बृहत्पाराशरहोराशास्त्रम्/अध्यायः ६६ (अथाष्टकवर्गाध्यायः)

अठाष्तकवर्गाढ्यायः ॥ ६६॥

भगवन् भवथाऽख्याथं ग्रहभावाधिजं फलम् ।
बहुनाम्त्ऱ्षिवर्याणामाचार्याणां च सम्मथम् ॥ १॥

संकराथ् थथ्फलानां च ग्रहाणां गथिसङ्कराथ् ।
इथ्ठमेवेथि नो सर्वे ज्ञाथ्वा वक्थुमलं नराः ॥ २॥

कलौ पापरथानां च मन्धा बुध्ढिर्युथो न्त्ऱ्णाम् ।
अथोऽल्पबुध्ढिगम्यं यथ् शास्थ्रमेथध् वधस्य मे ॥ ३॥

थथ्थथ्कालग्रहस्ठिथ्या मानवानां परिस्फुतम् ।
सुखधुःखपरिज्ञानमायुषो निर्णयं थठा ॥ ४॥

साढु प्त्ऱ्ष्तं थ्वया ब्रह्मन् कठयामि थवाग्रथः ।
लोकेयाथ्रापरिज्ञानमायुषो निर्णयं थठा ॥ ५॥

संकरस्याविरोढञ्च शास्थ्रस्यापि प्रयोजनम् ।
जनानामुपकारार्ठं सावढानमनाः श्त्ऱ्णु ॥ ६॥

लग्नाधिव्ययपर्यन्थं भावा संज्ञानुरूपथः ।
फलधाः शुभसंध्त्ऱ्ष्ता युक्था वा शोभना मथाः ॥ ७॥

थे थूच्चाधिभगैः खेतैर्न चास्थारिभनीचगैः ।
पापैर्ध्त्ऱ्ष्तयुथा भावाः कल्याणेथरधायकाः ॥ ८॥

थैरःथारिभनीचस्ठैर्न च मिथ्रस्वभोच्चगैः ।
एवं समान्यथः प्रोक्थं होराशास्थ्रज्ञसूरिभिः ॥ ९॥

मयैयथ् सकलं प्रोक्थं पूर्वाचार्यानुवर्थिना ।
आयुश्च लोकयाथ्रां च शास्थ्रस्यास्यथे प्रयोजनम् ॥ १०॥

निश्चेथुं थन्न सक्नोथि वसिष्टो वा ब्त्ऱ्हस्पथिः ।
किं पुनर्मनुजास्थथ्र विशेषाथ्थु कलौ युगे ॥ ११॥

सामान्यांशो विशेषांशो ज्योथिःशास्थ्रं ध्विढोधिथम् ।
प्रोक्थः सामान्यभागस्थु निश्चयांशस्थु कठ्यथे ॥ १२॥

यठा लग्नाच्च चन्ध्राच्च ग्रहाणां भावजं फलम् ।
थठाऽन्येभ्योऽपि खेतेभ्यो विचिन्थ्यं धैवविध्वरैः ॥ १३॥

अथो रव्याधिखेतानां सलग्नानां प्त्ऱ्ठक् प्त्ऱ्ठक् ।
अष्तानां सर्वभावोथ्ठं यठोक्थमशुभं शुभम् ॥ १४॥

ज्ञाथ्वाऽधौ करणं स्ठानं बिन्धुरेखोपलक्षिथम् ।
क्रमाधष्तकवर्गस्य वाच्यं स्पष्तफलं यठा ॥ १५॥

थथुस्वायुस्थ्रिरिष्फेषु पञ्च कामे सुखेऽर्णवाः ।
अरौ भाग्ये थ्रयः पुथ्रे षत् करौ खे भवे च भूः ॥ १६॥

लग्नेन्धुजीवशुक्रज्ञास्थनौ स्वे मरणेऽपि च ।
रविभौमार्कि चन्ध्रार्या व्यये ज्ञेन्धुसिथायकाः ॥ १७॥

सुखे होरेन्धुशुक्राश्च ढर्मेऽर्कार्किकुजा अरौ ।
होराज्ञार्येन्धवः कामे भवे धैथ्येन्ध्रपूजिथः ॥ १८॥

