पद्मिनीपरिणयः/षष्ठोऽङ्कः
॥ अथ षष्ठोऽङ्कः ॥
(ततः प्रविशति भास्करोऽरुणश्च)
भास्कर:-सखे ! कीदृशो विवाहवृत्तान्तः ?
अरुणः-वयस्य, किं कथयामि मन्दभाग्यः ।
- सद्यः स्वेन वितीर्णभूषणगणालङ्कारिताङ्गीं वधूं
- जीमूतः कमलालयं प्रति गतः शीघ्रं समानीयताम् ।
- कासारेण विवाहमण्डपसदोमध्यस्थितेनादरात्
- सन्दत्तां प्रतिगृह्य तुष्टहृदयः प्राप्तेप्सितार्थोऽभवत् ॥
भा-सखे ! किं निर्वर्तितपरिणयाऽऽसीत् पद्मिनी ?
अरु-न केवलं निर्वर्तितपरिणया । परन्तु भर्तारमनुगता प्रायासीच्च ।
भा-हा प्रेयसि ! क्व प्रयातासि । (इति मूर्च्छति) ।
अरु-सखे ! समाश्वसिहि (इति पटान्तेन वीजयति) ।
भा-(नेत्रे उन्मील्य) सखे ! किं सत्यं पद्मिन्या जीमूतवशङ्गतत्वम् ?
अरु-(स्वगतम्) हा । कष्टम् ।
- भूयोऽपि जीमूतवशं गतेति श्रुत्वा वचो मे स्वयमेव मूर्च्छेत् ।
- असत्यमेषाऽन्यवशा न चेति ब्रवीमि वाक्यं किमहं विगर्ह्यम् ॥
- (प्रकाशम्) सखे ! किं परकलत्रविषयविचारेण ।
भास्क-अपि सत्यं जीमूतवशं गता पद्मिनी ?
अरु-कथमसत्यं ब्रवीमि ।
भा--
- कुशिकसुत इव स्याच्छारदानन्द एष
- क्षितिदुहितुरिव श्रीरामभद्रेण योगे ।
- घटन इह मया द्राक् साधु कासारपुत्र्या
- इति मम हृदि क्लृप्तिर्व्यर्थतां प्रापदेवम् ॥
- कुशिकसुत इव स्याच्छारदानन्द एष
- हा विधे ! मम दयमान इव पूर्वस्यां रजन्यां योजयन् वल्लभां मया सद्यो विघाट्य परां शुचं प्रापयसि माम् । (कण्ठान्मालिकामवमुच्य दर्शयन्) सखे !
- एषा तदीयकरसारसयुग्ममुक्ता कण्ठे मया सकुतुकं सहसा गृहीता ।
- माला मनोहरतमा समनन्दयन्मामेतावदन्तमधुना हृदयं दुनोति ॥
- हा विधे ! मम दयमान इव पूर्वस्यां रजन्यां योजयन् वल्लभां मया सद्यो विघाट्य परां शुचं प्रापयसि माम् । (कण्ठान्मालिकामवमुच्य दर्शयन्) सखे !
(इति मालां भूमौ निक्षिप्य, भूयोऽप्यादाय) अथ मालिके !। मन्दभागाऽसि । यतः
- तस्याः करौ किसलयप्रतिमौ विहाय
- मां प्राप्तवत्यसि पुनः कृशपुण्यमत्र ।
- एतां भवान् कथमपीह सखे नयंस्तां
- पुण्यं भजेत यदियं बत खिद्यतीव ॥
- तस्याः करौ किसलयप्रतिमौ विहाय
अरु-सखे ! कुतस्त्वमेवमधीरोऽसि ?
भा-कुतो मे धीरता । पुरा मुरारिमहिलासमाराधनसमये
- सा स्वस्तिकासनमवाप्य कराब्जतर्ज-
- न्यङ्गुष्ठलग्नकुसुमा दरमीलिताक्षी ।
- उत्तानिताकृतिलता चलिताधरेष
- त्तत्तादृशी मम पुरः किल वर्ततेऽद्य ॥
- सा स्वस्तिकासनमवाप्य कराब्जतर्ज-
सखे ! नूनं प्रिया मम सरोरुहलोचना सा
- जीमूतनीचवशमेत्य पुनर्न जीवेत् ।
- स्मृत्वैव मामियमसून् क्षणतो विमुञ्चेत्
- तां संस्मरन्नहमपि प्रजहामि जीवम् ॥
(इति पतति) ।
अरु–(उत्थाप्य) अलमावेगेन ।
भा-
- यस्याः कटाक्षलहरीव मधुव्रतालिः
- यस्याः कचावलिरिवाभिनवाम्बुनीली ।
- यस्या इवाननमहर्मुखबुद्धमब्जं
- द्रक्ष्यामि तां पुनरहं क्व सखे ! सखेलाम् ॥
- यस्याः कटाक्षलहरीव मधुव्रतालिः
अरु–वयस्य !
