"पृष्ठम्:मेघदूतम् (सञ्जीविनीव्याख्यासमेतम्).djvu/२८" इत्यस्य संस्करणे भेदः
No edit summary |
|||
| पुटस्थितिः | पुटस्थितिः | ||
| - | + | परिष्कृतम् | |
| पुटाङ्गम् (उपयोगार्थम्) : | पुटाङ्गम् (उपयोगार्थम्) : | ||
| पङ्क्तिः १: | पङ्क्तिः १: | ||
याग्दे ध्वनौ ।। आस्वादे च रसं प्राहुः" इति शब्दार्णवे ॥ ननु तत्प्रार्थनाम |
याग्दे ध्वनौ ।। आस्वादे च रसं प्राहुः" इति शब्दार्णवे ॥ ननु तत्प्रार्थनाम- |
||
न्तरेण कथं तत्रानुभवो युज्यतेत्यत आह स्त्रीणामिति ॥ स्त्रीणां प्रियेषु |
न्तरेण कथं तत्रानुभवो युज्यतेत्यत आह स्त्रीणामिति ॥ स्त्रीणां प्रियेषु |
||
विषये विभ्रमो विलास एवाद्यं प्रणयव वनं प्रार्थनावाक्यं हि । स्त्रीणामेष |
|||
स्वभावो यद्विलासैरेव रागप्रकाशनम् । न तु कण्ठत इति भावः ॥ विभ्र- |
स्वभावो यद्विलासैरेव रागप्रकाशनम् । न तु कण्ठत इति भावः ॥ विभ्र- |
||
मश्चात्र नाभिसन्दर्शनादिरुक्त एव ॥ |
मश्चात्र नाभिसन्दर्शनादिरुक्त एव ॥ |
||
| पङ्क्तिः ७: | पङ्क्तिः ७: | ||
{{gap}}निर्विन्ध्याया विरहावस्थां वर्णयंस्तन्निराकरणं प्रार्थयते |
{{gap}}निर्विन्ध्याया विरहावस्थां वर्णयंस्तन्निराकरणं प्रार्थयते |
||
{{bold|<poem>{{gap}} |
{{bold|<poem>{{gap}}वेणीभूनप्रतनुसंलिलाऽमा बतीतस्य सिन्धुः |
||
{{gap}}{{gap}}पाण्डुच्छाया |
{{gap}}{{gap}}पाण्डुच्छाया तटरुहतम्भ्रंशिभिर्जीर्णपर्णैः । |
||
{{gap}}सौभाग्यं ते |
{{gap}}सौभाग्यं ते सुभगं विरहावस्थया व्यञ्जयन्ती |
||
{{gap}}{{gap}} |
{{gap}}{{gap}}कार्श्यं येन त्यजति विधिना स त्वयैवोपपाद्यः ॥२६॥</poem>}} |
||
{{gap}} |
{{gap}}वेर्णाति ॥ अवेणी वेणीभूतं वेण्याकारं प्रतनु स्तोकं च सलिलं |
||
यस्याः सा तथोक्ता । अन्यत्र |
यस्याः सा तथोक्ता । अन्यत्र वेणीभूतकेशपाशेति च ध्वन्यते । रुह- |
||
न्तीति रुहाः इगुपधलक्षणः कप्रत्ययः । |
न्तीति रुहाः इगुपधलक्षणः कप्रत्ययः । तटयो रुहा ये तरवस्तेभ्यो |
||
भ्रश्यन्तीति तथोक्तैः |
भ्रश्यन्तीति तथोक्तैः जीर्णपणैः शुष्कपत्रैः पाण्डुच्छाया पाण्डुवर्णा । |
||
अत एव हे सुभग विहारवस्थया पूर्वोक्तप्रकारया करणेन ॥ अतीत |
अत एव हे सुभग विहारवस्थया पूर्वोक्तप्रकारया करणेन ॥ अतीत- |
||
स्यैतावन्त कालमतीत्य गतस्य प्रोपितस्येत्यर्थः । ते तव सौभाग्यं सुभग- |
|||
त्वम् ।। "हृद्भगसिन्ध्वन्ते पूर्वपदस्य च' इत्युभयपदवृद्धिः ।। व्यजयन्ती |
त्वम् ।। "हृद्भगसिन्ध्वन्ते पूर्वपदस्य च' इत्युभयपदवृद्धिः ।। व्यजयन्ती |
||
प्रकाशयन्ती । स खलु सुभगो यमङ्गना: कामयन्त इति भावः । असो |
प्रकाशयन्ती । स खलु सुभगो यमङ्गना: कामयन्त इति भावः । असो |
||
पूर्वोक्ता |
पूर्वोक्ता सिन्धुर्नदी निर्विन्ध्या ।। 'स्त्री नद्यां ना नदे सिन्धुर्देशभेदेऽम्वुधौ |
||
गजे” इति वैजयन्ती ॥ येन विधिना व्यापारेण |
गजे” इति वैजयन्ती ॥ येन विधिना व्यापारेण कार्श्यं त्यजति स विधि- |
||
स्त्वयैवोपपाद्यः कर्तव्य इत्यर्थः स च विधिरेकत्र वृष्टिरन्यत्र संभोगस्तद |
स्त्वयैवोपपाद्यः कर्तव्य इत्यर्थः स च विधिरेकत्र वृष्टिरन्यत्र संभोगस्तद- |
||
भावनिबन्धनत्वात्कार्श्यस्येति भावः । इयं पञ्चमी मदनावस्था। तदुक्तं |
|||
रतिरहस्ये - "नयनप्रीतिः प्रथमं चित्तासङ्गस्ततोऽथ संकल्पः । निद्राच्छे- |
रतिरहस्ये - "नयनप्रीतिः प्रथमं चित्तासङ्गस्ततोऽथ संकल्पः । निद्राच्छे- |
||
दस्तनुता |
दस्तनुता विषयनिवृत्तिस्त्रपानाशः ।। उन्मादो मूर्च्छा मृतिरित्येताः स्मरदशा |
||
दशैव स्युः ॥” इति ।। "तामतीतस्य" इति पाठमाश्रित्य सिन्धुर्नाम |
दशैव स्युः ॥” इति ।। "तामतीतस्य" इति पाठमाश्रित्य सिन्धुर्नाम |
||
नद्यन्तरमिति व्याख्यातम् । किंतु सिन्धुर्नाम कश्चिन्नदः काश्मीरदेशेऽस्ति । |
नद्यन्तरमिति व्याख्यातम् । किंतु सिन्धुर्नाम कश्चिन्नदः काश्मीरदेशेऽस्ति । |
||
नदी तु कुत्रापि नास्तीत्यपेक्ष्यमित्याचक्षते । |
नदी तु कुत्रापि नास्तीत्यपेक्ष्यमित्याचक्षते । |
||
{{nop}} |
{{nop}} |
||
१ सलिलाम् २ |
१ सलिलाम् २ सा तु; ताम् ३ सिन्धुम् ४ शीर्ण ५ अशुभग ६ व्यन्जयन्तीम् |
||