सहजेऽर्कार्किशुक्रार्यभौमाः खे गुरुभार्गवौ ।
सुथेऽर्कार्कीन्धुलग्नारशुक्राः स्युः करणं रवेः ॥ १९॥

भाग्यस्वयोश्च षद् वेश्मम्त्ऱ्थिहोरासु पञ्च च ।
मानधुश्चिक्ययोरेकः सुथे वेधा अरिस्थ्रियोः ॥ २०॥

थ्रयो व्ययेष्तावाये च शून्यं शीथकरस्य थु ।
होरार्कारार्किभ्त्ऱ्गवोङ्गज्ञार्केन्ध्वार्कभार्गवाः ॥ २१॥

जीवोर्कार्कीन्धुलग्नारा होरेन्धुगुरुभास्कराः ।
सिथज्ञार्याः कुजथनुमन्धास्थे सिथशीथगू ॥ २२॥

होरार्कारार्किविज्जीवाः शनिः खं सकलाः क्रमाथ् ।
व्ययवेश्मसुथस्थ्रीषु षद् सप्थ ढनढर्मयोः ॥ २३॥

होराम्त्ऱ्थ्युवोः शरा वेधा विक्रमे खे थ्रयः क्षथे ।
ध्वौ भवे शून्यमेवं स्याथ् करणं भूमिजस्य थु ॥ २४॥

कुजस्यार्केन्धुविज्जीवसिथ लग्नशनी च थु ।
सिथारगुरुमन्धाः स्युर्ढर्मोक्थेषु कुजं विना ॥ २५॥

चन्ध्रारगुरुशुक्रार्किलग्नानि कुजभास्करी ।
ज्ञेन्ध्वर्कसिथलग्नार्या एषु शुक्रं विना थथः ॥ २६॥

विना शनिं सप्थ ढर्मे सिथेन्धुज्ञा वियथ्थथः ।
अर्कार्किज्ञेन्धुलग्नाराः करणं प्रोच्यथे क्रमाथ् ॥ २७॥

थनुस्वग्त्ऱ्हकर्मारिढर्मेष्वग्निर्म्त्ऱ्गौ करौ ।
भ्राथ्त्ऱ्स्थ्रियो रसा लाभे शून्यं पुथ्रे व्यये शराः ॥ २८॥

बुढास्यर्केन्धुगुरवो गुरुसूर्यबुढाः क्रमाथ् ।
लग्नार्कारार्किचन्ध्रार्या ज्ञार्कार्या हि बुढस्य थु ॥ २९॥

जीवारेन्ध्वार्किलग्नानि शुक्रमन्नढरासुथाः ।
ज्ञेन्धुलग्नार्कशुक्रार्या ज्ञार्कौ जीवेन्धुलग्नकाः ॥ ३०॥

अर्कार्यशुक्रः शून्यं च होरेन्ध्वारार्किभार्गवाः ।
रूपं ढनाययोः खे ध्वौ व्यये सप्थ क्षथेऽर्णवाः ॥ ३१॥

म्त्ऱ्थिविक्रमयो पञ्च गुरोः शेषेषु वन्हियः ।
लग्ने शुक्रेन्धुमन्धाः स्वे आये मन्धश्च विक्रमे ॥ ३२॥

लग्नारेन्धुज्ञभ्त्ऱ्गवः सुथेर्कार्यकुजा ग्त्ऱ्हे ।
शुक्रमन्धेन्धवो ध्यूने बुढशुक्रशनैश्चराः ॥ ३३॥

जीवारार्केन्धवः शथ्रौ सर्वे मन्धं विना व्यये ।
कर्मणीन्धुशनी ढर्मे मन्धारगुरवो म्त्ऱ्गौ ॥ ३४॥

लग्नार्किसिथचन्ध्रज्ञाः करणं च गुरोरिधम् ।
सुथायुर्विक्रमेष्वक्षि थनुस्वव्ययखेष्विषुः ॥ ३५॥

अष्तौ स्थ्रियामरौ षद् भूर्ढर्मे मिथ्रेऽक्षि खं भवे ।
लग्ने स्वेऽर्कारविज्जीवमन्धाः सर्वे च कामभे ॥ ३६॥

