b
</tr>
<tr><td>
श्लोकानां तु सहस्राणि प्रोक्तान्यष्टौ प्रसंख्यया।<BR>ततोऽश्वमेधिकं नाम पर्व प्रोक्तं चतुर्दशम्।। <td> 1-2-339a<BR>1-2-339b
</tr>
<tr><td>
तत्संवर्तमरुत्तीयं यत्राख्यानमनुत्तमम्।<BR>सुवर्णकोशसंप्राप्तिर्जन्म चोक्तं परीक्षितः।। <td> 1-2-340a<BR>1-2-340b
</tr>
<tr><td>
दग्धस्यास्त्राग्निना पूर्वं कृष्णात्संजीवनं पुनः।<BR>चर्यायां हयमुत्सृष्टं पाण्डवस्यानुगच्छतः।। <td> 1-2-341a<BR>1-2-341b
</tr>
<tr><td>
तत्र तत्र च युद्धानि राजपुत्रैरमर्षणैः।<BR>चित्राङ्गदायाः पुत्रेण स्वपुत्रेण धनंजयः।। <td> 1-2-342a<BR>1-2-342b
</tr>
<tr><td>
सङ्ग्रामे बभ्रुवाहेन संशयं चात्र जग्मिवान्।<BR>सुदर्शनं तथाऽऽख्यानं वैष्णवं धर्ममेव च।<BR>अश्वमेधे महायज्ञे नकुलाख्यानमेव च।। <td> 1-2-343a<BR>1-2-343b<BR>1-2-343c
</tr>
<tr><td>
इत्याश्वमेधिकं पर्व प्रोक्तमेतन्महाद्भुतम्।<BR>अध्यायानां शतं चैव त्रयोऽध्यायाश्च कीर्तिताः।। <td> 1-2-344a<BR>1-2-344b
</tr>
<tr><td>
त्रीणि श्लोकसहस्राणि तावन्त्येव शतानि च।<BR>विंशतिश्च तथा श्लोकाः संख्यातास्तत्त्वदर्शिना।। <td> 1-2-345a<BR>1-2-345b
</tr>
<tr><td>
ततस्त्वाश्रमवासाख्यं पर्व पञ्चदशं स्मृतम्।<BR>यत्र राज्यं समुत्सृज्य गान्धार्या सहितो नृपः।। <td> 1-2-346a<BR>1-2-346b
</tr>
<tr><td>
धृतराष्ट्रोश्रमपदं विदुरश्च जगाम ह।<BR>यं दृष्ट्वा प्रस्थितं साध्वी पृथाप्यनुययौ तदा।। <td> 1-2-347a<BR>1-2-347b
</tr>
<tr><td>
पुत्रराज्यं परित्यज्य गुरुशुश्रूषणे रता।<BR>यत्र राजा हतान्पुत्रान्पौत्रानन्यांश्च पार्थिवान्।। <td> 1-2-348a<BR>1-2-348b
</tr>
<tr><td>
लाकान्तरगतान्वीरानपश्यत्पुनरागतान्।<BR>ऋषेः प्रसादात्कृष्णस्य दृष्ट्वाश्चर्यमनुत्तमम्।। <td> 1-2-349a<BR>1-2-349b
</tr>
<tr><td>
त्यक्त्वा शोकं सदारश्च सिद्धिं परमिकां गतः।<BR>यत्र धर्मं समाश्रित्य विदुरः सुगतिं गतः।। <td> 1-2-350a<BR>1-2-350b
</tr>
<tr><td>
संजयश्च सहामात्यो विद्वान्गावल्गणिर्वशी।<BR>ददर्श नारदं यत्र धर्मराजो युधिष्ठिरः।। <td> 1-2-351a<BR>1-2-351b
</tr>
<tr><td>
नारदाच्चैव शुश्राव वृष्णीनां कदनं महत्।<BR>एतदाश्रमवासाख्यं पर्वोक्तं महदद्भुतम्।। <td> 1-2-352a<BR>1-2-352b
</tr>
<tr><td>
द्विचत्वारिंशदध्यायाः पर्वैतदभिसङ्ख्यया।<BR>सहस्रमेकं श्लोकानां पञ्चश्लोकशतानि च।। <td> 1-2-353a<BR>1-2-353b
</tr>
<tr><td>
षडेव च तथा श्लोकाः संख्यातास्तत्त्वदर्शिना।<BR>अतः परं निबोधेदं मौसलं पर्व दारुणम्।। <td> 1-2-354a<BR>1-2-354b
