महाभारतम्-03-आरण्यकपर्व-105
| ← आरण्यकपर्व-104 | महाभारतम् तृतीयपर्व महाभारतम्-03-आरण्यकपर्व-105 वेदव्यासः |
आरण्यकपर्व-106 → |
ब्रह्मणा देवान्प्रति भगीरथेन समुद्रपूरणकथनम् ।। 1 ।। युधिष्ठिरेण तत्प्रकारं पृष्टेन लोमशेन तदुपोद्धाततया सगरस्य भार्याद्वये पुत्रलाभप्रकाऱकथनम् ।। 2 ।।
| लोमश उवाच। | 3-105-1x |
|
तानुवाच समेतांस्तु ब्रह्मा लोकपितामहः। `निर्ह्रादिन्या गिरा राजन्देवानाश्वासयंस्तदा' ।। | 3-105-1a 3-105-1b |
|
गच्छध्वं विबुधाः सर्वे यथाकामं यथेप्सितम्। महता कालयोगेन प्रकृतिं यास्यतेऽर्णवः ।। | 3-105-2a 3-105-2b |
|
ज्ञातींश्च कारणं कृत्वा महाराजो भगीथः। `पूरयिष्यति तोयौघैः समुद्रं निधिमम्भसाम्' ।। | 3-105-3a 3-105-3b |
|
पितामहवचः श्रुत्वा सर्वे विबुधसत्तमाः। कालयोगं प्रतीक्षन्तो जग्मुश्चापि यथागतम् ।। | 3-105-4a 3-105-4b |
| युधिष्ठिर उवाच। | 3-105-5x |
|
कथं वै ज्ञातयोब्रह्मन्कारणं चात्र किं मुने। कथं समुद्रः पूर्णश्च भगीरथपरिश्रमात् ।। | 3-105-5a 3-105-5b |
|
एतदिच्छाम्यहं श्रोतुं विस्तरेण तपोधन। कथ्यमानं त्वया विप्र राज्ञां चरितमुत्तमम् ।। | 3-105-6a 3-105-6b |
| वैशंपायन उवाच। | 3-105-7x |
|
एवमुक्तस्तु विप्रेन्द्रो धर्मराज्ञा महात्मना। कथयामास माहात्म्यं सगरस्य महात्मनः ।। | 3-105-7a 3-105-7b |
| लोमश उवाच। | 3-105-8x |
|
इक्ष्वाकूणां कुले जातः सगरो नाम पार्थिवः। रूपसत्वबलोपेतः स चापुत्रः प्रतापवान् ।। | 3-105-8a 3-105-8b |
|
स हैहयान्समुत्साद्य तालजङ्घांश्च भारत। वशे च कृत्वा राजन्यान्स्वराज्यमनुशिष्टवान् ।। | 3-105-9a 3-105-9b |
|
तस्य भार्ये त्वभवतां रूपयौवनदर्पिते। वैदर्भी भरतश्रेष्ठ शैव्या च भरतर्षभ ।। | 3-105-10a 3-105-10b |
|
सपुत्रकामो नृपतिस्तप्यते स्म महत्तपः। पत्नीभ्यां सह राजेन्द्र कैलासं गिरिमाश्रितः ।। | 3-105-11a 3-105-11b |
|
स तप्यमानः सुमहत्तपोयोगसमन्वितः। आससाद महात्मानं त्र्यक्षं त्रिपुरमर्दनम् ।। | 3-105-12a 3-105-12b |
|
शंकरं भवमीशानं पिनाकिं शूलपाणिनम्। त्र्यम्बकं शिवमुग्रेशं बहुरूपमुमापतिम् ।। | 3-105-13a 3-105-13b |
|
स तं दृष्ट्वैव वरदं पत्नीभ्यां सहितो नृपः। प्रणिपत्य महाबाहुः पुत्रार्थे समयाचत ।। | 3-105-14a 3-105-14b |
|
तं प्रीतिमान्हरः प्राह सभार्यं नृपसत्तमम्। यस्मिन्वृतो मुहूर्तेऽहं त्वयेह नृपते वरम् ।। | 3-105-15a 3-105-15b |
|
षष्टिः पुत्रसहस्राणि शूराः परमदर्पिताः। एकस्यां संभविष्यन्ति पत्न्यां नरवरोत्तम ।। | 3-105-16a 3-105-16b |
|
ते चैवसर्वे सहिताः क्षयं यास्यन्ति पार्थिव। एको वंशधरः शूर एकस्यां संभविष्यति ।। | 3-105-17a 3-105-17b |
|
एवमुक्त्वा तु तं रुद्रस्तत्रैवान्तरधीयत। स चापि सगरो राजा जगाम स्वं निवेशनम् ।। | 3-105-18a 3-105-18b |
|
पत्नीभ्यां सहितस्तत्र होऽतिहृष्टमनास्तदा। `कालं शंभुवरप्राप्तं प्रतीक्षन्सगरोऽनयत्' ।। | 3-105-19a 3-105-19b |
|
तस्य तेमनुजश्रेष्ठ भार्ये कललोचने। वैदर्भी चैव शैब्या च गर्भिण्यौ संबभूवतुः ।। | 3-105-20a 3-105-20b |
|
ततः कालेन वैदर्भी गर्भालाबुं व्यजायत। शैव्या च सुषुवे पुत्रं कुमारं देवरूपिणम् ।। | 3-105-21a 3-105-21b |
|
तदाऽलाबुं समुत्स्रष्टुं मनश्चक्रे स पार्थिवः। अथान्तरिक्षाच्छुश्राव वाचं गंभीरनिःस्वनाम् ।। | 3-105-22a 3-105-22b |
|
राजन्मा साहसंकार्षीः पुत्रान्न त्यक्तुमर्हसि। अलाबुमध्यान्निष्कृष्य वीजं यत्नेन गोप्यताम् ।। | 3-105-23a 3-105-23b |
|
सोपस्वेदेषु पात्रेषु घृतपूर्णेषु भागशः। ततः पुत्रसहस्राणि षष्टिं प्राप्स्यसि पार्थिव ।। | 3-105-24a 3-105-24b |
|
महादेवेन दिष्टं ते पुत्रजन्म नराधिप। अनेन क्रमयोगेन मा ते बुद्धिरतोऽन्यथा ।। | 3-105-25a 3-105-25b |
|
।। इति श्रीमन्महाभारते अरण्यपर्वणि तीर्थयात्रापर्वणि पञ्चाधिकशततमोऽध्यायः ।। 105 ।। |
| आरण्यकपर्व-104 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | आरण्यकपर्व-106 |