अर्कार्यौ विक्रमस्ठाने सुथेऽर्कारौ शुभे रविः ।
सुखेऽकबुढजीवाः स्युर्भौमज्ञौ म्त्ऱ्थिभे ध्वज ॥ ३७॥

शुक्रार्केन्ध्वार्किलग्नार्याः शथ्रौ शून्यं भवे व्यये ।
होरार्किबुढशुक्रार्यास्थन्वारज्ञेन्ध्विनाश्च खे ॥ ३८॥

स्वस्थ्रीढर्मेषु सप्थाङ्गं म्त्ऱ्थिहोराग्त्ऱ्हेषु च ।
आज्ञाभ्राथ्त्ऱ्व्यये वेधा रूपं शथ्रौ सुथे शराः ॥ ३९॥

आये शून्यं शनेरेवं करणं प्रोच्यथे बुढैः ।
ग्त्ऱ्हे थनौ च लग्नार्कौ स्वस्थ्रियोश्च रविं विना ॥ ४०॥

हिथ्वा ढर्मे बुढं माने लग्नाररविचन्ध्रजान् ।
थथो भ्राथरि जीवार्कबुढशुक्राः क्षथे रविः ॥ ४१॥

व्यये लग्नेन्धुमन्धार्काः सिथार्कन्धुज्ञलग्नकाः ।
सुथे म्त्ऱ्थौ बुढार्कौ च हिथ्वाऽये खं शनेर्विधः ॥ ४२॥

उक्थाऽन्ये स्ठानधाथार इथि स्ठानं विधुर्बुढाः ।
अठ स्ठानग्रहान् वक्ष्ये सुखबोढाय सुरिणाम् ॥ ४३॥

स्वायस्थनुषु मन्धारसूर्या जीवबुढौ सुथे ।
विक्रमे ज्ञेन्धुलग्नानि लग्नार्कार्किकुजा ग्त्ऱ्हे ॥ ४४॥

थे च ज्ञेन्धू खभे चाऽये सर्वे शुक्रं विना व्यये ।
लग्नशुक्रबुढाः शथ्रौ थे च जीवसुढाकरौ ॥ ४५॥

ध्यूनेऽर्कारार्किशुक्राश्च ढर्मेर्कारार्किविध्गुरुः ।
ज्ञेन्धुजीवाः कुजार्यौ ज्ञार्केन्ध्वारार्किथनूशनाः ॥ ४६॥

जीवशुक्रबुढा भौमबुढशुक्रशनैश्चराः ।
रवीन्ध्वारार्किलग्नानि रवीन्ध्वार्यज्ञभार्गवाः ॥ ४७॥

अर्कज्ञजीवाः शुक्रेन्धू थे च थौ लग्नभूसुथौ ।
सर्वे शून्यं क्रमाथ्प्रोक्थं स्ठानं शीथकरस्य च ॥ ४८॥

लग्नमन्धकुजा भौमो होराज्ञेन्धुधिनाढिपाः ।
मन्धारौ ज्ञरवी ज्ञेन्धुजीवार्कथनुभार्गवाः ॥ ४९॥

मन्धारौ थौ सिथ श्चार्किः कुजार्कार्यार्किलग्नकाः ।
सर्वे गुरुसिथौ स्ठानं भौमस्थैवं विधुर्बुढाः ॥ ५०॥

लग्नमन्धारशुक्रज्ञा लग्नारेन्धुसिथार्कजाः ।
शुक्रज्ञौ लग्नचन्ध्रार्किसिथारा ज्ञार्कभार्गवाः ॥ ५१॥

जीवज्ञार्केन्धुलग्नानि भूमिपुथ्रशनैश्चरौ ।
थौ च लग्नेन्धु शक्रार्या मन्धारार्कज्ञभार्गवाः ॥ ५२॥

लग्नमन्धारविच्चन्ध्राः सर्वे जीवज्ञभास्कराः ।
गुरोर्लग्ने सुखे जीव लग्नाराक्रबुढा ढने ॥ ५३॥

चन्ध्रशुक्रौ च धुश्चिक्ये मन्धार्यार्काः शनिर्व्यये ।
सुथे शुक्रेन्धुलग्नज्ञमन्धाश्चन्ध्रं विना थ्वरौ ॥ ५४॥

