महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-074

by वेदव्यासः

← भीष्मपर्व-073

महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-074 वेदव्यासः

भीष्मपर्व-075 →

भूरिश्रवसा सात्यकिपुत्रदशकवधः ।। 1 ।। सात्यकिभूरिश्रवसोयुर्द्धम् ।। 2 ।।

महाभारतम्/भीष्मपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122

सञ्जय उवाच।	6-74-1x
अथ राजन्महाबाहुः सात्यकिर्युद्धदुर्मदः। विकृष्य चापं समरे भारसाहमनुत्तमम् ।।	6-74-1a 6-74-1b
यत्तत्सख्युस्तु पूर्वेण अर्जुनादुपशिक्षितम् । प्रगाढं लघु चित्रं च दर्शयन्हस्तलाघवम्। प्रामुञ्चत्पुङ्खसंयुक्ताञ्शरानाशीविषोपमान् ।।	6-74-2a 6-74-2b 6-74-2c
तस्य विक्षिपतस्छापं शरानन्यांश्च मुञ्चतः। आददानस्य भूयश्च संदधानस्य चापरान् ।।	6-74-3a 6-74-3b
क्षिपतश्च परांस्तस्य रणे शत्रून्विनिघ्नतः। ददृशे रूपमत्यर्थं मेघस्येव प्रवर्षतः ।।	6-74-4a 6-74-4b
तमुदीर्यन्तमालोक्य राजा दुर्योधस्ततः । रथानामयुतं तस्य प्रेषयामास भारत ।।	6-74-5a 6-74-5b
तांस्तु सर्वान्महेष्वासान्सात्यकिः सत्यविक्रमः । जघान परमेष्वासो दिव्येनास्त्रेण वीर्यवान् ।।	6-74-6a 6-74-6b
स कृत्कवा दारुणं कर्म प्रगृहीतशरासनः। आससाद ततो वीरो भूरिश्रवसमाहवे।।	6-74-7a 6-74-7b
स हि संदृश्य सेनां ते युयुधानेन पातिताम् । अभ्यधावत संक्रुद्धः कुरूणां कीर्तिवर्धनः ।।	6-74-8a 6-74-8b
इन्द्रायुधसवर्णं तु विस्फार्य सुमहद्धनुः । सृष्टवान्वज्रसंकाशाञ्शरानाशीविषोपमान् ।।	6-74-9a 6-74-9b
सहस्रशो माहाराज दर्शयन्पाणिलाघवम् । शरांस्तान्मृत्युसंस्पर्शान्सात्यकेश्च पदानुगाः ।।	6-74-10a 6-74-10b
न विषेहुस्तदा राजन्दुद्रुवुस्ते समन्ततः । विहाय सात्यकिं राजन्समरे युद्धदुर्मदम् ।।	6-74-11a 6-74-11b
तं दृष्ट्वा युयुधानस्य सुता दश महाबलाः । महारथाःक समाख्याताश्चित्रवर्मायुधध्वजाः ।।	6-74-12a 6-74-12b
समासाद्य महेष्वासं भूरिश्रवसमाहवे। ऊचुः सर्वे सुसंरब्धा यूपकेतुं महारणे ।।	6-74-13a 6-74-13b
भोभो कौरवादायाद सहास्माभिर्महाबल । एहि युध्यस्व संग्रामे समस्तैः पृथगेव वा ।।	6-74-14a 6-74-14b
अस्मान्वा त्वं पराजित्य यशः प्राप्नुहि संयुगे। वयं वा त्वां पराजित्य प्रीतिं धास्यामहे पितुः ।।	6-74-15a 6-74-15b
एवमुक्तस्तदा शूरैस्तानुवाच महाबलः । वीर्यश्लाघी नरश्रेष्ठस्तान्दृष्ट्वा समवस्थितान् ।।	6-74-16a 6-74-16b
साध्विदं कथ्यते वीरा यंद्येवं मतिरद्य वः। युध्यध्वं सहिता यत्ता निहनिष्यामि वो रणे ।।	6-74-17a 6-74-17b
एवमुक्ता महेष्वासास्ते वीराः क्षिप्रकारिणः । महता शरवर्षेण अभ्यधावन्नरिन्दमम् ।।	6-74-18a 6-74-18b
सोऽपराह्णे महाराज संग्रामस्तुमुलोऽभवत्। एकस्य च बहूनां च समेतानां रणाजिरे ।।	6-74-19a 6-74-19b