- भवादृशाश्च स्वप्रेमभाजनं जनमात्मना ।
- संस्मृत्य मुक्तधैर्याश्चेत्किं पुनः प्राकृता भुवि ॥ भास्क-सखे !
- स्वप्रेमपात्रमिति यत्तदहं विसोढुं शक्नोमि सारसदृशीतरहस्तभाजि ।
- साऽवोचदन्यवशगा यदि सद्य एव प्राणांस्त्यजेयमिति यत्तदसह्यमास्ते ॥
सखे ! कुतो भवति दृष्टं शुभनिमित्तमपि विफलम् ?
- स्पृशति मयि गात्रयष्टिं तस्याः प्रथमं करेण कुतुकंब ।
- न्यपतत्प्रदीप्तदीपादर्चिःपुष्पं क्षितौ शनैः सुशुभम् ॥
हन्त ! मातः ! मधुसूदनप्रणयिनि !
- याऽनन्यभक्तिरखिलेश्वरि ! कामिताप्त्यै
- कारुण्यमेव भवदीयमियेष भूयः ।
- तां पद्मिनीं विमतहस्तवशे निपात्य
- पश्यन्त्यसून् विजहतीं सहसे कथं त्वम् ॥
- याऽनन्यभक्तिरखिलेश्वरि ! कामिताप्त्यै
जननि-
- यस्मिन्प्रसीदसि जने त्रियुगप्रिये ! त्वं
- तस्यापदेति विलयं समुदेति सम्पत् ।
- इत्यत्र कोऽपि विशयो न भवत्प्रसाद-
- प्राप्तिः किमल्पतपसाऽत्र जनेन लभ्या ॥
- यस्मिन्प्रसीदसि जने त्रियुगप्रिये ! त्वं
- अम्ब ! प्रसीद मयि किञ्चिदिदं मदीयं
- विज्ञापनं शृणु निरुन्धि भवत्तनूजम् ।
- यो मां निहन्ति विशिखैः करुणाविहीनो
- रन्ध्रं प्रतीक्ष्य निशितैरपि पुष्यरूपैः ॥
- अम्ब ! प्रसीद मयि किञ्चिदिदं मदीयं
अरु–वयस्य ! समाश्वस्य मनो विनोदय क्रीडावनदर्शनेन ।
भास्क-सखे ! आरामरामणीयकं पश्यतो मम समेधते विरहानलः ।
- तरुणतरुगणेषु द्योतमाना प्रसूना-
- वलिरिह मदनस्य क्रूरबाणत्वमेत्य ।
- हृदि मम निपतन्ती बाधते ज्यात्वमत्र
- भ्रमदलिततिरेवोपैति हा निर्घृणस्य ॥ अथवा । चम्पककुसुमावलोकनेन हृदयं विनोदयामि । यदस्मिन् मधुपसञ्चाराभावात् निर्गुणता भवति । गुणसङ्गं विना शरस्योदञ्चनं न सिद्ध्यति खलु ! । (इति चम्पकमुपसृत्य) सखे ! हन्त
- तरुणतरुगणेषु द्योतमाना प्रसूना-
- बाणा न मकरकेतोश्चम्पककुसुमानि विरहिलोकस्य ।
- हृदयप्रदाहकानि ज्वलितानि महान्त्यलातचक्राणि ॥
अथवा !
