महाभारतम्-08-कर्णपर्व-005

by वेदव्यासः

← कर्णपर्व-004

महाभारतम् अष्टमपर्व महाभारतम्-08-कर्णपर्व-005 वेदव्यासः

कर्णपर्व-006 →

धृतराष्ट्रेण कर्णगुणानुवर्णनपूर्वकं शोचनम्।। 1 ।।

महाभारतम्/कर्णपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101

जनमेजय उवाच।	8-5-1x
श्रुत्वा कर्णं हतं युद्वे पुत्रांश्चैव पलायिनः। नरेन्द्रः किञ्चिदाश्वस्तो द्विजश्रेष्ठ किमब्रवीत्।।	8-5-1a 8-5-1b
प्राप्तवान्परमं दुःखं पुत्रव्यसनजं महत्। तस्मिन्यदुक्तवान्काले तन्ममाचक्ष्व पृच्छतः।।	8-5-2a 8-5-2b
वैशम्पायन उवाच।	8-5-3x
श्रुत्वा कर्णस्य निधनमश्रद्वेयमिवाद्भुतम्। भूतसम्मोहनं भीमं मेरोः संसर्पणं यथा।।	8-5-3a 8-5-3b
चित्तमोहमिवायुक्तं भार्गवस्य महामतेः। पराजयमिवेन्द्रस्य द्विषद्ध्यो भीमकर्मणः।।	8-5-4a 8-5-4b
दिवः प्रपतनं भानोरुरव्यामिव महाद्युतेः। संशोषणमिवाचिन्त्यं समुद्रस्याक्षयाम्भसः।।	8-5-5a 8-5-5b
महीवियद्दिगम्बूनां सर्वनाशमिवाद्भुतम्। कर्मणोरिव वैफल्यमुभयोः पुण्यपापयोः।।	8-5-6a 8-5-6b
सञ्चिन्त्य निपुणं बुद्ध्या धृतराष्ट्रो जनेश्वरः। नेदमस्तीति सञ्चिन्त्य कर्णस्य समरे वधम्।।	8-5-7a 8-5-7b
प्राणिनामेवमात्मत्वात्स्यादपीति विचार्य च। शोकाग्निना दह्यमानो धम्यमान इवाशये।।	8-5-8a 8-5-8b
विस्रस्ताङ्गः श्वसन्दीनो हाहेत्युक्त्वा सुदुःखितः। विललाप महाराज धृतराष्ट्रोऽम्बिकासुतः।।	8-5-9a 8-5-9b
धृतराष्ट्र उवाच।	8-5-10x
सञ्जयाधिरथिर्वीरः सिंहद्विरदविक्रमः। वृषभप्रतिमस्कन्धो वृषभाक्षगतिस्वरः।।	8-5-10a 8-5-10b
वृषभो वृषभस्येव यो युद्धे न निवर्तते। शत्रोरपि महेन्द्रस्य वज्रसंहननो युवा।।	8-5-11a 8-5-11b
यस्य ज्यातलशब्देन शरवृष्टिरवेण च। रथाश्वनरमातङ्गा नावतिष्ठन्ति संयुगे।।	8-5-12a 8-5-12b
यमाश्रित्य महाबाहुं द्विषत्सङ्घघ्नमच्युतम्। दुर्योधनोऽकरोद्वैरं पाण्डुपुत्रैर्महारथैः।।	8-5-13a 8-5-13b
स कथं रथिनां श्रेष्ठः कर्णः पार्थेन संयुगे। निहतः पुरुषव्याघ्रः प्रसह्यासह्यविक्रमः।।	8-5-14a 8-5-14b
यो नामन्यत वै नित्यमच्युतं च धनञ्जयम्। न वृष्मीन्सहितानन्यान्स्वबाहुबलदर्पितः।।	8-5-15a 8-5-15b
शार्ङ्गगाण्डीवधन्वानौ सहितावपराजितौ। अहं दिव्याद्रथादेकः पातयिष्यामि संयुगे।।	8-5-16a 8-5-16b
इति यः सततं मन्दमवोचल्लोभमोहितम्। दुर्योधनमवाचीनं राज्यकामुकमातुरम्।।	8-5-17a 8-5-17b
योऽजयत्सर्वकाम्भोजानावन्त्यान्केकयैः सह। गान्धारान्मद्रकान्मात्स्यांस्त्रिगर्तांस्तङ्कणाञ्शकान्।	8-5-18a 8-5-18b
