महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-011
| ← स्त्रीपर्व-010 | महाभारतम् स्त्रीपर्व महाभारतम्-11-स्त्रीपर्व-011 वेदव्यासः |
स्त्रीपर्व-012 → |
युधिष्ठिरेण कृष्णादिभिः सह धृतराष्ट्रसमीपमेत्याभिवादनम्।। 1 ।। धृतराष्ट्रेण युधिष्ठिरं मृदुलमालिङ्घ्य पश्चाद्भावज्ञेन कृष्णेन पुरतः स्थापितलोहभीमस्य दृढालिङ्गनेन भञ्जनम्।। 2 ।।
| वैशम्पायन उवाच। | 11-11-1x |
|
हतेषु सर्वेसैन्येषु धर्मराजो युधिष्ठिरः। शुश्रुवे पितरं वृद्धं निर्यान्तं गजसाह्वयात्।। | 11-11-1a 11-11-1b |
|
सोऽभ्ययात्पुत्रशोकार्तं पुत्रशोकपरिप्लुतः। शोचमानो महाराज भ्रातृभिः सहितस्तदा।। | 11-11-2a 11-11-2b |
|
अन्वीयमानो वीरेण दाशार्हेण महात्मना। युयुधानेन च तथा तथैव च युयुत्सुना।। | 11-11-3a 11-11-3b |
|
तमन्वगात्सुदुःखार्ता द्रौपदीशोककर्शिता। सह पाञ्चालयोषिद्भिर्यास्तत्रासन्समागताः।। | 11-11-4a 11-11-4b |
|
सङ्ग्राममनु बृन्दानि स्त्रीणां भरतसत्तम्। कुररीणामिवार्तानां क्रोशन्तीनां ददर्श ह।। | 11-11-5a 11-11-5b |
|
ताभिः परिवृतो राजा क्रोशन्तीभिः सहस्रशः। ऊर्ध्वबाहुभिरार्ताभी रुदतीभिः प्रियाप्रियैः।। | 11-11-6a 11-11-6b |
|
क नु धर्मज्ञता राज्ञः क्व नु साद्यानृशंसता। यच्चावधीत्पितॄन्भ्रातॄन्गुरुपुत्रान्सखीनपि।। | 11-11-7a 11-11-7b |
|
घातयित्वा कथं द्रोणं भीष्मं चापि पितामहम्। मनस्तेऽभून्महाबाहो हत्वा चापि जयद्रथम्।। | 11-11-8a 11-11-8b |
|
किं नु राज्येन ते कार्यं पितॄन्भ्रातॄनपश्यतः। अभिमन्युं च दुर्धर्षं द्रौपदेयांश्च भारत।। | 11-11-9a 11-11-9b |
| वैशम्पायन उवाच। | 11-11-10x |
|
अतीत्य ता महाबाहुः क्रोशन्तीः कुररीरिव। ववन्दे पितरं ज्येष्ठं धर्मराजो युधिष्ठिरः।। | 11-11-10a 11-11-10b |
|
ततोऽभिवाद्य पितरं क्रमेणामित्रकर्शनाः। न्यवेदयन्त नामानि पाण्डवास्तेऽपि सर्वशः।। | 11-11-11a 11-11-11b |
|
तमात्मजान्तकरणं पिता पुत्रवधार्दितः। अप्रीयमाणः शोकार्तः पाण्डवं परिषस्वजे।। | 11-11-12a 11-11-12b |
|
धर्मराजं परिष्वज्य सान्त्वयित्वा च भारत। दुष्टात्मा भीममन्वैच्छद्दिधक्षुरिव पावकः।। | 11-11-13a 11-11-13b |
|
स कोपपावकस्तस्य शोकवायुसमीरितः। भीमसेनमयं दावं दिधक्षुरिव दृश्यते।। | 11-11-14a 11-11-14b |
|
तस्य संकल्पमाज्ञाय भीमं प्रत्यशुभं हरिः। भीममाक्षिप्य पाणिभ्यां प्रददौ भीममायसम्।। | 11-11-15a 11-11-15b |
|