- भोश्चम्पक सखे हिंसा न युक्ता मयि ते यतः ।
- मत्प्रियानासिकौपम्यं दधासि परदुर्लभम् ॥
अरु-(स्वगतम्) हन्त सखा । दशाननापहृतसीतावियुक्तस्य श्रीरामभद्रस्य दशां प्राप्तः ।
- (प्रकाशम्) सखे ! कथं उन्मादावस्थां गतोऽसि ।
भास्क-
- कुसुमशर नमस्ते तिग्मबाणप्रयोगा-
- द्विरम परभृत त्वां नौमि मौनं भजस्व ।
- मलयपवन मां त्वं मा स्पृश स्याः सुपुण्यो
- मयि कथमतिदीने नास्ति वोऽत्रानुकम्पा ॥
- कुसुमशर नमस्ते तिग्मबाणप्रयोगा-
अरु-वयस्य ! विपन्निकष एव पुरुषाणां मनोधृतिहेम परीक्ष्यते ।
भास्क-
- [१]अत्यन्तभीषणतमःक्षितिभृत्क्षणेन
- यत्तेजसि स्फुरति दूरमुपैति कामम् ।
- यस्याशनिप्रतिभयादपि भीर्न मेघात्
- सोऽहं बिभेमि मदनस्य परं हि बाणात् ॥
- [१]अत्यन्तभीषणतमःक्षितिभृत्क्षणेन
इह हि !
- सर्वं लोचनगोचरं भवति मे कल्पान्तकालोपमं
- सर्वे सम्प्रति कर्णभागविषयाः संवर्त्तमेघारवाः ।
- एवं तावदहो भवेन्न विशयो यावत्प्रियां नो दृशा
- द्रक्ष्यामि श्रवणेन तन्मृदुगिरं श्रोष्यामि नाहं सखे ॥ सखे ! कुतः प्रेयस्या दर्शनमितः परम् ?
- मत्कृते हरिणीनेत्रा प्राणान्मुन्ञ्चेन्न संशयः ।
- तत्कृतेऽसून्न मोक्ष्यामि यदि स्यान्मे कृतघ्नता ॥
तत् प्रवर्धय जातवेदसम् ।
अरु-अलं सम्भ्रमेण ।
भा--
- यस्यां निवासमयते सततं दृढं श्री-
- [२]र्या लोकमङ्गलकरी भुवनत्रयस्य ।
- तस्या विकासमिह काममकुर्वता मे
- कोऽर्थो भवेदहह तेन महोदयेन ॥
- यस्यां निवासमयते सततं दृढं श्री-
अरु-- सखे ! सर्वथा रक्षद्भिः प्राणान् चिरादाप्यते हि श्रेयः ।
भा–सखे ! मा रौत्सीर्मम मरणम् । मारो हि समारोपयति मुहुर्ज्यां धनुषि मम वेधनाय । (इति मूर्च्छति) ।
अरु-(स्वगतम्) सखा कथञ्चिदपि समाश्वासनं नेतव्य इव भाति । किं कुर्मः ? (पुरो निरीक्ष्य) आगच्छति मधुव्रता द्रुतं किमर्थम् ?
मधुव्रता—(प्रविश्य) अय्य ! अरुण ! कुदो तुह वअस्सो मुच्छिओ । (आर्य ! अरुण ! कुतः तव वयस्यो मूर्च्छितः) ।
अरु-भद्रे ! कथमजानतीव सख्युर्मूर्च्छाकारणं पृच्छसि ?
मधु-जदि जाणेमि किं पुछिस्सं ? (यदि जानामि किं प्रक्ष्यामि)?
अरु-किमन्यत्कारणमस्य पद्मिनीविश्लेषं विना मूर्छायाम् ?
मधु-(स्व) एदे जहत्थं ण मुणंति । तदो पुणोऽपि से विरहवेअणं वद्धअंती तदो समएमि । (प्रकाशम्) अय्य ! एदं बोहेहि, समस्ससेमि । (एतौ यथार्थं न जानीत: । तत: पुनरपि अस्य विरहवेदनां वर्धयन्ती ततः शमयामि । (प्र) आर्य ! एतं बोधय, समाश्वासयामि । (अरुण: वस्त्रान्तेन वीजयन्)
अरु-सखे ! उतिष्ठ ।
भास्क-(उन्मील्य नेत्रे) भद्रे ! किं तव सखी भ्रमरिका पद्मिनीमनुगता ? मधु-को संसओ । कहं पदुमिणीए अणुगमणं विणा भमरिआजीवणं ?। (कस्संशयः कथं पद्मिन्यनुगमनं विना भ्रमरिकाजीवनम् ?)।
भास्क-हा ! भ्रमरिकाऽपि द्रष्टुं न लभ्यते ।
- अवीक्षमाणो दयिताममुष्याः
- संसर्गसम्प्राप्तमनोज्ञशीलाम् ।
- आलीमहं वा कलयामि पात्रीं
- सङ्गेन मल्ल्या इव सौरभाढ्याम् ॥
- अवीक्षमाणो दयिताममुष्याः
मधु-अय्य ! कुदो परकळतं कामअन्तो एवं सोअसि ? (अर्य ! कुत: परकलत्रं कामयमान एवं शोचसि ? ।
भा-हा कष्टम् । पद्मिनी परकलत्रं संवृत्तेति । इतः परं किमस्ति मे शोच्यम् ।
मधु-अय्य ! अरुण ! महप्पाणं एआरिसाणं मणं परकळत्तं ण कामइस्सदि खु ।
- (आर्य ! अरुण ! महात्मनामेतादृशानां मनः परकलत्रं न कामयिष्यते खलु ? ) ।
अरु-तत्त्वमाह भवती ।
भास्क-(स्व)
- रे चित्त ? कस्मात्परदारकामं भजत्सदा पापमुपैषि मूढ !
