महाभारतम्-15-आश्रमवासिकपर्व-036

by वेदव्यासः

← आश्रमवासिकपर्व-035

महाभारतम् पञ्चादशपर्व महाभारतम्-15-आश्रमवासिकपर्व-036 वेदव्यासः

आश्रमवासिकपर्व-037 →

त्यक्तदेहानामपि कुरुपाण्डवपक्षीयाणां कथं पुनरागमनमिति जनमेजयप्रश्नस्य सोपपत्तिकमुत्तरदानम्।। 1 ।।

महाभारतम्/आश्रमवासिकपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041

सौतिरुवाच।	15-36-1x
एतच्छ्रुत्वा नृपो विद्वान्हृष्टोऽभूज्जनमेजयः। पितामहानां सर्वेषां गमनागमनं तदा।।	15-36-1a 15-36-1b
अब्रवीच्च मुदा युक्तः पुनरागमनं प्रति। कथं न त्यक्तदेहानां पुनस्तद्रूपदर्शनम्।।	15-36-2a 15-36-2b
इत्युक्तः स द्विजश्रेष्ठो व्यासशिष्यः प्रतापवान्। प्रोवाच वदतांश्रेष्ठस्तं नृपं जनमेजयम्।।	15-36-3a 15-36-3b
वैशम्पायन उवाच।	15-36-4x
अविप्रणाशः सर्वेषां कर्मणामिति निश्चयः। कर्मजानि शरीराणि शरीराकृतयस्तथा।।	15-36-4a 15-36-4b
महाभूतानि नित्यानि भूताधिपतिसंश्रयात्। तेषां च नित्यसंवासो न विनाशो वियुज्यताम्।।	15-36-5a 15-36-5b
अनाशया कृतं कर्म तस्य चेष्टः फलागमः। आत्मा चैभिः समायुक्तः सुखदुःखमुपाश्नुते।।	15-36-6a 15-36-6b
अविनाश्यस्तथा नित्यं क्षेत्रज्ञ इति निश्चयः। भूतानामात्मभावो यो ध्रुवोसौ संविजानताम्।।	15-36-7a 15-36-7b
यावन्न क्षीयते कर्म तावत्तस्य स्वरूपता। क्षीणकर्मा नरो लोके रूपान्यत्वमुपाश्नुते।।	15-36-8a 15-36-8b
नानाभूतास्तथैकत्वं शरीरं प्राप्य संहताः। भवन्ति ते तथा नित्याः पृथग्भावं विजानताम्।।	15-36-9a 15-36-9b
अश्वमेधश्रुतिश्चेयमश्वसंज्ञपनं प्रति। लोकान्तरगता नित्यं प्राणा नित्या हि वाजिनः।।	15-36-10a 15-36-10b
अहं हितं वदाम्येतत्प्रियं चेत्तव पार्थिव। देवयाना हि पन्थानः श्रुतास्ते यज्ञसंस्तरे।।	15-36-11a 15-36-11b
सुकृतो यत्र यज्ञस्ते तत्र देवा हितास्तव। यदा समन्विता देवाः पशूनां गमनेश्वराः।।	15-36-12a 15-36-12b
गमिमन्तश्च तेनेष्ट्वा नान्ये नित्या भवन्त्युत। नित्येऽस्मिन्पञ्चके वर्गे नित्ये चात्मनि पूरुषः।।	15-36-13a 15-36-13b
अस्य नाशं समायोगं यः पश्यति वृथामतिः। वियोगे शोचतेऽत्यर्थं स बाल इति मे मतिः।।	15-36-14a 15-36-14b
वियोगे दोषदर्शी यः संयोगं स विसर्जयेत्। असङ्गे सङ्गमो नास्ति दुःखं भावि वियोगजम।।	15-36-15a 15-36-15b
परापरज्ञस्त्वपरो नाभिमानादुदीक्षितः। अपरज्ञः परां बुद्धिं स्पृष्ट्वा मोहाद्विमुच्यते।।	15-36-16a 15-36-16b
अदर्शनादापतितः पुनश्चादर्शनं गतः। नाहं तं वेद्मि नासौ मां न च मेऽस्ति विरागता।।	15-36-17a 15-36-17b
येनयेन शरीरेणि करोत्ययमनीश्वरः। तेनतेन शरीरेण तदवश्यमुपाश्नुते। मानसं मनसाऽऽप्नोति शरीरं च शरीरवान्।।	15-36-18a 15-36-18b 15-36-18c
।। इति श्रीमन्महाभारते आश्रमवासिकपर्वणि पुत्रदर्शनपर्वणि षट्त्रिंशोऽध्यायः।। 36 ।।

15-36-10 संज्ञपनं मारणम्।। 15-36-11 नासौ मानादहङ्कारान्न च वेति विरागतामिति क.पाठः।।

आश्रमवासिकपर्व-035

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

आश्रमवासिकपर्व-037