प्रश्नसंहिता/अध्यायः ४०

← अध्यायः ३९

प्रश्नसंहिता अध्यायः ४० [[लेखकः :|]]

अध्यायः ४१ →

प्रश्नसंहितायाः अध्यायाः

• अध्यायः १
• अध्यायः २
• अध्यायः ३
• अध्यायः ४
• अध्यायः ५
• अध्यायः ६
• अध्यायः ७
• अध्यायः ८
• अध्यायः ९
• अध्यायः १०
• अध्यायः ११
• अध्यायः १२
• अध्यायः १३
• अध्यायः १४
• अध्यायः १५
• अध्यायः १६
• अध्यायः १७
• अध्यायः १८
• अध्यायः १९
• अध्यायः २०
• अध्यायः २१
• अध्यायः २२
• अध्यायः २३
• अध्यायः २४
• अध्यायः २५
• अध्यायः २६
• अध्यायः २७
• अध्यायः २८
• अध्यायः २९
• अध्यायः ३०
• अध्यायः ३१
• अध्यायः ३२
• अध्यायः ३३
• अध्यायः ३४
• अध्यायः ३५
• अध्यायः ३६
• अध्यायः ३७
• अध्यायः ३८
• अध्यायः ३९
• अध्यायः ४०
• अध्यायः ४१
• अध्यायः ४२
• अध्यायः ४३
• अध्यायः ४४
• अध्यायः ४५
• अध्यायः ४६
• अध्यायः ४७
• अध्यायः ४८
• अध्यायः ४९
• अध्यायः ५०
• अध्यायः ५१
• अध्यायः ५२
• अध्यायः ५३

