महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-006
| ← स्त्रीपर्व-005 | महाभारतम् स्त्रीपर्व महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-006 वेदव्यासः |
स्त्रीपर्व-007 → |
पूर्वाध्याये कान्तारादित्वेन रूपितानां संसारादीनां स्वस्वशब्दैः प्रतिपादनम्।। 1 ।।
धृतराष्ट्र उवाच।
अहो खलु महद्दुःखं कृच्छ्रवासं वसत्यसौ।
कथं तस्य रतिस्तत्र तुष्टिर्वा वदतां वर।। 11-6-1a
स देशः क्वनु यत्रासौ वसते धर्मसङ्कटे।
कथं वा स विमुच्येत नरस्तस्मान्महाभयात्।। 11-6-2a
एतन्मे सर्वमाचक्ष्व साधु चेष्टामहे तदा।
कृपा मे महती जाता तस्याभ्युद्धरणेन हि।। 11-6-3a
विदुर उवाच।
उपाख्यानमिदं राजन्मोक्षविद्भिरुदाहृतम्।
सुगतिं विन्दते येन परलोकेषु मानवः।। 11-6-4a
उच्यते यत्तु कान्तारं महासंसार एव सः।
वनं दुर्गं हि यच्चैतत्संसारगहनं हि तत्।। 11-6-5a
ये च ते कथिता व्याला व्याधयस्ते प्रकीर्तिताः।। 11-6-6a
या सा नारी बृहत्काया अध्यतिष्ठत तत्र वै।
तामाहुस्तु जरां प्राज्ञा रूपवर्णविनाशिनीम्।। 11-6-7a
स यस्तु कूपो नृपते स तु देहः शरीरिणाम्।
यस्तत्र वसतेऽधस्तान्महाहिः काल एव सः।
अन्तकः सर्वभूतानां देहिनां प्राणाहार्यसौ।। 11-6-8a
कूपमध्ये च या जाता वल्ली यत्र स मानवः।
प्रोतो ययाऽभवल्लग्नो जीविताशा शरीरिणाम्।। 11-6-9a
स यस्तु कूपपीनाहे तं वृक्षं परिसर्पति।
षड्वक्त्रः कुञ्जरो राजन्स तु संवत्सरः स्मृतः।। 11-6-10a
मुखानि ऋतवो मासाः पादा द्वादशा कीर्तिताः।
ये तु वृंक्षं निकृन्तन्ति मूषिकाः पन्नगास्तथा।। 11-6-11a
रात्र्यहानि तु तान्याहुर्भूतानां परिचिन्तकाः।
ये ते मधुकरास्तत्र कामास्ते परिकीर्तिताः।। 11-6-12a
यास्तु ता बहुशो धाराः स्रवन्ति मधुनिस्रवम्।
तांस्तु कामरसान्विन्द्याद्यत्र सज्जन्ति मानवाः।। 11-6-13a
एवं संसारचक्रस्य परिवृत्तिं विदुर्बुधाः।
येन संसारचक्रस्य पाशांश्छिन्दन्ति सर्वथा।। 11-6-14a
।। इति श्रीमन्महाभारते स्त्रीपर्वणि
जलप्रदानिकपर्वणि पञ्चमोऽध्यायः।। 5 ।।
11-6-4 उपमानमिदं राजन्निति झ.पाठः।। 11-6-6 षष्ठोऽध्यायः।।
| स्त्रीपर्व-005 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | स्त्रीपर्व-007 |