महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-078

by वेदव्यासः

← भीष्मपर्व-077

महाभारतम् षष्ठपर्व महाभारतम्-06-भीष्मपर्व-078 वेदव्यासः

भीष्मपर्व-079 →

संकुलयुद्धवर्णनम् ।। 1 ।।

महाभारतम्/भीष्मपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118
119. 119
120. 120
121. 121
122. 122

सञ्जय उवाच।	6-78-1x
ततो दुर्योधनो राजा महोत्प्रत्यागतस्मृतिः । शरवर्षैः पुनर्भीमं प्रत्यवारयदच्युतम् ।।	6-78-1a 6-78-1b
एकीभूतास्ततश्चैव तव पुत्रा महारथाः । समेत्य समरे भीमं योधयामासुरुद्यताः ।।	6-78-2a 6-78-2b
भीमसेनोऽपि समरे संप्राप्य स्वरथं पुनः । समारुह्य महाबाहुर्ययौ येन तवात्मजः ।।	6-78-3a 6-78-3b
प्रगृह्य च महावेगं परासुकरणं दृढम् । सज्यं शरासनं सङ्ख्ये शरैर्विव्याध ते सुतम् ।।	6-78-4a 6-78-4b
ततो दुर्योधनो राजा भीमसेनं महाबलम् । नाराचेन सुतीक्ष्णेन भृशं मर्मण्यताडयत् ।।	6-78-5a 6-78-5b
सोऽतिविद्धो महेष्वासस्तव पुत्रेण धन्विना । क्रोधसंरक्तनयनो वेगेनाक्षिप्य कार्मुकम् ।।	6-78-6a 6-78-6b
दुर्योधनं त्रिभिर्बाणैर्बाह्वोरुरसि चार्पयत् । स तत्र शुशुभे राजा शिखरैर्गिरिराडिव ।।	6-78-7a 6-78-7b
तौ दष्ट्वा समरे क्रुद्धौ विनिघ्नन्तौ परस्परम् । दुर्योधनानुजाः सर्वे शूराः संत्यक्तजीविताः ।।	6-78-8a 6-78-8b
संस्मृत्य मन्त्रितं पूर्वं निग्रहे भीमकर्मणः । निश्चयं परमं कृत्वा निग्रहीतुं प्रचक्रमुः ।।	6-78-9a 6-78-9b
तानापतत एवाजौ भीमसेनो महाबलः । प्रत्युद्ययौ महाराज गजः प्रतिगजानिव ।।	6-78-10a 6-78-10b
भृशं क्रुद्धश्च तेजस्वी नाराचेन समार्पयत् । चित्रसेनं महाराज तव पुत्रं महायशाः ।।	6-78-11a 6-78-11b
तथेतरांस्तव सुतांस्ताडयामास भारत । शरैर्बहुविधैः सङ्ख्ये रुक्मपुङ्खैः सुतेजनैः ।।	6-78-12a 6-78-12b
ततः संप्रेक्ष्य पुत्रैस्ते भीमसेनं समावृतम् । अभिमन्युप्रभृतयस्ते द्वदश महारथाः ।।	6-78-13a 6-78-13b
प्रेषिता धर्मराजेन भीमसेनपदानुगाः । प्रतिजग्मुर्महाराज तव पुत्रान्महाबलान् ।।	6-78-14a 6-78-14b
दृष्ट्वा रथस्थांस्ताञ्शूरान्सूर्याग्निसमतेजसः । सर्वानेव महेष्वासान्भ्राजमानाञ्श्रिया वृतान् ।।	6-78-15a 6-78-15b
महाहवे दीष्यमानान्सुवर्णमकुटोञ्ज्वलान्। तत्यजुः समरे भीमं तव पुत्रा महाबलाः ।।	6-78-16a 6-78-16b
तान्नामृष्यत कौन्तेयो जीवमाना गता इति । अन्वीय च पुनः सर्वांस्तव पुत्रानपीडयत् ।।	6-78-17a 6-78-17b
अथाभिमन्युः समरे भीमसेनेन संगतः । पार्षतेन च ते सर्वे कैकया द्रौपदीसुताः ।।	6-78-18a 6-78-18b