पाञ्चालांश्च विदेहांश्च कुलिन्दान्काशिकोसलान् सूह्मानङ्गांश्च वङ्गांश्च निषादान्पुण्ड्रकीकटान्।।	8-5-19a 8-5-19b
वत्सान्कलिङ्गान्दरदानश्मकानृषिकानपि। `शबरान्हारहूणांश्च प्रघूणान्सरलानपि।।	8-5-20a 8-5-20b
म्लेच्छराष्ट्राधिपांश्चैव दुर्गानाटविकांस्तथा'। जित्वैतान्समरे वीरः प्रदीप्तैः कङ्कपत्रिभिः।।	8-5-21a 8-5-21b
करमाहारयामास जित्वा सर्वानरींस्तथा। दुर्योधनस्य वृद्ध्यर्थं राधेयो रथिनां वरः। दिव्यास्त्रविमन्हातेजाः कर्णो वैकर्तनो वृषः।।	8-5-22a 8-5-22b 8-5-22c
सेनागोपश्च स कथं शत्रुभिः परमास्त्रवित्। घातितः पाण्डवैः शूरैः समरे वीर्यशालिभिः।।	8-5-23a 8-5-23b
वृषो महेन्द्रो देवेषु वृषः कर्णो नरेष्वपि। तृतीयमन्यं लोकेषु वृषं नैवानुशुश्रुम।।	8-5-24a 8-5-24b
उच्चैः श्रवा वरोऽश्वानां राज्ञां वैश्रवणो वरः। वरो महेन्द्रो देवानां कर्णः प्रहरतां वरः।।	8-5-25a 8-5-25b
योऽजितः पार्थिवैः शूरैः समर्थैर्वीर्यशालिभिः। दुर्योधनस्य वृद्ध्यर्थं कृत्स्नामुर्वीमथाजयत्।।	8-5-26a 8-5-26b
यं लब्ध्वा मागधो राजा सांत्वमानोऽथ सौहृदैः। अरौत्सीत्पार्थिवं क्षत्रमृते यादवकौरवान्।।	8-5-27a 8-5-27b
तं श्रुत्वा निहतं कर्णं द्वैरथे सव्यसाचिना। शोकार्णवे निमग्नोऽहं भिन्ना नौरिव सागरे।।	8-5-28a 8-5-28b
तं वृषं निहतं श्रुत्वा द्वैरथे रथिनां वरम्। शोकार्णवे निमग्नोऽहमप्लुवः सागरे यथा।।	8-5-29a 8-5-29b
ईदृशैर्यद्यहं दुःखैर्न विनश्यामि सञ्जय। वज्राद्दृढतरं मन्ये हृदयं मम दुर्भिदम्।।	8-5-30a 8-5-30b
ज्ञातिसंबन्धिमित्राणामिमं श्रुत्वा पराभवम्। को मदन्यः पुमाँल्लोके न जह्यात्सूत जीवितम्।।	8-5-31a 8-5-31b
विषमग्निं प्रपातं च पर्वताग्रादहं वृणे। `महाप्रस्थानगमनं जलं प्रायोपवेशनम्'। न हि शक्ष्यामि दुःखानि सोढुं कष्टानि सञ्जय।।	8-5-32a 8-5-32b 8-5-32c
।। इति श्रीमन्महाभारते कर्णपर्वणि पञ्चमोऽध्यायः।। 5 ।।

8-5-1 पुत्रांश्चैव निपातितान् इति झ.पाठः।। 8-5-4 भार्गवस्य रामस्य शुक्रस्य वा।। 8-5-7 कर्णस्य वधं सञ्चिन्त्य मनस्यालोच्य इदं कृत्स्नं जगत्स्वसैन्यं वा नास्तीति सञ्चिन्त्य निश्चित्य विललापेति तृतीयेन सम्बन्धः।। 8-5-17 अवाचीनं चिन्तयाऽधोमुखम्।। 8-5-24 जलवर्षित्वाद्देवेषु महेन्द्रो वृषः। धनवर्षित्वान्मनुष्येषु कर्णोवृषः। तृतीयमेवमभितो वृष्टिकर्तारं वृषम्।। 8-5-29 नौकाहीनः।। 8-5-5 पञ्चमोऽध्यायः।।

कर्णपर्व-004

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

कर्णपर्व-006