साहाय्यम्:देवनागरीलिप्या कथं लेखनीयम्?
देवनागरीलिप्या उट्टङ्कनार्थं बहवः उपायाः (बरह, श्रीलिपि, ऐलिप्...) विद्यन्ते । एतेषु कस्यचित् उपायस्य प्रयोगं कर्तुम् अर्हति अथवा विकि-अन्तर्भूतायाः व्यवस्थायाः उपयोगं कर्तुम् अर्हति ।
विकि-निवेश-प्रणाली
सम्पाद्यताम्संस्कृत विकिपीडिया इति स्थले सम्पादनार्थे अन्तर्निर्मितं सम्पादकोपकरणमपि उपलभ्यते। इदं ध्वन्यात्मक-लिप्यन्तरणमाधारितं अस्ति। तस्य प्रयोगार्थे देवनागरी- लिप्यां 'क' इत्यक्षरं लिखितुं 'ka' टंकणं करोतु। एतस्याः तालिकायाः सहयोगेन देवनागर्या लेखितुं शक्यते -
प्रणवः
सम्पाद्यताम्| प्रणवः | English letters to type |
|---|---|
| ॐ | OM |
स्वराः
सम्पाद्यताम्| स्वराः | English letter(s) to type |
|---|---|
| अ | a |
| आ | A अथवा aa |
| इ | i |
| ई | I अथवा ii |
| उ | u |
| ऊ | U अथवा uu |
| ऋ | R |
| ॠ | RR |
| लृ | Ll |
| ॡ | Lll |
| ऎ | e |
| ए | E |
| ऐ | ai |
| ऒ | o |
| ओ | O |
| औ | au |
| अं | aM |
| अः | aH |
व्यञ्जनानि
सम्पाद्यताम्वर्गीयव्यञ्जनानि
| 'क'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| क | ka |
| ख | kha |
| ग | ga |
| घ | gha |
| ङ | nga |
| 'च'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| च | cha |
| छ | chha |
| ज | ja |
| झ | jhha |
| ञ | nja |
| 'ट'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| ट | Ta |
| ठ | Tha |
| ड | Da |
| ढ | Dha |
| ण | Na |
| 'त'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| त | ta |
| थ | tha |
| द | da |
| ध | dha |
| न | na |
| 'प'वर्गः | English letter(s) to type |
|---|---|
| प | pa |
| फ | pha |
| ब | ba |
| भ | bha |
| म | ma |
अवर्गीयव्यञ्जनानि
| अन्तस्थाः | English letter(s) to type |
|---|---|
| य | ya |
| र | ra |
| ल | la |
| ळ | La |
| ऴ | zha |
| व | va |
| ऊष्माणि | English letter(s) to type |
|---|---|
| श | Sa |
| ष | sha |
| स | sa |
| ह | ha |
गुणिताक्षराणि
सम्पाद्यताम्क = ka
का = kaa
कि = ki
की = kI
कु = ku
कू = kU
कृ = kR
कॄ = kRR
कॢ = kLl
कॣ = kLll
कॅ = ke^
कॆ = ke
के = kE
कै = kai
कॉ = ko^
कॊ = ko
को = kO
कौ = kau
कं = kaM
कः = kaH
संयुक्ताक्षराणि
सम्पाद्यताम्क्क = kka
ङ्क = ngka
ङ्ङ = ngnga
च्च = chcha
ञ्च = njcha
ञ्ञ = njnja
ट्ट = TTa
ण्ट = NTa
ण्ण = NNa
त्त = tta
न्त = nta
न्न = nna
प्प = ppa
म्प = mpa
म्म = mma
ख्य = khya
ग्ध = gdha
द्य = dya
क्र = kra
त्र = tra
द्ध = ddha
र्क = rka
न्द = nda
न्द्र = ndra
ग्द्ध = gddha
चिह्नानि
सम्पाद्यताम्| देवनागरी | English letter(s) to type | Use | |
|---|---|---|---|
| विरामः | ् | ~ | suppresses inherent vowel |
| अनुस्वारः | ं | M | |
| विसर्गः | ः | H | |
| प्रश्लेषः अथवा अवग्रहः | ऽ | // | |
| पूर्णविरामः - अर्धचरणः | । | . | |
| पूर्णविरामः - पूर्णचरणः (दीर्धविरामः) |
॥ | .. | |
| संक्षेपकम् | ॰ | Not defined | Devanagari-specific abbreviations |
| उदात्तः | ॑ | Not defined | vedic tone 'udatta'/'svarita' |
| अनुदात्तः | ॒ | Not defined | vedic tone 'anudatta' |
| ॓ | Not defined | grave accent | |
| ॔ | Not defined | acute accent | |
| ़ | ` | for extending the alphabet to new letters. For example, to produce क़ you can type k`a |
संख्याः
सम्पाद्यताम्| संख्या | English numeral to type |
|---|---|
| ० | 0 |
| १ | 1 |
| २ | 2 |
| ३ | 3 |
| ४ | 4 |
| ५ | 5 |
| ६ | 6 |
| ७ | 7 |
| ८ | 8 |
| ९ | 9 |
अन्तर्वर्तिना लिपिपरिवर्तकोपकरणेन देवनागरीटङ्कनसमये आङ्ग्ललिपिना सङ्ख्याङ्कः याथातथ्यम् इष्यते चेत्, आदौ \ इति चिह्नं टङ्कितव्यं, ततः सङ्ख्याङ्कः टङ्कितव्यः। यथा हि, \1 इति टङ्कनेन 1 इत्यागमिष्यति। (en: While typing in Devanagari using the in-built transliteration tool, to get an English numeral as itself, type the \ symbol first, and then type the numeral. For example, typing \1 will give 1.)
Devanagri inscript
सम्पाद्यताम्InScript is the standard keyboard for Indian scripts. The image shows Devanagri inscript.
बाह्यसम्पर्कतन्तुः
सम्पाद्यताम्- देवनागरी-उपकरणमञ्जूषा
- माइक्रोसाफ्ट् इण्डिक आइएमई (फोनेटिक, रेमिंगटन तथा इनस्क्रिप्ट् )
- इण्डिक् इनपुट् एक्सटेन्शन् फायरफक्स एक्सटेन्शन् (फोनेटिक् तथा इनस्क्रिप्ट्)
- इन्दीवरदेवनागरीसम्पादनम्
- बरह
- गमभन
- गूगल् देवनागरी लिप्यन्तरणम्