</tr>
<tr><td>
यत्र ते पुरुषव्याघ्राः शस्त्रस्पर्शहता युधि।<BR>ब्रह्मदण्डविनिष्पिष्टाः समीपे लवणाम्भसः।। <td> 1-2-355a<BR>1-2-355b
</tr>
<tr><td>
आपाने पानकलिता दैवेनाभिप्रचोदिताः।<BR>एरकारूपिभिर्वज्रैर्निजघ्नुरितरेतरम्।। <td> 1-2-356a<BR>1-2-356b
</tr>
<tr><td>
यत्र सर्वक्षयं कृत्वा तावुभौ रामकेशवौ।<BR>नातिचक्रामतुः कालं प्राप्तं सर्वहरं महत्।। <td> 1-2-357a<BR>1-2-357b
</tr>
<tr><td>
यत्रार्जुनो द्वारवतीमेत्य वृष्णिविनाकृताम्।<BR>दृष्ट्वा विपादमगमत्परां चार्तिं नरर्षभः।। <td> 1-2-358a<BR>1-2-358b
</tr>
<tr><td>
स संस्कृत्य नरश्रेष्ठं मातुलं शौरिमात्मनः।<BR>ददर्श यदुवीराणामापाने वैशसं महत्।। <td> 1-2-359a<BR>1-2-359b
</tr>
<tr><td>
शरीरं वासुदेवस्य रामस्य च महात्मनः।<BR>संस्कारं लम्भयामास वृष्णीनां च प्रधानतः।। <td> 1-2-360a<BR>1-2-360b
</tr>
<tr><td>
सवृद्धबालमादाय द्वारवत्यास्ततो जनम्।<BR>ददर्शापदि कष्टायां गाण्डीवस्य पराभवम्।। <td> 1-2-361a<BR>1-2-361b
</tr>
<tr><td>
सर्वेषां चैव दिव्यानामस्त्राणामप्रसन्नताम्।<BR>नाशं वृष्णिकलत्राणां प्रभावानामनित्यताम्।। <td> 1-2-362a<BR>1-2-362b
</tr>
<tr><td>
दृष्ट्वा निर्वेदमापन्नो व्यासवाक्यप्रचोदितः।<BR>धर्मराजं समासाद्य संन्यासं समरोचयत्।। <td> 1-2-363a<BR>1-2-363b
</tr>
<tr><td>
इत्येतन्मौसलं पर्व षोडशं परिकीर्तितम्।<BR>अध्यायाष्टौ समाख्याताः श्लोकानां च शतत्रयम्।। <td> 1-2-364a<BR>1-2-364b
</tr>
<tr><td>
श्लोकानां विंशतिश्चव संख्याता तत्त्वदर्शिना।<BR>महाप्रस्थानिकं तस्मादूर्ध्वं सप्तदशं स्मृतम्।। <td> 1-2-365a<BR>1-2-365b
</tr>
<tr><td>
यत्र राज्यं परित्यज्य पाण्डवाः पुरुषर्षभाः।<BR>द्रौपद्या सहिता देव्या महाप्रस्थानमास्थिताः।। <td> 1-2-366a<BR>1-2-366b
</tr>
<tr><td>
यत्र तेऽग्निं ददृशिरे लौहित्यं प्राप्य सागरम्।<BR>यत्राग्निना चोदितश्च पार्थस्तस्मै महात्मने।। <td> 1-2-367a<BR>1-2-367b
</tr>
<tr><td>
ददौ संपूज्य तद्दिव्यं गाण्डीवं धनुरुत्तमम्।<BR>यत्र भ्रातृन्निपतितान्द्रौपदीं च युधिष्ठिरः।। <td> 1-2-368a<BR>1-2-368b
</tr>
<tr><td>
दृष्ट्वा हित्वा जगामैव सर्वाननवलोकयन्।<BR>एतत्सप्तदशं पर्व महाप्रस्थानिकं स्मृतम्।। <td> 1-2-369a<BR>1-2-369b
</tr>
<tr><td>
यत्राध्यायास्त्रयः प्रोक्ताः श्लोकानां च शतत्रयम्।<BR>विंशतिश्च तथा श्लोकाः संख्यातास्तत्त्वदर्शिना।। <td> 1-2-370a<BR>1-2-370b