तादृष्ट्वा समरे क्रुद्धांस्तव सैन्ये महारथाः। दुर्योधनप्रभृतयः प्रगृहीतशरासनाः। भृशमर्श्वैः प्रजवितैः प्रययुर्यत्र ते रथाः ।।	6-78-19a 6-78-19b 6-78-19c
अपराह्णे महाराज प्रावर्तत महारणः। तावकानां च बलिनां परेषां चैव भारत ।।	6-78-20a 6-78-20b
अभिमन्युर्विकर्णस्य हयान्हत्वा महाहवे। अथैनं पञ्चविंशत्या क्षुद्रकाणां समार्पयत् ।।	6-78-21a 6-78-21b
हताश्वं रथमुत्सृज्य विकर्णस्तु महारथः । आरुरोह रथं राजंश्चित्रसेनस्य भारत । योधयामास समरे तदद्भुतमिवाभवत् ।।	6-78-22a 6-78-22b 6-78-22c
स्थितावेकरथे तौ तु भ्रातरौ कुलवर्धनौ। आर्जिनिः शरजालेन च्छादयामास भारत ।।	6-78-23a 6-78-23b
चित्रसेनो विकर्णश्च कार्ष्णिं पञ्चभिरायसैः । विव्यधाते न चाकम्पत्कार्ष्णिर्मेरुरिव स्थितः ।।	6-78-24a 6-78-24b
दुःशासनस्तु समरे केकयान्पञ्च मारिप । योधयामास राजेन्द्र तदद्भुतमिवाभवत् ।।	6-78-25a 6-78-25b
द्रौपदेया रणे क्रुद्धा दुर्योधनमवारयन् । शरैराशीविषाकारैः पुत्रं तव विशांपते ।।	6-78-26a 6-78-26b
पुत्रोऽपि तव दुर्धर्षो द्रौपद्यास्तनयान्रणे । सायकैर्निशितै राजन्नाजघान पृथक्पृथक् ।।	6-78-27a 6-78-27b
तैश्चापि विद्धः शुशुभे रुधिरेम समुक्षितः । गिरिः प्रस्रवणैर्यद्वद्गैरिकादिविमिश्रितैः ।।	6-78-28a 6-78-28b
भीष्मोऽपि समरे राजन्पाण्डवानामनीकिनीम् । कालयामास बलवान्पालः पशुगणानिव ।।	6-78-29a 6-78-29b
ततो गाण्डीवनिर्घोषः प्रादुरासीद्विशांपते । दक्षिणेन वरूथिन्याः पार्थस्यरीन्विनिघ्नतः ।।	6-78-30a 6-78-30b
उत्तस्थुः समरे तत्र कबन्धानि समन्ततः। कुरूणां चैव सैन्येषु पाण्डवानां च भारत ।।	6-78-31a 6-78-31b
शोणितोदं शरावर्तं गजद्वीपं हयोर्मिणम् । रथनौभिर्नरव्याघ्राः प्रतेरुः सैन्यसागरम् ।।	6-78-32a 6-78-32b
छिन्नहस्ता विकवचा विदेहाश्च नरोत्तमाः । दृश्यन्ते पतितास्तत्र शतशोऽथ सहस्रशः ।।	6-78-33a 6-78-33b
निहतैर्मत्तमातङ्गैः शोणितौघपरिप्लुतैः । भूर्भाति भरतश्रेष्ठ पर्वतैराचिता यथा ।।	6-78-34a 6-78-34b
तत्राद्भुतमपश्याम तव तेषां च भारत । न तत्रासीत्पुमान्कश्चिद्यो युद्धं नाभिकाङ्क्षति ।।	6-78-35a 6-78-35b
एवं युयुधिरे वीराः प्रार्थयाना महद्यशः। तावकाः पाण्डवैः सार्धमाकाङ्क्षन्तो जयं युधि ।।	6-78-36a 6-78-36b
।। इति श्रीमन्महाभारते भीष्मपर्वणि भीष्मवधपर्वणि षष्ठदिवसयुद्धे अष्टसप्ततितमोऽध्यायः ।।

भीष्मपर्व-077

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

भीष्मपर्व-079