तमेकं रथिनां श्रेष्ठं शरैस्ते समवाकिरन् । प्रावृषीव यथा मेरुं सिषिचुर्जलदा नृप ।।	6-74-20a 6-74-20b
तैस्तु मुक्ताञ्शरान्घोरान्यमदण्डाशनिप्रभान् । असंप्राप्तानसंभ्राकन्तिश्चिच्छेदाशु महारथः ।।	6-74-21a 6-74-21b
तत्राद्भुतमपश्याम सौमदत्तेः पराक्रमम् । यदेको बहुबिर्युद्धे समसञ्जदभीतवत् ।।	6-74-22a 6-74-22b
विसृज्य शरवृष्टिं तां दश राजन्महारथाः । परिवार्य महाबाहुं निहन्तुमुपचक्रमुः ।।	6-74-23a 6-74-23b
समदत्तिस्ततः क्रुद्धस्तेषां चापानि भारत । चिच्छेद समरे राजन्युध्यमानो महारथैः ।।	6-74-24a 6-74-24b
अथैषां छिन्नधनुषां शरैः सन्नतपर्वभिः । चिच्छेद समरे राजञ्शिरांसि भरतर्षभ ।।	6-74-25a 6-74-25b
ते हता न्यपतन्राजन्वज्रभग्ना इव द्रुमाः । तान्दृष्ट्वा निहतान्वीरो रणे पुत्रान्महाबलान् ।।	6-74-26a 6-74-26b
वार्ष्णेयो विनदराजन्भूरिश्रवसमभ्ययात्। रथं रथेन समरे पीडयित्वा महाबलौ ।।	6-74-27a 6-74-27b
तावन्योन्यं हि समरे निहत्य रथवाजिनः । विरथावभिवल्गन्तौ समेयातां महारथौ ।।	6-74-28a 6-74-28b
प्रगृहीतमहाखङ्गौ तौ चर्मवरधारिणौ । शुशुभाते नरव्याघ्रौ युद्धाय समवस्थितौ ।।	6-74-29a 6-74-29b
असह्यमसियुद्धाय भूरिश्रवसमाहवे। मत्वा वृकोदरस्तूर्णमभिप्लुत्य महारथः ।।	6-74-30a 6-74-30b
ततः सात्यकिमभ्येत्य निस्त्रिंशवरधारिणम् । भीमसेनस्त्वरन्राजन्रथमारोपयत्तदा ।।	6-74-31a 6-74-31b
तवापि तनयो राजन्भूरिश्रवसमाहवे। आरोपयद्रथं तूर्णं पश्यतां सर्वधन्विनाम् ।।	6-74-32a 6-74-32b
तस्मिस्तथा वर्तमाने रणे भीष्मं महारथम्। अयोधयन्त संरब्धाः पाण्डवा भरतर्षभ ।।	6-74-33a 6-74-33b
लोहितायति चादित्ये त्वरमाणो धनञ्जयः । पञ्चविंशतिसाहस्रान्निजघान महारथान् ।।	6-74-34a 6-74-34b
ते हि दुर्योधनादिष्टास्तदा पार्थनिबर्हणे । संप्राप्यैव गता नाशं शलभा इव पावकम् ।।	6-74-35a 6-74-35b
ततो मत्स्याः केकयाश्च धनुर्वेदविशारदाः । परिवव्रुस्तदा पार्थं सहपुत्रं महारथम् ।।	6-74-36a 6-74-36b
एवस्मिन्नेव काले तु सूर्येऽस्तमुपगच्छति। सर्वेषां चैव सैन्यानां प्रमोहः समजायत ।।	6-74-37a 6-74-37b
अवहारं ततश्चक्रे पिता देवव्रतस्तव । संध्याकाले महाराज सैन्यानां श्रान्तवाहनः ।।	6-74-38a 6-74-38b
पाण्डवानां कुरूणां च परस्परसमागमे। ते सेने भृशसंविग्ने ययतुः स्वं निवेशनम् ।।	6-74-39a 6-74-39b
ततः स्वशिबिरं गत्वा न्यविशंस्तत्र भारत। पाण्डवाः सृञ्जयैः सार्धं कुरवश्च यथाविधिः ।।	6-74-40a 6-74-40b
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि प?ञ्चमदिवसयुद्धए चतुःसप्ततितमोऽध्यायः ।।

भीष्मपर्व-073

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

भीष्मपर्व-075