महाभारतम्-13-अनुशासनपर्व-145
| ← अनुशासनपर्व-144 | महाभारतम् त्रतयोदशपर्व महाभारतम्-13-अनुशासनपर्व-145 वेदव्यासः |
अनुशासनपर्व-146 → |
जमदग्निना सौरातपतापनिवारणोपायकल्पनं चोदितेन सूर्येण तस्मै छत्रोपानत्प्रदानम्।। 1 ।। एवं भीष्मेण युधिष्ठिरंप्रति तत्प्रवृत्तिकथनपूर्वकं तद्वानप्रशंसनम्।। 2 ।।
| युधिष्ठिर उवाच। | 13-145-1x |
|
एवं प्रयाचति तदा भास्करे मुनिसत्तमः। जमदग्निर्महातेजाः किं कार्यं प्रत्यपद्यत।। | 13-145-1a 13-145-1b |
| भीष्म उवाच। | 13-145-2x |
|
स तथा याचमानस्य मुनिरग्निसमप्रभः। जमदग्निः शमं नैव जगाम कुरुनन्दन।। | 13-145-2a 13-145-2b |
|
ततः सूर्यो मधुरया वाचा तमिदमब्रवीत्। कृताञ्जलिर्विप्ररूपी प्रणम्यैनं विशाम्पते।। | 13-145-3a 13-145-3b |
|
चलं निमित्तं विप्रर्षे सदा सूर्यस्य गच्छतः। कतं चलं भेत्स्यसि त्वं सदा यान्तं दिवाकरम्।। | 13-145-4a 13-145-4b |
| जमदग्निरुवाच। | 13-145-5x |
|
स्थिरं चापि चलं चापि जाने त्वां ज्ञानचक्षुषा। अवस्यं विनयाधानं कार्यमद्य मया तव।। | 13-145-5a 13-145-5b |
|
मध्याह्ने वै निमेषार्धं तिष्टसि त्वं दिवाकर। तत्र भेत्स्यामि सूर्य त्वां न मेऽत्रास्ति विचारणा।। | 13-145-6a 13-145-6b |
| सूर्य उवाच। | 13-145-7x |
|
असंशयं मां विप्रर्षे भेत्स्यसे धन्विनांवर। अपकारिणं मां विद्दि भगवञ्शरणागतम्।। | 13-145-7a 13-145-7b |
| भीष्म उवाच। | 13-145-8x |
|
ततः प्रहस्य भगवाञ्जमदग्निरुवाच तम्। न भीः सूर्य त्वया कार्या प्रणिपातगतो ह्यसि।। | 13-145-8a 13-145-8b |
|
ब्राह्मणेष्वार्जवं यच्च स्थैर्यं च धरणीतले। सौम्यतां चैव सोमस्य गाम्भीर्यं वरुणस्य च।। | 13-145-9a 13-145-9b |
|
दीप्तिमग्नेः प्रभां मेरोः प्रतापं धनदस्य च। एतान्यतिक्रमेद्यो वै स हन्याच्छरणागतम्।। | 13-145-10a 13-145-10b |
|
भवेत्स गुरुतल्पी च ब्रह्मिहा च स वै भवेत्। सुरापानं स कुर्याच्च यो हन्याच्छरणागतम्।। | 13-145-11a 13-145-11b |
|
एतस्य त्वपनीतस्य समाधिं तात चिन्तय। यथा सुखगमः पन्था भवेत्त्वद्रश्मितापितः।। | 13-145-12a 13-145-12b |
| भीष्म उवाच। | 13-145-13x |
|
एतावदुक्त्वा स तदा तूष्णीमासीद्भृगूत्तमः। अथ सूर्योऽददत्तस्मै छत्रोपानहमाशु वै।। | 13-145-13a 13-145-13b |
| सूर्य उवाच। | 13-145-14x |
|
महर्षे शिरसस्त्राणां छत्रं मद्रश्मिवारणम्। प्रतिगृह्णीष्व पद्भ्यां च त्राणार्थं चर्मपादुके। | 13-145-14a 13-145-14b |
|
अद्यप्रभृति चैवेह लोके सम्प्रचरिष्यति। पुण्यकेषु च सर्वेषु परमक्षय्यमेव च।। | 13-145-15a 13-145-15b |
| भीष्म उवाच। | 13-145-16x |
|
उपानहौ च च्छत्रं च सूर्येणैतत्प्रवर्तितम्। पुण्यमेतदभिख्यातं त्रिषु लोकेषु भारत।। | 13-145-16a 13-145-16b |
|
तस्मात्प्रयच्छ विप्रेषु छत्रोपानहमुत्तमम्। धर्मस्ते सुमहान्भावी न मेऽत्रास्ति विचारणा।। | 13-145-17a 13-145-17b |
|
छत्रं हि भरतश्रेष्ठः यः प्रदद्याद्द्विजातये। शुभ्रं शतशलाकं वै स प्रेत्य सुखमेधते।। | 13-145-18a 13-145-18b |
|
स शक्रलोके वसति पूज्यमानो द्विजातिभिः। अप्सरोभिश्च सततं देवैश्च भरतर्षभ।। | 13-145-19a 13-145-19b |
|
उपानहौ च यो दद्याच्छ्लक्ष्णौ स्नेहसमन्वितौ। स्नातकाय महाबाहो संशिताय द्विजातये।। | 13-145-20a 13-145-20b |
|
सोपि लोकानवाप्नोति देवतैरभिपूजितान्। गोलोके स मुदा युक्तो वसति प्रेत्य भारत।। | 13-145-21a 13-145-21b |
|
एतत्ते भरतश्रेष्ठ मया कार्त्स्न्येन कीर्तितम्। छत्रोपानहदानस्य फलं भरतसत्तम।। | 13-145-22a 13-145-22b |
|
।। इति श्रीमन्महाभारते अनुशासनपर्वणि दानधर्मपर्वणि पञ्चचत्वारिंशदधिकशततमोऽध्यायः।। 145 ।। |
सम्पाद्यताम्
13-145-4 निमित्तं लक्ष्यम्।। 13-145-9 ब्राह्मणेष्वपि यज्झानमिति ट.ध.पाठः।। 13-145-12 अपनीतस्यापनयस्य सन्तापनरूपस्य समाधिं समाधानम्।।
| अनुशासनपर्व-144 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | अनुशासनपर्व-146 |