महाभारतम्-03-आरण्यकपर्व-307
| ← आरण्यकपर्व-306 | महाभारतम् तृतीयपर्व महाभारतम्-03-आरण्यकपर्व-307 वेदव्यासः |
आरण्यकपर्व-308 → |
कदाचन ऋतुस्नातया सूर्यमनलोकयन्त्या कुन्त्या दुर्वाससा दत्तमत्रपरीक्षणाय तदाह्वानम् ।। 1 ।।
मन्त्रबलादुपागतेन रविणा स्वेन सङ्गमनङ्गीकुर्वन्त्याः कुन्त्या विभीषिकापूर्वकं सङ्गायानुनयनम् ।। 2
| वैशंपायन उवाच। | 3-307-1x |
|
गते तस्मिन्द्विजश्रेष्ठे कस्मिंश्चित्कालपर्यये। चिन्तयामास सा कन्या मन्त्रग्रामबलाबलम् ।। | 3-307-1a 3-307-1b |
|
अयं वै कीदृशस्तेन मम दत्तो हमात्मना। मन्त्रग्रामो बलं तस्य ज्ञास्ये नातिचिरादिति ।। | 3-307-2a 3-307-2b |
|
एवं संचिन्तयन्ती सा ददर्शर्तुं यदृच्छया। व्रीडिता साऽभवद्बाला कन्याभावे रजस्वला ।। | 3-307-3a 3-307-3b |
|
ततो हर्म्यतलस्था सा महार्हशयनोचिता। प्राच्यां दिशि समुद्यन्तं ददर्शादित्यमण्डलम् ।। | 3-307-4a 3-307-4b |
|
तत्र बद्धमनोदृष्टिरभवत्सा सुमध्यमा। न चातप्यत रूपेण भानोः सन्ध्यागतस्य सा ।। | 3-307-5a 3-307-5b |
|
तस्या दृष्टिरभूद्दिव्या साऽपश्यद्दिव्यदर्शनम्। आमुक्तकवचं देवं कुण्डलाभ्यां विभूषितम् ।। | 3-307-6a 3-307-6b |
|
तस्याः कौतूहरलं त्वासीन्मन्त्रं प्रति नराधिप। आह्वानमकरोत्साऽथ तस्य देवस्य भामिनी ।। | 3-307-7a 3-307-7b |
|
प्राणानुपस्पृश्य तदा ह्याजुहाव दिवाकरम्। आजगाम ततो राजंस्त्वरमाणो दिवाकरः ।। | 3-307-8a 3-307-8b |
|
मधुपिङ्गो महाबाहुः कम्बुग्रीवो हसन्निव। अङ्गदी बद्धमुकुटो दिशः प्रज्वालयन्निव ।। | 3-307-9a 3-307-9b |
|
योगात्कृत्वा द्विधाऽऽत्मानमाजगाम तताप च। आबभाषे ततः कुन्तीं साम्ना परमबल्गुना ।। | 3-307-10a 3-307-10b |
|
आगतोस्मि वशं भद्रे तव मन्त्रबलात्कृतः। किं करोमि वशो राज्ञि ब्रूहि कर्ता तदस्मि ते ।। | 3-307-11a 3-307-11b |
| कुन्त्युवाच। | 3-307-12x |
|
गम्यतां भगवंस्तत्र यत एवागतो ह्यसि। कौतूहलात्समाहूतः प्रसीद भगवन्निति ।। | 3-307-12a 3-307-12b |
| सूर्य उवाच। | 3-307-13x |
|
गमिष्येऽहं यथा मा त्वं ब्रवीषि तनुमध्यमे। न तु देवं समाहूय न्याय्यं प्रेषयितुं वृथा ।। | 3-307-13a 3-307-13b |
|
तवाभिसन्धि सुभगे रसूर्यात्पुत्रो भवेदिति। वीर्येणाप्रतिमो लोके कवची कुण्डलीति च ।। | 3-307-14a 3-307-14b |
|
सा त्वमात्मप्रदानं वै कुरुष्व गजगामिनि। उत्पत्स्यति हि पुत्रस्ते यथासंकल्पमङ्गने। अथ गच्छाम्यहं भद्रे त्वया संगम्य सुस्मिते ।। | 3-307-15a 3-307-15b 3-307-15c |
|
यदि त्वंवचनं नाद्य करिष्यसि मम प्रियम्। शप्स्ये कन्येऽन्यथा क्रुद्धो ब्राह्मणं पितरं च ते ।। | 3-307-16a 3-307-16b |