।। चत्वारिंशोऽध्यायः ।।

अथ लक्ष्मीः प्रवक्ष्यामि ज्येष्ठस्नपनमुत्सवम्।
मिथुनज्येष्ठऋक्षे वा पौर्णमास्यामथापि वा।। 40.1 ।।
कटके शुक्लपक्षस्य ह्येकादश्यामथापि वा।
नक्षत्रेण वियुक्तायां युक्तायामपि वै रमे।। 40.2 ।।
अवश्यमभिषेकः स्यादेकादश्यां हरेस्तिथौ।
नित्यार्चनं पुरा कृत्वा ततः संप्रार्थयेद्धरिम्।। 40.3 ।।
भगवन् पुण्डरीकाक्ष लक्ष्मीकन्ता दयानिधे।
महाभिषेकं भवतः कर्तुं संप्रार्थयाम्यहम्।। 40.4 ।।
अनुगृह्णातु मत्पूजां कर्मार्चायां प्रविश्य च।
इति संप्रार्थ्य देवेशं मूलात् संप्रार्थ्य कर्मणि।। 40.5 ।।
बहिर्मण्डपमानीय कर्मबिम्बं तु देशिकः।
पुरा कवचमुद्धाट्य हरेस्तस्य पुरो रमे।। 40.6 ।।
एकाशीतिघटान् स्थाप्य तेषु कुम्भेषु देशिकः।
घृतादिसर्ववस्तूनि तत्तन्मन्त्रैस्तु पूरयेत्।। 40.7 ।।
अङ्कुरानर्पयेत् पूर्वं कौतुकं चापि बन्धयेत्।
द्वारतोरणकुम्भादिपूजां कृत्वा यथाविधि।। 40.8 ।।
अभिषेकं मन्त्रयुक्तं कुर्याद् भगवतोत हरेः।
श्रीभूमिवीरलक्ष्मीबिः संमितस्य गुरूत्तमः।। 40.9 ।।
निवेद्य भक्ष्यभोज्यादि भक्तेभ्यो दापयेत्क्रमात्।
शिल्पिना कवचं शुद्धं कृत्वा संप्रोक्ष्यं देशिकः।। 40.10 ।।
नवभिः कलशैस्तोयैः पञ्चगव्येन पद्मजे।
नियोज्य कवचं बिम्बे पूर्ववत्तदनन्तरम्।। 40.11 ।।
वस्त्रादिभिरलंकृत्य प्रापणान्तं च पूजयेत्।
गर्भगेहमथानाय्य स्थापयेत् सिंहविष्टरे।। 40.12 ।।
मूले नियोजयेच्छकितं प्रार्थयेद्धरिमव्ययम्।
ज्येष्ठताराभिषेकोऽयं त्वत्प्रियार्थं मया कृतम्।। 40.13 ।।
यत्किंचिद् विपरीतं चेत् तत्र तत्क्षन्तुमर्हसि।
इति विज्ञाप्य लक्ष्मीशं कुर्यान्नित्यार्चनं हरे।। 40.14 ।।
शृणु वक्ष्याम्यहं साध्वि शय्योत्सवमथो हरेः।
आषाढ्यां शुक्लपक्षस्य द्वादश्यां शयनोत्सवम्।। 40.15 ।।
मम प्रीतिकरं कुर्यात् सर्वलोकसुखावहम्।
गर्भगेहपुरोभागे यद्वा गर्भगृहे रमे।। 40.16 ।।
सुवर्णशृङ्खलाभिश्च संबद्धमुपरि स्थले।
तूलिकास्तरणोपेतं नवरत्नविचित्रितम्।। 40.17 ।।
मुक्ताजालाभिराबद्धं वासितं गन्धवस्तुभिः।
वितानक्षौमसंवीतं पुष्पमाल्यैरलंकृतम्।। 40.18 ।।
गन्धतैलैर्घृतैर्वापि पूरितैर्ज्वलितैरपि।
अनिर्वाणैर्दीपवरैश्चतुर्भिः शोभितं रमे।। 40.19 ।।
एवं शयनमाकल्प्य प्रोक्षयेत् पुण्यवारिणा।
डोलोत्सवे तु डोलायां पूजितायास्तु देवताः।। 40.20 ।।
शयनेऽपि च ता देवाः पूजयेद् देशिकोत्तमः।
निशामुखे प्रवृत्ते तु यात्रान्तं पूजयेद् विभुम्।। 40.21 ।।
ततो मूलस्य पुरतः स्थित्वाचार्यः कृताञ्जलिः।
भगवन् योगनिद्रायाः कालोऽयं समुपागतः।। 40.22 ।।
तस्मादुत्थानपर्यन्तं बिम्बेऽस्मिन् संनिधिं कुरु।
इति संप्रार्थ्य देवेशं मूलाच्छयनकौतुके।। 40.23 ।।
आवाहयेद् बिम्बहीने कूर्चे संप्रार्थयेद्धरिम्।
संस्नाप्य नवभिः कुम्भैश्चतुःस्थानं च पूजयेत्।। 40.24 ।।
वह्निमण्डलकुम्भस्थं देवं बिम्बे नियोजयेत्।
महाकुम्भजलेनैव प्रोक्षयेत् स्वापविग्रहम्।। 40.25 ।।
ततो मूलादिदेवानां हविरन्तं च पूजयेत्।
साययित्वा तु पर्यङ्के श्रीभूमिसहितं विभुम्।। 40.26 ।।
श्रीभूमिरहिते बिम्बे कूर्चयोस्ते तु पूजयेत्।
संकल्प्य चतुरो मासान् पक्षांश्चतुर एव वा।। 40.27 ।।
