महाभारतम्-14-आश्वमेधिकपर्व-060

by वेदव्यासः

← आश्वमेधिकपर्व-059

महाभारतम् चतुर्दशपर्व महाभारतम्-14-आश्वमेधिकपर्व-060 वेदव्यासः

आश्वमेधिकपर्व-061 →

कृष्णेन वसुदेवादीन्प्रति कुरुपाण्डवयुद्धप्रकारकथनम्।। 1 ।।

महाभारतम्/आश्वमेधिकपर्व

1. 001
2. 002
3. 003
4. 004
5. 005
6. 006
7. 007
8. 008
9. 009
10. 010
11. 011
12. 012
13. 013
14. 014
15. 015
16. 016
17. 017
18. 018
19. 019
20. 020
21. 021
22. 022
23. 023
24. 024
25. 025
26. 026
27. 027
28. 028
29. 029
30. 030
31. 031
32. 032
33. 033
34. 034
35. 035
36. 036
37. 037
38. 038
39. 039
40. 040
41. 041
42. 042
43. 043
44. 044
45. 045
46. 046
47. 047
48. 048
49. 049
50. 050
51. 051
52. 052
53. 053
54. 054
55. 055
56. 056
57. 057
58. 058
59. 059
60. 060
61. 061
62. 062
63. 063
64. 064
65. 065
66. 066
67. 067
68. 068
69. 069
70. 070
71. 071
72. 072
73. 073
74. 074
75. 075
76. 076
77. 077
78. 078
79. 079
80. 080
81. 081
82. 082
83. 083
84. 084
85. 085
86. 086
87. 087
88. 088
89. 089
90. 090
91. 091
92. 092
93. 093
94. 094
95. 095
96. 096
97. 097
98. 098
99. 099
100. 100
101. 101
102. 102
103. 103
104. 104
105. 105
106. 106
107. 107
108. 108
109. 109
110. 110
111. 111
112. 112
113. 113
114. 114
115. 115
116. 116
117. 117
118. 118

