"महाभारतम्-01-आदिपर्व-087" इत्यस्य संस्करणे भेदः
Content deleted Content added
(लघु) Bot: adding required templates |
आदिपर्व using AWB |
||
पङ्क्तिः १६:
ययात्युपाख्यानश्रवणादिफलकथनम्।। 6 ।।
<table>
<tr><td>
'''वसुमानुवाच।''' <td> 1-87-1x
</tr>
<tr><td>
पृच्छामि त्वां वसुमानौषदश्वि-<BR>र्यद्यस्ति लोको दिवि मे नरेन्द्र।<BR>यद्यन्तरिक्षे प्रथितो महात्मन्<BR>क्षेत्रज्ञं त्वां तस्य धर्मस्य मन्ये।। <td> 1-87-1a<BR>1-87-1b<BR>1-87-1c<BR>1-87-1d
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-2x
</tr>
<tr><td>
यदन्तरिक्षं पृथिवी दिशश्च<BR>यत्तेजसा तपते भानुमांश्च।<BR>लोकास्तावन्तो दिवि संस्थिता वै<BR>तेनान्तवन्तः प्रतिपालयन्ति।। <td> 1-87-2a<BR>1-87-2b<BR>1-87-2c<BR>1-87-2d
</tr>
<tr><td>
'''वसुमानुवाच।''' <td> 1-87-3x
</tr>
<tr><td>
तांस्ते ददानि मा प्रपत प्रपातं<BR>ये मे लोकास्तव ते वै भवन्तु।<BR>क्रीणीष्वैतांस्तृणकेनापि राज-<BR>न्प्रतिग्रहस्ते यदि धीमन्प्रदुष्टः।। <td> 1-87-3a<BR>1-87-3b<BR>1-87-3c<BR>1-87-3d
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-4x
</tr>
<tr><td>
न मिथ्याऽहं विक्रयं वै स्मरामि<BR>वृथा गृहीतं शिशुकाच्छङ्कमानः।<BR>कुर्यां न चैवाकृतपूर्वमन्यै-<BR>र्विधित्समानः किमु तत्र साधुः।। <td> 1-87-4a<BR>1-87-4b<BR>1-87-4c<BR>1-87-4d
</tr>
<tr><td>
'''वसुमानुवाच।''' <td> 1-87-5x
</tr>
<tr><td>
तांस्त्वं लोकान्प्रतिपद्यस्व राज-<BR>न्मया दत्तान्यदि नेष्टः क्रयस्ते।<BR>अहं न तान्वै प्रतिगन्ता नरेन्द्र<BR>सर्वे लोकास्तव ते वै भवन्तु।। <td> 1-87-5a<BR>1-87-5b<BR>1-87-5c<BR>1-87-5d
</tr>
<tr><td>
'''शिबिरुवाच।''' <td> 1-87-6x
</tr>
<tr><td>
पृच्छामि त्वां शिबिरौशीनरोऽहं<BR>ममापि लोका यदि सन्तीह तात।<BR>यद्यन्तरिक्षे यदि वा दिवि श्रिताः<BR>क्षेत्रज्ञं त्वां तस्य धर्मस्य मन्ये।। <td> 1-87-6a<BR>1-87-6b<BR>1-87-6c<BR>1-87-6d
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-7x
</tr>
<tr><td>
यत्त्वं वाचा हृदयेनापि साधू-<BR>न्परीप्समानान्नावमंस्था नरेन्द्र।<BR>तेनानन्ता दिवि लोकाः श्रितास्ते<BR>विद्युद्रूपाः स्वनवन्तो महान्तः।। <td> 1-87-7a<BR>1-87-7b<BR>1-87-7c<BR>1-87-7d
</tr>
<tr><td>
'''शिबिरुवाच।''' <td> 1-87-8x
</tr>
<tr><td>
तांस्त्वं लोकान्प्रतिपद्यस्व राज-<BR>न्मया दत्तान्यदि नेष्टः क्रयस्ते।<BR>न चाहं तान्प्रतिपत्स्ये ह दत्त्वा<BR>यत्र गत्वा नानुशोचन्ति धीराः।। <td> 1-87-8a<BR>1-87-8b<BR>1-87-8c<BR>1-87-8d
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-9x
</tr>
<tr><td>
यथा त्वमिन्द्रप्रतिमप्रभाव-<BR>स्ते चाप्यनन्ता नरदेव लोकाः।<BR>तथाऽद्य लोके न रमेऽन्यदत्ते<BR>तस्माच्छिबे नाभिनन्दामि दायम्।। <td> 1-87-9a<BR>1-87-9b<BR>1-87-9c<BR>1-87-9d