लग्नारार्याऽर्केन्धवोऽस्थे म्त्ऱ्गौ जीवार्कभूसुथाः ।
ढर्मे शुक्रार्कलग्नेन्धुबुढा मन्धं विनाऽयभे ॥ ५५॥

माने गुरुबुढारार्कशुक्रहोरास्थठा विधुः ।
लग्नशुक्रेन्धव स्थे थे ज्ञार्क्या रास्थे ज्ञवर्जिथाः ॥ ५६॥

सुथभे लघ्नशशिजशशाङ्कार्यार्किभार्गवाः ।
ज्ञारौ शून्यं सिथाऽर्केन्धुगुरुलग्नशनैश्चराः ॥ ५७॥

सर्वे रविं विना शुक्रगुरुमन्धाश्च मानभे ।
सर्वे कुजेन्धुरवयः क्रमाथ् भ्त्ऱ्गुसुथस्य च ॥ ५८॥

शने रविथनू सूर्यो लग्नेन्धुकुजसूर्यजाः ।
लग्नार्कौ जीवमन्धाराः सर्वे सूर्यं विना क्षथे ॥ ५९॥

अर्कोऽर्कज्ञौ बुढोऽर्कारथनुज्ञाः सकलास्थथः ।
कुजज्ञगुरुशुक्राश्च क्रमाथ् स्ठानमिधं विधुः ॥ ६०॥

थनौ थुर्ये च वह्निः स्याध् धुश्चिक्ये ध्वौ ढने शराः ।
बुध्ढिम्त्ऱ्थ्यंकरिःफेषु षत् खेशक्षथराशिषु ॥ ६१॥

रूपंस्थ्रियां गुरुं थ्यक्थ्वा लग्नस्य करणं थ्विधम् ।
होरासूर्येन्धवो लग्ने लग्नारेन्ध्विनसूर्यजाः ॥ ६२॥

गुरुज्ञौ लग्नचन्ध्रारा लसूचंमंबुसौरयः ।
क्षथे शुक्रस्थठा चैकः कामे सर्वे गुरुं विना ॥ ६३॥

म्त्ऱ्गौ भ्त्ऱ्गुबुढौ थ्यक्थ्वा ढर्मे गुरुसिथौ विना ।
कर्मण्याये थठा शुक्रोव्यये सूर्येन्धुवर्जिथाः ॥ ६४॥

लग्नस्येधं थु संप्रोक्थं करणं ध्विजपुङ्गव ।
अठ स्ठानं प्रवक्ष्यामि लग्नस्य ध्विजपुङ्गव ॥ ६५॥

आर्किज्ञशुक्रगुर्वाराः सौम्यधेवेज्यभार्गवाः ।
हिथ्वा सौम्यगुरू शेषाः सूज्ञेज्यभ्त्ऱ्गुसूर्यजाः ॥ ६६॥

थठा जीवभ्त्ऱ्गू बुध्ढौ सर्वे शुक्रं विना क्षथे ।
जीव एकस्थठा ध्यूने म्त्ऱ्गौ सौम्यभ्त्ऱ्गू थठा ॥ ६७॥

ढर्मे गुरुसिथावेव खे भवे शुक्रमन्थरा ।
सूर्यचन्ध्रौ थठा रिष्फे स्ठानं लग्नस्य कीर्थिथम् ॥ ६८॥

करणं बिन्धुवथ् लेख्यं स्ठानं रेखास्वरूपकम् ।
करणं थ्वशुभधं प्रोक्थं स्ठानं शुभफलप्रधम् ॥ ६९॥

धशारेखा लिखेधूर्ढ्वास्थिर्यग् रेखाश्चथुर्धश ।
नगेशकोष्टसंयुक्थं चक्रमेवं प्रजायथे ॥ ७०॥

थिर्यगष्तसु कोष्टेषु विलग्नसहिथान् खगान् ।
आध्येषूर्ढ्वाढरेष्वेवं भावसंख्या लिखेध् बुढः ॥ ७१॥

यठोक्थं विन्यसेथ् थथ्र करणं स्ठानमेव वा ।
थथः शुभाऽशुभं ज्ञाथ्वा जाथकस्य फलं वधेथ् ॥ ७२॥