शयनस्थं देवदेवं प्रत्यहं शयनार्थकैः।
द्रव्यैः संपूजयेद् विद्वान् भक्तितन्म्रेण चेतसा।। 40.28 ।।
नित्यं नैमित्तिकं काम्यमुत्सवं नाचरेत्तदा।
कृष्णजन्मोत्सवं कुर्यात् तस्मिन् कालेऽपि देशिकः।। 40.29 ।।
नास्ति कालान्तरं तस्य तस्मात् तत्रैव कारयेत्।
भाद्रपद्यास्तु शुक्लस्य द्वादश्यां परिवर्तनम्।। 40.30 ।।
उत्सवं प्रातरारभ्य विशेषयजनादिकम्।
कुर्याद् देवस्य रात्र्यन्तमृत्विग्भिः सह देशिकः।। 40.31 ।।
यदि पक्षचतुष्केण कुर्याच्छयनमंगलम्।
[यदि पक्षत्रये कुर्यादुत्सवं शयनं रमे।]
परिवर्तनं तदा न स्यादुत्थानं मासि कार्तिके।। 40.32 ।।
तदा तु शुक्लपक्षस्य द्वादश्यामरुणोदये।
क्षीराब्धितटमासाद्य पुष्करद्वीपवासिनः।। 40.33 ।।
दिव्यद्रविडगाथाभिः रागतालस्वरान्वितैः।
गायन्ति केचिदपरे सामभिस्तोषयन्ति च।। 40.34 ।।
ब्रह्मरुद्रादिदेवाश्च देवान्तैर्बोधयन्त्यमुम्।
भक्तैः कृतेन तेनाहं तोषयाम्यमृतोद्भवे।। 40.35 ।।
मयि तुष्टे जगत्तुष्टं भवेदत्र न संशयः।
तमुत्सवं मम प्रीत्यै यजमानेन देशिकः।। 40.36 ।।
एकादश्यां कार्तिकस्य शुक्लपक्षे जगद्धिते।
उपोष्य भजनं कुर्यात् भक्तैर्भागवतैः सह।। 40.37 ।।
मार्गशीर्षं तु देवानामुदयः परिकीर्तितः।
तत्पूर्वः कार्तिको मास उषःकालः प्रकीर्तितः।। 40.38 ।।
स्नानादिनियमान् ब्राह्मे कृत्वा भागवतैस्सह।
तस्मिन् स्तवीति यो देवं हरिं सर्वफलप्रदम्।। 40.39 ।।
महापातकयुक्तोऽपि स तु मोक्षं व्रजेद् रमे।
तत्प्रकारं प्रवक्ष्यामि शृणृत्वं कमलोद्भवे।। 40.40 ।।
प्रविश्य भगवद्गेहं चतुर्वेदैस्तथा गुरुः।
एकायनैश्च गाथाभिः स्तुत्वा पन्नगशायिनम्।। 40.41 ।।
गानैर्नृत्तैर्वाद्यभेदैर्वासुदेवं प्रबोधयेत्।
योजयेच्छयनाच्छक्तिं ध्रुवमूर्त्यां ततो गुरुः।। 40.42 ।।
दर्शयेद् दर्पणं पूर्णकुम्भं दन्तावलं तथा।
गवां पृष्ठं वाजिमुखं कन्यां सर्वाङ्गसोभनाम्।। 40.43 ।।
देवमर्घ्यादिनाभ्यार्य क्षीरं च सितशर्कराम्।
निवेदयेच्च दध्यन्नं नीराजनमतः परम्।। 40.44 ।।
होमान्तं नित्यपूजां च कृत्वा संप्रार्थयेद्धरिम्।
त्वद्दर्शनं प्रतीक्षन्तो ब्रह्माद्या देवतागणाः।। 40.45 ।।
अप्सरोभिश्च गन्धर्वा नृत्यन्ते नृत्यमण्डपे।
ऋग्यजुःसामभिर्वेदैः स्तुवन्ति त्वां द्विजोत्तमाः।। 40.46 ।।
तेषामनुग्रहं कर्तुं बिम्बेऽस्मिन् संनिधिं कुरु।
इत्यावाह्य च देवेशं नयेन्नृत्ताख्यमण्डपम्।। 40.47 ।।
संस्थाप्य देवमर्घ्याद्यैः पूजयेत् पुष्करेक्षणम्।
चतुर्विधान्नभक्ष्याणि निवेद्य च ततः परम्।। 40.48 ।।
पौराणिकं समाहूय देशिकः पाञ्चरात्रवित्।
पौराणिकेन दैत्यारिकैंकर्याणां फलानि च।। 40.49 ।।
अपचारं कृतवतां दुःखदानि फलान्यपि।
वाचयित्वा धनैस्तं तु तोषयेत् कमलेक्षणे।। 40.50 ।।
निवेद्य भक्ष्यभोज्यानि वैष्णवेभ्यः प्रदापयेत्।
प्रासादं देवमानीय मूले शक्तिं नियोजयेत्।। 40.51 ।।
तव संप्रीतये विष्णो उत्थानोत्सवसंज्ञितम्।
आराधनं गृहाण त्वं यथानुष्ठितमच्युत।। 40.52 ।।
इति विज्ञाप्य देवेशं कौतुकं तु विसर्जयेत्।

इति श्रीश्रीप्रश्नसंहितायां (1)एकोनचत्वारिंशोऽध्यायः ।।
(1.मातृकारीत्या चत्वारिंशोऽध्याय इति भाव्यम्।
     `एकचत्वारिंशोऽध्याय' इति ग्र. पुस्तके दृश्यते।)