</tr>
<tr><td>
'''अष्टक उवाच।''' <td> 1-87-10x
</tr>
<tr><td>
न चेदेकैकशो राजँल्लोकान्नः प्रतिनन्दसि।<BR>सर्वे प्रदाय भवते गन्तारो नरकं वयम्।। <td> 1-87-10a<BR>1-87-10b
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-11x
</tr>
<tr><td>
यदर्होऽहं तद्यतध्वं सन्तः सत्याभिनन्दिनः।<BR>अहं तन्नाभिजानामि यत्कृतं न मया पुरा।। <td> 1-87-11a<BR>1-87-11b
</tr>
<tr><td>
'''अष्टक उवाच।''' <td> 1-87-12x
</tr>
<tr><td>
कस्यैते प्रतिदृश्यन्ते रथाः पञ्च हिरण्मयाः।<BR>यानारुह्य नरो लोकानभिवाञ्छति शाश्वतान्।। <td> 1-87-12a<BR>1-87-12b
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-13x
</tr>
<tr><td>
युष्मानेते वहिष्यन्ति रथाः पञ्च हिरण्मयाः।<BR>उच्चैः सन्तः प्रकाशन्ते ज्वलन्तोऽग्निशिखा इव।। <td> 1-87-13a<BR>1-87-13b
</tr>
<tr><td>
'''`वैशंपायन उवाच।''' <td> 1-87-14x
</tr>
<tr><td>
अश्वमेधे महायज्ञे स्वयंभुविहिते पुरा।<BR>हयस्य यानि चाङ्गानि संनिकृत्य यथाक्रमम्।। <td> 1-87-14a<BR>1-87-14b
</tr>
<tr><td>
होताऽध्वर्युरथोद्गाता ब्रह्मणा सह भारत।<BR>अग्नौ प्रास्यन्ति विधिवत्समस्ताः षोडशर्त्विजः।। <td> 1-87-15a<BR>1-87-15b
</tr>
<tr><td>
धूमगन्धं च पापिष्ठा ये जिघ्रन्ति नरा भुवि।<BR>विमुक्तपापाः पूतास्ते तत्क्षणेनाभवन्नराः।। <td> 1-87-16a<BR>1-87-16b
</tr>
<tr><td>
एतस्मिन्नन्तरे चैव माधवी सा तपोधना।<BR>मृगचर्मपरीताङ्गी परिधाय मृगत्वचम्।। <td> 1-87-17a<BR>1-87-17b
</tr>
<tr><td>
मृगैः परिचरन्ती सा मृगाहारविचेष्टिता।<BR>यज्ञवाटं मृगगणैः प्रविश्य भृशविस्मिता।। <td> 1-87-18a<BR>1-87-18b
</tr>
<tr><td>
आघ्रायन्ती धूमगन्धं मृगैरेव चचार सा।<BR>यज्ञवाटमटन्ती सा पुत्रांस्तानपराजितान्।। <td> 1-87-19a<BR>1-87-19b
</tr>
<tr><td>
पश्यन्ती यज्ञमाहात्म्यं मुदं लेभे च माधवी।<BR>असंस्पृशन्तं वसुधां ययातिं नाहुषं यदा।। <td> 1-87-20a<BR>1-87-20b
</tr>
<tr><td>
दिविष्ठं प्राप्तमाज्ञाय ववन्दे पितरं तदा।<BR>तदा वसुमनापृच्छन्मातरं वै तपस्विनीम्।। <td> 1-87-21a<BR>1-87-21b
</tr>
<tr><td>
भवत्या यत्कृतमिदं वन्दनं पादयोरिह।<BR>कोयं देवोपमो राजा याऽभिवन्दसि मे वद।। <td> 1-87-22a<BR>1-87-22b
</tr>
<tr><td>
'''माधव्युवाच।''' <td> 1-87-23x
</tr>
<tr><td>
शृणुध्वं सहिताः पुत्रा नाहुषोयं पिता मम।<BR>ययातिर्मम पुत्राणां मातामह इति स्मृतः।। <td> 1-87-23a<BR>1-87-23b
</tr>
<tr><td>
पूरुं मे भ्रातरं राज्ये समावेश्य दिवं गतः।<BR>केन वा कारणेनैवमिह प्राप्तो महायशाः।। <td> 1-87-24a<BR>1-87-24b
</tr>
<tr><td>
'''वैशंपायन उवाच।''' <td> 1-87-25x
</tr>
<tr><td>
तस्यास्तद्वचनं श्रुत्वा स्वर्गाद्भ्रष्टेति चाब्रवीत्।<BR>सा पुत्रस्य वचः श्रुत्वा संभ्रमाविष्टचेतना।। <td> 1-87-25a<BR>1-87-25b