</tr>
<tr><td>
स्वर्गपर्व ततो ज्ञेयं दिव्यं यत्तदमानुषम्।<BR>प्राप्तं दैवरथं स्वर्गान्नेष्टवान्यत्र धर्मराट्।। <td> 1-2-371a<BR>1-2-371b
</tr>
<tr><td>
आरोदुं सुमहाप्राज्ञ आनृशंस्याच्छुना विना।<BR>तामस्याविचलां ज्ञात्वा स्थितिं धर्मे महात्मनः।। <td> 1-2-372a<BR>1-2-372b
</tr>
<tr><td>
श्वरूपं यत्र तत्त्यक्त्वा धर्मेणासौ समन्वितः।<BR>स्वर्गं प्राप्तःसच तथा यातनाविपुला भृशम्।। <td> 1-2-373a<BR>1-2-373b
</tr>
<tr><td>
देवदूतेन नरकं यत्र व्याजेन दर्शितम्।<BR>शुश्राव यत्र धर्मात्मा भ्रातॄणां करुणागिरः।। <td> 1-2-374a<BR>1-2-374b
</tr>
<tr><td>
निदेशे वर्तमानानां देशे तत्रैव वर्तताम्।<BR>अनुदर्शितश्च धर्मेण देवराज्ञा च पाण्डवः।। <td> 1-2-375a<BR>1-2-375b
</tr>
<tr><td>
आप्लुत्याकाशगङ्गायां देहं त्यक्त्वा स मानुषम्।<BR>स्वधर्मनिर्जितं स्थानं स्वर्गे प्राप्य स धर्मराट्।। <td> 1-2-376a<BR>1-2-376b
</tr>
<tr><td>
मुमुदे पूजितः सर्वैः सेन्द्रैः सुरगणैः सह।<BR>एतदष्टादशं पर्व प्रोक्तं व्यासेन धीमता।। <td> 1-2-377a<BR>1-2-377b
</tr>
<tr><td>
अध्यायाः पञ्च संख्याताः पर्वम्यस्मिन्महात्मना।<BR>श्लोकानां द्वे शते चैव प्रसंख्याते तपोधाः।। <td> 1-2-378a<BR>1-2-378b
</tr>
<tr><td>
नव श्लोकास्तथैवान्ये संख्याताः परमर्षिणा।<BR>अष्टादशैवमेतानि पर्वाण्येतान्यशेषतः।। <td> 1-2-379a<BR>1-2-379b
</tr>
<tr><td>
खिलेषु हरिवंशश्च भविष्यं च प्रकीर्तितम्।<BR>दश श्लोकसहस्राणि विंशच्छ्लोकशतानि च।। <td> 1-2-380a<BR>1-2-380b
</tr>
<tr><td>
खिलेषु हरिवंशे च संख्यातानि महर्षिणा।<BR>एतत्सर्वं समाख्यातं भारते पर्वसंग्रहः।। <td> 1-2-381a<BR>1-2-381b
</tr>
<tr><td>
अष्टादश समाजग्मुरक्षौहिण्यो ययुत्सया।<BR>तन्महादारुणं युद्धमहान्यष्टादशाभवत्।। <td> 1-2-382a<BR>1-2-382b
</tr>
<tr><td>
यो विद्याच्चतुरो वेदान्साङ्गोपनिषदो द्विजः।<BR>न चाख्यानमिदं विद्यान्नैव स स्याद्विचक्षणः।। <td> 1-2-383a<BR>1-2-383b
</tr>
<tr><td>
अर्थशास्त्रमिदं प्रोक्तं धर्मशास्त्रमिदं महत्।<BR>कामशास्त्रमिदं प्रोक्तं व्यासेनामितबुद्धिना।। <td> 1-2-384a<BR>1-2-384b
</tr>
<tr><td>
श्रुत्वा त्विदमुपाख्यानं श्राव्यमन्यन्न रोचते।<BR>पुंस्कोकिलगिरं श्रुत्वा रूक्षा ध्वाङ्क्षस्य वागिव।। <td> 1-2-385a<BR>1-2-385b
</tr>
<tr><td>
इतिहासोत्तमादस्माञ्जायन्ते कविबुद्धयः।<BR>पञ्चभ्य इव् भूतेभ्यो लोकसंविधयस्त्रयः।। <td> 1-2-386a<BR>1-2-386b