- यद्वा प्रवृत्तिस्तव निन्द्यकर्मण्येतावदन्तं न कदाचिदासीत् ॥
(इति मुखं नमयति) ।
अरु- भद्रे !
- न हि कामयते साध्वीं परदारतया स्थिताम् ।
- किन्तु तामात्मविश्लेषान्म्रियमाणां तु शोचति ॥
भास्क-भद्रे ! त्वं क्व प्रस्थिताऽसि ?
मधु-इदो एव्व (इत एव) ।
अरु–किन्निमित्तम् ?
मधु-अज्जो समस्सणिज्जोति महाराएण णियुतह्मि । (आर्यस्समाश्वासनीय इति महाराजेन नियुक्ताऽसि) ।
भास्क-कथमाश्वासनीयोऽहं सम्प्रत्येतां दशां प्रपन्नः । मधु-किं भट्टदारिआए भद्द्रे मिळन्ते सुहसूअणं णिमित्तं ण दिट्टम् ।
(किं भर्तृदारिकया भद्रे मिलति शुभसूचकं निमित्तं न दृष्टम् ?) ।
भास्क-भद्रे !
- तां पश्यति प्रथममिन्दुमुखीं कृशाङ्गीं
- मय्यादरान्मम हि दक्षिणमक्ष्यवल्गत् ।
- तां संस्पृशत्यथ च बाहुरसव्य एष
- निष्कारणं द्रुतमवेपत भूपकन्याम् ॥
- तां पश्यति प्रथममिन्दुमुखीं कृशाङ्गीं
मधु-तारिसं णिमित्तं कहं भवे विफलम् ? (तादृशं निमित्तं कथं भवेद्विफलम्?) ।
भास्क-कथमभूदिति भण ।
मधु-होदु । कहं वा भअवदीये ळच्छीए समाराहणं कामिदं ण करिस्सदि पदुमिणीए ।
(भवतु, कथं वा भगवत्या लक्ष्म्याः समाराधनं कामितं न करिष्यति पद्मिन्याः) ।
भास्क-कामितं नाकरोदिति ब्रूहि ।
मधु-तहा भणिदुं मह जीहा ण पसरइ । (तथा भणितुं मम जिह्वा न प्रसरति) ।
अरु-कुत: ?
मधु-तत्थ काळणं भवे । (तत्र कारणं भवेत् ) ।।
अरु–किं जानासि तत्र कारणम् ?
मधु-देवीए भत्ती एव्व काळणम् । (देव्या भक्तिरेव कारणम्) ।
भास्क-सखे ! किं वृथा विलम्बेन ? प्रवर्धय पावकम् ।
मधु-किं णिमित्तम् ? (किन्निमितम् ?)
भास्क-प्रवेशाय ।
मधु-कहिम् ? (क्व ?)
भास्क-अग्नौ ।
मधु-कस्स किदे । (कस्य कृते) ।
भास्क-शरीरत्यागाय ।
भास्क-
यन्मे शरीरं दयिता स्मरन्ती सन्त्यजेदसून् ।
हृतकस्यास्य रक्षायां न फलं वेद्मि केिञ्चन ॥
मधु-तुह सरीरं सुमरंती सा ण पाणे मुंचे । (तव शरीरं स्मरन्ती सा न प्राणान्मुञ्चेत्) ।
भास्क-किं तस्या मयि प्रणयातिशयमजानतीव ब्रूषे ? ।
मधु-जाणेमि एव्व । (जानाम्येव) ।
भास्क-सखे ! मुधा मां धनञ्जयं प्रवेष्टुकामं रुन्धे मधुव्रता ।
मधु-अहं ण करिस्सं तुह धणञ्जअप्पवेसरोहणम् । (अहं न करिष्यामि तव धनञ्जय प्रवेशरोधनम्) ।
भास्क-भद्रे !