</tr>
<tr><td>
माधवी पितरं प्राह दौहित्रपरिवारितम्।<BR>तपसा निर्जिताँल्लोकान्प्रतिगृह्णीष्व मामकान्।। <td> 1-87-26a<BR>1-87-26b
</tr>
<tr><td>
पुत्राणामिव पौत्राणां धर्मादधिगतं धनम्।<BR>स्वार्थणेव वदन्तीह ऋषयो धर्मपाठकाः।<BR>तस्माद्दानेन तपसा चास्माकं दिवमाव्रज।। <td> 1-87-27a<BR>1-87-27b<BR>1-87-27c
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-28x
</tr>
<tr><td>
यदि धर्मफलं ह्येतच्छोभनं भविता तव।<BR>दुहित्रा चैव दौहित्रैस्तारितोऽहं महात्मभिः।। <td> 1-87-28a<BR>1-87-28b
</tr>
<tr><td>
तस्मात्पवित्रं दौहित्रमद्यप्रभृति पैतृके।<BR>त्रीणि श्राद्धे पवित्राणि दौहित्रः कुतपस्तिलाः।। <td> 1-87-29a<BR>1-87-29b
</tr>
<tr><td>
त्रीणि चात्र प्रशंसन्ति शौचमक्रोधमत्वराम्।<BR>भोक्तारः परिवेष्टारः श्रावितारः पवित्रकाः।। <td> 1-87-30a<BR>1-87-30b
</tr>
<tr><td>
दिवसस्याष्टमे भागे मन्दीभवति भास्करे।<BR>स कालः कुतपो नाम पितॄणां दत्तमक्षयम्।। <td> 1-87-31a<BR>1-87-31b
</tr>
<tr><td>
तिलाः पिशाचाद्रक्षन्ति दर्भा रक्षन्ति राक्षसात्।<BR>रक्षन्ति श्रोत्रियाः पङ्क्तिं यतिभिर्भुक्तमक्षयम्।। <td> 1-87-32a<BR>1-87-32b
</tr>
<tr><td>
लब्ध्वा पात्रं तु विद्वांसं श्रोत्रियं सुव्रतं शुचिम्।<BR>स कालः कालतो दत्तं नान्यथा काल इष्यते।। <td> 1-87-33a<BR>1-87-33b
</tr>
<tr><td>
'''वैशंपायन उवाच।''' <td> 1-87-34x
</tr>
<tr><td>
एवमुक्त्वा ययातिस्तु पुनः प्रोवाच बुद्धिमान्।<BR>सर्वे ह्यवभृथस्नातास्त्वरध्वं कार्यगौरवात्।।' <td> 1-87-34a<BR>1-87-34b
</tr>
<tr><td>
'''अष्टक उवाच।''' <td> 1-87-35x
</tr>
<tr><td>
आतिष्ठ स्वरथं राजन्विक्रमस्व विहायसम्।<BR>वयमप्यनुयास्यामो यदा कालो भविष्यति।। <td> 1-87-35a<BR>1-87-35b
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-36x
</tr>
<tr><td>
सर्वैरिदानीं गन्तव्यं सह स्वर्गजितो वयम्।<BR>एष नो विरजाः पन्था दृश्यते देवसद्मनः।। <td> 1-87-36a<BR>1-87-36b
</tr>
<tr><td>
'''वैशंपायन उवाच।''' <td> 1-87-37x
</tr>
<tr><td>
`अष्टकश्च शिबिश्चैव काशेयश्च प्रतर्दनः।<BR>ऐक्ष्वाकवो वसुमनाश्चत्वारो भूमिपास्तदा।<BR>सर्वे ह्यवभृथस्नाताः स्वर्गताः साधवः सह।।' <td> 1-87-37a<BR>1-87-37b<BR>1-87-37c
</tr>
<tr><td>
तेऽधिरुह्य रथान्सर्वे प्रयाता नृपस्तमाः।<BR>आक्रमन्तो दिवं भाभिर्धर्मेणावृत्य रोदसी।। <td> 1-87-38a<BR>1-87-38b
</tr>
<tr><td>
'''अष्टक उवाच।''' <td> 1-87-39x
</tr>
<tr><td>
अहं मन्ये पूर्वमेकोऽस्मि गन्ता<BR>सखा चेन्द्रः सर्वथा मे महात्मा।<BR>कस्मादेवं शिबिरौशीनरोऽय-<BR>मेकोऽत्यगात्सर्ववेगेन वाहान्।। <td> 1-87-39a<BR>1-87-39b<BR>1-87-39c<BR>1-87-39d
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-40x
</tr>
<tr><td>
