ऋग्वेदः सूक्तं ५.७१
| ← सूक्तं ५.७० | ऋग्वेदः - मण्डल ५ सूक्तं ५.७१ बाहुवृक्त आत्रेयः |
सूक्तं ५.७२ → |
| दे. मित्रावरुणौ। गायत्री । |
आ नो गन्तं रिशादसा वरुण मित्र बर्हणा ।
उपेमं चारुमध्वरम् ॥१॥
विश्वस्य हि प्रचेतसा वरुण मित्र राजथः ।
ईशाना पिप्यतं धियः ॥२॥
उप नः सुतमा गतं वरुण मित्र दाशुषः ।
अस्य सोमस्य पीतये ॥३॥
सायणभाष्यम्
‘ आ नो गन्तम् ' इति तृचात्मकं पञ्चदशं सूक्तं बाहुवृक्तस्यात्रेयस्यार्षं गायत्रं मैत्रावरुणम् । । ' आ नस्तृचं बाहुवृक्तः ' इत्यनुक्रमणिका । उक्तः सूक्तविनियोगः । अग्निष्टोमे प्रातःसवने मैत्रावरुणशस्त्रे अयमनुरूपस्तृचः । सूत्रितं च--- आ नो मित्रावरुणा नो गन्तं रिशादसा ( आश्व. श्रौ. ५. १० ) इति ॥
आ नो॑ गन्तं रिशादसा॒ वरु॑ण॒ मित्र॑ ब॒र्हणा॑ ।
उपे॒मं चारु॑मध्व॒रम् ॥१
आ । नः॒ । ग॒न्त॒म् । रि॒शा॒द॒सा॒ । वरु॑ण । मित्र॑ । ब॒र्हणा॑ ।
उप॑ । इ॒मम् । चारु॑म् । अ॒ध्व॒रम् ॥१
आ । नः । गन्तम् । रिशादसा । वरुण । मित्र । बर्हणा ।
उप । इमम् । चारुम् । अध्वरम् ॥१
हे “वरुण हे “मित्र हे “रिशादसा शत्रूणां प्रेरकौ युवां “नः अस्माकम् “इमं "चारुं चरणीयम् “अध्वरम् अहिंसकं यज्ञम् "उप “आ “गन्तम् उपागच्छतम् । कीदृशौ । “बर्हणा परिबर्हणौ निबर्हणौ हन्तारौ शत्रूणाम् ॥
विश्व॑स्य॒ हि प्र॑चेतसा॒ वरु॑ण॒ मित्र॒ राज॑थः ।
ई॒शा॒ना पि॑प्यतं॒ धिय॑ः ॥२
विश्व॑स्य । हि । प्र॒ऽचे॒त॒सा॒ । वरु॑ण । मित्र॑ । राज॑थः ।
ई॒शा॒ना । पि॒प्य॒त॒म् । धियः॑ ॥२
विश्वस्य । हि । प्रऽचेतसा । वरुण । मित्र । राजथः ।
ईशाना । पिप्यतम् । धियः ॥२
हे “मित्र हे “वरुण “प्रचेतसा प्रकृष्टज्ञानौ युवां “विश्वस्य “राजथः सर्वस्य स्वामिनौ भवथः । “हि इति प्रसिद्धौ । हे “ईशाना अस्माकमीश्वरौ युवां “धियः अस्मदीयानि कर्माणि “पिप्यतं प्याययतं फलैः॥
उप॑ नः सु॒तमा ग॑तं॒ वरु॑ण॒ मित्र॑ दा॒शुष॑ः ।
अ॒स्य सोम॑स्य पी॒तये॑ ॥३
उप॑ । नः॒ । सु॒तम् । आ । ग॒त॒म् । वरु॑ण । मित्र॑ । दा॒शुषः॑ ।
अ॒स्य । सोम॑स्य । पी॒तये॑ ॥३
उप । नः । सुतम् । आ । गतम् । वरुण । मित्र । दाशुषः ।
अस्य । सोमस्य । पीतये ॥३
“नः अस्माकं “सुतम् अभिषुतं सोमं प्रति हे “वरुण हे "मित्र युवाम् “उप “आ “गतम् उपागच्छतम् । “दाशुषः हविर्दातुर्मम “अस्य “सोमस्य “पीतये पानाय ।। ॥ ९ ॥
टिप्पणी
8.8.17*;
मित्रावरुणाव् अब्रवीद् युवं न इमं यज्ञस्याङ्गम् अनुसमाहरतं मैत्रावरुणीयाम् तथेत्य् अब्रूताम् तौ सयुजौ सबलौ भूत्वा प्रासहा मृत्युमत्यैताम् तौ ह्य् अस्यैतद् यज्ञस्याङ्गम् अनुसमाहरतां मैत्रावरुणीयाम् तस्मान् मैत्रावरुणः प्रातःसवने मैत्रावरुणानि शंसति। ...आ नो मित्रावरुणा [ऋ. ३.६२.१६] आ नो गन्तं रिशादसा इति मैत्रावरुणस्य स्तोत्रियानुरूपौ - गोब्रा.2.3.13;
आश्वश्रौ. 5. 10.28.
आ नो मित्रावरुणा नो गन्तमिति स्तोत्रियानुरूपौ मैत्रावरुणस्य - शांश्रौ. 7. 11.2;
काव्येभिरदाभ्या नो गन्तमिति तृचौ - शांश्रौ 12.2. 15.
| मण्डल ५ | ||||
|---|---|---|---|---|