महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-110
| ← उद्योगपर्व-109 | महाभारतम् पञ्चमपर्व महाभारतम्-05-उद्योगपर्व-110 वेदव्यासः |
उद्योगपर्व-111 → |
| महाभारतस्य पर्वाणि |
|---|
गरुडेन गालवंप्रति पश्चिमदिग्गुणवर्णनम् ।। 1 ।।
सुपर्ण उवाच। | 5-110-1x |
इयं दिग्दियिता राज्ञो वरुणस्य तु गोपतेः । | 5-110-1a 5-110-1b |
अत्र पश्चादहः सूर्यो विसर्जयति गाः स्वयम् । | 5-110-2a 5-110-2b |
यादसामत्र राज्येन सलिलस्य च गुप्तये । | 5-110-3a 5-110-3b |
अत्र पीत्वा समस्तान्वै वरुणस्य रसांस्तु षट् । | 5-110-4a 5-110-4b |
अत्र पञ्चात्कृता दैत्या वायुना संयतास्तदा । | 5-110-5a 5-110-5b |
अत्र सूर्यं प्रणयिनं प्रतिगृह्णाति पर्वतः । | 5-110-6a 5-110-6b |
अतो रात्रिश्च निद्रा च निर्गता दिवसक्षये। | 5-110-7a 5-110-7b |
अत्र देवीं दितिं सुप्तामात्मप्रसवधारिणीम् । | 5-110-8a 5-110-8b |
अत्र मूलं हिमवतो मन्दरं याति शाश्वतम् । | 5-110-9a 5-110-9b |
अत्र काञ्चनशैलस्य काञ्चनाम्बुरुहस्य च। | 5-110-10a 5-110-10b |
अत्र मध्ये समुद्रस्य कबन्धः प्रतिदृश्यते। | 5-110-11a 5-110-11b |
सुवर्णशिरसोऽप्यत्र हरिरोम्णः प्रगायतः । | 5-110-12a 5-110-12b |
अत्र ध्वजवती नाम कुमारी हरिमेधसः। | 5-110-13a 5-110-13b |
अत्र वायुस्तथा वह्निरापः खं चापि गालव । | 5-110-14a 5-110-14b |
अतःप्रभृति सूर्यस्य तिर्यगावर्तते गतिः। | 5-110-15a 5-110-15b |
अष्टाविंशतिरात्रं च क्रम्य सह भानुना। | 5-110-16a 5-110-16b |
अत्र नित्यं स्रवन्तीनां प्रभवः सागरोदयः । | 5-110-17a 5-110-17b |
अत्र पन्नगराजस्याप्यनन्तस्य निवेशनम् । | 5-110-18a 5-110-18b |
अत्रानलसखस्यापि पवनस्य निवेशनम्। | 5-110-19a 5-110-19b |
एष ते पश्चिमो मार्गो दिग्द्वारेण प्रकीर्तितः। | 5-110-20a 5-110-20b |
।। इति श्रीमन्महाभारते उद्योगपर्वणि |
5-110-1 गोपतेः दिक्पालस्य ।। 5-110-2 अह्रः पश्चाद्भागे गाः रश्मीन् विसर्जयति। अतएव पश्चिमा । 5-110-5 पश्चात्कृताः वेगेन पृष्ठतः कृताः ।। 5-110-9 मन्दरं समुद्रे मग्नम्। एतेन हिमवन्मूलस्य समुद्रजलस्य चाप्रमेयत्वमुक्तम् ।। 5-110-10 काञ्चनमयानि अम्बुरुहाणि यत्र तस्य उदधेः समुद्रतुल्यस्य सरसः ।। 5-110-12 सुवर्णशिरसो मुनेः। हरिरोम्णः अपलितस्य नित्यतरुणस्येत्यर्थः ।। 5-110-13 हरिमेधसो मुनेः कुमरी। तिष्ठतिष्ठति सूर्यस्य शासनात् ।। 5-110-14 वाय्वादयोऽत्र दुःखदं शीतोष्णस्पर्शं विमुञ्चन्ति। सदा सुखसंस्पर्शा एवेत्यर्थः ।। 5-110-16 सोमसंयोगयोगतः सोमसंयोगसदृशाद्योगात् ।। 5-110-17 स्रवन्तीनां नदीनाम्। सागरस्य उदयः पूर्तिर्येन तादृशः प्रभवः ।। 5-110-20 दिगद्वारेण संक्षेपप्रकारेण ।।
| उद्योगपर्व-109 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | उद्योगपर्व-111 |