महाभारतम्-03-आरण्यकपर्व-289
| ← आरण्यकपर्व-288 | महाभारतम् तृतीयपर्व महाभारतम्-03-आरण्यकपर्व-289 वेदव्यासः |
आरण्यकपर्व-290 → |
लक्ष्मणएन्द्रजितोर्युद्धम् ।। 1 ।। अङ्गदेनेन्द्रजिद्रथभङ्गे मायया तस्यान्तर्धाने च रामेणापि तत्रागमनम् ।। 2 ।।
| मार्कण्डेय उवाच। | 3-289-1x |
|
ततः श्रुत्वाहतं सङ्ख्ये कुम्भकर्णं सहानुगम्। प्रहस्तं च महेष्वासं धूम्राक्षं चातितेजसम् ।। | 3-289-1a 3-289-1b |
|
पुत्रमिनद्रजितं वीरं रावणः प्रत्यभाषत। जहिरामममित्रघ्न सुग्रीवं च सलक्ष्मणम् ।। | 3-289-2a 3-289-2b |
|
त्वया हि मम सत्पुत्र यशो दीप्तमुपार्जितम्। जित्वावज्रधरं सङ्ख्ये सहस्राक्षं शचीपतिम् ।। | 3-289-3a 3-289-3b |
|
अन्तर्हितः प्रकाशो वा दिव्यैर्दत्तवरैः शरैः। जहि शत्रूनमित्रघ्न मम शस्त्रभृतांवर ।। | 3-289-4a 3-289-4b |
|
रामलक्ष्मणसुग्रीवाः शरस्पर्शं न तेऽनघ। समर्थाः प्रतिसोढुं च कुतस्तदनुयायिनः ।। | 3-289-5a 3-289-5b |
|
अगता या प्रहस्तेन कुम्भकर्णेन चानघ। खरस्यापचितिः सङ्ख्ये तां गच्छ त्वे महाभुज ।। | 3-289-6a 3-289-6b |
|
त्वमद्य निशितैर्बाणैर्हत्वा शत्रून्ससैनिकान्। प्रतिनन्दय मां पुत्र पुरा जित्वेव वासवम् ।। | 3-289-7a 3-289-7b |
|
इत्युक्तः स तथेत्युक्त्वा रथमास्थाय दंशिथः। प्रययाविन्द्रजिद्राजंस्तूर्णमायोधनं प्रति ।। | 3-289-8a 3-289-8b |
|
ततो विश्राव्य विस्पष्टं नाम राक्षसपुङ्गवः। आह्वयामास समरे लक्ष्मणं शुभलक्षणम् ।। | 3-289-9a 3-289-9b |
|
तं लक्ष्मणोऽभ्यधावच्च प्रगृह्य सशरं धनुः। त्रासयंस्तलघोषेण सिंहः क्षुद्रमृगं यथा ।। | 3-289-10a 3-289-10b |
|
तयोः समभवद्युद्धं सुमहज्जयगृद्धिनोः। दिव्यास्त्रविदुपोस्तीव्रमन्योन्यस्पर्धिनोस्तदा ।। | 3-289-11a 3-289-11b |
|
रावणिस्तु यदा नैनं विशेषयति सायकैः। ततो गुरुतरं यत्नमातिष्ठद्बलिनां वरः ।। | 3-289-12a 3-289-12b |
|
तत एवं महावेगैरर्दयामास तोमरैः। तानागतान्स चिच्छेद सौमित्रिर्निशितैः शरैः ।। | 3-289-13a 3-289-13b |
|
ते निकृत्ताः शरैस्तीक्ष्णैर्न्यपतन्धरणीतले। `साधका रावणेराजौ शतशः शकलीकृताः ।। | 3-289-14a 3-289-14b |
|
तमङ्गदो वालिसुतः श्रीमानुद्यम्य पादपम्। अभिद्रुत्य महावेगस्ताडयामास मूर्धनि ।। | 3-289-15a 3-289-15b |
|
तस्येन्द्रजिदसंभ्रान्तः प्रासेनोरसि वीर्यवान्। प्रहर्तुमैच्छत्तं चास्य प्रासं चिच्छेद लक्ष्मणः ।। | 3-289-16a 3-289-16b |
|
तमभ्याशगतं वीरमङ्गदं रावणात्मजः। गदयाऽताडयत्सव्ये पार्श्वेवानरपुङ्गवम् ।। | 3-289-17a 3-289-17b |
|
तमचिन्त्य प्रहारं स बलवान्वालिनः सुतः। ससर्जेन्द्रजितः क्रोधात्सालस्कन्धं तथाङ्गदः ।। | 3-289-18a 3-289-18b |
|
सोऽङ्गदेन रुपोत्सृष्टो वधायेन्द्रजितस्तरुः। जघानेन्द्रजितः पार्थ रथं साश्वं ससारथिम् ।। | 3-289-19a 3-289-19b |
|
ततो हताश्वात्प्रस्कन्द्य रथात्स हतसारथिः। तत्रैवान्तर्दधे राजन्मायया रावणात्मजः ।। | 3-289-20a 3-289-20b |
|
अन्तर्हितं विदित्वा तं बहुमायं च राक्षसम्। रामस्तं देशमागम्य तत्सैन्यं पर्यरक्षत ।। | 3-289-21a 3-289-21b |
|
स राममुद्दिश्य शरैस्ततो दत्तवरैस्तदा। विव्याध सर्वगात्रेषु लक्ष्मणं च महाबलम् ।। | 3-289-22a 3-289-22b |
|
तमदृश्यंशरैः शूरौ माययाऽन्तर्हितं तदा। योधयामासतुरुभौ रावणिं रामलक्ष्मणौ ।। | 3-289-23a 3-289-23b |
|
स रुषा सर्वगात्रेषु तयोः पुरुषसिंहयोः। व्यसृजत्सायकान्भूयः शतशोऽथ सहस्रशः ।। | 3-289-24a 3-289-24b |
|
तमदृश्यं विचिन्वन्तः सृजन्तमनिशं शरान्। हरयो विविशुर्व्योम प्रगृह्य महतीः शिलाः ।। | 3-289-25a 3-289-25b |
|
तांश्च तौ चाप्यदृश्यः सशरैर्विव्याध राक्षसः। स भृशं ताडयामास रावणिर्मायया वृतः ।। | 3-289-26a 3-289-26b |
|
तौ शरैरर्दितौ वीरौ भ्रारौ रामलक्ष्मणौ। पेततुर्गगनाद्भूमिं सूर्याचन्द्रमसाविव ।। | 3-289-27a 3-289-27b |
|
।। इति श्रीमन्महाभारते अरण्यपर्वणि रामोपाख्यानपर्वणि एकोननवत्यधिकद्विशततमोऽध्यायः ।। 289 ।। |
3-289-18 रासर्ज उत्सृष्टवान्। सालस्कन्धं महास्कन्धं तरुम् ।। 3-289-26 तान् हरीन्। तौ च रामलक्ष्मणौ ।।
| आरण्यकपर्व-288 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | आरण्यकपर्व-290 |