</tr>
<tr><td>
अस्याख्यानस्य विषये पुराणं वर्तते द्विजाः।<BR>अन्तरिक्षस्य विषये प्रजा इव चतुर्विधाः।। <td> 1-2-387a<BR>1-2-387b
</tr>
<tr><td>
क्रियागुणानां सर्वेषामिदमाख्यानमाश्रयः।<BR>इन्द्रियाणां समस्तानां चित्रा इव मनः क्रियाः।। <td> 1-2-388a<BR>1-2-388b
</tr>
<tr><td>
अनाश्रित्यैतदाख्यानं कथा भुवि न विद्यते।<BR>आहारमनपाश्रित्य शरीरस्येव धारणम्।। <td> 1-2-389a<BR>1-2-389b
</tr>
<tr><td>
इदं कविवरैः सर्वैराख्यानमुपजीव्यते।<BR>उदयप्रेप्सुभिर्भृत्यैरभिजात इवेश्वरः।। <td> 1-2-390a<BR>1-2-390b
</tr>
<tr><td>
अस्य काव्यस्य कवयो न समर्था विशेषणे।<BR>साधोरिव गृहस्थस्य शेषास्त्रय इवाश्रमाः।। <td> 1-2-391a<BR>1-2-391b
</tr>
<tr><td>
धर्मे मतिर्भवतु वः सततोत्थितानां<BR>स ह्येक एव परलोकगतस्य बन्धुः।<BR>अर्थाः स्त्रियश्च निपुणैरपि सेव्यमाना<BR>नैवाप्तभावमुपयान्ति न च स्थिरत्वम्।। <td> 1-2-392a<BR>1-2-392b<BR>1-2-392c<BR>1-2-392d
</tr>
<tr><td>
द्वैपायनौष्ठपुटनिःसृतमप्रमेयं<BR>पुण्यं पवित्रमथ पापहरं शिवं च।<BR>यो भारतं समधिगच्छति वाच्यमानं<BR>किं तस्य पुष्करजलैरभिषेचनेन।। <td> 1-2-393a<BR>1-2-393b<BR>1-2-393c<BR>1-2-393d
</tr>
<tr><td>
यदह्ना कुरुते पाप ब्राह्मणस्त्विन्द्रियैश्चरन्।<BR>महाभारतमाख्याय सन्ध्यां मुच्यति पश्चिमाम्।। <td> 1-2-394a<BR>1-2-394b
</tr>
<tr><td>
यद्रात्रौ कुरुते पापं कर्मणा मनसा गिरा।<BR>महाभारतमाख्याय पूर्वां सन्ध्यां प्रमुच्यते।। <td> 1-2-395a<BR>1-2-395b
</tr>
<tr><td>
यो गोशतं कनकशृङ्गमयं ददाति<BR>विप्राय वेदविदुषे च बहुश्रुताय।<BR>पुण्यां च भारतकथां शृणुयाच्च नित्यं<BR>तुल्यं फलं भवति तस्य च तस्य चैव।। <td> 1-2-396a<BR>1-2-396b<BR>1-2-396c<BR>1-2-396d
</tr>
<tr><td>
आख्यानं तदिदमनुत्तमं महार्थं<BR>विज्ञेयं महदिह पर्वसंग्रहेण।<BR>श्रुत्वादौ भवति नृणां सुखावगाहं<BR>विस्तीर्णं लवणजलं यथा प्लवेन।। <td> 1-2-397a<BR>1-2-397b<BR>1-2-397c<BR>1-2-397d
</tr>
<tr><td>
इति श्रीमन्महाभारते आदिपर्वणि<BR> पर्वसंग्रहपर्वणि द्वितीयोऽध्यायः <td> ।। 2 ।।
</tr>
<tr><td>
।। समाप्तं पर्वसंग्रहपर्व ।।
</tr></table>
= =
1-2-3 क्षत्र क्षत्रियजातिं। अमर्षः स्वपितुः क्षत्रियेण हतत्वाज्जातस्य क्रोधस्यासहनं तेन चोदितः प्रेरितः।।
Line ८५१ ⟶ २,४६३:
| next = [[महाभारतम्-01-आदिपर्व-003|आदिपर्व-003]]
}}
[[वर्गः:आदिपर्व]]
| |||