त्वं दयाभरसम्पूर्णहृदयाऽद्य निवेदय ।
इमं कासारराजाय प्रणामं चरमं मम ।
(इत्यञ्जलिं धत्ते)
मधु–को णिदेसो पदुमिणीए' (को निदेशः पद्मिन्याः ?)
भास्क-भद्रे ! किमर्थं परलोकं प्राप्तायाः तस्य निदेशं कामयसे ?
मधु-जदि परळोअं ण पता ? (यदि परलोकं न प्राप्ता ?)
अलब्ध्वा मां प्रियं दैवात्परस्यापि वशं गता ।
यदि जीवति सा तस्यै निदेशोऽनुचितः खलु ॥
मधु-(सस्मितम्) परवसं गआ जदि एव्व सा जीवइ ताए णिदेसो अणुइदो । (परवशङ्गता यद्येव सा जीवति तस्यै निदेशोऽनुचितः) ।
भास्क-(ससग्भ्रमम्) किं न परवशं गता ? ।
मधु-जदि पदुमिणी पिअं विणा परं पत्ता कहं कासारो जीवे ।
कहं वा भमरिआ । कहं वा अहं जीवेमि । (यदि पद्मिनी प्रियं विना परं प्राप्ता कथं कासारो जीवेत् ? कथं वा भ्रमरिका ? कथं वा अहं जीवामि ?) ।
अरु--सखे ! भद्राया वचनमस्माकं भ्रदं जनयतीव । तन्न सम्भ्रमः कार्यः ।
भास्क--सखे ! मम समाश्वासनोपायोऽयम् ।
मधु-जहत्थं कहिअ तुह समस्सासणिमित्तं एव्व आअदह्मि । (यथार्थं कथयित्वा तव समाश्वासनिमित्त्तमेवागताऽस्मि) ।
अरु-भद्रे ! किं यथार्थम् ?
मधु-मए समं तुह्मे आअदा जदि सअं एव्व विण्णादं भवे जहत्थं । (मया समं युवां आगतौ यदि, स्वयमेव विज्ञातं भवेद्यथार्थम्) ।
अरु-सखे ! सह भद्रया गत्वा तत्त्वं जानीवः ।
भास्क-न मे रोचते राजमन्दिरोपसरणम् ।
अरु-सखे ! या मधुव्रता भवतः पुरा पद्मिनीप्राप्तिमार्गं प्रादर्शयत्, सैवेदानीमपि भवदनुकूलतां प्राप्नोति । ततस्तदीयमनुसर्त्तव्यं वर्त्म ।
भास्क-यथा रोचते सख्ये । (इति परिक्रामति) ।
मधु-इदो इदो । (इत इत:) ।
भास्क-(अप) सखे ! केवलमबलावचनमनुसृत्य परिहास्यतां प्राप्तौ भवाव इति शङ्के
अरु-(अप) वयस्य ! मा शङ्किष्ठास्तथा ।
|
अघटितघटनायां वा घटितविघटने यदस्ति चातुर्यम् |
भास्क-भद्रे! केन निर्मितोऽयं धरान्तर्गृहप्रवेशाय पन्थाः ?
अरु-सखे !
पार्श्वद्वन्द्वोल्लासिहस्तावलम्बो
नात्यायामोत्तुङ्गसोपानपङ्क्तिः ।
अश्रान्त्याऽङ्घ्रिन्यासयोग्योऽतिहृद्यः
शक्यो बालैरप्ययं शीघ्रमेतुम् ॥
(सर्वे महीगृहप्रवेशं नाटयन्ति) ।
भास्क--मसृणविमलचित्रग्रावभित्ति प्रमृष्ट-
स्फटिकतलमशेषैर्वस्तुभिर्दर्शनीयैः ।
विलसितमतितुङ्गे चोर्ध्वभागे वितान-
प्रभृतिभिरभिरामं मण्डनैर्भूमिवेश्म ॥
मणिदीपावलिध्वस्तध्यान्तमुच्चासनव्रजम्।
अतिकोमलनैर्मल्यहृद्यशय्योपधानकम् ॥
मधु-हळा ! भमरिके! इदो इदो । (हला भ्रमरिके इत इतः) ।
(प्रविश्य भ्रमरिका, उभौ प्रणमति)
भास्क-भद्रे ! अपि कुशलम् ?