|
त्वत्कृते तान्प्रधक्ष्यामि सर्वानपि न संशयः। पितरं चैव ते मूढं यो न वेत्ति तवानयम् ।। | 3-307-17a 3-307-17b |
|
तस् च ब्राह्मणस्याद्य योसौ मन्त्रमदात्तव। शीलवृत्तमविज्ञाय धास्यामि विनयं परम् ।। | 3-307-18a 3-307-18b |
|
एते हि विबुधाः सर्वेपुरंदरमुखा दिवि। त्वया प्रलब्धं पश्यन्ति स्मयन्त इव मां शुभे ।। | 3-307-19a 3-307-19b |
|
पश्य चैनान्सुरगणान्दिव्यं चक्षुरिदं हि ते। पूर्वमेव मया दत्तं दृष्टवत्यसि येन माम् ।। | 3-307-20a 3-307-20b |
| वैशंपायन उवाच। | 3-307-21x |
|
ततोऽपश्यत्रिदशान्राजपुत्री सर्वानव स्वेषु धिष्ण्येषु खस्थान्। प्रभावन्तं भानुमन्तं महान्तं यथाऽऽदित्यं रोचमानांस्तथैव ।। | 3-307-21a 3-307-21b 3-307-21c 3-207-21d |
|
सा तान्दृष्ट्वा त्रिदशानेव बाला सूर्यं देवी वचनं प्राह भीता। गच्छ त्वं वै गोपते स्वं विमानं कन्याभावाद्दुःख एवापचारः ।। | 3-307-22a 3-307-22b 3-307-22c 3-307-22d |
|
पिता माता गुरवश्चैवयेऽन्ये देहस्यास्य प्रभवन्ति प्रदाने। नाहं धर्मं लोपयिष्यामि लोके स्त्रीणां वृत्तं पूज्यते देहरक्षा ।। | 3-307-23a 3-307-23b 3-307-23c 3-307-23d |
|
मया मन्त्रबलं ज्ञातुमाहूतस्त्वं विभावसो। बाल्याद्बालेति तत्कृत्वा क्षन्तुमर्हसि मे विभो ।। | 3-307-24a 3-307-24b |
| सूर्य उवाच। | 3-307-25x |
|
बालेति कृत्वाऽनुनयं तवाहं ददानि नान्यानुनयं लभेत। आत्मप्रदानं कुरु कुन्तिकन्ये शान्तिस्तवैवं हि भवेच्च भीरु ।। | 3-307-25a 3-307-25b 3-307-25c 3-307-25d |
|
न चापि गन्तुं युक्तं हि मया मिथ्याकृतेन वै। असमेत्य त्वया भीरु मन्त्राहूतेन भामिनि ।। | 3-307-26a 3-307-26b |
|
गमिष्याम्यनवद्याङ्गि लोके समवहास्यताम्। `गच्छेयमेव सुश्रोणि गतोऽहं वै निराकृतः'। सर्वेषां विबुधानां च वक्तव्यः स्यां तथा शुभे ।। | 3-307-27a 3-307-27b 3-307-27c |
|
सा त्वं मया समागच्छ पुत्रं लप्स्यसि माध्शम्। विशिष्टा सर्वलोकेषु भविष्यसि न संशय ।। | 3-307-28a 3-307-28b |
3-307-3 ऋतुं रजः ।। 3-307-8 प्राणान् इन्द्रियाणि चक्षुःश्रोत्रादीनि उपस्पृश्य। जलेन सम्यगाचम्येत्यर्थः ।। 3-307-11 किं करोम्यवशो राज्ञि इति थ. ध. पाठः ।। 3-307-13 यथाहं गमिष्ये तथा मा मां ब्रवीषि नतु तद्योग्यमित्याह नत्विति । वृथा प्रसादमप्राप्य ।। 3-307-14 तवाभिसन्धिं सुभगे कुर्यां पुत्रः इति थ. ध. पाठः ।। 3-307-16 ब्राह्मणं दुर्वाससम् ।। 3-307-18 विनयं दण्डं धास्यामि धारयिष्यामि ।। 3-307-22 अपचारोऽपराधः कृतः। व्रीडमानेव बालेति झ. पाठः ।।
| आरण्यकपर्व-306 | पुटाग्रे अल्लिखितम्। | आरण्यकपर्व-308 |