अददद्याचमानाय यावद्वित्तमविन्दत।<BR>उशीनरस्य पुत्रोऽयं तस्माच्छ्रेष्ठोहि वः शिबिः।। <td> 1-87-40a<BR>1-87-40b
</tr>
<tr><td>
दानं तपः संत्यमथाऽपि धर्मो<BR>ह्रीः श्रीः क्षमा सौम्यमथो विधित्सा।<BR>राजन्नेतान्यप्रमेयाणि राज्ञः<BR>शिबेः स्थितान्यप्रतिमस्य बुद्ध्या।। <td> 1-87-41a<BR>1-87-41b<BR>1-87-41c<BR>1-87-41d
</tr>
<tr><td>
एवं वृत्तो ह्रीनिषेवश्च यस्मा-<BR>त्तस्माच्छिबिरत्यगाद्वै रथेन। <td> 1-87-42a<BR>1-87-42b
</tr>
<tr><td>
'''वैशंपायन उवाच।''' <td> 1-87-42x
</tr>
<tr><td>
अथाष्टकः पुनरेवान्वपृच्छ-<BR>न्मातामहं कौतुकेनेन्द्रकल्पम्।। <td> 1-87-42c<BR>1-87-42d
</tr>
<tr><td>
पृच्छामि त्वां नृपते ब्रूहि सत्यं<BR>कुतश्च कश्चासि सुतश्च कस्य।<BR>कृतं त्वया यद्धि न तस्य कर्ता<BR>लोके त्वदन्यः क्षत्रियो ब्राह्मणो वा।। <td> 1-87-43a<BR>1-87-43b<BR>1-87-43c<BR>1-87-43d
</tr>
<tr><td>
'''ययातिरुवाच।''' <td> 1-87-44x
</tr>
<tr><td>
ययातिरस्मि नहुषस्य पुत्रः<BR>पूरोः पिता सार्वबौमस्त्विहासम्।<BR>गुह्यं चार्थं मामकेभ्यो ब्रवीमि<BR>मातामहोऽहं भवतां प्रकाशम्।। <td> 1-87-44a<BR>1-87-44b<BR>1-87-44c<BR>1-87-44d
</tr>
<tr><td>
सर्वामिमां पृथिवीं निर्जिगाय<BR>दत्त्वा प्रतस्थे विपिनं ब्राह्मणेभ्यः।<BR>मेध्यानश्वानेकशतान्सुरूपां-<BR>स्तदा देवाः पुण्यभाजो भवन्ति।। <td> 1-87-45a<BR>1-87-45b<BR>1-87-45c<BR>1-87-45d
</tr>
<tr><td>
अदामहं पृथिवीं ब्राह्मणेभ्यः<BR>पूर्णामिमामखिलां वाहनेन।<BR>गोभिः सुवर्णेन धनैश्च मुख्यै-<BR>स्तदाऽददं गाः शथमर्बुदानि।। <td> 1-87-46a<BR>1-87-46b<BR>1-87-46c<BR>1-87-46d
</tr>
<tr><td>
सत्येन मे द्यौश्च वसुन्धरा च<BR>तथैवाग्निज्वर्लते मानुषेषु।<BR>न मे वृथा व्याहृतमेव वाक्यं<BR>सत्यं हि सन्तः प्रतिपूजयन्ति।। <td> 1-87-47a<BR>1-87-47b<BR>1-87-47c<BR>1-87-47d
</tr>
<tr><td>
यदष्टक प्रब्रवीमीह सत्यं<BR>प्रतर्दनं चौषदश्विं तथैव।<BR>सर्वे च लोका मुनयश्च देवाः<BR>सत्येन पूज्या इति मे मनोगतम्।। <td> 1-87-48a<BR>1-87-48b<BR>1-87-48c<BR>1-87-48d
</tr>
<tr><td>
यो नः स्वर्गजितः सर्वान्यथावृत्तं निवेदयेत्।<BR>अनसूयुर्द्विजाग्र्येभ्यः स लभेन्नः सलोकताम्।। <td> 1-87-49a<BR>1-87-49b
</tr>
<tr><td>
'''वैशंपायन उवाच।''' <td> 1-87-50x
</tr>
<tr><td>
एवं राजा स महात्मा ह्यतीव<BR>स्वैर्दौहित्रैस्तारितोऽमित्रसाह।<BR>त्यक्त्वा महीं परमोदारकर्मा<BR>स्वर्गं गतः कर्मभिर्व्याप्य पृथ्वीम्।। <td> 1-87-50a<BR>1-87-50b<BR>1-87-50c<BR>1-87-50d
</tr>
<tr><td>
।। इति श्रीमन्महाभारते आदिपर्वणि<BR> संभवपर्वणि सप्ताशीतितमोऽध्यायः।। 87 ।। <td>
</tr></table>
= =
1-87-2 यत् यत् तपते प्रकाशयति।।
Line १६२ ⟶ ४७४:
| next = [[महाभारतम्-01-आदिपर्व-088|आदिपर्व-088]]
}}
[[वर्गः:आदिपर्व]]
| |||