महाभारतम्-02-सभापर्व-008

by वेदव्यासः

← सभापर्व-007

महाभारतम् द्वितीयपर्व महाभारतम्-02-सभापर्व-008 वेदव्यासः

सभापर्व-009 →

यमसभावर्णमम्।। 1।।

महाभारतम्/सभापर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103

नारद उवाच।	2-8-1x
कथयिष्ये सभां याम्यां युधिष्ठिर निबोध ताम्। वैवस्वतस्य यां पार्थ विश्वकर्मा चकार ह।।	2-8-1a 2-8-1b
तैजसी सा सभा राजन्बभूव शतयोजना। विस्तारायामसम्पन्ना भूयसी चापि पाण्डव।।	2-8-2a 2-8-2b
अर्कप्रकाशा भ्राजिष्णुः सर्वतः कामरूपिणी। नातिशीता च चात्युष्णा मनसश्च प्रहर्षिणी।।	2-8-3a 2-8-3b
न शोको न जरा तस्यां क्षुत्पिपासे न चाप्रियम्। न च दैन्यं क्लमो वाऽपि प्रतिकूलं न चाप्युत।।	2-8-4a 2-8-4b
सर्वे कामाः स्थितास्तस्यां ये दिव्या ये च मानुषाः। रसवच्च प्रभूतं च भक्ष्यं भोज्यमरिन्दम।।	2-8-5a 2-8-5b
लेह्यं चोप्यं च पेयं च हृद्यं स्वादु मनोहरम्। पुण्यगन्धाः स्रजस्तस्य नित्यं कामफला द्रुमाः।।	2-8-6a 2-8-6b
रसवन्ति च तोयानि शीतान्युष्णानि चैव हि। तस्यां राजर्षयः पुण्यास्तथा ब्रह्मर्षयोऽमलाः।।	2-8-7a 2-8-7b
यमं वैवस्वतं तात प्रहृष्टाः पर्युपासते। ययातिर्नहुषः पुरुर्मान्धाता सोमको नुगः।।	2-8-8a 2-8-8b
त्रसदस्युश्च राजर्षिः कृतवीर्यः श्रुतश्रवाः। अरिष्टनेमिः सिद्धश्च कृतवेगः कृतिर्निमिः।।	2-8-9a 2-8-9b
प्रतर्दनः शिबिर्मत्स्यः पृथुलाक्षो बृहद्रथः। वार्तो मरुत्तः कुषिकः साङ्काश्यः साङ्कृतिर्ध्रुवः।।	2-8-10a 2-8-10b
चतुरश्चः सदस्योर्मिः कार्तवीर्यश्च पार्थिवः। भरतः सुरथश्चैव सुनीथो निशठोऽनलः।।	2-8-11a 2-8-11b
दिवोदासश्च सुमना अम्बरीषो भगीरथः। व्यश्वः सदश्वो वाघ्र्यश्वः पृथुवेगः पृथुश्रवाः।।	2-8-12a 2-8-12b
पृपदश्वो वसुमनाः क्षुपश्च सुमहाबलः। रुषद्रुर्वृषसेनश्च पुरुकुत्सो ध्वजी रथी।।	2-8-13a 2-8-13b
आर्ष्टिषेणो दिलीपश्च महात्मा चाप्युशीनरः। औशीनरिः पुण्डरीकः शर्यातिः शरभः शुचिः।।	2-8-14a 2-8-14b
अङ्गो रिष्टश्च वेनश्च दुष्यन्तः सृञ्जयो जयः। भाङ्गासुरिः सुनीथश्च निषधोऽथ वहीनरः।।	2-8-15a 2-8-15b
करन्धमो बाह्लिकश्च सुद्युम्नो बलवान्मधुः। ऐलो मरुत्तश्च तथा बलवान्पृथिवीपतिः।।	2-8-16a 2-8-16b
कपोतरोमा तृणकः सहदेवार्जुनौ तथा। व्यश्वः साश्वः कृशाश्वश्च शशबिन्दुश्च पार्थिवः।।	2-8-17a 2-8-17b
रामो दाशरथिश्चैव लक्ष्मणोऽथ प्रतर्दनः। अलर्कः कक्षसेनश्च गयो गौराओश्व एव च।।	2-8-18a 2-8-18b
जामदग्न्यश्च रामश्च नाभागसगरौ तथा। भूरिद्युम्नो महाश्वश्च पृथाशअवो जनकस्तथा।।	2-8-19a 2-8-19b
राजा वैन्यो वारिसेनः पुरिजिज्जनमेजयः। ब्रह्मदत्तस्त्रिगर्तिश्च राजोपरिचरस्तथा।।	2-8-20a 2-8-20b
इन्द्रद्युम्नो भीमजानुर्गौरपृष्ठोऽनघो लयः। पद्मोऽथ मुचुकुन्दश्च भूरिद्युम्नः प्रसेनजित्।।	2-8-21a 2-8-21b
अरिष्टनेमिः सुद्युम्नः पृथुलाश्वोऽष्टकस्तथा। शतं मत्स्या नृपतयः शतं नीपाः शतं हयाः।।	2-8-22a 2-8-22b