14-60-11 ततः शिखण्डी गाङ्गेयं युध्यमानं महाहवे। इति झ.पाठः।।

वसुदेव उवाच।	14-60-1x
श्रुतवानस्मि वार्ष्णेय सङ्ग्रामं परमाद्भुतम्। नराणां वदतां पुत्र कथोद्धातेषु नित्यशः।।	14-60-1a 14-60-1b
त्वं तु प्रत्यक्षदर्शी च कार्यज्ञश्च महाभुजः। तस्मात्प्रब्रूहि सङ्ग्रामं याथातथ्येन मेऽनघ।।	14-60-2a 14-60-2b
यथा तदभवद्युद्धं पाण्डवानां महात्मनाम्। भीष्मकर्णकृपद्रोणशल्यादिभिरनुत्तमम्।।	14-60-3a 14-60-3b
अन्येषां क्षत्रियाणां च कृतास्त्राणामनेकशः। नानावेषाकृतिमतां नानादेशनिवासिनाम्।।	14-60-4a 14-60-4b
वैशम्पायन उवाच।	14-60-5x
इत्युक्तः पुण्डरीकाक्षः पित्रा मातुस्तदाऽन्तिके। शशंस कुरुवीराणां सङ्ग्रामे निधनं यथा।।	14-60-5a 14-60-5b
वासुदेव उवाच।	14-60-6x
अत्यद्भुतानि कर्माणि क्षत्रियाणां महात्मनाम्। बहुलत्वान्न सङ्ख्यातुं शक्यान्यब्दशतैरपि।।	14-60-6a 14-60-6b
प्राधान्यतस्तु गदतः समासेनैव मे शृणु। कर्माणि पृथिवीशानां यथावदमरद्युते।।	14-60-7a 14-60-7b
भीष्मः सेनापतिरभूदेकादशचमूपतिः। कौरव्यः कौरवेन्द्राणां देवानामिव पावकिः।।	14-60-8a 14-60-8b
शिखण्डी पाण्डुपुत्राणां नेता सप्तचमूपतिः। बभूव रक्षितो धीमाञ्श्रीमता सव्यसाचिना।।	14-60-9a 14-60-9b
तेषां तदभवद्युद्धं दशाहानि महात्मनाम्। कुरूणां पाण्डवानां च सुमहद्रोमहर्षणम्।।	14-60-10a 14-60-10b
अयुध्यमानं गाङ्गेयं शिखण्डी तं महाद्युतिम्। जघान बहुभिर्बाणैः सह गाण्डीवधन्वना।।	14-60-11a 14-60-11b
अकरोत्स ततः कालं शरतल्पगतो मुनिः। अयनं दक्षिणं हित्वा सम्प्राप्ते चोत्तरायणे।।	14-60-12a 14-60-12b
ततः सेनापतिरभूद्द्रोणोऽस्त्रविदुषांवरः। प्रवीरः कौरवेन्द्रस्य काव्यो दैत्यपतेरिव।।	14-60-13a 14-60-13b
अक्षौहिणीभिः शिष्टाभिर्नवभिर्द्विजसत्तमः। संवृतः समरश्लाघी गुप्तः कृपसुतादिभिः।।	14-60-14a 14-60-14b
धृष्टद्युम्नस्त्वभून्नेता पाण्डवानां महास्त्रवित्। गुप्तो भीमेन मेधावी मित्रेण वरुणो यथा।।	14-60-15a 14-60-15b
स च सेनापरिवृतो द्रोणप्रेप्सुर्महामनाः। पितुर्निकारान्संस्मृत्य रणे कर्माकरोन्महत्।।	14-60-16a 14-60-16b
तस्मिंस्ते पृथिवीपाला द्रोणपार्षतसङ्गरे। नानादिगागता वीराः प्रायशो निधनं गताः।।	14-60-17a 14-60-17b
दिनानि पञ्च तद्युद्धमभूत्परमदारुणम्। ततो द्रोणः परिश्रान्तो धृष्टद्युम्नवशं गतः।।	14-60-18a 14-60-18b
ततः सेनापतिरभूत्कर्णो दौर्योधने बले। अक्षौहिणीभिः शिष्टाभिर्वृतः पञ्चभिराहवे।।	14-60-19a 14-60-19b
तिस्रस्तु पाण्डुपुत्राणां चम्वो बीभत्सुपालिताः। हतप्रवीरभूयिष्ठा बभूवुः समवस्थिताः।।	14-60-20a 14-60-20b
ततः पार्थं समासाद्य पतङ्ग इव पावकम्। पञ्चत्वमगमत्सौतिर्द्वितीयेऽहनि दारुणः।।	14-60-21a 14-60-21b
हते कर्णे तु कौरव्या निरुत्साहा हतौजसः। अक्षौहिणीभिस्तिसृभिर्मद्रेशं पर्यवारयन्।।	14-60-22a 14-60-22b
हतिवाहनभूयिष्ठाः पाण्डिवास्तु युधिष्ठिरम्। अक्षौहिण्या निरुत्साहाः शिष्टया पर्यवारयन्।।	14-60-23a 14-60-23b
अवधीन्मद्रराजानं कुरुराजो युधिष्ठिरः। तस्मिंस्तदाऽर्धदिवसे कृत्वा कर्म सुदुष्करम्।।	14-60-24a 14-60-24b
हते शल्ये तु शकुनिं सहदेवो महामनाः। आहर्तारं कलेस्तस्य जगानामितविक्रमः।।	14-60-25a 14-60-25b
निहते शकुनौ राजा धार्तराष्ट्रः सुदुर्मनाः। अपाक्रामद्गदापाणिर्हतभूयिष्ठसैनिकः।।	14-60-26a 14-60-26b
तमन्वधावत्संक्रुद्धो भीमसेनः प्रतापवान्। ह्रदे द्वैपायने चापि सलिलस्थं ददर्श तम्।।	14-60-27a 14-60-27b
इतशिष्टेन सैन्येन समन्तात्पर्यवार्य तम्। अथोपविविशुर्हृष्टा ह्रदस्थं पञ्च पाण्डवाः।।	14-60-28a 14-60-28b
विगाह्य सलिलं त्वाशु वाग्बाणैर्भृशविक्षतः। उत्थाय स गदापाणिर्युद्धाय समुपस्थितः।।	14-60-29a 14-60-29b
ततः स निहतो राजा धार्तराष्ट्रो महारणे। भीमसेनेन विक्रम्य पश्यतां पृथिवीक्षिताम्।।	14-60-30a 14-60-30b
ततस्तत्पाण्डवं सैन्यं प्रसुप्तं शिबिरे निशि। निहतं द्रोणपुत्रेण पितुर्वधममृष्यता।।	14-60-31a 14-60-31b
हतपुत्रा हतबला हतमित्रा मया सह। युयुधानसहायेन पञ्च शिष्टास्तु पाण्डवाः।।	14-60-32a 14-60-32b
सहैव कृपभोजाभ्यां द्रौणिर्युद्धादमुच्यत। युयुत्सुश्चापि कौरव्यो मुक्तः पाण्डवसंश्रयात्।।	14-60-33a 14-60-33b
निहते कौरवेन्द्रे तु सानुबन्धे सुयोधने। विदुरः संजयश्चैव धर्मराजमुपस्थितौ।।	14-60-34a 14-60-34b
एवं तदभवद्युद्दमहान्यष्टादश प्रभो। यत्र ते पृथिवीपाला निहताः स्वर्गमावसन्।।	14-60-35a 14-60-35b
वैशम्पायन उवाच।	14-60-36x
शृण्वतां तु महाराज कथां तां रोमहर्षणीम्। दुःखशोकपरिक्लेशा वृष्णीनामभवंस्तदा।।	14-60-36a 14-60-36b

आश्वमेधिकपर्व-059

पुटाग्रे अल्लिखितम्।

आश्वमेधिकपर्व-061