मधु-(अपवार्य) हळा, किंवि विणोदं करिअ तदो जहत्थं कहेहि । (हला ! किमपि विनोदं कृत्वा ततो यथार्थं कथय) ।
भास्क-भद्रे, किमास्ते तव सखी कुशलिनी ?
भ्रम-जा होन्तं अळद्धवती, ताए कहं कुशळम् ? (या भवन्तमलब्धवती तस्याः कथं कुशलम् ?)
भास्क-अयि मधुव्रते ! पद्मिनीं दर्शयिष्यामीति त्वं मां कुतः प्रलोभितवत्यसि ?
मधु-अय्य ! जं सही भमरिआ कहिदवई ते अहं तुमं विण्णाविदवदी । (आर्य ! यत्सखी भ्रमरिका कथितवती तदहं त्वां विज्ञापितवती) ।
भास्क-भ्रमरिके, क्व पद्मिनी ?
भ्रम-जीमूअक्संगदेत्ति सव्वेहिं विदिअं खु । (जीमूतवशङ्गतेति सर्वैर्विदितं खलु) ।
भास्क-मधुव्रते, मां प्रातारयः ।
मधु-अय्य, ममस्सिं णो अवराहो । (आर्य ! मयि नो अपराधः) ।
भास्क–हा प्रियतमे ! (इति मूर्च्छति) ।
भ्रम-हळा ! पदुमिणि, इदो पविसिअ फरिसिहि पिअम् । (हला ! पद्मनि, इतः प्रविश्य स्पृश प्रियम्) ।
(प्रविश्य पद्मिनी अभिभृशति भास्करम्)
भ्रम-हळा ! तिरोहिआ होहि । (हला ! तिरोहिता भव) ।
पद्मि-(तिरोधत्ते भित्त्वन्तरे) ।
भास्क-(उन्मील्य) (स्व)कुतोऽहं हिमजलपूर्णसरसि मज्जानीव !
भ्रम-अय्य, अवि समस्सासं गओसि ? (आर्य ! अपि समाश्वासं गतोऽसि ?)। भास्क—भद्रे !
- अत्र समाश्वासकरं वस्तु न पश्यामि मन्मथशरार्तेः ।
- पुलकितमानन्देन स्विन्नं गात्रं च जायते कस्मात् ॥
अरु-(अप) सखे ! समाश्वसिहि ! मम जीवितहेतोस्तव जीवातुरत्रैव वर्तते ।
भास्क-( सामोदम्) भद्रे भ्रमरिके ! यदि दर्शयसि दृश्यां मम जीवितदानसुकृतं प्राप्स्यति ।
भ्रम-(सस्मितम्) (भास्करकरमवलम्ब्य)। इतो दृश्यताम् (इति पद्मिनीं दर्शयति)
अरु–सखे ! भद्रमस्तु (इति निष्क्रान्तः) ।
भास्क--
- जीमूतान्निर्गता सेयं हन्त सौदामनीलता ।
- दिष्ट्याऽद्य विलयं नैति जगदेकविलासिनी ॥
भद्रे ! मधुव्रते ! भ्रमरिके !
- युवाभ्यां प्रापिता साध्वी मम सन्तनुते मुदम् ।
- श्रद्वया प्रज्ञया विद्या लम्भितेव विनिर्मला ॥
भ्रम-हळा ! अह्मो गच्छह्यो । (हला ! आवां गच्छावः) । (इति निष्क्रान्ते)
भास्क-
- मातः कैटपवैरिप्रेयसि भवतीं विना परं दैवम् ।
- अस्ति किममर्त्यवन्द्ये स्वस्ति विधातुं नृणामलं भजताम् ॥
अयि जीवितसञ्जीविनि ! प्रदेहि परिष्वङ्गं मङ्गलाय मे ।
(इति पद्मिनीमालिङ्गन् निप्क्रान्त: )।
॥ इति पद्मिनीपरिणये षष्ठोऽङ्कः ॥