प्रागेव तु महाबुद्धिर्बुद्ध्वा तस्येङ्गितं हरिः। संविधानं महाप्राज्ञस्तत्र चक्रे जनार्दनः।। | 11-11-16a 11-11-16b |
|
उपगुह्यैव पाणिभ्यां भीमसेनमयस्मयम्। बभञ्ज बलवान्राजा मन्यमानो वृकोदरम्।। | 11-11-17a 11-11-17b |
|
नागायुतसमप्राणः स राजा भीममायसम्। भङ्क्तत्वा विमथितोरस्कः सुस्राव रुधिरं मुखात्।। | 11-11-18a 11-11-18b |
|
ततः पपात मेदिन्यां तथैव रुधिरोक्षितः। प्रपुष्पिताग्रशिखरः पारिजात इव द्रुमः।। | 11-11-19a 11-11-19b |
|
प्रत्यगृह्णाच्च तं विद्वान्सूतो गावल्गणिस्तदा। मैवमित्यब्रवीच्चैनं शमयन्सान्त्वयन्निव।। | 11-11-20a 11-11-20b |
|
हतो भीम इति ज्ञात्वा गतमन्युर्महामनाः। हाहाभीमेति चुक्रोश नृपः शोकसमन्वितः।। | 11-11-21a 11-11-21b |
|
तं विदित्वा गतक्रोधं भीमसेनवधार्दितम्। वासुदेवो वरः पुंसामिदं वचनमब्रवीत्।। | 11-11-22a 11-11-22b |
|
मा शुचो धृतराष्ट्र त्वं नैव भीमस्त्वया हतः। आयसी प्रतिमा ह्येषा त्वया निष्पातिता विभो।। | 11-11-23a 11-11-23b |
|
त्वां क्रोधवशमापन्नं विदित्वा भरतर्षभ। मयाऽपकृष्टः कौन्तेयो मृत्योर्दंष्ट्रान्तरं गतः।। | 11-11-24a 11-11-24b |
|
न हि ते राजशार्दूल बले तुल्योऽस्ति कश्चन। कः सहेत महाबाहो बाह्वोर्विग्रहणं नरः।। | 11-11-25a 11-11-25b |
|
यथान्तकमनुप्राप्य जीवन्कश्चिन्न मुच्यते। एवं बाह्वन्तरं प्राप्य तव जीवेन्न कश्चन।। | 11-11-26a 11-11-26b |
|
तस्मात्पुत्रेण या तेऽसौ प्रतिमा कारिताऽऽयसी। भीमस्य सेयं कौरव्य तवैवोपहृता मया।। | 11-11-27a 11-11-27b |
|
पुत्रशोकाभिसन्तप्तं धर्मादपकृतं मनः। तव राजेन्द्र तेन त्वं भीमसेनं जिघांससि।। | 11-11-28a 11-11-28b |
|
न त्वेतत्ते क्षमं राजन्हन्यास्त्वं यद्वृकोदरम्। न हि पुत्रा महाराज जीवेयुस्ते कथञ्चन।। | 11-11-29a 11-11-29b |
|
तस्माद्यत्कृतमस्माभिर्मन्यमानैः शमं प्रति। अनुमन्यस्व तत्सर्वं मा च शोके मनः कृथाः।। | 11-11-30a 11-11-30b |
|
।। इति श्रीमन्महाभारते स्त्रीपर्वणि जलप्रदानिकपर्वणि एकादशोऽध्यायः।। 11 ।। |
11-11-5 स गङ्गामन्विति झ.पाठः।। 11-11-6 प्रियाप्रियैः पाण्डवानां प्रियाः अभिमन्युप्रभृतयः अप्रियाः दुर्योधनादयः तैर्हेतुभिः क्रोशन्तीभिरिति सम्बन्धः।। 11-11-15 आक्षिप्य निवार्य। आयसं लोहमयम्।। 11-11-21 स तु कोपं समुत्सृज्येति झ.पाठः।। 11-11-28 पुत्रेति धर्मादपकृतमालिङ्गनच्छलेन भीमवधः कर्तव्य इत्याशया।। 11-11-11 एकादशोऽध्यायः।।
| स्त्रीपर्व-010 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | स्त्रीपर्व-012 |