धृतराष्ट्राश्चैकशतमशीतिर्जनमेजयाः। शतं च ब्रह्मदत्तानां वीरिणामीरिणां शतम्।।	2-8-23a 2-8-23b
भीष्णाणां द्वे शतेऽप्यत्र भीमानां तु तथा शतम्। शतं च प्रतिविन्ध्यानां शतं नागाः शतं हयाः।।	2-8-24a 2-8-24b
पलाशानां शतं ज्ञेयं शतं काशकुशादयः। शान्तनुश्चैव राजेन्द्र पाण्डुश्चैव पिता तव।।	2-8-25a 2-8-25b
उशङ्गवः शतरथो देवराजो जयद्रथः। वृषदर्भश्च राजर्षिर्बुद्धिमान्सहमन्त्रिभिः।।	2-8-26a 2-8-26b
अथापरे सहस्राणि ये गताः शसबिन्दवः। इष्ट्वाऽश्वमेधैर्बहुभिर्महद्भिर्भूरिदक्षिणैः।।	2-8-27a 2-8-27b
एते राजर्षयः पुण्याः कीर्तिमन्तो बहुश्रुताः। तस्यां सभायां राजेन्द्र वैवस्वतमुपासते।।	2-8-28a 2-8-28b
अगस्त्योऽथ मतङ्गश्च कालो मृत्युस्तथैव च। यज्वानश्चैव सिद्धाश्च ये न योगशरीरिणः।।	2-8-29a 2-8-29b
अग्निष्वात्ताश्च पितरः फेनपाश्वोष्मपाश्च ये। सुधावन्तो बर्हिषदो मूर्तिमन्तस्तथाऽपरे।।	2-8-30a 2-8-30b
कालचक्रं च साक्षाच्च भगवान्हव्यवाहनः। नरा दुष्कृतकर्माणो दक्षिणायनमृत्यवः।।	2-8-31a 2-8-31b
कालस्य नयने युक्ता यमस्य पुरुपाश्च ये। तस्यां शिंशुपपालाशास्तथा काशकुशादयः।।	2-8-32a 2-8-32b
उपासते धर्मराजं मूर्तिमन्तो जनाधिप। एते चान्ये च बहवः पितृराजसभासदः। न शक्याः परिसङ्ख्यातुं नामभिः कर्मभिस्तथा ।	2-8-33a 2-8-33b 2-8-33c
असम्बाधा हि सा पार्थ रम्या कामगमा सभा। दीर्घकालं तपस्तप्त्वा निर्मिता विश्वकर्मणा।	2-8-34a 2-8-34b
ज्वलन्ती भासमाना च तेजसा स्वेन भारत। तामुग्रतपसो यान्ति सुव्रताः सत्यवादिनः।।	2-8-35a 2-8-35b
शान्ताः सन्यासिनः शुद्धाः पूताः पुण्येन कर्मणा। सर्वे भास्वरदेहाश्च सर्वे च विरजोम्बराः।।	2-8-36a 2-8-36b
चित्राङ्गदाश्चित्रमाल्याः सर्वे ज्वलितकुण्डलाः। सुकृतैः कर्मभिः पुण्यैः पारिबर्हैश्च भूषिताः।।	2-8-37a 2-8-37b
गन्धर्वाश्च महात्मानः सङ्घशश्चाप्सरोगणाः। वादित्रं नृत्तगीतं च हास्यं लास्यं च सर्वशः।।	2-8-38a 2-8-38b
पुण्याश्च गन्धाः शब्दाश्च तस्यां पार्थ समन्ततः। दिव्यानि चैव माल्यानि उपतिष्ठन्ति नित्यशः।।	2-8-39a 2-8-39b
शतं शतसहस्राणि धर्मिणां तं प्रजेश्वरम्। उपासते महात्मानं रूपयुक्ता मनस्विनः।।	2-8-40a 2-8-40b
ईदृशी सा सभा राजन्पितृराज्ञो महात्मनः। वरुणस्यापि वक्ष्यामि सभां पुष्करमालिनीम्।।	2-8-41a 2-8-41b
।। इति श्रीमन्महाभारते सभापर्वणि मन्त्रपर्वणि अष्टमोऽध्यायः।। 8।।

2-8-18 रामइति रामलक्ष्मणयोर्विष्णुशेषरूपेण स्वस्थानस्थयोरपि रूपान्तरेण उपासकानु ग्रहार्थमत्रावस्थानम्।।

2-8-23 धृतराष्टाश्चैकशतमिति पुराणेषु प्रायेणाधिकारिणामेव कीर्तनात्तेषां च प्रति कल्पं समाननामरूपकर्मत्वादनेककल्पं धर्मसभावासिनां तेषां बहुत्वं युक्तम्। एवमन्येषामपि।। 2-8-31 दुष्कृतकर्माणो विद्याविहीनकर्ममात्रनिष्टाः।।

सभापर्व-007

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

सभापर्व-009